İsimlerin sayılarını belirten sözcüklere sayı sıfatı denir. Sayı sıfatları kendi içerisinde dörde ayrılır.
a) Asıl sayı sıfatları: İsimlerin sayılarını tam sayılarla belirten sıfatlara denir. İsme sorulan "kaç?" sorusuyla bulunur.
Örnek
Beş Şehir önemli bir edebi eserdir.
Sekiz gün kalacaklarmış.
Her sabah iki saat yürür.
Bir kitap okuyan bin şey öğrenir.
Yüz yıl düşünsem aklıma gelmez.
25 cm hortum buraya yetmez.
10 ton asfalt dökülmüş buraya.
Uyarı: Sayı sıfatlarıyla niteleme sıfatları birlikte kullanılırsa önce sayı sıfatı gelir.
Örnek
Üç çalışkan öğrenci
Beş değerli dost
b) Sıra sayı sıfatları: Varlıkların sırasını, derecelerini bildiren sıfatlara denir. Sayımızın sesli veya sessiz harfle bitmesine göre "-ıncı, -inci, -uncu, -üncü, -nci, -ncı, -ncu, -ncü" ekleri getirilerek yapılır. İsme "kaçıncı?" sorusu sorularak bulunur.
Örnek
Dördüncü katta oturan komşusundan şikâyetçi oldu.
İkinci Dünya Savaşı birçok olumsuzluğu beraberinde getirmiştir.
12'nci sınıfların daha fazla çalışması gerekir.
Not: "ilk, son, sonuncu, ortanca" sözcükleri de sıra sayı sıfatı görevinde kullanılır.
Örnek
İlk sokaktan devam edin. ("birinci" anlamında)
Son yolcu da vapurdan indi.
Sonuncu kişi bir şeyler söylüyordu.
Ortanca çocuk daha yaramaz görünüyordu.
C) Üleştirme sayı sıfatları: Sözcüklere paylaştırma anlamı katan sayı sıfatlarıdır. İsimlere "-ar, -er, -şar, -şer" ekleri getirilerek oluşturulur.
Örnek
Öğretmenlere ikişer maaş verilecekmiş!
Üçer tabak yemelerine rağmen doymamışlardı.
Sinemaya beşer kişilik gruplar halinde girdiler.
Birer gün arayla bütün kişilerle görüştü okulun müdürü.
Altışar kalem almalarına rağmen yine de memnun kalmamışlardı.
Uyarı: Üleştirme sayı sıfatlarının rakamla yazılması bir yazım yanlışıdır.
Örnek
Sınıfa 6'şar kişilik gruplarla girdiler. (yanlış)
Sınıfa altışar kişilik gruplarla girdiler. (doğru)
d) Kesir sayı sıfatları: İsimleri kesirli olarak belirten sıfatlardır. İsimlere sorulan "kaçta kaç?" sorusuyla bulunur.
Örnek
Bütün satışlardan yüzde beş komisyon alıyorlar.
Günde çeyrek saat çalışılarak sınav kazanılmaz.
Herkese tam; Mustafa'ya yarım elma düşmüştü.
Herkes % 15 zam bekliyor toplantıdan.
Yüzde yirmi kârla işlerini devam ettiriyorlardı.
e) Topluluk sayı sıfatı: Birbirinin aynı fakat birden fazla varlığı tanımlamak için kullanılan bir sayı sıfatıdır. Rakamların sonuna "-iz" ekinin getirilmesiyle oluşur.
Örnek
İkiz kardeşler her zaman aynı giyinirdi.
Not: "Bir" kelimesi hem sayı sıfatı hem de belgisiz sıfat olarak kullanılabilmektedir. "Bir" yerine başka bir sayıyı getirebiliyorsak sayı sıfatı diğer durumlarda belgisiz sıfattır.
Örnek:Bir gün olur sen de bunları bir günde bitirebilirsin.
(İlki belgisiz sıfat; ikincisi sayı sıfatıdır.)
