Sosyal Güvenlik Kurumu(SGK), çalışanlar için yılından itibaren meslek kodları belirlemiştir. Meslek kodu, işverenler için oldukça önemlidir çünkü işverenler bu kodları devlete bildirmekle yükümlüdür. Meslek kodu uygulamasında her bir işveren, işçisini işe alırken gerekli bilgilerin yanında meslek kodunu da ekleyerek SGK’ye bildirmek zorundadır. Bu uygulamanın zorunlu olmasının sebebi, kayıt dışı olarak personel bulundurmanın önüne geçmektir. Böylece hem çalışanın hakkını korunur hem de şirketin yasalara uygunluğunu kontrol edilir.
Meslek kodu uygulamasının bir işlevi de yüksek maaşı hak eden personelin SGK’ya asgari ücret üzerinden bildirilmesini önlemek ve çalışanların hak ettiği ücreti alabilmelerini sağlamaktır. Eğer meslek kodu bildirilmez veya yanlış bildirilirse işverenlere idari para cezası verilir. Bu para cezası asgari ücretin %10’u şeklindedir.
Meslek kodu listesine ilgili bağlantı üzerinden pdf dökümanı olarak erişebilirsiniz.
yılından bu yana iş hayatımızın bir parçası olan meslek kodları, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından belirlenmiştir.
SGK'nın her meslek grubu için belirlediği farklı meslek kodlarıyla, işveren içşi istihdam etmek istediğinde meslek kodunu da eklemekle yükümlüdür. Bu sayede, meslek kodu ile birlikte kayıt dışı işçi çalıştırılmasının önüne geçilmesi hedeflenmiştir.
SGK meslek kodunu değiştirmek için:
Tüm işverenler, işletmelerinde çalışan personelin meslek kodlarını SGK'ya bildirmekle mükelleftir. Eğer bir işveren, personelinin meslek kodunu SGK'ya bildirmez ya da yanlış bildirirse, çeşitli cezai yaptırımlarla karşı karşıya kalmaktadır. Bu ceza ise asgari ücretin %10'u olacak şekilde belirlenmiştir.
Meslek kodu e-Devlet aracılığıyla öğrenilebilmektedir. Meslek kodunuzu öğrenmek için e-Devlet hesabınıza giriş yaptıktan sonra, SGK Tescil Hizmet Dökümü sayfasına giderek, ilgili meslek kodunu öğrenebilirsiniz.
Meslek kodu uygulaması, özel sektörde çalışan sigortalı işçileri kapsamaktadır. Bir işçi, meslek kodunu SGK’ya bildirip bildirilmediğini e-Devlet üzerinden öğrenebilir. Bunun için gerekli adımlar aşağıdaki gibidir:
Sosyal güvenlik kurumunun her mesleğe özgü bir meslek kodu atadığından bahsetmiştik. Bu atanan meslek kodları sayısal numaralarla ifade edilmektedir. Örneğin bir psikoloğun meslek kodu iken, bir fotorğaf muhabirinin meslek kodu ise 'dir. Detaylı listeye SGK'nın yayınlamış olduğu meslek kodu listesinden ulaşabilirsiniz.
Bu içeriklerimiz de ilginizi çekebilir;
Nace Kodu Nedir ? Nace Kodu Sorgulaması Nasıl Yapılır?
e-Fatura Durum Kodları Nedir? e-Fatura Durum Kodlarının Açıklamaları
SGK Meslek Kodları Ne İşe Yarıyor?
Meslek kodu, çalışanın SGK' ya çalıştığı meslek dalının doğru şekilde bildirilmesini sağlıyor. Özellikle çıraklık, kalfalık, ustalık belgesi alırken çok önemlidir. Mesleki Eğitim Kurumu, belge taleplerinde kıdem şartı arıyor. Bunu da geriye dönük olarak meslek kodu ile yapılan bildirimlerinden tespit ediyor. Bu nedenle meslek kodunuzun doğru olarak bildirildiğinden emin olmanızda yarar vardır.
SGK Meslek Kodu Nasıl Öğrenilir?
Meslek kodu, işverenler tarafından hizmet beyannamesi doldurularak veriliyor. Her meslek grubunun prim borcu farklı olduğundan, meslek kodunuzun doğru olarak verilip verilmediğinden emin olunuz. Meslek kodunuzun doğru olarak yazılıp yazılmadığını e-devlet üzerinden öğrenebilirsiniz.
TC kimlik numaranız ve e-devlet şifrenizle monash.pw adresine giriş yapıyorsunuz. Arama bandına SGK tescil ve hizmet dökümü yazıp, tıklıyorsunuz. Sayfaya giriş yaptığınızda, "meslek kodu" alt bölümünde yer alan kodun üzerine mouse(fare)'un okunu getirin. Açıklamalı bilgi ekrana gelecektir. Böylece hem meslek kodunuzu öğrenmiş hem de sorgulamış olursunuz.
SGK Meslek Kodları
SGK, her meslek grubu için dört basamaklı bir kod belirlemiş. Bazı meslek grupları birden fazla alt meslek dalına ayrıldığından, bu meslek kodu da alt kodlara ayrılıyor. Örneğin cumhurbaşkanı, bakan, milletvekili gibi üst düzey devlet adamlarının meslek kodudur. Cumhurbaşkanının meslek kodu , bakanın , milletvekilinin 'tir. Genel olarak meslek kodlarını şöyle sıralayabiliriz;
; Üst düzey devlet adamları
; Üst düzey bürokratlar (ataşe, vali, genel sekreter, kaymakam, müsteşar, defterdar gibi)
; Sendikalar, siyasi partiler, dernekler, vakıflar
; başhekim, genel müdürler (özel sektör)
; Müdürler, müdür yardımcıları,
; Zabıta, itfaiye amirleri, danışmanlar, yöneticiler
; Dil öğretmenleri (İngilizce, Arapça, Macarca, Türkçe,
; Usta öğretici
Yukarıdaki liste ön lisans, stajyer öğrenciye kadar uzuyor. Mesleğinize denk gelen meslek kodunu öğrenmek isterseniz ya e-devlet üzerinden sorgulama yapabilir ya da SGK 'nın sayfasında yer alan meslek kodunu inceleyebilirsiniz.
SGK'da En Çok Kullanılan Meslekler ve Kodları
Bazı meslek grupları birden fazla alt gruba ayrıldığı için SGK da bu alt meslek dallarını belirlediği meslek kodunun alt dalları olarak sıralamıştır. Bazı mesleklerin alt dalları yüzün üzerinde olduğu için bir meslek kodunun alt dalı en fazla 99'a kadar uzayabiliyor. 99'dan sonra sonraki meslek koduna geçiyor. Örneğin öğretim üyeleri meslek kodu ve 'e kadar sıralanıyor. Öğretim üyesi dışında en çok kullanılan meslekler ve kodlarını şöyle sayabiliriz;
; Mesleki eğitim öğretmenleri (iş eğitimi, metal, matbaa, kuaför gibi)
; Ortaöğretim öğretmenleri
; Öğretmenler
; Usta öğreticiler
İşverenlerin, işe aldıkları ya da çalıştırdıkları sigortalıları SGK ya bildirirken, o sigortalının yaptığı işe uygun meslek kodunu seçerek bildirmeleri gerekmektedir. SGKnın bu uygulamaya geçme nedeni, daha sonra aynı çevrede ve aynı sektördeki işyerlerinde aynı meslek koduna tabi çalışan sigortalıların ücretlerinin birbirlerinden farklı olup olmadığını kontrol etmek ve bariz farklılık olan işyerlerinde incelemeler başlatmak istemesinin alt yapısını oluşturmaktadır. Bu uygulama Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi ile yürürlüğe girdi.
sayılı Kanunun nci maddesinin birinci fıkrasının (n) bendinde; Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinde, sigortalıların işyerlerinde fiilen yaptıkları işe uygun meslek adı ve kodunu, gerçeğe aykırı bildiren her bir işyeri için aylık asgari ücreti geçmemek üzere meslek adı ve kodu gerçeğe aykırı bildirilen sigortalı başına asgari ücretin onda biri tutarında idari para cezası uygulanır” hükmü yer almaktadır.
Bu bakımdan; Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinde kayıtlı sigortalıların meslek adı ve kodu bilgilerinin gerçeğe aykırı bildirdiği tespit edilen işyerleri için, aylık asgari ücreti geçmemek üzere, meslek adı ve kodu gerçeğe aykırı bildirilen sigortalı başına asgari ücretin onda biri tutarında idari para cezası uygulanacaktır.
Ayrıca söz konusu idari para cezaları, işyeri bazında ve her bir beyanname dönemi için ayrı ayrı uygulanacaktır.