Sirkeli Su Ile Ateş Düşürme

Ebeveynlerin kuşkusuz en büyük kabusu yüksek ateş. Vücut sıcaklığının 37.5 santigrat derecenin üstüne çıkması çocuğun ateşli olması anlamına gelir. Çoğunlukla soğuk kış günlerinde hasta olan çocukların bu durumu panik oluşturabilir ancak soğukkanlı olmayı başarmalısınız. Yüksek ateşe ne iyi gelir? sorusuna yardımcı olabilecek doğal yöntemleri derledik.

SOĞUK BASKI

Ateşi düşürmek için kullanılan en yaygın yöntemlerden birisidir. Bu yöntem için, soğuk musluk suyuyla bir havluyu ıslatın ve fazla suyu sıktıktan sonra kasık, koltuk altı, ayak, el gibi kısımları havluyla ovun. Havluyu tekrar ıslatıp fazla suyunu sıktıktan sonra alnın üzerinde bekletin. Bu işlemi günde birkaç defa veya ateş düşene kadar tekrarlayın. Soğuk baskı işleminde sıkça yapılan hatalardan birisi de buzlu su kullanmaktır. Bu işlem için buzlu su kullanmayın.

ELMA SİRKESİ

Elma sirkesi, vücut sıcaklığını çeker ve vücudun pH değerini dengeleyerek yüksek ateşi hızlı bir şekilde düşürür. Ayrıca yüksek mineral içeriği sayesinde vücudun kaybettiği mineralleri yerine koyar. Elma sirkesinin kullanımı hem yetişkinler hem de çocuklar için uygundur. Eşit miktarda elma sirkesi ve suyu bir kaba koyun. Daha sonra bir çift çorabı bu karışıma daldırın. Çoraptaki fazla sıvıyı sıktıktan sonra ayağınıza giyin ve kuruyana kadar bekletin. Bu işlemi ateşiniz düşene kadar, mümkün olduğunca tekrarlayın.

VİRAL ENFESKİYON KAYNAKLI ATEŞLENMELER İÇİN KREM TARTAR

Krem tartar, vücudunuzun alkali oranını yükselterek bakteri üremesini engeller. Bu yöntem, viral kaynaklı ateşlenmeler için son derece etkilidir. Bir çay kaşığı krem tartar, yarım çay kaşığı limon suyu, yarım su bardağı ılık su ve yarım tatlı kaşığı balı bir kasede karıştırın. Karışımı köpürene kadar karıştırdıktan sonra bir tatlı kaşığı kadar için. Bu yöntemi ateşi düşürmek için aralıklarla tekrarlayın.

FESLEĞEN VEYA REYHAN ÇAYI

Fesleğen veya diğer adıyla reyhan çayının antibakteriyel, antibiyotik ve antiinflamatuar özellikleri vardır. Bir tatlı kaşığı fesleğeni yarım çay kaşığı karabiber ile birlikte 1 bardak sıcak suyun içine atıp, birkaç dakika demlenmesini bekleyin. Demlenen karışımı süzüp tatlandırmak için biraz bal ekleyin ve için. Yüksek ateşten kurtulana kadar 2-3 kez bu çaydan için.

SARIMSAK

Sarımsağın bağışıklık sistemini güçlendirdiği ve virüslerle savaştığı biliniyor. Sarımsak, antiviral özelliğiyle yüksek ateşten kurtulmanıza da yardımcı oluyor. Bir bardak sıcak suya 1 diş kıyılmış sarımsak ekleyin ve birkaç dakika demlenmesini bekleyin. Karışımı süzdükten sonra yavaş yavaş yudumlayarak için. Bu karışımı yüksek ateşten kurtulana kadar içmeye devam edin.

KEKİK ÇAYI

Bağışıklığı artıran ve C vitamini deposu olan kekiği, sade kullanabileceğiniz gibi mercanköşk yaprakları da ekleyebilirsiniz. 1’er çay kaşığı kekik ve mercanköşk yaprağını 1 bardak kaynar suya ekleyin ve 20 dakika demlenmesini bekleyin. Çayı süzüp ılık olarak için. Etkili bir rahatlama için bu çaydan günde birkaç kere için.

KURU ÜZÜM

Kuru üzüm, vitaminler, mineraller, elektrolitler ve antioksidanlar bakımından zengindir. Bu özellikleriyle, yüksek ateşi kısa sürede düşürür. Yarım fincan kuru üzümü ince bir şekilde kıyıp 1 su bardağı suya ekleyin ve yarım fincan su kalana kadar karıştırarak kaynatın. Karışımı ateşten alıp soğumaya bırakın. Karışımı ılık olarak için. Günde birkaç kez tekrarlamak en iyi sonuçları almanızı sağlar.

