Sol Karnın Alt Kısmında Ağrı

Karnın sol tarafındaki ağrı farklı şekillerde kendini gösterebilir. Ağrı hafif veya şiddetli olarak, üst ya da alt karın bölgesinde meydana gelebilir. Tetikleyici genellikle mide veya bağırsaklar gibi bir sindirim organıdır. Ancak altta yatan nedenin tam olarak belirlenmesi için ağrının sıklığı, yoğunluğu, lokalizasyonu ve türünün tam olarak anlaşılması gerekir…

Sol karın ağrısı farklı sıklıkta, yoğunlukta ve tipte ortaya çıkabilir. Çoğunlukla gıda intoleransı veya sağlıksız yaşam tarzı gibi nispeten zararsız nedenleri vardır. Fakat dalak, pankreas veya mide gibi bir dizi organ karnın sol tarafında olduğu gibi, kalp veya akciğerler de bölgeye yakın olduğundan, bunlar daha ciddi bir hastalığa veya hatta bir kalp krizine işaret edebilir. Bu nedenle, olası riskleri en aza indirmek ve tedaviye erken başlayabilmek için mutlaka bir doktor tarafından netleştirilmelidir.

Karnın Sol Tarafındaki Ağırının Nedenleri

Karnın sol tarafında çok sayıda organ ve yapı bulunur. Bölgenin büyük bir kısmı, esas olarak ince bağırsak ve kalın bağırsaklar (kolon) tarafından kaplanır. İnce bağırsak doğrudan mideye bağlanır ve 3-6 metre uzunluğundadır. Şikayetler sadece sol tarafta olabileceği gibi, üst, orta ve alt karın bölgesi ile sırt veya göğse de yayılabilir.

• Sol üst karın ağrısı: Mide, kalp, akciğerler, pankreas, dalak
• Sol orta karın ağrısı: Dalak, böbrek, üreter, kalın bağırsak
• Sol alt karın (kasık) ağrısı: Böbrek, üreter, kalın bağırsak

Ağrının nedenini belirlemek için ateş, mide bulantısı, kusma, mide ekşimesi, gaz, ishal veya kabızlık gibi diğer olası belirtilere de dikkate alınmalıdır. Ağrının ve diğer semptomların tam olarak lokalizasyonuna bağlı olarak, aşağıdaki tabloda sıralanan nedenler mümkündür:

Karnın Sol Alt Tarafında Ağrı

Ağrının yaklaşık konumu, hangi organların bu ağrıyı tetikleyebileceğinin tahmin edilmesini sağlar. Sol alt karın bölgesinde karın ağrısı belirtiliyorsa, bağırsak hastalıkları temelde olası nedenlerdir. Ancak bu ağrıdan ürolojik veya jinekolojik hastalıklar da sorumlu olabilir. Ayrıca ağrının ne zamandan beri var olduğunu, sadece üzerine bastırıldığında mı yoksa dokunmadan da var olup olmadığını belirlemek önemlidir.

Kalın bağırsağın büyük kısımları sol alt karın bölgesinde bulunduğundan, sol taraflı alt karın ağrısında her zaman bağırsakta bir iltihaplanma olabileceği ihtimali göz önünde bulundurulmalıdır. Divertiküloz, herhangi bir insanda herhangi bir belirtiye neden olmadan ortaya çıkabilen kalın bağırsak şişkinliğidir.

Ek olarak, bağırsak hastalıklarının yanı sıra, fallop tüplerinin iltihaplanması ve ürolojik enfeksiyonlar da kadınlarda sol alt karın ağrısını tetikleyebilir.

Hafif, nadiren ve başka semptomlar olmadan ortaya çıkan ağrıdan genellikle şişkinlik sorumludur. Fasulye, bezelye veya çeşitli lahana türleri gibi şişkinlik yapan yiyecekleri tükettikten sonra daha sık ortaya çıkarlar ve genellikle hızla tekrar kaybolurlar. İshal, bulantı veya ateş de ortaya çıkarsa, gastrointestinal enfeksiyon veya gıda intoleransı da düşünülmelidir.

