Geçtiğimiz yıllarda sosyal medyada bir süre tartışmalara sebep olan Milli Eğitim Bakanlığı'nda binlerce Suriye uyruklu öğretmenin çalıştığına yönelik iddia yeniden gündeme geldi.
ARKA PLAN VE İDDİALAR
Cumhuriyet Halk Partisi Adana Milletvekili Orhan Sümer, 6 Aralık tarihinde TBMM'de Suriyeli öğretmenin Milli Eğitim Bakanlığı tarafından ataması yapıldığına dair iddiayı meclis gündemine taşıdı.
Bu iddia Sözcü Gazetesi tarafından 16 Aralık tarihinde "Adana'da Suriyeli öğretmen atandı" başlıklı bir haberle yayınladı. Dönemin Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk iddialara yanıt verdi ve MEB'in resmi internet sitesinden açıklama yapıldı.
Açıklama metninde "Okullara öğretmen olarak atandığı ileri sürülen kişiler daha önce Geçici Eğitim Merkezleri'nde görev yapmakta olan Suriyeli gönüllü eğiticilerdir. Söz konusu kişiler eğitici eğitimi sürecinin ardından sınava girerek sertifika almaya hak kazanan kişiler arasından belirlenmiştir. Bu kişiler "Suriyeli Gönüllü Eğitici Taahhütnamesi" kapsamında Suriyeli çocukların okula uyum sürecine destek olmak üzere sınıf dışı etkinlikler, saha çalışmaları, tercümanlık, aile bilgilendirme faaliyetleri gibi belirlenen alanlarda geçici süreyle görev almaktadırlar. Suriyeli gönüllü eğiticilerin öğretmen kadrosunda yer alması mümkün değildir. Söz konusu gönüllü eğiticilerin teşvik ücreti ödemeleri anlaşmalar kapsamında UNICEF tarafından yapılmaktadır" ifadelerine yer verildi.
Milli Eğitim Bakanlığı'na Suriyeli öğretmen ataması yapıldığına yönelik iddia Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ tarafından yeniden gündeme taşındı. Özdağ, Twitter hesabından 11 Eylül tarihinde yaptığı paylaşımda bir fotoğrafın üzerine "Eğitimde yeni bir dönem başlıyor. AKP, yılından bu yana yüzlerce Suriyeliyi, Milli Eğitim(!) kadrolarında öğretmen olarak işe başlattı. Çocuğunuzun yeni öğretmeni ile tanışın" ifadelerini ekledi.
Zafer Partisi başkanı tarafından ortaya atılan iddia kısa sürede diğer sosyal medya kullanıcıları tarafından paylaşılmaya başladı.
BULGULAR
Anadolu Ajansı Teyit Hattı, yetkililerle konuya ilişkin görüşmeler gerçekleştirdi. Suriyeli mülteci çocukların eğitimleri ile ilgili nasıl bir süreç işlediği, hangi programların olduğu, programların hangi kurumlar tarafından fonlandığı, herhangi bir Suriyeli öğretmenin kamuda görev yapıp yapmadığına yönelik soru işaretleri açıklığa kavuşturuldu.
Anadolu Ajansı Teyit Hattı, öncelikle konunun hukuki boyutunu araştırdı ve gerekli mevzuatlar incelendi. Öğretmenlerin devlet memuru olabilmeleri için sayılı Devlet Memurları Kanununun maddesinde öngörülen genel şartları sağlamaları gerektiği belirlendi. Bu kapsamda Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmadığı sürece kimsenin devlet memuru olamayacağı anlaşıldı. Kanunda aranan gerekli şartlar aşağıdaki gibi sıralandı:
Genel ve özel şartlar: Madde 48 – (Değişik: 12/5/ - /14 md.)
Devlet memurluğuna alınacaklarda aşağıdaki genel ve özel şartlar aranır.
A) Genel şartlar: 1. Türk Vatandaşı olmak,
2. Bu Kanunun 40'ıncı maddesindeki yaş şartlarını taşımak,
3. Bu Kanunun 41'nci maddesindeki öğrenim şartlarını taşımak,
4. Kamu haklarından mahrum bulunmamak,
5. (Değişik: 23/1/ - / md.) Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, (…)(1) zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkûm olmamak.
