Sezaryen ameliyatı çeşitli sebepler ile normal doğumun gerçekleşmesinin sakıncalı olduğu durumlarda uygulanarak bebeğin dünyaya getirilmesini sağlayan bir yöntemdir. Sezaryen ameliyat ile gerçekleşen doğumlardan sonraki süreç, anneler için biraz zorlu geçebilir.
Sezaryen ameliyatlarını karın ameliyatlarına benzetebilirsiniz, çünkü süreç diğer karın ameliyatları gibi işler. Ameliyat sonrasında karın kaslarında ve dikiş yerlerinde ağrı hissedilir. Güldüğünüzde, ağladığınızda, eğilirken, uzanırken, otururken ya da kalkarken de dikiş yerlerinde ve karnınızda ağrı hissedebilir veya sızı duyabilirsiniz. Hissettiğiniz bu ağrılar son derece normaldir.
Ancak bu süreç içinde ağır işlerden kaçınmanız ve bedeninizi çok zorlamamanız önemlidir. Aksi halde dikişlerinizin açılması tehlikesi ile karşı karşıya kalabilirsiniz.
Sezaryen sonrasında dikkat etmeniz gereken bir başka önemli nokta da, hijyeninizdir. Ameliyattan sonra yara yeriniz tamamen iyileşene kadar temizliğinize daha çok özen göstermeniz gerekir. Çünkü ameliyat yaranız kapanana kadar enfeksiyona açık bir haldedir. Merak etmeyin, bu süre çok uzun sürmez. Yaranız ortalama bir hafta içinde kapanıp, iki ya da üç hafta içinde de tamamen iyileşmiş olacaktır. Bu süre boyunca yaranızın bakımını dikkatli bir şekilde yapmaya gayret etmelisiniz.
Bu sürenin ardından normal yaşantınıza geri dönmeniz mümkündür. Ancak bu, vücudunuzun cinsel ilişkiye hazır olduğu anlamına gelmez. Bunun için az da olsa biraz daha zamana ihtiyacınız vardır. Peki, sezaryen sonrası ilişki yaşamaya ne zaman başlayabilirsiniz?
Doğum sonrası psikoloji
Doğumdan hemen sonra annelerin yaklaşık olarak yarısından fazlasında uyku problemleri, ağlama krizleri, üzgün görünme, halsizlik, baş ağrıları, konsantrasyon güçlükleri, şaşkınlık, sinirlilik, iştahsızlık problemleri görülebilir. Bu tablo çok önemli değildir. Genelde 1-2 hafta içinde şikayetler kendiliğinden kaybolur. Ancak bu kısa geçiş döneminde ailesinin ve eşinin anlayışlı davranması ve kendisine yardımcı olmaları gereklidir.
Bazen daha ciddi depresif bulgular ortaya çıkar. Bu kendini ümitsizlik, karamsarlık, eşe ve bebeğe karşı ilgisizlik olarak gösterir. Derin bir mutsuzluk vardır. Bunlara genelde uyku problemleri eşlik eder. Biraz daha ileri vakalarda bu belirtilere endişe, panik atak, ağlama krizleri, ciddi uyku bozuklukları ile ölüm ve intihar düşünceleri eklenir. Genç yaşta anne olanlarda da 2-3 kat fazla görülür.
Daha ciddi bir sorun ise doğum sonrası psikozudur. Burada özellikle bebekler üzerinde yoğunlaşan sanrılar ve halüsinasyonlar vardır. Çevre ile iletişim kusurları başlar. Son iki durumda derhal tıbbi yardım alınmalıdır.
Doğum sonrası erkekde ise genellikle şaşkınlık duygusu hakim olur. Ne olduğunu anlamaya çalıır ve çoğunlukla ciddi anksiyetesi mevcuttur.
Libido Kaybı
Doğum sonrası cinsel arzularda bir süre azalma olur. Lohusalık dönemi doğumdan sonraki 6 haftayı (yani 40 günü) kapsar. Bu sürede rahim toparlanır. Lohusalık akıntısı rengi açılarak biter. Bu süre içinde özellikle hassas bayanlarda cinsel isteksizlik olabilir. Bu azalma genel olarak psikolojik kökenlidir. Genelde cinsel istek doğum sonrası 12. haftadan sonra eski haline döner. Doğumdan sonra 20-25 gün sonra cinsel ilişki olabilirse de genellikle lohusalık süresinin bitmesini beklemek en iyisidr. .