Karnın Sol Üst Tarafında Ağrı

Dalak, kalın ve ince bağırsakların bir kısmı sol üst karın bölgesinde bulunur. Ayrıca kalp, akciğerler, mide ve sol böbrek doğrudan sol üst karın bölgesine komşudur. Tüm bu organlarda bulunan birçok hastalık, karnın sol üst tarafında ağrıya neden olabilir.

Ağrı kısa sürerse ve eşlik eden semptomlar olmadan ortaya çıkarsa, şişkinlik veya gıda intoleransı gibi nedenler yaygındır. İshal veya ateş ortaya çıkarsa, gastrointestinal enfeksiyon ağrıyı tetikleyebilir. Ayrıca çeşitli viral enfeksiyonlar dalağın şişmesine ve sol üst karın bölgesinde ağrıya yol açabilir.

Daha tehlikeli hastalıkların belirtileri arasında ani, çok şiddetli veya sık tekrarlayan ağrı, kolik ağrı, ek bir nefes darlığı, göğüs ağrısı, çok şiddetli ishal ve dışkıda kan bulunur. Bu belirtilerden herhangi biri ortaya çıkarsa, mümkün olan en kısa sürede bir doktora danışılmalıdır.

Sol Orta Karın Bölgesinde Ağrı

Sol orta karın bölgesinde ince ve kalın bağırsaklar ve sol böbrek bulunur. Kadınlarda sol fallop tüpü ve yumurtalık da buraya yakındadır. Bu organları etkileyen hastalıklar, sol orta karın ağrısının olası nedenleridir.

En yaygın ağrı tetikleyicileri, genellikle virüslerin neden olduğu ve herhangi bir tıbbi tedavi olmaksızın birkaç gün içinde iyileşen ince veya kalın bağırsak enfeksiyonlarını içerir.

Bağırsak yolunun diğer yaygın ve zararsız hastalıkları şişkinlik ve irritabl bağırsak sendromudur. Genellikle bir belirti olmaksızın ortaya çıkarlar ve diyet değişiklikleri veya probiyotik kullanımı gibi basit yöntemlerle tedavi edilebilirler.

Not: Bu makale yalnızca genel bilgiler içerir. Kendi kendine teşhis veya kendi kendine tedavi için kullanılmamalıdır.

Karın sol üst bölümünde olan ağrılarının sebebi dalak, pankreas, ve karın şah damarının (aorta) hastalıkları olabilir. Göbeğin üst bölümünde olan ağrılarda yemek borusu, mide ve on iki parmak barsağının, gastrit, ülser ve reflü gibi hastalıkları akla gelmelidir. Karın sol alt bölümünde olan ağrılarda, kalın bağırsak iltihapları, yumurtalık sorunları, karın şah damarının hastalıkları, idrar sorunları, dış gebelik sorunu ve apandisit problemi olabilir.

SOL KARIN AĞRISI VARSA NE YAPILMALI?

Ortaya çıkan bu durum kesinlikle takıntı haline getirilmemelidir. Aynı şekilde kişinin kendi başına kendi kendini tedavi etmeye kalkışmaması gerekir. Bunun beraberinde karnın sol tarafında ağrı kesinlikle ihmal edilmemelidir. Eğer bir endişeniz yahut sorununuz varsa dahi bu konuyla alakalı olarak yapılabilecek en doğru şey bir uzman doktora danışmaktır.

SOL KARIN AĞRISI İÇİN EVDE NE YAPILABİLİR?

Karın ağrısı şikayetinin altında farklı sebepler olabileceği için bilinçsiz bir şekilde ilaç almamak gerekiyor. Ancak yemek sonrasında gelişen, hafif şiddetteki karın ağrılarında hafif buzlu su içilmesi, tost yenmesi, elma suyu içilmesi veya muz yenmesi öneriliyor.

