Son Kullanma Tarihi Geçmiş Ürünleri Yersek Ne Olur

Ne kadar dikkat etsek, buzdolabının raflarını değiştirsek ya da onlara özel alan ayırsak da birazdan sayacağımız 8 yiyeceğe gözümüz gibi bakmamız gerekiyor. Çünkü onlar tıpkı mutfağın kirli noktaları gibi bozulup bozulmadığından emin olamadığımız, hangi bakterileriyle baş başa kaldığımızı bilmediğimiz yiyecekler oluyor.

Bir gün, hiç beklemediğimiz anda yediğimiz besinlerden farklı bir tat alırsak şaşırmayalım, çünkü çoktan son kullanma tarihi geçmiş, yiyecek bozulmuş olabilir.

Hatırı gönülü yok: Çiğ tavuk

Arkadaş hatırı için çiğ tavuk yemenin vakti çoktan geçti. Hatta henüz ne zaman pişireceğimize karar vermediğimiz tavuklar her an bozulabilir. Consumer Report'un yaptığı araştırmaya göre çiğ tavuktan %97'si bakterilenmiş durumda. Tavuk bozulur mu bozulmaz mı düşüncelerini unutuyor, tarihi geçen tavukları hemen atıyoruz. Çünkü üzerindeki bakteriler son kullanma tarihi sonrasında büyük bir hızla üremeye devam ediyor.

Masum görünüyor: Semizotu ve ıspanak

Nemli ve tozlu ortamda yetişen, bu nedenle hem çürümesi hem de bakterilenmesi kolay olan bitkiler semizotu ve ıspanak. Bu ikiliye mancarı da ekleyebiliriz. Tavsiye edilen tüketim tarihi geçmiş olan bitkileri de almamamız oldukça önemli. Sebze ve meyveleri satın alırken paketlenmiş olması en iyi alternatiflerden bir tanesi.

İki kere düşünelim: Peynir

Listeria bakterisiyle yüz göz olmayı çok seven peynirlerin son kullanma tarihinin geçmiş olması demek onu doğrudan çöpe atmamız demek. Çünkü üzerinde hızla büyüyen bakterilerin yanı sıra vücudun sinir sistemini ortadan kaldıracak listeria'dan söz ediyoruz.

Aman dikkat diyelim: Yumurta

Yumurtanın çabuk bozulmayacağına dair bir algı vardır. Aslında yumurta içinde bakteri bulundurmasa da dışında adeta bir bakterialanıdır. Bu yüzden tavsiye edilen tüketim tarihine yaklaşmış olan yumurtaları katı olarak haşlamak gerekir. Eğer son kullanma tarihi geçmiş bir yumurtayla karşı karşıyaysak hiç kullanmamak en mantıklısı olacaktır.

Hastalık da verebiliyor: Yeşillikler

Ispanak, semizotu ve mancarda olduğu gibi yeşil otlar olarak da söyleyebileceğimiz dereotu, maydanoz, tere, fesleğen kısa sürede bozulmasıyla meşhurdur. Satın aldıktan sonra dilediğimiz kadar iyi yıkayalım küçük yaprakları arasında tozları ve bakterileri tutmaya hazır olan otların bozulduğunu anlamak çok kolaydır. Rengi koyu yeşile döndüğünde artık onlarla yapacak hiçbir şeyimiz kalmamış demektir.

Bildiğimiz kasaptan geliyorsa: Kıyma

Süpermarketlerden satın alırken kıymayı doğrudan değil etten çektirerek almaya alıştık ancak kıyma makinesinin temizliği ve çektirdiğimiz etin tazeliği de önemli bir nokta. Son kullanma tarihi geçmiş et ürünlerinin beyaz peynirde olduğu gibi sinir sistemiyle ilgili sorunlar çıkarmasının yanı sıra vücudun diğer organlarına da hasar vermesi söz konusu.

Koku olmasa da: Şarküteri ürünler

Et ailesinin kurutulmuş, fümelenmiş, tütsülenmiş bireyleri: şarküteri ürünleri. Bu ürünler de listeria bakterisi taşıyabilir. Kötü haber ise listeria bakterisinin buzdolabı gibi soğuk alanlarda da üreyebilmesi. Sonuç olarak kokusu ya da görünürde bir kusuru olmasa bile son kullanma tarihi geçmiş olan her şarküteri ürünü bizim için bir tehlikedir.

Tüm meyveler dahil: Gülgiller

İçinde çilek ve frambuazın da bulunduğu gülgiller, tırtıksı yapısıyla içinde bakterileri tutmaya hazırdır. Kiklospora bakterisi taşıyabilen meyveler, son kullanma tarihleri geçtikten sonra asla tüketilmemelidir. Bu da demek oluyor ki dalından yiyebildiğimiz meyveler bizim için daha az risk taşır, uzun süre sonra buzhaneden gelenlerse çoktan bakterilenmiş olabilir.

