Süper Bono Nedir

Süper bono kavramı ilk kez 1994 yılın Tansu Çiller döneminde kullanıldı.

SÜPER BONO NEDİR? 

Bono; devlet ve kurumsal firmalardan yatırımcıların sabit ya da değişken faiz oranları ile belirlenen süre içerisinde kredi almış olduğunu belirten bir belgedir. Bonoların bilinen ilk özelliği vadeleridir. Bononun vadesi 2 aydan az ya da 12 aydan fazla olamaz. Bonolar şirket ya da devlet tarafından çıkarılırlar. 

Şirket ya da devletlerin finansman ihtiyaçlarının giderilmesini sağlama hedefiyle çıkarılan bonolar, belirli bir vadenin sonunda anaparaya eklenen faizle geri ödemesinin yapılması bakımından, bankadan kredi kullanılması ile ciddi benzerlik göstermektedir. Çok daha yüksek faiz oranı uygulanan bonoya süper bono adı verilmektedir.

Süper bono, Özgür Demirtaş'ın açıklaması ile yeniden gündem gelmişti.

Prof. Dr. Özgür Demirtaş  “Sonunda ne olacağını yazayım: Ya faiz artıracaklar ya Süper Bono çıkaracaklar” demişti.

Dolar/TL kuru bugün (24 Mayıs 2022) 16,15'in üzerini gördü. Euro/TL'de ise 17,35 sınırı aşıldı. Piyasalardaki son duruma ilişkin konuşan Ekonomist Evren Devrim Zelyut, "Kuru tutmak için geçtiğimiz günlerde konuştuğumuz 'süper bono' da artık bir çözüm olmayacaktır" dedi.

Ekonomist Evren Devrim Zelyut "Kurun yükselmesi sadece kendi içimizde kaynaklanan nedenlerden değil. Amerikan Merkez Bankası'nın yanına Avrupa Merkez Bankası'nın da faiz arttırımı döngüsüne girmeye başlaması bugün hem Euro da hem dolarda yukarı çıkışı doğurmuştur. Bunu tutmak için geçtiğimiz günlerde konuştuğumuz süper bono da artık bir çözüm olmayacaktır."

AKP Hükümeti’nin para bulmak için süper bono hazırlıklarına başladığını söyleyen Erdoğan Toprak, bunlara verilecek yüksek faizin tüm faizleri yukarı çekeceğini belirtti.

Cem YILDIRIM

İktidar içeride kaynak yaratamadığı gibi dışarıdan da kaynak bulamayınca borçlanmaya hız verdi. CHP Genel Başkan Başdanışmanı ve İstanbul Milletvekili Erdoğan Toprak, hızla tükenen bütçe kaynakları ve Hazine'nin boşalan kasası karşısında şimdi de ‘Süper Bono' hazırlıklarını hızlandırdığını kaydetti.

Erdoğan Toprak

ENFLASYONUN ÜZERİNDE

Toprak, “İktidar Hazine'yi çökertip, ekonomik felakete yol açacak bu yanlıştan derhal dönmelidir. Döviz kurlarındaki yükseliş Kur Korumalı Mevduat'ın (KKM) cazibesini düşürürken, döviz talebini de yeniden tetikledi. Vadesi dolup KKM'den çözülecek mevduatların yeniden dövize yönelmesi eğilimi gözlenirken iktidar ise yeni bir icatla para bulmayı hedefliyor” dedi.

Toprak yaptığı açıklamada, iktidar medyasında ‘Süper bono veya süper tahvil' hazırlığıyla ilgili haberlere dikkat çekti ve şunları kaydetti: “Enflasyon sürekli yükseldiği için de bu tahvillerin ödeme vadesi geldiğinde Hazine çok yüklü faizler ödemek zorunda kalacak. Adı ister süper bono ister süper tahvil isterse enflasyon korumalı mevduat, enflasyon korumalı menkul kıymet olsun hepsinin ortak paydası bu kağıtlara enflasyonun çok üzerinde süper faiz verilmesidir. Kaldı ki süreç sadece yeni icat enflasyonun üzerinde süper faizli bono-tahvil ihraç etmekle, vadeli mevduat hesabı açtırmakla bitmiyor. Şayet gerçekleşirse, bu ürünlere uygulanacak süper faiz, otomatik şekilde diğer tüm faizleri de yukarıya çekecek.”

Piyasaları doğrudan vurur

CHP İstanbul Milletvekili Erdoğan Toprak, emlak piyasasını, konut fiyatlarını, döviz kurlarını ve borsayı da vurarak bir tarafı toparlamak isteyen iktidarın karşısına birden fazla alanda ekonomik deprem çıkartacağını söyledi. Toprak, “Enflasyona endeksli ya da enflasyon korumalı süper faizli bono icadı piyasaya sürülürse Hazine'nin borçlanma faizi yüzde 70-80'ler düzeyine fırlar. Nesiller boyu altından kalkılamayacak bir borç ve faiz yükü Hazine'nin, ülkenin, halkın sırtına bindirilir” ifadelerini kullandı.

Yatırımcının gözü kulağı hükümetin yeni ekonomi modeli ile ilgili çalışmalarda. Son dönemde özellikle Süper bono veya süper tahvil beklentisi yatırımcının gündeminde yer alıyor. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati daha önce yaptığı açıklamalarda enflasyona endeksli enstrümanlar üzerinde çalıştıklarını, bunun enflasyona endeksli tahvil olabileceğini söylemesi beklentileri arttırdı. Son günlerde yatırımcının gündeminde yer alan Süper Bono’nun çıkıp çıkmayacağı da merak ediliyor. Peki, Süper Bono nedir? Süper Bono ne işe yarar? Süper Bono çıkacak mı? Süper Bono çıkarsa ne olur? İşte detaylar…

 SÜPER BONO NEDİR?

Bono ya da emre muharrer senet, üzerinde yazılı belli bir tutarda paranın, senet lehdarına ya da onun emrine kayıtsız şartsız ödeneceğine dair taahhüdü içeren bir kambiyo senedi. Üzerinde bono veya emre muharrer senet ibarelerini taşımayan ve açıkça emre yazılı olarak düzenlenen senetler "Emre yazılı ödeme vaadi" sayılır.

SÜPER BONO NE ZAMAN ÇIKMIŞTI?

Habertürk Yazarı Abdurrahman Yıldırım, “Süper bonoda madalyonun gerçek yüzü” başlıklı yazıda Süper Bono ile ilgili merak edilenleri anlattı:

“Süper dediğimiz bono Mayıs 1994 tarihinde çıkartılmıştı. Bitişikte 29 Mayıs tarihli Hazine’nin ilanını gösteren gazete kupürü bulunuyor. 3 ay vadeli, yüzde 200 faizli Hazine bonusu satışında vade sonunda yüzde 50 net faiz cebe girdi. Yüzde 200 yıllık basit faizin bileşiği yüzde 406.25 olduğu ilanda belirtiliyor.

Süper bononun satışa çıkarıldığı Mayıs 1994’te tüketici enflasyonu yüzde 117.81 idi. İtfanın yapıldığı Ağustos 1994’teki enflasyon yüzde 108.05’ti. Vade üç ay ve gerçekleşen enflasyonun neredeyse iki katında net faiz verildi. O bonoyu alanlar 3 ayda servetlerini reel anlamda bir kat artırdı.

Gerekli miydi? Bence değildi. Mayıs sonunda çıkarılan süper bononun 94 krizinde oynadığı kritik bir rol yok. Çünkü Nisan itibariyle yangın söndürülmüştü. Sadece kriz döneminde aksayan Hazine’nin borçlanma kapısını yeniden ve erken açması bakımından bir fonksiyonu oldu. Bir ay daha sabredilebilseydi kolaylıkla sağlanabilecek bir durum öne çekildi.

BUGÜNÜN FARKI NEREDE?

1994’ten bugüne çok şey değişti. En başta o dönemdeki yüksek faizler yok. Hem Türkiye’de hem dünyada.”

SÜPER BONO ÇIKACAK MI?

Bir süre önce Bakan Nebati’ye kamuoyunda tartışılan süper bono, KDV düzenlemesi, kamu bankalarının sermayelerinin artırılması gibi konular da sorulmuştu. "Süper bono yok. Öyle bir şey yok. Böyle bir şeyi doğru bulmuyoruz" diyen Nebati, "Bizim sadece ve sadece yapacağımız şey, tedbirler paketinde açıkladığımız alanlarda adımlar atmak." diye eklemişti.

ensonhaber.com

Çiller bonosu olarak da bilinen Süper bono, son günlerde ekonomi gündeminde yer alıyor.

1994 yılında Tansu Çiller başkanlığındaki DYP-SHP hükümeti süper bono kullanmıştı.

Yeniden konuşulan süper bono nedir, vatandaşlar tarafından merak ediliyor.

SÜPER BONO TANIMI

Bono, bir yatırımcının ya da yatırımcıların devletten, bir kurumdan veya devlet hazinesinden borç almaları karşılığında bu borcun varlığını temin eden belgedir.

Kısaca tanımlanmak gerekirse bir borç senedidir. Bononun en önemli özelliği ise vadedir. Bu ödeme süresi 1 yıldan az olan senetlere süper bono denir. Ancak süper bonolar, yüksek faizlidir.

BİR NEVİ KREDİ

Şirket ya da devletlerin finansman ihtiyaçlarının giderilmesini sağlama hedefiyle çıkarılan bonolar, belirli bir vadenin sonunda anaparaya eklenen faizle geri ödemesinin yapılması bakımından, bankadan kredi kullanılması ile ciddi benzerlik göstermektedir.