Karın bölgesindeki sol boşluk, pek çok organı içinde barındırıyor ve komşu organların belirtileri de bu bölgeye yansıyor. Sol boşluk ağrılarının her zaman ciddiye alınması gerektiğinin altını çizen Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. A. Murat Koca, ağrıların ciddiye alınmaması durumunda kalp krizi, ciddi pankreas iltihabı ve ana damar anevrizması gibi ölümcül sonuçların ortaya çıkabileceğini ifade ediyor. Op. Dr. A. Murat Koca, hasta acil geldiğinde detaylı değerlendirme yapılıp teşhis konulduktan sonra nedene yönelik tedavi uygulandığını söyledi.

Karnın karşıdan bakıldığında sağ üst ve alt kadran, sol üst (sol boşluk) ve alt kadran olmak üzere dört bölgeye ayrıldığını belirten Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. A. Murat Koca, “Tüm kadranlar içeride bulunan organlara göre belirtiler ve hastalıkları göstererek fikir verirler. Sol boşluk ise pek çok organın içinde bulunduğu veya komşu organların belirtilerinin yansıdığı bir bölgedir. Burada dalak, midenin bir kısmı ve onun arkasında pankreas, aorta gibi damarlar, kalın bağırsağın bir bölüm komşuluğu, daha derinlerde böbrek komşuluğu ve ayrıca buraya yukarıdan göğüs boşluğu komşuluğu vardır. Sol boşluk ağrıları, öncelikle oradaki organ ve komşu organların yansıyan şikayetlerini oluşturuyor.” dedi.

Sol boşluk ağrılarının her zaman ciddiye alınması gerektiğini vurgulayan Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. A. Murat Koca, “Dikkate alınmadığında çok ciddi sonuçlara neden olabiliyor. Bu ağrılar sonucu gerçekleşen kalp krizi, ciddi pankreas iltihabi, dalak yaralanması, ana damar anevrizması ölümcül olabiliyor.” dedi. Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. A. Murat Koca, sol boşluk ağrısı yapan organları ve yol açtıkları rahatsızlıkları şöyle sıraladı:

Dalak kaynaklı olarak dalağın büyümesi ( hipersplenizm), kist, darbe,
Pankreas kaynaklı pankreatit( iltihap), kist, apse, kanser,
Ana damarlar kaynaklı aorta anevrizma,
Mide kaynaklı hastalıkların yansıyan ağrıları, ülser, gastrit, reflü, kanser,
Kalın bağırsak kaynaklı yansıyan ağrı, kolit, apse, kanser,
Kalp ve akciğer kaynaklı yansıyan ağrı, kalp yetmezliği, krizi, zatürre, bronşit, sıvı ve hava kaçağı pnömo/hemotoraks, pıhtı (emboli),
Böbrek hastalıkları kaynaklı, taş, iltihap, travma, kanser
Karın duvarı kaynaklı zona, nevralji.

Hasta acil geldiğinde direk detaylı değerlendirme yapılması gerektiğini belirten Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. A. Murat Koca, “Daha sonrasında tetkikler yapılır. Kalp grafisi ve kan tetkiki ciddi bir kalp sorunu ekarte etmekte gerekebilir. Akciğer filmi, göğüs boşluğunda olan bir sorun varsa yansıyan şikayetler açısından önemlidir. Batın bilgisayarlı tomografi, iç organlar detaylı değerlendirmesi için gerekebilir. Tomografi pankreas, dalak, aorta ve diğer organlar hakkında bilgi verir. Tabi kan ve idrar tetkikleri yapılması da gerekir.” ifadelerini kullandı.

