Deprem sırasında, yapıya etki eden deprem yüklerini ve ivmeleri büyük ölçüde hafifleten bu izolatörler depremde insan hayatı için bir zorunluluk haline geldi. Bu izolatörlerin, proje ve uygulamaları doğru yerleştirildiği taktirde, deprem sırasında can ve mal kaybını önleyebiliyor.
SİSMİK İZOLATÖR NEDİR? NASIL ÇALIŞIR?
Depreme karşı geliştirilen basit ancak bir o kadar da etkili bir sistem olan bina sismik izolatörleri, binanın tüm yapısını depremin yıkıcı etkisinden koruyabiliyor.
Yapıda uygun görülen kata, kolonlara veya betorname perdelere yerleştirilen bu sistemler, deprem ile yapı arasındaki direkt teması engelliyor.
Deprem anında yatay olarak hareket eden izolatöler sayesinde, yumuşak ancak büyük salınım yaparak depremin sarsıntı gücü emiliyor ve o sırada bina içerisinde bulunanlar neredeyse depremi hissetmiyor.
Normalde bir yapı kendi ağırlığının onda biri kadar yük taşıyabilirken, bu sisteme sahip yapılar bu değerlerin üzerine çıkabiliyor.
Sarsıntı yoğunluğunu yüzde 80'e kadar azaltan sismik izolatörler; kimyasallar, pas, nem ya da güneş ışınları gibi yıpratıcı durumlara karşı da korunaklı ve ortalama 60 yıl kadar kullanılabiliyor.
BİNA SİSMİK İZOLATÖRLER NEYDEN YAPILIR?
Bina zemine sabitlendiği zaman doğal olarak bina ve zemin ortak hareket ediyor ve bina zeminden aldığı enerjiyi boşaltıncaya kadar sallanmayı devam ettiriyor. Bu sarsılma esnasında bina esnekliğini yitirirse yıkılmaya başlıyor. İşte tam bu esnada sismik izolatörler devreye giriyor.
İzolatör dediğimiz sistem araba amortisörlerinde kullanılan bir sisteme çok benzer. Yaylı bir sistemle bina zeminden ayrılıyor ve böylelikle zemindeki olası sarsılmayı içine almamış oluyor. Bina sismik izolatörü, zemin hareketinin kontrollü olarak binaya aktarılmasını olanak sağlıyor.
SİSMİK İZOLATÖR SONRADAN TAKILIR MI?
Binanın hatta blokların en başında inşa edilmeden izolatöre göre yapılması gerekiyor. Mimari, statik, elektrik projenizin buna göre olması elzem. İzolatörlü binada kullanılacak sıhhi tesisatın malzemelerinin bile buna uyumlu olması gerekmektedir.
Binada sismik izolatör mevcut değil ve sonradan eklenmesi isteniyorsa o zaman en başında saydığımız kolon, blok hatta sıhhi tesisatın yenilenmesi gerekir. Zeminin, taşıyıcı sistem için uygunluğu kontrol edilmelidir çünkü sistemin geleceği kısım kesilerek, araya konabilir. Fakat bütün bunlar en başından yapılmadığı için oldukça maliyete sebep olacaktır.
SİSMİK İZOLATÖR FİYATLARI
Yapılacak binanın özellikleri (kat, kolon adedi, zemin) ve firmanın maliyetine bağlı olarak değişmektedir. Yurtdışından getirilen izolatörlerin fiyatları genelde dolar bazındadır. 5 katlı 4 dairenin barındığı bir binada toplam 40 taşıyıcı kullanılmaktadır. Binaya olan maliyeti ise kaba olarak, 4 milyon bin TL olarak hesaplanmakta.
Beyzanur Ömonash.pw - SEO Editör
DUVAR - Mara merkezli deprem annda Malatya'daki bir hastanede kaydedilen görüntüler, binay sarsan kuvveti minimuma indiren 'sismik izolatörleri' gündeme getirdi.
naat mühendisi Ömer Faruk entürk, binalarda depremin etkisini en aza indiren, ayakta kalmasn salayan 'sismik izolatörler'in nasl çaltn, maliyetini ve önemini anlatt.
DHA'ya konuan entürk "Sfrdan bir binay yapacanz zaman toplam inaat maliyetine yüzde civar etkisi vardr. Ama hazr binaya sonra izolatör eklemek isterseniz bu maliyet katna çkar" dedi.
Baakehir’de sismik izolatör kullanlarak yaplan konut projenin Teknik lerden Sorumlu Genel Müdür Yardmcs Ömer Faruk entürk depremin büyüklüünden kaynakl ortaya çkan yanal ivmenin çok büyük olduunu söyledi.
Kahramanmaraş'taki depremin ardından arama kurtarma çalışmaları tüm hızıyla devam ediyor. Depremde birçok bina yıkılırken bazı binalar ise sapasağlam kalmıştı. Bunun ardından vatandaşlar sismik izolatör hakkında detayları merak etti. Peki, Sismik izolatör fiyatları ne kadar, kaç TL ? Binalara sismik izolatör sistemi kurmanın maliyeti ne kadardır? İşte ayrıntılar
Sismik izolatör, enerjiyi emecek ve bina üzerinde sönümleme tesiri oluşturacak formda icat edilmiştir. Bu sistem yapıya esneklik ve hareketin bir kısmını azaltır. Sismik izolatör 'lerde kullanılmaya başlandı fakat 'lerde sıkı kullanıma geçti.
Sismik İzolatör Kullanmanın Avantajları ve Özellikleri
Sismik izolatör sisteminin fiyatları değişkenlik göstermektedir. Yurt dışındaki fiyatlar ortalama 6 bin dolar civarlarındadır. Yurt dışında izolatörün tanesi ortalama 6 bin dolar seviyelerindedir. Ek olarak bir bina için en az 40 adet sismik izolatör gerekebilir. Bu da fiyat olarak bir bina için bin dolar yani güncel kurla milyon TL'ye denk gelmektedir.
Sismik izolasyon sistemi, olmayan yapılar kendi ağırlıklarının 1/10'u kadar yük taşıyabiliyor. Bundan daha fazla yük gelmesi durumunda ise yapıda kalıcı deformasyonlar oluşuyor ve kolon-kiriş birleşim yerlerinde kırılmalar meydana geliyor. Fakat sismik izolasyona sahip olan yapılar bu değerin üstüne çıkabiliyor. Bunun nedeni de sismik izolatörlerin gelen yatay yükü azaltması oluyor.
Bu sistem, deprem anında üzerinde yer alan yapının sarkaç gibi küçük salınım yapmasını sağlar. Betonarme perdelerin ve taşıyıcı kolonların altına yerleştirilen sismik izolatörler, deprem anında sağa ve sola kayarak deprem etkisini azaltıyor. Bununla birlikte üst katların hissedeceği sarsıntıyı yüzde 80'e kadar azaltıyor.
Tüm bunların yanı sıra sahip olduğu kauçuk tabakalar sayesinde kimyasallar, pas, nem ve zararlı ultraviyole ışınlara karşı da dayanıklılığa sahip. Bu sayede de malzeme bozulmalarının önüne geçiyor ve 60 yıla yakın bir dayanıklılık gösteriyor.
Kaynak: monash.pw