6. Askerlik durumu itibariyle; a) Askerlikle ilgisi bulunmamak, b) Askerlik çağına gelmemiş bulunmak, c) Askerlik çağına gelmiş ise muvazzaf askerlik hizmetini yapmış yahut ertelenmiş veya yedek sınıfa geçirilmiş olmak,
7. 53 üncü madde hükümleri saklı kalmak kaydı ile görevini devamlı yapmasına engel olabilecek akıl hastalığı bulunmamak.
Aynı şartlar Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde çalışmak isteyen sözleşmeli öğretmenleri de kapsamaktadır. Milli Eğitim Bakanlı Personel Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan kılavuzda da bu bilgiler açık şekilde belirtilmektedir. Belgenin girişinde sayılı Memurlar Kanunu ve sayılı Öğretmenlik Meslek Kanunu'na atıfta bulunulmaktadır.
numaralı Öğretmen Meslek Kanunu ikinci bölümünde adaylarda aranan şartların açıklandığı madde 5'te sayılı Devlet Memurları Kanunu 48'inci madde kapsamında Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığı şartı belirtilmektedir.
"MADDE 5 – (1) Özel mevzuatında yer alan hükümler saklı kalmak üzere, aday öğretmenliğe atanabilmek için 14/7/ tarihli ve sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde sayılan şartlara ek olarak, yönetmelikle belirlenen yükseköğretim kurumlarından mezun olma, 7/4/ tarihli ve sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanununa göre güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılmış olma ve Millî Eğitim Bakanlığınca ve/veya Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı tarafından yapılacak sınavlarda başarılı olma şartları aranır" ifadeleri yer almaktadır.
SURİYELİ MÜLTECİLERİN EĞİTİM PROGRAMLARI NASIL YÜRÜTÜLÜYOR?
“Suriyeli Çocukların Türk Eğitim Sistemine Entegrasyonunun Desteklenmesi Projesi (PIKTES), Geçici Koruma Altındaki çocukların, Türkiye’deki eğitime erişimlerine katkıda bulunmak amacıyla Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yürütülen bir eğitim projesidir. PIKTES bütçesinin tamamı, Avrupa Birliği tarafından, “Türkiye’deki Mülteciler için Mali Yardım Programı (FRIT)” anlaşması çerçevesinde doğrudan hibe yöntemiyle karşılanmaktadır. tarihinde başlatılan Proje, halen ülkemizin 26 ilinde sürdürülmektedir. yılı Aralık ayında 2. fazına başlayan PIKTES Projesi yılı Ekim ayına kadar devam edecektir."
PIKTES projesiyle ilgili finansman dahil detaylı bilgiler Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu resmi sitesinde yer almaktadır. PIKTES I ve PIKTES II projeleriyle ilgili paylaşılan verilerde Suriyeli öğretmenlerin Türkiye'deki eğitim merkezlerinde görev yapmaları hususunda herhangi bir madde yer almamaktadır.
Anadolu Ajansı Teyit Hattı, konuyu netleştirmek için Milli Eğitim Bakanlığı yetkililerine PIKTES projesinin detaylarını sordu. Bakanlık, PIKTES kapsamında okullar ve eğitim merkezlerinde öğretmenin görev yaptığı ve içlerinde Suriyeli öğretmenin olmadığını açıkladı. Ayrıca konuyla ilgili resmi açıklama yapıldı.
TARAFLAR NE DİYOR?
Milli Eğitim Bakanlığı kaynaklarınca "' yılından bu yana yüzlerce Suriyeli öğretmen ataması yapıldı' tweetine ilişkin bilgi notu;" başlığıyla paylaşılan metinde şu ifadelere yer verildi:
Bilindiği üzere devlet memurluğuna alınacaklarda aranılan genel şartlar, sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesi ile düzenlenmiştir. Söz konusu madde hükmünün birinci fıkrasının (A) bendinin birinci alt bendinde; “Türk Vatandaşı olmak” hükmü yer almaktadır.
Diğer taraftan Bakanlıkca Temmuz ayından bu yana sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 4 üncü maddesi kapsamında sözleşmeli öğretmen istihdam edilmekte olup anılan maddenin ikinci fıkrasında sözleşmeli öğretmenlerin sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde öngörülen genel şartlar ile öğretmen kadrosuna atanabilmek için aranan özel şartları taşıyanlar arasından seçileceği belirtilmiştir.