Teşhis konulduktan sonra nedene yönelik tedavi düzenlendiğini belirten Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. A. Murat Koca, “Gerekli konsültasyonlar yapıldıktan sonra acil bir durumda hasta stabil hale getirilmesi için gerekli tedaviler başlar. Kalple ilgili bir sorunsa kardiyolojik tedavi uygulanır. Hastanın durumuna göre gerekli düzenlemeler yapılır. Mide, pankreas, dalak gibi sindirim sistemiyle ilgili sorunda genel cerrahi uzmanı takip ve tedavisini düzenler. Böbrek ve üriner sistemle ilgili bir sorunda üroloji gerekli işlemler ve tedavileri yapar. Ana damar aortta da tespit edilen hastalıkta kalp damar cerrahı gerekli tedavi ve düzenlemeleri yapar.” diye konuştu.

Karın ağrısı çocuklarda sık olarak görülen yakınmalardan biridir. Hemen her gün polikliniklerimizde karnı ağrıyan çocuklarla karşılaşırız. Genellikle belli belirsiz olan, çocuğun ifade etmekte zorlandığı ağrının nedenini anlamak da kolay değildir. Karın ağrılarının sadece % 15-20’lik kısmı cerrahi tedavi gerektirir. Geriye kalanının ise, kabızlık ya da ishalden böbrek taşına kadar pek çok nedeni vardır. Kimi zaman da ağrının nedeni tam olarak bulunamayabilir. Bu ağrıların çoğu ya kendiliğinden ya da bulgulara yönelik (semptomatik) tedavi ile geçer.

Karın Ağrısı Başlıca İki Tiptir

1. Ani (akut) olarak ortaya çıkan ağrılar: Çocuğun daha önceden benzeri bir yakınması yoktur. Genellikle şiddetlidir ve çocuk durumunu ağlayarak ifade eder. Ağrı karnın belli bir bölgesindeyse nedenini anlamak daha kolay olabilir. Örneğin; karnının sağ alt tarafındaysa apandisit olma olasılığı vardır, karnın arkaya doğru yan taraflarındaysa (böğürlerde) böbrek ve idrar yolları ile ilişkili olabilir. Ancak, çocuklardaki karın ağrıları genellikle yaygındır. Bu nedenle, öncelikle genel muayene ve incelemeler yapılıp en olası nedenlerin araştırılmalıdır.
2. Süregen (kronik) karın ağrısı: Yani, hastanın uzun süredir yineleyen ve benzeri ağrı yakınmaları vardır. Sık sık hastaneye başvuran bu hastalar, değişik tedaviler önerilerek gönderilir. Oysa ki, bu hastaların ayrıntılı olarak araştırılmaları gerekir. Karın ağrısı bazı ender görülen hastalıkların ilk bulgusu olabilir.

Karnı Ağrıyan Çocuğa Yaklaşım

Karın ağrısı yakınmasıyla bir sağlık kurumuna başvuran hastanın öncelikle öyküsü ayrıntılı olarak öğrenilmelidir. Ağrının başlangıç zamanı, yeri ve şiddeti gibi özellikler ağrının nedenini anlayabilme konusunda önemlidir. Fiziksel incelemede karına dokunulduğunda hassas olan bir bölge varsa, orada bulunan karın içi organlardan kaynaklanabilecek sorunlar üzerine odaklanmak gerekir. Bağırsak sesleri mutlaka dinlenmelidir. Artmış bağırsak sesleri ishalin bir bulgusu olabilir. İshal, kıvrandırıcı tarzda karın ağrısı yapan nedenlerin başında gelir. Eğer bağırsak sesleri azalmış ya da hiç yoksa, o zaman bir bağırsak tıkanıklığı söz konusu olabilir. Kan sayımı ve idrar incelemesi (özellikle küçük çocuklarda) mutlaka yapılmalıdır. Çok sık yapılmakla birlikte, her ağrıda karın filmi çekmenin bir gereği yoktur. Her karın filminde azımsanmayacak oranda radyasyon alınacağı mutlaka akılda tutulmalıdır! Eğer başlangıçta yapılacak muayene ve basit laboratuvar incelemeleri ile tanı konamazsa, o zaman karın filmi ve ultrasonografi gibi radyolojik incelemelerin yapılması daha uygun bir yaklaşımdır.