Kaynak:  yemek

Neredeyse tüm gıda paketlerinin üzerinde son kullanma tarihi yazıyor ve böylece müşteriler ürünleri ne kadar süre saklayarak tüketime güvenli halde tutabileceklerini biliyorlar. Tarihi geçmiş gıdaları tüketmek ise belli hastalık ve rahatsızlıkların riskinde artışa sebep olabilir. Son kullanma tarihi geçmiş bir ürünü yiyip yiyemeyeceğiniz hakkında emin değilseniz, önleminizi alın ve atın gitsin. Özellikle rahatsız edici bir kokusu, aroması ve görünümü olan gıdalar tüketilmemeliler.

Tarihi Geçmiş Gıdaların Besin Değerleri

Satın alındığı gibi tüketilen gıdaların tadı genelde daha bayat gıdalardan iyidir ve besin değerleri de daha yüksek olabilir. Beslenme uzmanı Sari Edelstein, ideal zamanını geçmiş olan gıdaların taze gıdalara göre çok daha az besin değeri içerdiğini belirtiyor. Eğer sık sık tarihi geçmiş gıda tüketiyorsanız, bazı temel besinlerden yoksun kalıyor olabilirsiniz. Ürünün etiketi onun besinlerle dolu olduğunu gösteriyor olsa bile geçen zamandaki kayıplardan dolayı beklediğiniz kadar gıda alamayabilirsiniz.

Gıda Zehirlenmesinden Kaçının

Bozulabilir gıdalar, pişmemiş etler, süt ürünleri, yumurta ve hazır gıdalar genellikle besin kaynaklı hastalıkların olağan şüphelileridirler. Ancak son tüketim tarihini geçmiş tüm gıdalar bakteri gelişimine açık hale gelmiş olabilirler. Bu nedenle markette daima ürünlerin son kullanma tarihlerine göz atmalısınız. Eğer tarihin geçtiğini fark ederseniz, doğrudan çöpe göndermek daha sağlıklı ve güvenli bir tercih olacaktır.

Son Tüketim Tarihi Geçince Yememeniz Gereken Gıdalar

Tarihi geçmiş gıdaları tüketmek, ağır gıda zehirlenmesine sebep olabilecek çeşitli bakterilerin oluşumu nedeniyle tehlikeli olabilir. Gıdaları doğru şekilde saklayarak tarihi geçmiş gıdaların kötü ve bazen ağır olabilen etkilerinden kaçınabilirsiniz. Yaygın şekilde gıda zehirlenmesine sebep olabilen bazı gıdalar şöyle:

• Yumurta: Gıda kaynaklı hastalıkların en yaygın sebeplerinden birisi tarihi geçmiş yumurtalardaki salmonella. Yumurtaları dolapta saklayabileceğiniz en uzun süre iki hafta.
• Et: monash.pw ve Listeri adı verilen iki tehlikeli bakteri paketli ve hazır doğranmış etlerde mevcut. Bir haftadan daha uzun süre beklemiş etleri tüketirseniz gıda zehirlenmesi riskiniz var.
• Karışık yeşillikler: Ispanak, marul, arugula ve çeşitli diğer yeşillikler çok kısa sürede hastalık sebebi monash.pw bakterisi ile kaplanabilirler. Bu nedenle paketlerini açtıktan sonra 48 saat içerisinde tüketmelisiniz.
• İstiridye: Tarihi geçince tüketilirse, istiridye V. vulnificus adlı bakteri nedeniyle doğrudan öldürücü olabilir.
• Taze orman meyveleri: Cyclospora adı verilen bakteri türü taze orman meyvelerinin üzerinde yetişir. Küf ve mantar işaretleri gösteren orman meyvelerini tüketmeyin.
• Yumuşak peynirler: Sert peynirler pek bakterilere yatkın olmasalar da, yumuşak peynir türleri son kullanma tarihlerinden sonra güvenilir değillerdir. Eğer küflü bir yumuşak peynir tüketiyorsanız, listeri kaynaklı gıda zehirlenmesi yaşayabilirsiniz.

Tarihi Geçmiş Gıda Tüketmenin Etkileri

Tarihi geçmiş gıdalar illa ki gıda zehirlenmesi gibi ciddi hastalıklara sebep olmayabilirler ancak etken bakteriye bağlı olarak hafif-ağır rahatsızlıklara sebep olabilirler. Sindirim yollarındaki gıda kaynaklı rahatsızlıklar arasında karın sancıları, kusma, ishal ve bunlara eşlik edebilen ateş, üşüme, baş ağrısı, ciltte hissizlik ve baş dönmesi bulunuyor. Dehidrasyon da bir sorun olabilir.

Taze Gıdaların Tadı Daha İyi

Yediğiniz tarihi geçmiş gıdanın tüketimi güvenli olsa bile, tadı kötüleşmiş olabilir. Zaman geçtikçe gıdaların kalitesi azalır ve bu da tadını kötüleştirir. Bu nedenle tarihi geçmiş gıdalar artık taze halleri kadar güzel aromalara ve tada sahip olmayabilirler.

Yiyeceklerin daha uzun süre dayanması ve onları çöpe atmamak için her zaman son kullanma tarihine bakarız. Sonuçta, besinlerin tarihi geçtikten sonra tüketilmesi, organoleptik niteliklerini olumsuz yönde etkileyebilir.