Bakanlıkça yayımlanan öğretmen atama duyurularında başvuru şartları arasında; “Türk vatandaşı olmak (Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşları için Türk vatandaşı olma şartı aranmayacaktır.)” maddesine yer verilmektedir. Bu bağlamda Bakanlıkça yabancı uyruklulardan gerek kadrolu gerekse sözleşmeli öğretmen ataması gerçekleştirilmemiş olup Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit ÖZDAĞ’ın Twitter hesabı üzerinden yaptığı paylaşım gerçeği yansıtmamaktadır.
Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde binlerce Suriyeli öğretmenin çalıştığı iddiası gerçek değil.
Suriye’deki iç savaştan sonra Türkiye’ye sığınan 3 milyona yakın Suriyelinin bir bölümünün Türk vatandaşlığına alınmasıyla ilgili aylardır süren çalışmalarda sona gelindi. Bu kapsamda yapılan bin vatandaşlık başvurusundan meslek sahibi 7 bini için vatandaşlık yolu açılırken, daha çok mühendis, öğretmen doktor gibi eğitimli Suriyelilerin dosyalarına ağırlık verildi. Bunlar arasından da Geçici Eğitim Merkezleri’nde mültecilere eğitim veren öğretmenlere öncelik verilecek.
KARAR’ın ulaştığı bilgilere göre İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün yürüttüğü çalışmada ilk olarak 81 ilde Suriyeli çocukların eğitim gördüğü MEB’e bağlı toplam Geçici Eğitim Merkezi’nde (GEM) görev yapan Suriyeli öğretmenlere telefonla çağrı yapıldı. Suriyeli öğretmenlerin İl Göç İdarelerine yaptıkları başvuru MİT ve Emniyet birimlerinin güvenlik incelemesinin ardından eleniyor ve uygun görülenlerin dosyalarına İçişleri Bakanlığı son şeklini veriyor. Vatandaşlığa uygun bulunan Suriyelilere Bakanlar Kurulu kararıyla vatandaşlık verilecek. İhtiyaç nedeniyle başvurular arasında öğretmenlerin öncelikli olduğu öğrenildi.
Vatandaşlık hakkı sadece Suriyeli öğretmenlere değil, çalışma izni olan doktor, mühendis, akademisyen gibi ‘beyaz yakalı’ olarak tarif edilen meslek sahiplerine de tanınacak. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın geçen yıl yaptığı “Vasıflı Suriyelilere vatandaşlık verilecek” açıklamasının ardından yapılan bin başvuru güvenlik incelemesi ve bu kriterlere göre 7 bine düşürüldü. Geçen ay ise ilgili kararname Bakanlar Kurulu’nda imzaya açıldı.
Suriyelilerin Türkiye’de kurduğu ilk dernek olan Suriyeli Mülteciler Dayanışma Derneği Başkanı Muhammed Salih Ali, öğretmenlerle başlayan vatandaşlık sürecinin diğer beyaz yakalılarla devam edeceğini kaydededek şunları söyledi: “Geçici Eğitim Merkezleri’nde çalışan bütün Suriyeli öğretmenler göç idaresi tarafından vatandaşlık başvurusu yapmaları için çağrıldı. İzmir’de çağrılan öğretmenler hazırladıkları evrakları sundu. Emniyette parmak izleri verildi. Birkaç ay sonra kimlere kimlik verileceğinin belli olacağını öğrendik.”
Hükümetten yapılan açıklamarda ilk etapta 10 bin Suriyeliye vatandaşlık verileceği bu sayının kademeli olarak 30 bine çıkabileceği belirtilmişti. Son 7 yılda vatandaşlık verilen Suriyeli mülteci sayısı ise 12 bini geçti.
7 BİN KİŞİ İÇİN YOL AÇILDI
İç savaştan sonra Türkiye’ye sığınan 3 milyona yakın Suriyelinin bir bölümünün Türk vatandaşlığına alınmasıyla ilgili aylar önce başlayan süreçte aşama kaydedildi. Bu kapsamda yapılan bin başvurudan meslek sahibi 7 bin kişi için vatandaşlık yolu açıldı. Dosyalar arasında, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı 81 ildeki Geçici Eğitim Merkezi’nde (GEM) mülteci çocuklara eğitim veren öğretmenlere öncelik hakkı tanındı.