Ayrıca bakınız
Sözcük Türleri Konu Anlatımı
İsim (Ad) Konu Anlatımı
Özel İsim
Cins İsim
Tekil İsim
Çoğul İsim
Topluluk İsimleri
Somut İsimler
Soyut İsimler
Eylem İsimleri
Basit İsim
Türemiş İsim
Birleşik İsim
Zamir (Adıl) Konu Anlatımı
Kişi Zamirleri
İşaret Zamirleri
Belgisiz Zamirler
Soru Zamirleri
İyelik Zamirleri
İlgi Zamirleri
Basit Zamirler
Birleşik Zamirler
Öbekleşmiş Zamirler
Ek Halinde Bulunan Zamirler
Sıfat (Ön Ad) Konu Anlatımı
Niteleme Sıfatları
İşaret Sıfatları
Belgisiz Sıfatlar
Soru Sıfatları
Sayı Sıfatları
Pekiştirme Sıfatları
Küçültme Sıfatları
Sıfatlarda Derecelendirme
Adlaşmış Sıfat
Basit Sıfatlar
Türemiş Sıfatlar
Birleşik Sıfatlar
Kaynaşmış Birleşik Sıfatlar
Kurallı Birleşik Sıfatlar
Zarf (Belirteç) Konu Anlatımı
Durum Zarfları
Zaman Zarfları
Yer-Yön Zarfları
Miktar (Azlık-Çokluk) Zarfları
Soru Zarfları
Edat Bağlaç Ünlem Konu Anlatımı
Edat (İlgeç)
Bağlaç
Ünlem
Sözcük Türleri Konu Testleri
İsimler Konu Testleri
İsimler-Adlar Test 1
İsimler-Adlar Test 2
Zamirler Konu Testleri
Zamirler Test 1
Zamirler Test 2
Sıfatlar Konu Testleri
Sıfatlar Test 1
Sıfatlar Test 2
Sıfatlar Test 3
Sıfatlar Test 4
Zarflar Konu Testleri
Zarflar Test 1
Zarflar Test 2
Edatlar-Bağlaçlar-Ünlemler Konu Testleri
Edatlar-Bağlaçlar-Ünlemler Test 1
Edatlar-Bağlaçlar-Ünlemler Test 2
Edatlar-Bağlaçlar-Ünlemler Test 3
Ana Sayfa
Kardinal Sayılar Nedir?
Kardinal Sayılar sayma sayılar nesne sayısını temsil etmek için kullanılır. Bunlar: Bir, İki, Üç, Dört, Beş, Altı, Yedi, Sekiz, Dokuz, On gibidir. Örneğin;
Arka arkaya duran sekiz adam var.
Sepet on elma içerir.
Kardinallerin anlamı, bir grupta herhangi bir şeyden ' kaç tane ' var demektir. Mesela sepette bulunan elmaları saymak istiyorsak, 1, 2, 3, 4, 5….vb. gibi bu sayıları kullanmalısınız. Sayılar, bir yerde veya bir grupta bulunan şeylerin veya insanların sayısını saymamıza yardımcı olur. Kardinal sayılar, tüm sıra sayıların toplamını gösterir.
Bir grubun kardinalitesi, o grupta bulunan nesnelerin sayısını temsil eder.
Dolapta 6 kıyafet var.
4 araba bir şeritte gidiyor.
Anusha'nın evinde evcil hayvan olarak 2 köpeği ve 1 kedisi var.
Yukarıdaki üç örnekte, 6, 4, 2 ve 1 sayıları temel sayılardır. Yani temelde, sıralarına bakılmaksızın bir şeyin miktarını belirtir. Bir kümenin boyutunun ölçüsünü tanımlar, ancak sırayı dikkate almaz.
Sonlu sayılar kümesi, kardinaliteyi tanımlayan doğal sayılardır. Oysa sonsuz kardinaller kümesi, sonsuz kümelerin boyutunu tanımlar. Kardinallerin kesirleri veya ondalık sayıları yoktur; sadece sayma sayılarına sahiptirler.
Kardinal Sayıların Özellikleri;
Kardinal sayılara sayma sayıları ve doğal sayılar da denir.
Tüm kardinal sayılar kelimelerle yazılabilir.
Bir sıra sayı grubu, kardinal sayılarla temsil edilebilir.
Kardinal sayılar her zaman saymak için kullanılır ve 'kaç' ile belirtilir.
Kesirler ve ondalık sayılar kardinal sayı değildir.
Sıfır (0) bir temel sayı değildir, çünkü hiçbir şey ifade etmez.
Bir kümenin kardinalitesi, kümede kaç tane nesne veya öğe olduğunu gösterir.
Nominal Sayılar Nedir?
Nominal Sayılar, Bir gruptaki nesneleri adlandırmak için uygulanan sayılara nominal sayılar denir. Bu sayıları kullanarak, nesneleri veya bir şeyler koleksiyonundaki bir şeyi tanımlamak kolaydır. Bir nesnenin miktarını veya konumunu temsil etmek için kullanılmaz. Örneğin;
KA 05 1220 vb. araç numarası,
Farklı şehirlerin pin kodları,
Bir maçtaki oyuncu numarası gibi…
1., 2., 3., 4., 5., 6., 7.,.. sayıları sıra halinde duran öğrencilerin konumunu temsil eder. Bütün bu sayılar sıra sayılarına örnektir. 1'den 10'a kadar olan sıra sayıları sırasıyla 1. - Birinci, 2. - İkinci, 3. - Üçüncü, 4. - Dördüncü, 5. - Beşinci, 6. - Altıncı, 7. - Yedinci, 8. - Sekizinci, 9. - Dokuzuncu ve 10 - Onuncu'dur. Sıra sayıları, bir yerdeki bir şeyin veya birinin tam konumunu gösteren sayılardır. Matematikteki tüm sıra sayıları doğal sayılar veya sayma sayılarıdır.