Ancak en tehlikeli kısım, gıdanın kendisinde tüketicinin sağlığını riske atabilecek mikroorganizmalar geliştirebilmesidir. Ama asla tarihi geçmeyen yiyecekler olduğunu biliyor muydunuz?

Hangi yiyeceklerin tarihi asla geçmez?

Tüm bozulabilir gıdaların bir son kullanma tarihi olmalıdır, ancak çok az ürün bu tarihi aşar. Yiyebileceğiniz tarihi geçmiş yiyecekler vardır çünkü gerçekte bozulmaları uzun yıllar alır.

Son kullanma tarihi, hangi ürünlerin çok çabuk bozulduğunu ve mikrobiyolojik risk taşıdığını gösterir: Bunlar, çiğ ve pişmiş et ve balık, meyve ve sebzelerdir. Bu ürünleri son kullanma tarihi geçtikten sonra tüketmemelisiniz.

Klinik Mikrobiyoloji İncelemeleri dergisinde yayınlanan bir makalenin doğruladığı gibi, kötü durumda olan veya bozulan yiyecekler sağlık riskleri getirebilir ve hatta zararlı bakteriler içerebilir. Çiğ etlerde bulunan bir bakteri olan Salmonella’nın en yaygın zehirlenme belirtileri hakkında yorum yaparak devam ediyorlar.

Alternatif olarak, daha dayanıklı ve stabil olan ürünlerin son tüketim tarihi vardır. Bu tarihi geçtikten sonra, özelliklerinin bir kısmını kaybetmiş olmaları muhtemeldir; biraz çürük tadabilirler, daha az aromaya sahip olabilirler, dokularında bir değişiklik olabilir, ve benzeri farklar görebilirsiniz, ancak mikrobiyolojik riskleri yoktur.

Ancak, uygun şekilde sakladığımız sürece uzun süre saklayabileceğimiz bazı yiyecekler vardır. Bunların ne olduğuna daha yakından bakalım:

Tuz

Tuz, doğal bir koruyucudur ve tuzlu su veya tuzlu yiyecekler için kullanırız. Bu sebeple tarihi geçmez. Ayrıca evde balık veya et gibi yiyecekleri korumak için de kullanabiliriz.

Ancak günlük önerilen miktar olan gramı aşmak kolay olduğu için ne kadar tuz tükettiğinize dikkat etmelisiniz. Birçok gıdada tuz vardır ve bunu aklımızda tutmalıyız.

Pirinç

Beyaz pirinç, 5°C’nin altındaki sıcaklıklarda hava geçirmez kaplarda saklarsak, besin içeriğini ve tadını 30 yıl koruyabilir. Ancak tam tahıllı pirinç, uzun süre dayanmaz. Kepek tabakasında bulduğumuz doğal yağlar nedeniyle yaklaşık 6 ay ömrü vardır.

Soya sosu

Soya sosunun (neredeyse) sonsuza kadar sürmesi için mührünü kırmadan saklamanız gerekir. Bununla birlikte, şişeyi açarsanız, sos şişesinde birkaç yıl dayanabilir. Bunun nedeni tuz içeriğidir; yukarıda da bahsettiğimiz gibi tuz bir koruyucudur.

Bitter çikolata

Bitter çikolata, kuru ve taze bir yerde sakladığınız ve ısı değişikliklerine maruz bırakmadığınız sürece oldukça uzun süre dayanabilir. Bitter çikolata, flavonoidler gibi biyolojik olarak aktif bileşenler içerdiğinden faydalı bir besindir. Current Medicinal Chemistry dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre bunlar kalbimizi koruyor.

 Kuru bakliyat

Kuru bakliyatların sınırsız bir kullanım ömrü olabilir. Bunun nedeni, sularını kaybettikleri kurutma işlemidir. Ancak zamanla sertleşebilirler ve bu durumda onları daha uzun süre pişirmeniz yeterli olacaktır.

Şeker

Şekeri ekstrem sıcaklıkların olmadığı kuru bir yerde sakladığımızda oldukça uzun süre dayanabilir. Yüksek su içeriğine sahip olmadığı için bakteriler onu kolonize etmez. Şeker katılaşır ve topaklar oluşturursa, mikrodalgada bir veya iki dakika düşük sıcaklıkta ısıtmak yeterlidir.

Kahve

Normalde kahve opak torbalarda öğütülür, bu nedenle daha uzun süre dayanır – son kullanma tarihinden sonra aylar hatta yıllar boyunca tüketilebilir. Güneş ışığından ve nemden uzak tutmalı ve aromasını kaybedebileceği için buzdolabında saklamamalısınız.

Bal

Bal, yüksek asitli ve az nemli bir ürün yaratan arılar sayesinde gerçekten sonsuza kadar süren tek besindir. Bir süre sonra kristalleşebilir, ancak bu, kalitesini veya güvenliğini etkilemez.

Sirke

Tuz gibi sirke de doğal asidi nedeniyle uzun süre saklayabileceğimiz doğal bir koruyucudur. Diğer gıdaların korunmasına da yardımcı olur.