Eşlerin ilgisinin azalması
Eşini eskisi kadar bakımlı bulmayan erkek de cinsel yaşamdan uzaklaşabilmektedir. Göğüsler ve vajina cinsel yaşamda erkeği en çok heyecanlandıran iki önemli bölgedir. Doğuma kadar sadece cinsel uyarı noktaları olarak algılanan vajina ve göğüsler, lohusalıkta süt vermeden dolayı göğüsler vedoğuma bağlı kesiden (epizyodan ) vajina etkilenebileceği için; erkekler bunun sonucunda eşlerinden uzaklaşabilmektedirler. Ayrıca bebeğin doğumu, kadın ya da erkeğin o zamana dek bastırdığı ruhsal çatışmaları tetikleyebilmektebu sorunlar cinsel isteksizliğe neden olabilmektedirler. Burada en önemli şey karşılıklı anlayıştır. Yeni anne genellikle kendisini tamamen bebeğe verir. Özbakımını ihmal etmemeli ve eşiyle vakit geçirmelidir. Bebeğin bakımı için işbölümü yapılmalı ve annnein bir an evvel sosyal yaşama müdahil olması sağlanmalıdır. Daha ileri problemlerde mutlaka psikolojik veya hastanelerin cinsel sağlık polikliniklerinden tıbbi destek almaları gerekmektedir.
Doğumdan sonra cinsel yaşam
Lohusalık bitiminde yani doğum sonrası 40 gün sonra cinsel aktivite başlayabilir. Doğum sonrası süt yapımını sağlayan prolaktin hormonu artar. Bu östrojen miktarını azaltır, vajinal kuruluğa neden olur ve libidoyu yani cinsel dürtüyü azaltır. Bu nedenle ilişki öncesi kayganlaştırıcı jeller kullanılmalıdır. Doğum sonrasında ortaya çıkan cinsel isteksizlik sorunlarındaki diğer bir sebep de kaygılar olmaktadır. Estetik kaygılar yüzünden kendini beğenmeyen kadının sevişme sırasında zihnini sürekli bedeniyle meşgul etmesi, cinsel ilişkiden zevk almasını önlemektedir. Bunun yanı sıra, eşini eskisi kadar bakımlı bulmayan erkek de cinsel yaşamdan uzaklaşabilmektedir.
Normal doğum ya da sezaryen sonrası cinsel yaşam
Normal yolla doğumda bazen epizyotomi denilen vaginal girişin cerrahi olarak açılması işlemi uygulanmaktadır. Bunun iyileşmesi her ne kadar çabuk olsa da sonraları ilişkide disparoniye (ağrılı cinsel birleşme) neden olabilmektedir. Bu nedenle genellikle sezaryenden sonra cinsel hayat daha erken başlamaktadır.
Öneriler
Kadınların en büyük korkularından biri doğumdan sonra eski vücutlarına kavuşamamak ve bu şekilde eşlerinin ilgi ve arzusunu eskisi kadar çekememektir. Kişi, lohusalık sonunda cinsel yaşama dönüş için kendi beynini hazırlamalı ve bunun için eşine küçük işaretler vermelidir. Bu şekilde eşinin de varsa bu konudaki çekincelerine cevap vermiş olur. Vücudun eski haline dönmesi için gerekli şartları sağlamaya çalışmalıdır. Erkek ise bunu bilerek, eşine bu konularda destek olmalı, onun bu çekincelerinin yersiz olduğunu söyleyerek, ona karşı sevgi, ilgi ve isteğinin hiçbir şekilde azalmadığını ifade etmelidir.
Doğumunuzu sezaryenle yaptınız ama aklınızda "Sezaryen doğum sonrası ne zaman cinsel ilişki yaşayabilirim?", "Sezaryen sonrası ilişkide nelere dikkat edilmelidir?" gibi sorular olabilir. Bu sorular oldukça normaldir; çünkü sezaryen sonrası cinsel ilişki de hamilelikte cinsellik kadar dikkat edilmesi gereken bir konudur.
Öncelikle şunu belirtmek isteriz ki ister normal doğum yapmış olun ister sezaryen, doğum sonrası cinsel ilişki için biraz beklemeniz ve bedeninize zaman tanımanız gereklidir.
Eğer sezaryen doğum sonrası cinsel istekte azalma yaşadıysanız belirtmek isteriz ki bu durum oldukça normaldir ve normal doğum sonrasında da birçok anne tarafından deneyimlenir.
