Peygamber efendimizin kendiliinden emrettii veya yapt ibadetlere (sünnet) denir.
Takyyüddîn ibn-i Rezîn hazretleri afiî mezhebi fkh, tefsîr ve hadîs âlimidir. (m. )’da Suriye’de Hama’da dodu. (m. )’de Kâhire’de vefât etti. Bir dersinde buyurdu ki:
Peygamber efendimizin kendiliinden emrettii veya yapt ibadetlere (sünnet) denir. Sünnet ikiye ayrlr: 1- Sünnet-i hüda 2- Sünnet-i zevaid.
1- Sünnet-i hüda: Buna sünnet-i müekkede de denir. slam dininin iardr, baka dinlerde yoktur. Peygamber efendimiz bunlar devaml yapm, nadiren terk etmi ve terk edenlere de bir ey dememitir. Ara sra terk ettii sünnetlere de (gayri müekkede) denir. Müekked sünneti, özürsüz [mazeretsiz] devaml terk etmek mekruhtur, küçük günah olur. Namaz içindeki müekked sünnetleri terk etmek ise tahrimen mekruhtur. Dinimizin bütün hükümleri Kur'ân- kerimden çkmaktadr. Bu hükümler üç ksmdr: a- Manalar açk olan ve ilim ehli tarafndan bildirilen hükümlerdir. [Allah birdir gibi] b- Müctehidler tarafndan ictihadla çkarlan hükümlerdir. [Abdestin farznn, Hanefi’de dört, Hanbeli’de on olmas gibi.] c- Bir ksm ise çok gizlidir. Allahü teâlâ bildirmedikçe anlalamaz. Bunlar sadece Peygamber efendimize bildirilmitir. Bu hükümler de Kur'ân- kerimden çkartlyor ise de, Peygamber efendimiz tarafndan açkland için bunlara (Sünnet) denir. Ezan okumak, cemaatle namaz klmak gibi sünnetler (Sünnet-i hüda)dr.
2- Sünnet-i zevaid: Peygamber efendimizin, ibadet olarak deil de âdet olarak devaml yapt eylere denir. Zevaid sünnetleri terk etmek mekruh deildir. Peygamber efendimizin giyini ekli, iyi eyleri yapmaya sadan balamas gibi eyleri sünnet-i zevaiddir. Hadis-i erifte buyuruldu ki:
YAZININ DEVAMI
Peygamber Hazreti Muhammed (s.a.v.) gusül abdestini aldıktan sonra 2 rekat namaz kılar bu sünnetini ihmal etmezdi.
Peygamber Efendimiz her cuma sadaka vermeyi asla aksatmazdı.
Peygamber Hazreti Muhammed (s.a.v.) kendi kişisel işini kendi yapmaya özen gösterirdi. Örneğin kıyafetlerini mutlaka katlar ve yerleştirirdi.
Peygamber ümmetine örnek olacak şekilde sofraya oturur ve tam olarak doymadan kalkardı. Sahabilere öğüdü şöyle olurdu "Midenin üçte birini su, üçte birini yemek ve üçte birini boş bırakacak şekilde yiyip içiniz."
Hazreti Muhammed sofra adabı da sünnettir. Peygamber Efendimiz yemeği yavaş yer ve çokça çiğnerdi.
Hazreti Muhammed ezan okunduğunda ezanı sessizce dinlerdi.
Peygamber Hazreti Muhammed'in konuşma adabı da sünnettendir. Kendisi az ve öz konuşurdu.
Peygamber Efendimiz konuşurken yumuşak ve alçak bir ses tonuyla konuşurdu.
Peygamber Hazreti Muhammed sık sık ölümü hatırlar ve dünya hayatının muhasebesini yapardı.
Peygamber Hazreti Muhammed yanında mutlaka çakı taşırdı. Bir sünnet örneğidir. Müslümanlar da riayet ederler.
Peygamber yanında tarak taşımaya dikkat ederdi. Bugün bile takip edilen bir sünnettir.
Peygamber Hazreti Muhammed (sav) suyu üç defa yani üç yudumda içerdi. Tek seferde hızlıca içmemeye dikkat ederdi.
Peygamber Efendimiz bir yere gireceği zaman kapıyı çaldıktan sonra üç adım geri çekilir ve beklerdi. Evin mahrumiyetine saygı duyulmasını vurgulamak için bu davranışı ile sahabilere örnek olmuştur. Peygamberin bu sünnetine günümüzde de uyulmalıdır.