MELEKOTU KÖKÜ

Bu kök, terlemenizi sağlayarak ateşinizi kısa sürede düşürür. Melekotu köklerini küçük parçalar halinde kestikten sonra kaynar suya ekleyin ve demlenmesini bekleyin. Karışım demlendikten sonra tatlandırmak için bal ekleyerek için. Bu çayı ateşiniz düşene kadar günde 1-2 kere için.

PATATES

Patates, enfeksiyon kaynaklı ateşin düşürülmesi için kullanılır. Aynı zamanda hamilelik döneminde ateşlenen kadınların kullanması için de uygundur. Patatesi ince dilimler halinde kesip sirkenin içine yatırın ve 10 dakika bekletin. Daha sonra, uzanıp patates dilimlerini alnınıza yerleştirin ve patateslerin üstüne bir bez örtün. 20 dakika bu şekilde bekleyip ardından kaldırın. Vücut sıcaklığını yeteri kadar düşürmek için bu işlemi günde 2 kez tekrarlayın.

ZERDEÇAL

Zerdeçal, curcumin maddesi bakımından zengin olmasıyla bağışıklık sistemini güçlendirir. Antiviral ve antioksidan etkiye sahip olan güçlü bitkilerden birisidir. Bu yönüyle ateşi düşürürken komplikasyonları da önler. Yarım çay kaşığı zerdeçalı, çeyrek çay kaşığı karabiber tozu ile 1 su bardağı sıcak sütün içine ekleyin ve iyice karıştırın. Yüksek ateşten kurtulmak için günde 2 kez içmek yeterlidir.

Kaynak

Kaynak

ANASAYFAYA DÖNMEK İÇİN TIKLAYINIZ

Ateş; vücudumuzun enfeksiyonlara karşı, bağışıklık sistemini harekete geçirmek için verdiği doğal ve sağlıklı bir cevaptır. Vücuda giren mikroorganizmanın farkedilmesi üzerine, bağışıklık sistemi elemanlarının hızla hastalıklı bölgeye ulaşmaları için hareketlendiği bir acil durum sireninin çalması olarak basitçe anlatılabilir. Ateşin yükselmesiyle birlikte bakterilerin büyümesi ve virüslerin çoğalması engellenir.

Her yaşın normal vücut sıcaklığı farklıdır. Çocuk ve bebeklerin vücut sıcaklığı çoğu dış etkenden etkilenir. Hareket etmek, fazla giyinmek, sıcak bir içecek içmek dahi vücut sıcaklığını artırabilir. Evde bebek/çocuk varsa sağlıklı çalışan bir ateş ölçerin de evde mutlaka bulunması gerekir. Bakımveren kişinin bu ateş ölçeri doğru kullanabilmesi ve sonuçları da doğru yorumlayabilmesi hastalık takibinde önem taşır. Ateşin en sağlıklı kulaktan ölçerler ile ölçülmesi mümkündür. Kabaca 38 dereceden sonrasını ateş olarak kabul edebiliriz.

Kaç derecede ateş düşürücü verelim? Kaç derecede korkalım? Kaç derecede Acil Servis/’e başvuralım?

Bu soruları her ebeveyn Çocuk Doktoruna mutlaka en az bir defa sormuştur.

Ateşin derecesi ile hastalığın şiddeti korele değildir. Kişisel özellikler; her hastalığın farklı bireylerde farklı derecelerde ateş görülmesine sebep olur. Yani aynı grip mikrobunda komşunuzun çocuğu 38,5 santigrad dereceden fazla ateşlenmezken, sizin çocuğunuzun ateşi 40 dereceyi bulabilir.

Aynı derecedeki ateşe de her çocuğun katlanabilirliği farklıdır. Yani 39 derecede bir çocuk koşup oynarken, 38,5 derecede diğer bir çocuk yatağa serilebilir. Eğer keyfi yerindeyse, koşup oynuyorsa, iştahı yerindeyse her ateşte ateş düşürücü vermeniz gerekmez. Çocukta düşkünlük, uzayan ağlamalar, huzursuzluk, uyku bozukluğu başlıyorsa o halde 38 dereceden sonra ateş düşürücü verilebilir. Yine de ilaç vermeden önce dış ortamı serinletme, kıyafetlerini azaltma ve ılık duş uygulamalarının denenmesi önerilir. 40 dereceye ulaşan ateşte beklemeden ateş düşürücü verilmelidir. Verdiğiniz ateş düşürücünün ateşli havale geçirme riskini azaltmadığı bir gerçektir. (Ateşli havale genetik yatkınlıkla ilgili bir konudur, hasar bırakmaz, ateşin derecesi ile korele değildir.)

