Sosyal ağların geçmişi, insanlığın ilk yıllarına kadar gitmektedir. Ancak ağ düşüncesinin sosyal yapılarda farklı bir yaklaşım olarak ortaya çıkması 1930’larda gerçekleşmiştir. Moreno, sosyal etkileşimin biçimsel özelliklerini göstermek ve oluşan sosyal ilişkilerin yapısını araştırmak için “sosyometri”yi geliştirmiştir. Sosyometri ile kişilerarası bağlantıları görselleştirmek için kişiler; noktayla, bağlantılar da noktalar arasındaki çizgi olarak ifade edilmiştir. Bu şekildeki gösterime “sosyogram” denilmektedir.[15]
Böylece, bir grup insanın ilişkilerini açıklayan matris, çizgilerle bağlı noktaların bir grafiğine dönüştürülmektedir.
Sosyal ağ analizinde kullanılan birkaç temel kavram vardır. Bu kavramlar; aktör, ilişkisel bağ, ikili (dyad), üçlü (triad), alt grup veya klik, grup, ilişki ve ağ kavramlarıdır. Aşağıda bu anahtar kavramlardan bazıları tanımlanmıştır;
Aktör: Sosyal varlıklar aktör olarak adlandırılır. Aktörler bireysel, kurumsal veya toplu sosyal birimlerdir. Aktörlere örnek olarak; bir gruptaki insanlar, bir şirket içindeki bölümler, bir şehirdeki kamu hizmeti kuruluşları veya dünyadaki ulus devletler verilebilir.
Bağ: Aktörler, birbirine sosyal bağlarla bağlıdır. Bağların kapsamı ve türü oldukça geniş olabilir. Bir bağın tanımlayıcı özelliği, iki aktör arasında bir bağlantı oluşturmasıdır.
Derece, İç Basamak ve Dış Basamak merkezileri
Düğüm ve Kenar: Bir grafikteki en temel yapı taşı düğümler, diğer temel yapı taşı da kenarlardır. Bir grafikte aktörleri düğümler temsil eder. Düğümler arasındaki bağı da kenarlar temsil eder. Kenar, grafikte düğümler arasındaki çizgiye denir.[16]
Boyut/Büyüklük: Ağdaki aktörlerin sayısıdır.
Simetri/Karşılıklılık: İlişkinin iki yönlü olduğu durumdur. A’nın B ile, B’nin de A ile bağı olduğu anlamına gelir.
Bileşen: Ağ aktörlerinin ve bağlantılarının alt kümesidir. Bileşendeki tüm aktörler, doğrudan ya da dolaylı olarak birbirine bağlıdır ve bileşen dışındaki düğümlerle hiçbir bağlantıları bulunmamaktadır.[17]
Kaynakça ve atıflar[değiştir
Türkiye'de en çok kullanılan sosyal medya platformları hangileri?
TÜİK, 2022 yılı Hanehalkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırması'nı yayımladı. Buna göre 2022 yılında hanelerin yüzde 94.1'inin evden internete erişim imkanına sahip olduğu bildirildi. Bu oran, geçen yıl yüzde 92 olarak açıklanmıştı.
İnternet erişim imkanı olan hane oranı en yüksek olan bölgeler sırasıyla, yüzde 98.7 ile TR1 İstanbul (İstanbul), yüzde 98.3 ile TR5 Batı Anadolu (Ankara, Konya, Karaman) ve yüzde 94.4 ile TR3 Ege (İzmir, Aydın, Denizli, Muğla, Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, Uşak) oldu.
Araştırmaya göre internet kullanım oranı, 16-74 yaş grubundaki bireylerde 2021 yılında yüzde 82.6 iken 2022 yılında yüzde 85'e ulaştı. Erkeklerin internet kullanım oranının 2022 yılında yüzde 89.1, kadınların ise yüzde 80.9 olduğu görüldü.
Hanelerde İnternet erişim imkanı ve bireylerde İnternet kullanımı, 2012-2022:
Türkiye'de bireylerin yüzde 82.7'si, 2022 yılının ilk 3 ayını kapsayan dönemde interneti düzenli olarak kullandığını bildirdi. Düzenli olarak İnternet kullanan erkeklerin oranı yüzde 86.9, kadınların ise yüzde 78.6 oldu.
Bireylerin İnternet kullanım sıklığı, 2022:
E-TİCARET KULLANIM ORANI YÜZDE 46.2
TÜİK verilerine göre son 12 ayda internet kullanan bireylerin internet üzerinden özel kullanım amacıyla mal veya hizmet satın alma ya da sipariş verme (e-ticaret) oranı, 2021 yılında yüzde 44.3 iken 2022 yılında yüzde 46.2'ye yükseldi.
Cinsiyete göre İnternet üzerinden mal veya hizmet satın alma ya da sipariş verme oranı erkeklerde yüzde 49.7 iken kadınlarda yüzde 42.7 oldu. Bu oran, bir önceki yıl sırası ile yüzde 48.3 ve yüzde 40.3 olarak açıklanmıştı.
İnternetten en son satın alma veya sipariş verme zamanına göre satın alma ya da sipariş verme oranı, 2012-2022:
ERKEKLERDE DE KADINLARDA DA GİYİM İLK SIRADA
İnternet üzerinden en fazla satın alınan mal türleri cinsiyete göre incelendiğinde; erkeklerin yüzde 64.7 ile giyim, ayakkabı ve aksesuar, yüzde 51.1 ile lokantalardan, fast food zincirlerinden, catering şirketlerinden yapılan teslimatlar ve yüzde 40.9 ile gıda ürünleri; kadınların ise yüzde 78.4 ile giyim, ayakkabı ve aksesuar, yüzde 49.2 ile lokantalardan, fast food zincirlerinden, catering şirketlerinden yapılan teslimatlar ve yüzde 43 ile gıda ürünleri satın aldığı görüldü.
ONLİNE EĞİTİMLERDE DÜŞÜŞ
İnternet üzerinden son 3 ay içinde eğitim, mesleki veya özel amaçlar için öğrenme faaliyeti gerçekleştiren bireylerin oranı, 2021 yılında yüzde 17.1 iken 2022 yılında yüzde 15.9'a geriledi. Bu oranın 2022 yılında erkekler için yüzde 15.6, kadınlar için ise yüzde 16.3 olarak açıklandı.
Araştırmaya göre bu yıl bireylerin en fazla kullandıkları sosyal medya ve mesajlaşma uygulamaları yüzde 82 ile WhatsApp, yüzde 67.2 ile YouTube ve yüzde 57.6 ile Instagram olarak sıralandı.
Cinsiyete göre bireylerin son 3 ay içinde sosyal medya ve mesajlaşma uygulamalarını kullanma oranı, 2022:
