Sodyum Eksikliği Ne Yapar

Sodyum Eksikliği Nedir?

Sodyum eksikliği, kanınızda yeterli sodyum olmadığı anlamına gelen bir durumdur. Vücudunuzdaki hücrelerin içinde ve çevresinde ne kadar su olduğunu kontrol etmek için kan dolaşımınızda biraz sodyuma ihtiyacınız vardır. Bazı tıbbi durumlar, aldığınız bazı ilaçlar veya çok fazla su içmeniz nedeniyle olabilir. Düşük sodyum nedeniyle vücudunuzdaki su miktarı yükselir ve hücrelerinizin şişmesine neden olur.

Sodyum Eksikliğinin Nedenleri Nelerdir?

Sodyum seviyenizin çok düşmesinin birçok nedeni vardır. Bunlar:

• İlaçlar
  Su hapları (diüretikler) ve bazı antidepresanlar ve ağrı kesici ilaçlar daha fazla idrara çıkmanıza veya terlemenize neden olabilir. Bu, sodyum seviyenizi etkileyebilir.
• Sağlık Sorunları
  Kalp yetmezliği ve böbrek veya karaciğer hastalığı, vücudunuzdaki sıvı miktarını ve dolayısıyla sodyum seviyenizi etkileyebilir.
• Kronik, şiddetli ishal veya kusma nöbetleri vücudunuzdaki sıvıları ve sodyumu tüketebilir.
• Hormon Dengesizlikleri
  Bazı hormonlar sodyum seviyenizi etkiler. Düşük tiroid hormonu sodyum seviyelerini ciddi bir şekilde etkileyebilir.
• Çok Fazla Su İçmek
  Kanınızdaki sodyum miktarını seyreltebilir. Genellikle insanlar maratonlar veya triatlonlar gibi dayanıklılık etkinlikleri sırasında çok fazla su içtiğinde ve ayrıca terleriyle sodyum kaybettiğinde olur.

Sodyum Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

Sodyum eksikliği durumu çok hafifse herhangi bir semptomunuz olmayabilir. Eksiklik durumu herhangi bir semptoma yol açmadığı için tespit edilmesi de oldukça güç bir hale gelebilir. Bu yüzden genellikle belirtiler sodyum seviyeniz aniden yükseldiğinde veya düştüğünde ortaya çıkar. Bu tarz durumlarda bazı semptomları kolaylıkla hissedebilirsiniz.

Sodyum eksikliği belirtileri şunları aşağıdaki durumları içerebilir:

• Kusma ile mide bulantısı
• Tükenmişlik
• Baş ağrısı veya karışıklık
• Kaslarınızdaki kramplar veya spazmlar
• Sinirlilik ve huzursuzluk
• Zayıflık

Sodyum eksikliği riski altında olduğunuzu biliyorsanız ve semptomlar görmeye başlarsanız doktorunuzu arayın. Belirtileriniz şiddetliyse, acil bakıma ihtiyacınız olabilir. Aşağıdaki durumlarda acil bakıma başvurun:

• Kusma veya mide bulantısı
• Zihinde bulanıklık
• Nöbetler
• Bilinç kaybı veya koma

Sodyum Eksikliği Zararları Nelerdir?

Yaşlı yetişkinlerin genellikle belirli ilaçları alma veya kronik hastalık geliştirme olasılıkları daha yüksek olduğundan, genellikle sodyum eksikliği yakalanma olasılıkları daha yüksektir. Ancak, aşağıdakiler de dahil olmak üzere belirli koşullarınız varsa, herhangi bir yaşta bunu elde etme olasılığınız daha yüksektir:

• Böbrek hastalığı
• Uygunsuz antidiüretik hormon salgısı sendromu (SIADH)
• Kalp yetmezliği
• Diyabet şekeri
• Cushing sendromu
• Birincil polidipsi, çok su içmenizi sağlayan psikiyatrik bir durum
• Durumu daha olası hale getiren ilaçları alırsanız da olabilir.

Maraton gibi fiziksel olarak çok zor bir şey yaptığınızda çok fazla su içerseniz, sodyum eksikliği geliştirme olasılığınız daha yüksek olabilir.

Sodyum Eksikliği Tedavisi Nasıl Olmalıdır?

• Sık sık sodyum eksikliğine (kronik sodyum eksikliği) yakalanırsanız, sodyum düzeyleriniz birkaç gün içinde çok yavaş düşer ve komplikasyon yaşama olasılığınız azalır. Pek çok farklı şey sodyum eksikliğine neden olabileceğinden, tedaviniz nedene bağlıdır.
• Doktorunuz çok fazla su içtiğinizi düşünüyorsa, kesmeniz gerekebilir. Diüretik kullanıyorsanız, doktorunuz tedavinizde değişiklik yapabilir, böylece kanınızdaki sodyum normal düzeyine dönebilir.
• Hiponatreminiz aniden ortaya çıktıysa ve şiddetliyse, sodyum seviyenizi yükseltmek için acil tedaviye ve bunun güvenli bir şekilde gerçekleştiğinden emin olmak için izlemeye ihtiyacınız olacak.

Hastanede kalmanız ve aşağıdaki tedavileri almanız gerekebilir:

• Birkaç gün içinde kanınızdaki seviyeleri yavaşça yükseltmek için sodyum çözeltisi ile IV infüzyonu.
• Reçeteli ilaçlar ile sodyum eksikliğini kontrol altına alma tedavisi.

Sodyum Eksikliği Nasıl Giderilir?

Hiponatremiyi önlemenin birkaç yolu vardır:

• Adrenal bez yetmezliği gibi düşük kan sodyumuna yol açabilecek bir durumunuz varsa , tedavi ettirdiğinizden emin olun.
• Hiponatreminin belirtilerini bilin. “Su hapları” (su kaybetmenize neden olan diüretikler) alıyorsanız veya sizi bunun için riske atabilecek bir durumunuz varsa, bunlara dikkat edin.
• Özellikle yüksek yoğunluklu fiziksel aktivitelerde bulunuyorsanız, aldığınız su miktarına dikkat edin. Ne kadar su içmeniz gerektiğini bilmenin iki güvenilir yolu vardır: susuzluğunuz ve idrarınızın rengi. Susadığınızı hissetmiyorsanız ve idrarınız açık sarı renkteyse, muhtemelen yeterince su alıyorsunuzdur.
• Yoğun fiziksel aktiviteler yaparken su yerine spor içecekleri içmeniz gerekip gerekmediğini doktorunuza sorun. Bu içecekler sodyum içeren elektrolitlere sahiptir.

Sodyum eksikliği ile ilgili şikayetlerinizde diyetisyen desteği almak için benimle iletişime geçebilirsiniz.

İnsan sağlığı için olmazsa olmaz mineraller arasında yer alan sodyum, hücre dışında yer alan sıvı hacminin korunmasına katkı sağlar. Aynı zamanda kan basıncı ve hacmi için de önemli bir yere sahiptir. İnsan vücudunda en çok bulunan minerallerden biri olan sodyum vücuttaki baz ve asit dengesini sağlarken eksikliği durumda sağlık sorunlarına yol açar. Peki, sodyum eksikliği nedir? Yetişkin bir bireyin günlük alması gereken sodyum miktarı nedir?

Sodyum Eksikliği Nedir?

Sodyum eksikliği neden olur? sorusu kişilerin en çok merak ettiği konuların arasında yer almaktadır. Sodyum vücutta en çok bulunan mineral olmasına karşın bazı durumlarda eksilebilir. Bunların başında ise yüksek derecedeki terleme ve yetersiz sıvı alımıdır. Sodyum düşüklüğü eğer yüksek seviyelere ulaşırsa burada hiponatermi denilen hastalık meydana gelir.

Sodyum Eksikliği Nasıl Geçer?

Sodyum eksikliği tespit edildikten sonra farklı yöntemler ile bu eksikliğin tamamlanması sağlanır. Sodyum eksikliği tedavisi için serum tercih edilebilir. Sodyum eksikliği sonrasında kişilere serum yolu ile sodyum verilebilir. Bu tedavi yöntemi değerler yükselene kadar devam eder. Bunun yanı sıra yüksek miktarda tuz alımının yapılması sağlanır ve maden suyu tüketimi önerilir.

Sodyum eksikliği tüketilen gıdalar aracılığı ile de normal değerlere ulaşabilir. Balık, süt ve süt ürünleri, havuç ve biber gibi besinler sodyum açısından oldukça zengindir. Sağlıklı bir bireyde sodyum değerleri 135 ila 145 mEq/L olmalıdır. Eğer kişilerin sodyum değeri 135 mEq/L ve alt seviyesinde olursa kişi takviye desteği almalıdır.

Sodyum Düşüklüğü Belirtileri

Sodyum kan basıncı ve sinirlerin iletilmesini sağlayan bir mineraldir. Bu yüzden vücutta sodyum düşüklüğü meydana geliyor ise fiziksel olarak da psikolojik olarak da yan etkiler kendini göstermeye başlar. İşte sodyum düşüklüğünün belirtileri :

• Sinir sisteminde tutulmalar meydana gelir.
• Kişi yorgun ve halsiz hisseder. Bu yüzden uykulu bir halde günü geçirir.
• Kaslarda ağrı ve kramplar meydana gelir.
• Oryantasyon bozukluğunun yaşanmasına sebep olur.
• Refleks bozuklukları ortaya çıkar. Ani bayılmalar yaşanabilir.
• Komaya kadar süreç gidebilir.

Sodyum Eksikliği Tansiyonu Yükseltir Mi?

Sodyum düşüklüğü tansiyonu yükselmesine değil düşmesine sebep olur. Eğer sodyum miktarı vücutta fazla birikirse damarlarda çoğalık ve basınca bağlı tansiyonu yükseltir. Sodyum düşüklüğü olursa tansiyon düşer. Bu yüzden kanda bulunan sodyum dengesini korumalı ve buna göre gün içindeki sodyum miktarını karşılayacak besileri tüketerek sıvı alımını da sağlamalısınız.

Sodyum Eksikliği Hastalıkları Neler?

Sodyum eksikliğinin sebep olduğu hastalıklar sodyum düşüklüğünün oranına göre değişiklik gösterir. Orta seviyelerde gerçekleşen sodyum düşüklüğünde kişilerde titreme meydana gelebilir, baş ağrısı hissedilebilir. Bunun yanı sıra kaslarda istemsiz kasılma ve kramplar da yaşanır. Orta seviyedeki sodyum düşüklüğünde kişide uyku ve yorgunluk hali de yükselir. Ancak sodyum düşüklüğü çok alt seviyelere ulaştıysa bu kişiler için oldukça tehlikeli bir durumdur. Hiportemi ile birlikte kişide bayılmalar meydana gelebilir. Hatta komaya sebebiyet vererek bu durum ölümle de sonuçlanabilir.

Uzman Diyetisyen Pınar Kural Enç, sodyum ve eksikliğinin beyni olumsuz yönde etkilediğini söyledi.
Sodyumun vücutta kas ve sinir hücrelerinin düzgün çalışmasını sağlamakla birlikte,kan basıncını düzenleyen bir elektrolit olduğunu söyleyen Enç, “Kalp faaliyetleri ve bazı metabolizma fonksiyonlarının düzenlenmesi için sodyum iyonları gereklidir.Ayrıca vücuttaki su dengesini de korunmasını sağlar.Sodyum’un eksikliği ya da fazlalığı vücudu olumsuz etkiler ve bazı sorunlara neden olur.Sodyum eksikliğinde görülen hastalıklar ya da belirtiler arasında en çok;bulantı,iştahsızlık,kusma,zihin karışıklığı,beyin fonksiyonlarında azalma,kas krampları,tansiyon düşüklüğü,baş ağrısı,baş dönmesi,çarpıntı gibi…yer almaktadır.Bu belirtiler sodyumun hangi değer aralığında olduğuna ve eksikliğinin ne kadar zamandır süre geldiğine bağlı olarak değişebilir” dedi.
Sodyum eksikliğinin oluşmasının başlıca nedenleri arasında; Yetersiz tuz alımı, tuz alınmadan fazla miktarda su tüketilmesi, böbrek hastalıkları, yanıklar ile ishal, kusma ve terleme yolu ile vücudun tuz kaybetmesinin geldiğini anlatan Pınar kural Enç daha sonra şunları kaydetti; “Sodyum’un normalde fazlası idrar ve terleme yoluyla vücuttan uzaklaştırılır.Sodyum fazlalığı yüksek tansiyon, potasyum kaybı, vücutta su tutulması ve ödemlere neden olur. Sodyum fazlalığının en önemli nedenleri arasında;fazla tuz ve tuzlu besinler tüketmek,vücut için yetersiz su alınması,ishal ve kusma yoluyla vücudun sodyuma oranla fazla su kaybetmesi kandaki sodyum oranının artmasını sayabiliriz.
Sodyum eksikliği mide ve bağırsakları da olumsuz etkiler. Sodyum’un azalmasıyla beraber iştah kaybı,kusma ve midede bulantı görülür.Eğer kusmaya sebebiyet veriyorsa vücut suyla birlikte daha fazla sodyum kaybedeceği için belirtiler şiddetini artırabilir.Sodyum eksikliği beyinde de problemlere neden olabilir.Baş ağrısı,uyuşukluk,yorgunluk,zihin karışıklığı gibi problemler meydana gelebilir.Sodyum eksikliği uzun zaman devam ederse bilinç kaybı ve komaya giden ciddi ve tehlikeli sağlık sorunlarına yol açabilir. Nedeni bilinmeyen kas kasılmaları,kramplar ve kaslarda güçsüzlükte Sodyum eksikliğinin belirtileri arasındadır.
Önemli nokta şu ki; sodyum seviyesi yavaş yavaş azalıyorsa tehlikeli hale gelene kadar herhangi bir belirtiye yol açmayabilir.Aniden düştüğünde ise bir ya da birkaç belirti bir arada görülebilir. Yaşlılarda genç kişilere nispeten daha şiddetli belirtiler meydana gelebilir.
Vücuda giren Sodyumun büyük bir kısmı tuzdan elde edilir.Bol miktarda sodyum içeren diğer besinler ise;deniz ürünleri,yeşil-kırmızı biber,peynir,fıstık,fındık,ceviz,kereviz ve havuçtur.Sağlıklı yetişkin kişiler için günlük sodyum ihtiyacı 2-3 gramdır.Bu miktar 5 gr tuzdan sağlanabilir.”