Ateşli dönemde çocukların günlük sıvı, oksijen ve enerji ihtiyacı artar. Kalp ve solunum hızlanır. Bu nedenle kronik olarak kalp ve akciğer hastalığı olanlar için ayrı bir değerlendirme gerekir. Bu gibi hastalığı olanlara metabolizmayı rahatlatmak için daha erken, daha düşük seviyedeki ateşlerde ateş düşürücü verilmesi gerekebilir. Önceden sağlıklı olsun ya da olmasın tüm çocukların ateşli hastalık dönemlerinde bol su içmeleri ve temiz havaya çıkmalarının önerilmesi bu nedenledir.

Aşağıdaki tablo, her annenin bilmesi gereken, böylece biz doktorların da işlerini kolaylaştıran bilgiler içermesi nedeniyle çok önemlidir.

TABLO: Ateşli çocuğa yaklaşım ile bilinmesi gerekenler.

1. Ateş normal fizyolojik bir yanıttır.

2. Ateş semptomdur, hastalık değildir.

3. Ateşe ılımlı yaklaşmak gerekir.

4. Hastalık gerileyinceye kadar ateş devam edebilir.

5. Vücut ısısı yüksekliği her zaman tam olarak belirlenemeyebilir.

6. Ateş çoğunlukla faydalı bir savunma mekanizmasıdır.

7. Ateş her zaman tedavi gerektirmez.

8. Antipiretikler her ilaç gibi bir kimyasaldır ve istenmeyen etkiler ve yan etkileri olabilir, her ilaç gibi endikasyonunda kullanılmalıdır.

9. Klinik görünüm her zaman ateş yüksekliğinden daha önemlidir. Döküntü veya beslenme ve uyku düzeninde bozulma varsa, çocuğunuz size iyi gözükmüyorsa bekletmeden doktora başvurunuz.

Ateş düşürmenin ilaç dışı teknikleri arasında kıyafetlerini soymak, ortamı serinletmek, ılık duş aldırmak, ılık su ile ıslatılmış bez ya da pamuk ile kompres yapmak olarak sayılabilir. Sirkeli su ile kompres yapmak geleneksel yöntemler arasında bulunsa da sirkenin ateş düşürme etkisi yoktur, oradaki marifet sudadır. Kompresin ya da duşun ılık suyla uygulanması önem taşımaktadır. Zira soğuk su vücudun titreme mekanizmasını çalıştırarak ateşin daha da yükselmesine sebep olabilir.

İlaç kullanmak gerektiğinde ise uygun ilacın seçilmesi önem taşımaktadır. Öncelikle hiçbir ilacın masum olmadığını bilmek gerekir. Yan etkisi en az olanlarla tedaviye başlamak gerekir. Uygun dozda ve uygun sıklıkta kullanmak için ilaçlar hakkında bilgi sahibi olmak gerekir.

Öncelikle tercih edilmesi gereken ilaç parasetamol içeren şuruplardır. Yan etki profilinin az olması, doz aralığının daha geniş olması nedeniyle yenidoğan döneminden itibaren tüm yaşlarda güvenle kullanılmaktadır. Tedavi dozu 10-15mg/kg/’dır. Parasetamol içeren çoğu şurubun bir ölçeğinde (5 ml) 120mg etken madde bulunduğu göz önünde bulundurulursa 10 kg ağırlığındaki bir bebek bir ölçek ilaç içmelidir. Bu basit hesapla 15 kg olan bir buçuk ölçek, 20 kg olan iki ölçek içmelidir. 4-6 saat arayla yeniden içirilebileceği gibi günde 5 dozu aşmamak yan etkileri artırmamak için dikkat edilmesi gereken bir kuraldır. Parasetamol içeren şurupların (tüm diğer ilaçlar gibi) ev içinde çocukların ulaşamayacağı yerlerde, mümkünse kilitli dolaplarda saklanması gerekmektedir. Çocukların en sık kullandığı ilaç olma özelliği nedeniyle rengi, tadı ve kokusu çocuklar için çok cazip bir şekilde imal edildiğinden, ortada bırakılan şişelerin çocuklar tarafından bulunması halinde şişenin kalanını bir seferde içtiklerine sıklıkla rastlamaktayız. Kilo başına 150mg alınan parasetamolün toksik olduğu ve akut karaciğer hasarına yol açma riski nedeniyle hastaneye yatış gerektirdiğini unutmamak gerekir.  4 saatten daha sık vermek ya da kilo başına 90 mg olacak şekilde birkaç gün üst üste kullanmak da benzer etkilere sebep olabilmektedir. Bilinmesi gereken bir diğer nokta da parasetamolün karışım ilaçlar içerisinde en sık bulunan ürün olmasıdır. Grip ilaçlarının çoğunda parasetamol bulunduğunu ve ateşi kontrol etmek için beraberinde kullanılan diğer bir parasetamol içeren şurubun doz aşımına sebep olabileceği unutulmamalıdır. Fitil olarak kullanılan ateş düşürücülerin de, bir ölçek şurup kadar, parasetamol içerdiği bilinmelidir.

En masum ilaç olarak tanımlansa da;  annesinin hamilelikte veya erken çocukluk döneminde parasetamol kullanımının çocukların ileri yaşam dönemlerinde astım ve diğer allerjik hastalıkları artırdığı, gebelik sırasında parasetamol alan annelerin çocuklarında dikkat eksikliği/-hiperaktivite bozukluklarına benzer davranış problemleri veya hiperkinetik bozuklukların daha sık görüldüğü, laboratuvar ortamında yapılan fare deneylerinde empati yeteneğini azalttığı gösterilmiştir.

Çocuklarda ateş düşürmek için kullanılabilecek diğer bir ilaç ibuprofen içeren şuruplardır.  Böbrekler üzerine olası yan etkilerinin küçük yaşlarda daha sık olması nedeniyle altı aydan küçük bebeklere kullanılamaz. Tedavi dozu 5-10mg/kg/’dır. Bu ilacın da genellikle bir ölçeğinde 100mg etken madde bulunmaktadır. Yani yine 10 kg ağırlığındaki birini ele alırsak yarım-bir ölçek arasında tüketimi uygun olacaktır.  Kilo başına 100mg alınması toksik etkilere neden olabilir. Doz aşımı yapmadığınız halde bazı duyarlı kişilerde mide rahatsızlığı yapabilmektedir. Bunun dışında pıhtılaşma sistemleri, böbrek, kalp, rahim, merkezi sinir sistemi üzerine negatif etkileri olabileceği gibi de alerjik reaksiyonlara yol açabilir. 

Ateş düşürmek için artık kullanılmayan ilaçlardan en önemlisi aspirindir. Özellikle viral enfeksiyonların yaygın olduğu 20 yaştan önce bir çeşit ağır karaciğer hastalığına (Reye sendromu) yol açabilme riski nedeniyle kullanımı önerilmemektedir.

Metamizol içeren ilaçlar ateşi etkili bir şekilde düşürmesi nedeniyle endişesi yüksek aileler tarafından tercih edilse de, biz hekimler tarafından yine önerilmeyen ilaçlar listesindedir. ABD ve İngiltere/’de çocuklarda kullanımı yasaklanmıştır. En sık kullanıldığı Brezilya’da (ilaç Brezilya aspirini olarak bilinir) 2007 yılında süt çocuklarında yapılan bir çalışmada annelerinin sık metamizol kullanması halinde bebeklerde lösemi riskinin arttığı gösterilmiştir. “Agranülositoz” denilen kan hücrelerinin yapımının azalması durumu, şok, solunum sıkıntısı, ciltte soyulmalarla giden ağır bir reaksiyon (toksik epitelyal nekroliz) korkulan yan etkilerindendir.

Bu bilgiler ışığında, ilaç dışı ateş düşürme yöntemleri denendikten sonra, hala 38 dereceden yüksek ve bebeğin / çocuğun konforunu düşüren ateş varlığında ilk seçilecek ilaç parasetamol olmalıdır.  Ateşin ısrarla devam etmesi halinde ilk dozdan en erken 4 saat sonra yeniden parasetamol verilmesi gerekmektedir. Yan etkilerin artabilme riski nedeniyle rutin olarak dönüşümlü ilaç verilmesi önerilmemektedir. Parasetamol içeren şurupların defaten verilmesine rağmen ateşin çok kısa süreli yeniden yükselme durumlarında; günde en fazla iki defayı aşmayacak şekilde; araya ibuprofen içeren bir ilaç ile girilmesi ateşin kontrolünü artıracak ve aile endişesini azaltacaktır. Daha sık kullanılması, 3 saat arayla rutin olarak bir parasetamol bir ibuprofen verilmesi, ateş düştüğü halde ateş düşürücülere devam edilmesi, saati geldi diye rahat rahat uyuyan çocuğun ateş düşürücü saati geldi diye uyandırılması önerilmemektedir.

Uz. Dr. Görkem ASTARCIOĞLU

Ateş Nasıl Düşürülür?