Çocuklarda Karın Ağrısı

Eğer süregen bir ağrı söz konusuysa, o zaman ayrıntılı kan ve radyolojik incelemelerin yapılması gerekebilir. Bu hastaların çocuk cerrahisi, çocuk nefrolojisi ve çocuk gastroenterolojisi gibi birimler tarafından değerlendirilmeleri, ender olarak rastlanan bazı sorunların tanımlanabilmesine olanak sağlar.

Karın ağrısı olan bir çocukta yukarıda anlatıldığı şekilde incelemeler yapılırken, öncelikli amaç ağrının cerrahi bir nedenden kaynaklanıp kaynaklanmadığının ayırtedilmesi olmalıdır. En sık görülen sorun apandisittir. Apandisit tanısı, fiziksel inceleme, kan sayımı ve (gerekirse) ultrasonografi ile kolaylıkla konulabilir. Kız çocuklarında ise, yumurtalıklardan kaynaklanabilecek sorunlar mutlaka akılda tutulmalıdır. Erişkinlere oranla daha az olmakla birlikte, çocuklarda da mide ve bağırsak delinmeleri, safra yollarında taş ve tıkanıklıklar, bağırsak tıkanıklıkları, idrar yollarında taş ya da enfeksiyon ve tümör gibi nedenlerin ilk bulgusu karın ağrısı olabilir.   

Çocuklarda Karın Ağrısı

Karın ağrısının tedavisinde hemen ağrı kesicilerin kullanılması doğru değildir. Özellikle çocuklarda yapılan yanlışlıklardan biri de doktora danışmadan ağrı kesici ilaçların uygulanmasıdır. Ağrı kesici ilaçların verilmesinin karın içinde var olan cerrahi bir nedeni maskeleyebileceği bilinmelidir. Tedavide ana amaç, ağrıya neden olan sorunu bulup öncelikle o sorunun giderilmesini sağlamak olmalıdır. Örneğin, idrar yolu enfeksiyonu olan bir hastada sadece ağrı kesici kullanılması sorunu çözmez. Enfeksiyon tedavi edilmediği sürece ağrı da sürecektir. Kimi zaman tanı koymak için ağrı kesici ilaç vermeden ağrının izlenmesi gerekebilir. Bu hastalarda ağrının seyri nedenin tanımlanmasına da olanak sağlar.

Özet olarak, çocuklarda çok sık olarak karşılaştığımız karın ağrısında genellikle bir neden bulmakta zorlanırız. Karın ağrısına neden olan sorunların ancak % 15-20’lik bir kısmının cerrahi tedavi gerektirdiğini bilmek rahatlatıcıdır. Ancak, bu durum şiddetli ya da uzun süreli ağrılarda hekime başvurmayı engellememelidir. Gereksiz yere antibiyotik ve ağrı kesici kullanmanın da karın ağrısına neden olan ciddi bir sorunun tanımlanmasını engelleyebileceği de unutulmamalıdır.

Çocuklarda Sık Görülen Karın Ağrıları Nelerdir?

1. Apandisit
2. Bağırsak tıkanıklığı
3. İshal
4. Mezenter lenfadenopati (soğuk algınlığına bağlı karın ağrısı)
5. İdrar yolu enfeksiyonu
6. Gastrit, ülser
7. Kabızlık
8. Pankreatit, pankreas yaralanması
9. Karın travması
10. Ürolitiazis (idrar yollarında taş düşürme)
11. Parazitoz, amibiazis
12. İnfantil kolik
13. Over ve testis torsiyonu (yumurtalık dönmesi)
14. Epididimo-orşit (yumurta iltihaplanması )
15. İnvajinasyon

 

Karın Ağrılarında Nasıl Ayırıcı Tanı Yapabiliriz?

