Skolastik Düşünce
kaynağı değiştir]
kaynağı değiştir]
Skolastiğin son döneminde felsefe daha da özerkleşecek ve dinden ayrılacaktır, akıl ve inancın birleştirilmesi çabasından vazgeçilecektir. Başlangıç ve yükseliş döneminde görülen kavramsal realizm bu dönemde gerilemiştir.
Bu gelişmede ve felsefenin özerkleşmesinde nominalizmin belirleyici bir rolü olacaktır. Ayrıca Dominiken ve Fransisken tarikatları arasındaki çatışmanın derinleşmesi de bu süreci derinleştirmiştir. Fransiskenler teoloji ile doğa bilimlerinin aynılaştırılmasına ya da birbirine bağlanmasına her zaman itiraz etmişlerdir. Bu tartışmaların sonu reformasyonu hazırlamıştır. Rönesansı hazırlayan kültürel gelişmeler bu anlamda skolastiğin son döneminde gerçekleşir: Reformasyon ve doğa bilimlerinin ayrışıp gelişmesi.
Bu dönemin ilk ismi olarak Johannes Duns Scottus'u belirtmek gerekir. Onun düşüncesinde tümel kavramlar nesnel dünyanın yansımalarıdır. Ayrıca istence öncelik vermiştir ve volantarizmin savunusunu yapmıştır. İstenç özgürlüğü fikrini, belirlenimsizciliğe vardırmıştır.
Ockham'lı William geç dönem skolastiğin önemli filozofu olmakla kalmaz, nominalizmin sistemleştirilmesi ve geliştirilmesinde kesin bir rol oynar. Ona göre bütün gerçek, tikel nesnelerden meydana gelmektedir, tümeller ise uydurma şeylerdir.
Tümeller, tikel nesnelerin genel benzerliklerinden hareketle, nesneler için bizim uydurduğumuz simgelerdir. Bilginin temeline bu yolda deney konulur. Tanrı ve sonsuzluk hakkında deneyime sahip olmadığımızdan, bu alanlara yönelik bilgi, inanç bilgisidir. Bu tür bilgilere gerçek anlamda bilgi denilemez, onlara ancak inanılabilir. Böylece inanç ve bilgi arasına kesin bir ayrım konulmuş olunmaktadır. Bu yöndeki gelişim Rönesansı meydana getirecektir.
Roger Bacon geç dönem skolastiğin anılması gereken bir başka ismidir. Deney ve deneyim kavramları onun yaklaşımında daha da kesin bir görünüm kazanır. Doğa araştırmalarında ortaya koyduğu bulgular ve matematik dehası ünlü bir bilgin olmasını sağlamıştır. Mistisizm ile ampirizmin karışımı olan düşünceleri Bacon'ı Orta Çağ'dan Rönesans'a geçişin hazırlayıcılarından biri yapmıştır.
Skolastik Düşünce Nedir, Ne Zaman Ortaya Çıkmıştır?
Skolastik düşünce, Hristiyanlık dininin dogmaları ile felsefenin temel ilkelerini birleştiren bir disiplindir. Bu felsefeyi savunan düşünürler kilisenin öğretilerini kabul etmekle birlikte, özgür düşüncenin ve felsefenin önemine atıfta bulunan birçok eser kaleme almıştır.
Skolastik düşüncenin son dönemi olan 18. yüzyılda din ile felsefe arasındaki mesafe yine açılmıştır. Bunun en büyük nedeni ise, 18. yüzyılın ikinci yarısında determinizm, pozitivizm ve diyalektik materyalizm gibi felsefe akımlarının doğmasıdır.
Skolastik Düşüncenin Özellikleri Nelerdir?
1- Skolastik düşüncenin ortaya çıktığı tarihe kadar dünya genelinde en etkili felsefi akım Platonizmdi. Platonizme göre varlık alemi idealar dünyası ve maddi dünya olarak ikiye ayrılıyordu. Sokrates'in öğrencisi olan Platon'a göre duyularla algılanabilen maddi dünya, cevher olarak nitelendirilen özlerin birer yansımasından ibaretti.
Ancak skolastik düşünce sisteminde idealar dünyası kadar maddi alem ve dünya da önemsenmiştir.
2- Duyularla algılanabilen ve temas edilebilen şeylerin varlığını kabul eden skolastik düşünce, tarihteki ilk seküler felsefe akımlarından biridir.
3- Skolastik düşüncenin doğmasında İslam filozoflarının payı büyüktür. Özellikle Farabi'nin İdeal Devlet ve İbn Rüşd'ün Din Felsefe Tartışması adlı kitaplarının Avrupa dillerine çevrilmesi, skolastik felsefenin ortaya çıkmasında etkili olmuştur.
4- Skolastik felsefede madde ezeli varlık olarak kabul edilemez. Her şeyin olduğu gibi evrenin de bir yaratıcısı vardır. Evrendeki düzen, her şeyin belli bir amaçla yaratılmış olması ve diğer faktörler, Tanrı'nın var olduğunun kesin kanıtlarıdır.
5- Temel ahlak felsefesinin aksine skolastik düşüncede, evrensel ahlak yasaları geçerlidir. Öldürmemek, başkasının hakkını gasp etmemek ve yalan söylememek gibi temel erdemler evrensel kabul edilir.
Skolastik Filozoflar
Skolastik düşünceyi savunanların başında Albertus Magnus ve John Duns Scouts geliyor. İslam filozoflarından Muhyiddin İbn Arabi ve Farabi de skolastik filozoflar arasında yer alır.
oksabron ne için kullanılır patates yardımı başvurusu adana yüzme ihtisas spor kulübü izmit doğantepe satılık arsa bir örümceğin kaç bacağı vardır