Yüksek ateş ile karşılaşıldığı zaman ebeveynler telaşa kapılarak bazı ateş düşürme yöntemlerini kullanabiliyor. Bu yöntemler, ateşi düşürmek yerine kimi zaman daha da arttırabiliyor. Vücut ısısının 38 derece ve üzeri olması yüksek ateş olarak tanımlanır. Yüksek ateşin olduğu zamanlarda ateşli havale ortaya çıkar. Bu durum ise en çok 6 ay ve 5 yaş arası çocuklarda sıkça görülür. Ateşli havalelerin görüldüğü vücut sıcaklığı genellikle 39-40 dereceye ulaşır.

Bu gibi durumlarda morarma ve çocukta bilinç kaybı yaşanabilir. Bu durumda panik yapmadan çocuğun bir yere düşmesini çarpmasını önlemeli, sırt üstü başı size dönük ve hava kanalları açık olacak şekilde yatırmalısınız. Ateşli olan kişi sıtmalanır ve üstünü örtmek isteyebilir. Ateşli kişinin üstünü örtmemeli ve ılık bir duş almasını sağlamalısınız. Ilık bir duş vücut ısısının aniden düşmesini sağlar.

 Evde Ateş Düşürme Yöntemleri Nelerdir?

Evde ateş düşürmenin pek çok farklı yolu vardır. Ateş düşürmek için ateşlenen kişinin yaşına uygun bir yöntem belirlemek gerekir. Yüksek ateşin en tehlikeli olduğu yaş grubu ise, bebekler ve çocuklardır. Bebeklerin ve çocukların evde ateşini düşürmek için kullanılabilecek yöntemler;

● Bebekler hasta olmasın diye genellikle kat kat giydirilir ve bulundukları odanın sıcak tutulmasına özen gösterilir. Yüksek ateş durumunda bebeğin üzerindeki fazla kıyafetleri çıkartmak gerekir. Bebeğin bulunduğu odanın sıcaklığı ise, 20 dereceye kadar düşürülür.

● Anne sütü bu aşamada çok önemlidir. Eğer bebeğiniz emiyorsa onu ateşliyken emzirmeye devam etmeniz gerekir. Eğer çocuğunuz emmiyorsa bol sıvı vermeye dikkat etmeniz gerekir. Yüksek ateş ile birlikte sıvı kaybı olacağı için bol sıvı alınması gerekir.

● Evinizde ateş düşürücü ya da fitil varsa kullanım şekline uygun olarak gerekli dozda bebeğinize verebilirsiniz.

● Ilık bir su hazırlayarak bebeğinize güzel bir duş aldırabilirsiniz. Bu sayede bebeğinizin vücut ısısı ani bir şekilde düşmeye başlar.

● Çocuklarınızın alnına ıslak bez ya da sirkeli su gibi maddeler sürmemeli ve doktorunuz önermedikçe çocuğunuza antibiyotik vermemelisiniz.

Yetişkinlerde Yüksek Ateş Nasıl Düşürülür?

Bebeklerde ve çocuklarda yüksek ateşi düşürürken daha tedbirli olmak gerekir. Fakat yetişkinlerde yüksek ateş düşürmek daha kolaydır. En etkili ve en hızlı ateş düşürme yöntemleri arasında ılık su ile duş almak olduğunu unutmamanız gerekir. Ateşliyken üşümeniz ve sıtmalanmanız durumunda üstünüzü örtmemeli, oda sıcaklığını düşürerek ılık bir duş almalısınız. Yetişkinlerde ateş düşürmek için şu yöntemleri uygulayabilirsiniz;

● Ilık su ile duş almak,

● Bol bol su içmek,

● Ateş düşürücü ilaç içmek,

● Kolay nefes alabilmek için burnunuzu açık tutun.

● Soğuk bez ile koltuk altlarına kompleks uygulayın.

● Oda sıcaklığını düşürün.

● Rahat ve bol giysiler giyin ve üzerinizdeki fazla giysileri çıkarın.

● Bolca dinlenin.

● Kahve, alkol ve sigaradan uzak durun.

Ateş Düşürmeye Yardımcı Besinler

Bazı yiyecek ve içecekler de ateş düşürmeye yardımcı olur. Vücut ısısını düşürmeye yardımcı olan besinler,

● Kuru yemişler

● Mor ve koyu kırmızı gıdalar

● Yeşil çay

● Çilek, ahududu ve mandalina

● Yeşil gıdalar

● Zerdeçal ve zencefil

● Enginar, Ceviz, acı biber tozu

● Kiraz, lahana, elma püresi

● Kızılcık, kekik, pancar 

● Bol bol su içmek vücut ısınızın kısa sürede dengelenmesini sağlar.