Sistik Kanal Nedir

Moosman, incelediği kadavra örneklerinin % 20’sinde sağ hepatik arteri sistik kanalın 1 cm yakınında bulmuştur ve bu nedenle sağ hepatik arterin böyle olgularda sistik arter sanılabileceğine dikkat çekmiştir ³. Bizim olgumuzda da sağ hepatik arter sistik kanalın yaklaşık 1 cm yakınında izlendi.

Abdominal aortadan köken alan çölyak trunkus; ortak hepatik arter, sol gastrik arter ve splenik arter dallarını verir. Ortak hepatik arter daha sonra, proper hepatik arter ve gastroduodenal artere ayrılır. Proper hepatik arter, porta hepatisten itibaren sağ ve sol ana dallara, daha distale doğru da segmental dallara ayrılır. Ancak tariflenen bu klasik hepatik arteryal anatomi, toplumun yalnızca yarısında bulunmaktadır ⁵. Michels ve ark. ⁶ yapmış oldukları bir çalışmada hepatik arter varyasyonlarını 11 tipe ayırmışlardır. Bu tiplendirmede varyasyonlardan 5 tanesi sağ hepatik arter ile ilgilidir ⁶.

Sağ hepatik arter, genellikle hepatik safra kanalının arkasından, ara sıra da önünden (%15) sağ tarafa geçer ve genellikle hepatosistik üçgen içerisinde sistik arter dalını verir. Sonrasında anterior ve posterior segment dallarını vermek üzere dallanır. Bu dallanma karaciğer içinde ve dışında, yani portada da olabilir ⁷. Mugunthan ve ark. ^7, cinsiyet ayrımı gözetmeksizin, 50-80 yaş aralığında olan 60 hasta ile yaptıkları bir çalışmada, vakaların 86,6’sında sağ hepatik arterin duktal sistemin dorsalinden, %8,3’ünde ise ventralinden geçtiğini görmüşlerdir. Ayrıca %2 hastada sağ hepatik arterde, caterpiller hump ile karşılaşmışlardır.

Olguların %13,3’ünde saptanan aksesuar ve replace sağ hepatik arterlerin ise duktal sistemin dorsalinden geçtiğini saptamışlardır ⁸. Bizim vakamızda sağ hepatik arter ana safra kanalının önünde seyretmekte idi.

Olgumuzda yeterli calot diseksiyonu yapmış olmamız, mümkün olduğunca keseye yakın çalışmamız ve var olan varyasyonun farkına varmamız neticesinde komplikasyonsuz bir şekilde laparoskopik kolesistektomi işlemini gerçekleştirdik.

Sonuç olarak laparoskopik kolesistektomi her ne kadar çok sık yapılan bir cerrahi işlem olsa da, güvenli kolesistektomi kriterlerine uyulması, beklenmeyen komplikasyonlarla karşılaşılmaması açısından çok önemlidir. Olgumuzda da olduğu gibi nadir de olsa sağ hepatik arterin ana safra kanalının anteriorundan geçebileceği, sistik kanala paralel seyredebileceği ve sistik arter dalını daha superiorda verebileceği unutulmamalıdır. Yeterli calot diseksiyonun önemini vurguluyor ve mümkün olduğunca keseye yakın çalışılmasını öneriyoruz. Laparoskopik kolesistektomi esnasında bu tür varyasyonlarla karşılaşılabileceği kesinlikle unutulmamalıdır. Bu konuda olgumuzun literatüre katkı sağlayacağını umuyoruz.