Çeşitli nedenlerle oluşabilen karın ağrısının başlama şekli ve yeri, devam süresi, sıklığı, eşlik eden bulgular ( kusma, ishal, ateş, öksürük, idrar yaparken yanma, sık idrara çıkma, taş düşürme hikayesi vb.) Karın ağrısı konusunda çok önemli bilgiler verir. Bir anne veya babanın çocuğundaki karın ağrısının önemli olup olmadığını ayırt edebilmesi için aşağıdakilere dikkat etmesi gerekmektedir.

Karın ağrısı göbek etrafında başlamış, sonra karnın sağ alt tarafına inmiş, iştahsızlık var, sağ alt tarafa bastırınca ağrı şiddetleniyor ve elini çekince daha da artıyor ise mutlaka doktorunuza başvurun çocuğunuz apandisit olabilir.

Çocuklarda Karın Ağrısı

1. Karın ağrısı, karında şişkinlik, yeşil veya sarı renkli kusma var ise ciddi bir durumdur. Bağırsak tıkanıklığı olabilir acil olarak doktora gidiniz.
2. İshalle birlikte ara sıra karın ağrısı oluyor ve başkaca önemli bir bulgu yoksa genellikle cerrahi bir durum yoktur.
3. Karın ağrısı üst solunum yolu enfeksiyonu ile birlikte ise ve başka bir bulgu yoksa genellikle cerrahi bir durum yoktur.
4. Sık idrara gitme veya idrar yaparken yanma ile karın ağrısı varsa idrar yolu enfeksiyonu düşünülür. Enfeksiyon tedavi edilirse karın ağrısı geçer.
5. Karın ağrısı yemekle ilişkili, karnın üst tarafında ve bastırınca artıyorsa gastrit veya ülser olabilir tıbbi tedavi ile düzelir.
6. Kabızlıkla birlikte karnın sol alt tarafında aniden başlayan karın ağrısı var ise gaz sancısı olabilir. Çocuğunuzu tuvalete gönderin ağrı geçmiş ise çocuğunuzun tekrar kabız olmaması için gerekeni yapın.

Çocuklarda Karın Ağrısı

1. Karnın üst tarafında ağrı olmuş, iki-üç hafta önce o bölgeye travma olmuş (özellikle bisiklet kazası) ve kusmaları oluyorsa pankreas bezi yaralanması olabilir doktorunuza başvurunuz.
2. Daha önce taş düşürme hikayesi var ve kıvrandırıcı tarzda karın ağrısı varsa ürolitiazis (tas düşürme) olabilir doktorunuza başvurunuz.
3. Karın ağrısı uzun süreden beri kanlı, sümüklü ishalle birlikte ise amip olabilir.
4. Bebeklerde (15 günlük ile 3 aylık) akşamları aniden başlayan, saatlerce süren karın ağrısı ve ağlama nöbetleri var. Bebek yorulup uyuyunca, gaz çıkarınca veya dışkı yapınca ağrı kendiliğinden geçiyor ise infantil kolik olabilir ağrı gittikçe seyrekleşir ve 3-4 aylık iken kaybolur.
5. Skrotumda (testisin bulunduğu torba ) ağrı, kızarıklık var ve testis ellenince ağrılı ise testis torsiyonu veya testis iltihaplanması olabilir. Ciddi bir durumdur. Mutlaka doktorunuza başvurunuz.
6. Karın sağ ve sol alt kısmında şiddetli ağrı ve ele kitle geliyor kız çocuğu over torsiyonu (yumurtalık dönmesi) olabilir ciddi bir durumdur doktorunuza başvurunuz.
7. Tekrarlayan karın ağrısı, karında şişkinlik, karın üst tarafında sucuk tarzında kitle ele geliyor ve çilek jölesi şeklinde gaita yapıyor ise invajinasyon (bağırsağın iç içe geçmesi) olabilir doktorunuza başvurunuz.

Önemli not:

Çocuklardaki karın ağrılarında sebep belli olmadan kesinlikle ağrı kesici vermemek gerekir