Sözcük Durumunda Zamir
kaynağı değiştir]
Cümledeki eylemin, özne tarafından bizzat yapıldığını bildiren, vurgulayan zamirdir. Dönüşlülük zamiri, kendi sözcüğü ve onun iyelik eki almış halleridir: kendim, kendin, kendisi, kendimiz, kendiniz, kendileri. Bazı kaynaklarda şahıs zamiri olarak da nitelenir.
- Ödevlerini kendin yapmalısın.
- Yazarım derdimi kendime, kaderin benimle bu derdi ne?
- Yahya Kemal, kendisi için yazılan her yazıya karşı hassastı. - Nihad Sâmi Banarlı
Kendi zamirinden sonra bir isim gelirse kelime grubu isim tamlamasına dönüşür ve kendi, "tamlayan" olur.[1]
- Ankara'ya kendi arabamla gittim.
İşaret zamirleri[değiştir kaynağı değiştir]
Birden fazla ayrı kelimenin anlam ilişkisi oluşturacak şekilde gruplaşarak meydana getirdikleri zamirlerdir: Öteki beriki, falan filân, şundan bundan, şu bu, her biri, herhangi biri, ne kadarı v.s.
Ek hâlindeki zamirler[değiştir kaynağı değiştir]
Soru yoluyla isimlerin yerini tutan zamirlerdir. Cümledeki soru anlamı soru zamirleriyle sağlanır.
- "Nereye gidiyorsun?" (Ankara'ya, okula, ona vs.)
- "Dolaptaki tatlıyı kim bitirdi?" (Nazan, teyzem vs.)
- "Hangisini giyeceksin?" (şunu, bunu, uzun kollu olanı vs.)
- "Ödülü kime verdiler?" (sana, Orhan Pamuk'a vs.)
Bazı soru zamirleri cümledeki eylemi etkilediklerinde "soru zarfı" olur:
- "Ne aval aval bakıyorsun, yesene!" (soru zarfı)
- "Yarın ne giyeceksin?" (soru zamiri)
Bazı soru kelimeleri cümledeki isimleri nitelediklerinde veya belirttiklerinde "soru sıfatı"na dönüşür:
- "Hangi kalem sana ait?" (soru sıfatı)
- "Hangisi senin?" (soru zamiri)
Soru zamirleri bir belirtili isim tamlamasında tamlayan veya tamlanan olarak kullanılabilirler:
- "Bunların hangisi sana lazım?" ("bunlar" işaret zamiri ve tamlayan, "hangisi" soru zamiri ve tamlanandır)
- "O çocuk babanın nesi oluyor?" (tamlanan)
- "Kimlerin kalbi daha sağlıklı, belli olacak." (tamlayan)
Belgisiz (belirsiz) zamirler[değiştir Türkçe'de zamirler sözcük ve ek halinde olanlar şeklinde iki gruba ayrılırlar.
Sözcük halindeki zamirler ;
- Şahıs(Kişi) Zamirleri : Ben-Sen-O-Biz-Siz-Onlar
- Dönüşlülük Zamiri ("Kendi" Zamiri ) : Kendi . "Kendi" zamiri kişi zamiri mi yoksa dönüşlülük zamiri mi olduğu tartışmalıdır ve net bir karar verilmemiştir.
- İşaret Zamirleri : Bu, Şu, O, Bunlar, Şunlar, Onlar, Bura, Şura, Ora, Burası , Şurası, Orası, Böylesi, Şöylesi, Öylesi, Öteki, Beriki gibi zamirlerdir.
- Belgisiz (Belirsiz) Zamirler : Biri, Hepsi, Kimi, Herkes, Çoğu, Bazı, Başkası,Her Biri, Tamamı, Öteki, Beriki gibi zamirlerdir.
- Soru Zamirleri : Ne, Kim, Hangisi, Nere, Kaçı gibi zamirlerdir.
- İyelik Zamirleri : İyelik (Sahiplik) eki ile yapılan zamirdir. Bazı kaynaklarda iyelik eki zamir olarak kabul edilmez.
- İlgi Zamirleri : -ki eki ile yapılan zamirdir.
nest...
Türkçe'de zamirler sözcük ve ek halinde olanlar şeklinde iki gruba ayrılırlar.
Sözcük halindeki zamirler ;
- Şahıs(Kişi) Zamirleri : Ben-Sen-O-Biz-Siz-Onlar
- Dönüşlülük Zamiri ("Kendi" Zamiri ) : Kendi . "Kendi" zamiri kişi zamiri mi yoksa dönüşlülük zamiri mi olduğu tartışmalıdır ve net bir karar verilmemiştir.
- İşaret Zamirleri : Bu, Şu, O, Bunlar, Şunlar, Onlar, Bura, Şura, Ora, Burası , Şurası, Orası, Böylesi, Şöylesi, Öylesi, Öteki, Beriki gibi zamirlerdir.
- Belgisiz (Belirsiz) Zamirler : Biri, Hepsi, Kimi, Herkes, Çoğu, Bazı, Başkası,Her Biri, Tamamı, Öteki, Beriki gibi zamirlerdir.
- Soru Zamirleri : Ne, Kim, Hangisi, Nere, Kaçı gibi zamirlerdir.
- İyelik Zamirleri : İyelik (Sahiplik) eki ile yapılan zamirdir. Bazı kaynaklarda iyelik eki zamir olarak kabul edilmez.
- İlgi Zamirleri : -ki eki ile yapılan zamirdir.