EVRAKLAR TESLİM EDİLDİ
Göç İdaresi, GEM’deki Suriyeli eğitmenlere telefonla çağrı yaptı. Süreci, Suriyeli Mülteciler Dayanışma Derneği Başkanı Muhammed Salih Ali anlattı: Öğretmenler vatandaşlık başvurusu için davet edildi. İzmir’de çağrılanlar evraklarını sundu. Emniyette parmak izleri verildi. Birkaç ay sonra kimliklerin verileceğini öğrendik. Öğretmenlerle başlayan süreç doktor, mühendis gibi meslek sahipleriyle devam edecek.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), Suriyeli öğrencilere Türkçe öğretimi amacıyla geçici süreli öğretmen alımı yapılacağını duyurdu. Suriyeli öğrenciler için öğretmen alımı yapılarak Türkçe öğretilmesi amaçlanan projede detaylar belirlendi. İşte Suriyeli öğretmen alımı hakkında MEB tarafından yayımlanan başvuru detayları
SURİYELİ ÖĞRETMEN ALIMI BAŞVURU ŞARTLARI NELER?
a) Türk vatandaşı olmak
b) Kamu haklarından mahrum bulunmamak,
c) Türk Ceza Kanunu’nun 53’üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı işlenen suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı işlenen suçlar, millî savunmaya karşı işlenen suçlar, devlet sırlarına karşı işlenen suçlar ve casusluk, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edinim ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkûm olmamak,
d) Askerlik hizmetini tamamlamış, bu hizmetten muaf olmak veya bir yıldan fazla askerlik görevini erteletmiş bulunmak
e) 30 Kasım itibariyle 40 yaşından gün almamış olmak.
BAŞVURUDA ÖZEL KRİTERLER NELER OLACAK?
1. Üniversitelerin dört yıllık lisans öğretimi yapan Eğitim Fakülteleri ile Öğretmenliğe kaynak teşkil eden yükseköğretim programlarından mezun olanların ihtiyacı karşılamadığı alanlarda Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans ya da Pedagojik Formasyon Programı/Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programından birinin başarıyla tamamlamış olmak.
2. Yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarından mezun olanların, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığınca yüksek öğrenimlerinin ve/veya pedagojik formasyon belgelerinin yurt içindeki yükseköğretim kurumlarına veya programlarına denkliği kabul edilmiş olmak,
3. yılı Kamu Personel Seçme Sınavında geçici süreli görevlendirileceği alan için KPSSP puan türü itibarıyla 50 ve üzerinde puan almış olmak,
4. Devlet memurluğundan veya öğretmenlik mesleğinden çıkarılmayı gerektiren bir ceza almamış olmak,
5. FETÖ/PDY ile ilgili KHK ile ihraç edilmemiş olmak,
6. FETÖ/PDY ile ilgili yapılan herhangi bir soruşturmada yer almamak,
7. FETÖ/PDY ilgili yapılan soruşturmalarda adli veya idari ceza almamış olmak,
8. FETÖ/PDY ile ilgili yapılan soruşturmalar sonucunda özel öğretim kurumlarından çalışanlardan çalışma izni iptal edilmemiş olmak,
9. PKK ve diğer terör örgütleri ile irtibatı bulunmamak
Sağlık durumu yönünden öğretmenlik görevini yapmasına engel bir durumu olmamak,
SURİYELİ ÖĞRENCİLER İÇİN öğretmen alımı BAŞVURUSU NASIL YAPILIR?
Başvurular Kasım tarihlerinde mesai bitimine kadar İl Milli Eğitim Müdürlüklerine elektronik ortamda yapılacaktır. Adaylar başvurularını monash.pw adresi üzerinde yapacaklardır. Bulundukları illerin İl Milli eğitim müdürlüklerinin atama birimine öğrenim belgesi ya da diplomanın aslı veya onaylı birer örneği ile birlikte en son başvuru günü mesai bitimine kadar başvurularını onaylatacaklardır. Usulüne uygun veya zamanında yapılmayan başvurular kesinlikle kabul edilmeyecektir.