Genellikle 1 ay ilâ 3 ay süren bu durumun başlıca nedenleri ise şu şekilde sıralanabilir:
Bu nedenlerin birçoğu fizyolojik ve psikolojik toparlanma süreciniz tamamlandığında ortadan kalkacaktır; ama 3 aydan uzun sürdüyse ve bu durumdan rahatsızsanız çift terapisi düşünebilirsiniz.
Yorgunluk ve uykusuzluk da doğum sonrasındaki cinsel ilişkiye olan isteği hem azaltmakta hem de ilişkinin kalitesini düşürmektedir. Doğum sonrası uyku tavsiyelerini deneyebilir ve dinlenecek ya da eşinize ayıracak daha fazla zaman bulabilirsiniz.
Sezaryen sonrası ilk cinsel ilişkinizde ağrı hissetmeniz normal bir durum olarak karşılanır; çünkü doğum kesileriniz ve vajinanız darbelere karşı güçsüz olabilir. Ancak, bu ağrıların karna baskı olmadığında ortadan kalkması ya da kısa süreli olması beklenir. Aksi takdirde aşağıdaki durumlardan birini yaşıyor olabilirsiniz;
Bu sorunun cevabı şüphesiz "Evet." dir. Yapılan araştırmalar doğumdan hemen sonra dahi yeniden hamile kalınabileceğini gösterir.
Ancak, sağlıklı bir gebelik ve annenin vücudunun toparlanabilmesi için önerilen yeniden hamile kalma süresi en az 2 yıldır. Bu süreçte, annenin hem bedeni toparlanır hem de vücudu sağlıklı bir gebelik için ihtiyaç duyduğu vitamin ve mineralleri yeniden depolar.
Bu nedenle, sezaryen sonrası ilk ilişkiden itibaren doktorunuzun önerdiği doğum kontrol yöntemini uygulamanızı tavsiye ederiz.
Dilerseniz Doğum Sonrası Cinsellik yazımıza da göz atabilirsiniz.
Sezaryandan sonra ilk cinsel ilişkide ağrı olsa dahi bu ağrının kesilere uygulanan baskı nedeniyle olması ve baskı ortadan kalktığında kalkması ya da kısa sürmesi beklenir. Aksi takdirde sezaryen sonrası ilk ilişkide dikkat edileceklere özen gösterilmediği sonucu çıkarılabilir.
Sezaryen sonrası ilk ilişki için en az 1- 1.5 ay beklenmelidir ki serviks kapansın, rahim eski haline dönsün ve doğum sonrası kanamalar sona ersin. Aksi halde hem cinsel ilişki ağrılı olabilir hem de annenin enfeksiyon kapması ve kanamalarının artması riski doğar.
Evet; çünkü, doğum sonrası cinsel ilişkide vajinal kuruluğun nedeni emzirme nedeniyle östrojen seviyelerinin düşmesidir. Bu durumun önüne geçmek için doktorunuzun önerdiği bir kayganlaştırıcıyı kullanabilir ya da ön sevişmeyi uzun tutabilirsiniz.
Lohusalık ve Cinsel Yaşam
Sezaryen ameliyatı; bir takım sebeplerden dolayı normal doğumun gerçekleştirilemeyeceği durumlarda, cerrahi operasyon ile bebeğin dünyaya getirilmesidir. Sezaryen ameliyatından sonraki süreç , tıpkı diğer karın ameliyatları gibi işlemektedir. Karın kaslarında veya dikiş yerlerinde ağrı hissedilmesi son derece normaldir. Ağlarken veya kahkaha atarken dikiş bölgesi sızlayabilir ya da oturup kalkarken karın bölgesinde ağrı yaşanabilir. Bu süreçte ağır işlerden kesinlikle kaçınmanız gerekir. Çünkü düşük bir ihtimal de olsa dikişlerin açılması gibi bir ihtimal bulunmaktadır. Aynı zamanda bu bölge enfeksiyonlara açık olduğu için, doğumdan sonra yara yeri kapanana kadar hijyene her zamankinden fazla önem verilmelidir. Yara yeri genellikle 1 hafta sonra kapanır, 2-3 hafta sonra da tam olarak iyileşme beklenir ve normal yaşama dönme beklenir.
Tıpkı vajinal doğumdan sonra olduğu gibi, sezaryen operasyonlarından sonra da cinsel ilişkinin riskli olup olmadığı, merak edilen konuların başında geliyor. Gebelikle birlikte gelen ‘bebeğe zarar verebilirim’ düşüncesi, hamilelik döneminde anneleri cinsellikten uzaklaştırabiliyor. Doğumdan sonra da ebeveynlik duygusunun ağır basması, cinselliği kadınlar için ikinci plana itebiliyor. Oysa ki, riskli durumlar olmadığı sürece gebelik döneminde, iyileşme sürecinin tamamlandığı sürece de doğumdan sonra cinselliğin sağlık açısından hiçbir riski bulunmamaktadır.
Doğumdan sonra cinsel ilişkinin güvenli bir şekilde devam edebilmesi için serviksin (rahim ağzı) kapanması gerekir. Çünkü vajinadan gelen bakteriler rahime ulaşarak enfeksiyonlara sebep olabilir. Aynı zamanda rahminiz eski boyutuna dönene kadar vajinal kanamalarınız gerçekleşeceğinden, doğumunuz ister normal ister sezaryen olsun, ortalama 6 hafta cinselliğe ara vermeniz önerilir. Kendinizi cinsel hayata dönmek için bu 6 haftalık süreçten önce hazır hissetseniz de kadın doğum uzmanınıza muayene olmadan cinselliğe başlamamanız gerekir.
Doğumdan sonra bir müddet daha kesi yeri ve çevresinde ağrı hissedebilirsiniz. Bu nedenle karnınızı zorlamayan pozisyonları tercih etmeniz faydalı olacaktır. Emziren annelerin östrojen seviyesi azalacağından, vajinal kuruluk yaşayabilirsiniz. Ancak bunun geçici olduğunu unutmayın.
Yeni bir gebelik istensin veya istenmesin, doğumdan sonra cinsel ilişki için kendilerini hazır hisseden her çift korunmaya başlamalıdır. Çünkü yapılan çalışmalara göre, iki gebelik arasında en az 2 yıl olması önerilmektedir. Ayrıca emzirmenin, gebeliği kesin olarak önleyeceği düşünülmemeli, mutlaka bir korunma yöntemi tercih edilmelidir.
Doğumdan sonra pek çok korunma yöntemini tercih edebilirsiniz. Kola takılan iğneler, doğum kontrol hapları, rahim içi araçlar kullanabilirsiniz. Eğer bir daha çocuk yapmayı düşünmüyorsanız tüplerinizi de bağlatabilirsiniz. Ancak tüplerinizi bağlatmadan önce iyi düşünmelisiniz, bu yöntemin geri dönüşü oldukça zordur. Aynı şekilde, gebelikten önce kullandığınız östrojen bazlı doğum kontrol haplarını da doğumdan sonra kullanmamanız gerekir. Östrojen hormonunun sütü azaltıcı etkisi olduğu bilinmektedir. Bu nedenle en doğrusu, korunma yöntemine doktorunuzla birlikte karar vermek olacaktır.
Kegel egzersizlerinin sadece normal doğumlar için olduğunu sanıyorsanız, çok yanılıyorsunuz… Kegel egzersizleri sadece vajina için değil, tüm pelvik taban kasları için en mükemmel egzersizdir. Rahim, bağırsaklar ve mesaneyi destekleyen kasları güçlendirmek için oldukça faydalıdır. Bu nedenle, doğumdan sonra doktorunuzdan da onay alarak, kegel egzersizlerine başlayabilirsiniz Böylelikle vücudunuzun toparlanma sürecini hızlandırmış olursunuz.
*Kegel egzersizleri nasıl yapılır? Buraya tıklayarak detaylı bilgi edinebilirsiniz.
Doğumdan sonra annelerin kötüleşmesi değil, gün geçtikçe kendisini iyi hissetmesi gerekir. Bu sebeple; eğer ağrılarınız şiddetleniyor, kanamalarınız artıyor veya kendinizde garipsediğiniz herhangi bir belirti fark ediyorsanız, mutlaka doktorunuza danışmanız gerekir. Yara yerinde akıntı, şişlik, aşırı hassasiyet veya kötü koku varsa, bu durum enfeksiyon habercisi olabilir. Durumu ihmal etmeden kadın doğum uzmanınıza görünün.
*Sezaryen sonrası yara yeri enfeksiyonu ile ilgili detaylı bilgi için buraya tıklayabilirsiniz.
Editörün Seçtikleri
Popüler Yazılar
Gebe Sözlüğü