Tam sayılar konu anlatımının yanında tam sayılarda dört işlem nasıl yapılır sorusuna yanıtlar da bulabileceğiniz yazımızı siz değerli okuyucularımız için hazırladık. İşte, tam sayılar hakkında tüm detaylar…
Tam Sayılar Nelerdir?
Doğal sayılara, sayıların negatiflerinin de eklenmesi ile ortaya çıkan tam sayılar; negatif tam sayılar ve pozitif tam sayılar olmak üzere iki ayrı başlık altında incelenmektedir. Peki, tam sayılar kümesi hangi harf ile gösterilir? Tam sayılar kümesi Z ile gösterilmektedir. Bu sembol Almancada tam sayı anlamına gelen Zahlen kelimesinden gelmektedir.
Öğrenciler tarafından cevabı en çok merak edilen sorulardan bir tanesi de tam sayılar kaçtan başlar sorusudur. Tam sayılar eksi sonsuz ile artı sonsuz arasında yer alan sayılardır ve bu nedenle sayı doğrultusunun iki tarafında da sonsuza kadar giden tam sayıların herhangi bir başlangıç noktası yoktur.
Pozitif Tam Sayılar
0 sayısının sağında yer alan ve 0’dan uzaklaştıkça büyüyen sayılara pozitif tam sayılar adı verilmektedir. 1,2,3,4,5… gibi sayılar pozitif tam sayılar olarak ifade edilirler.
Negatif Tam Sayılar
0 sayısının solunda yer alan 0’dan uzaklaştıkça küçülen sayılara negatif tam sayılar adı verilmektedir. -1,-2,-3,-4,-… gibi sayılar negatif sayılar olarak ifade edilirler.
Not: 0 sayısı pozitif ya da negatif bir tam sayı değildir. Bu sebeple 0’a referans noktası ya da nötr sayı adı verilmektedir.
Tam Sayılarda Toplama İşlemi
Tam sayılarda toplama işlemi birkaç kurala bağlı olarak gerçekleştirilmektedir:
Örnek:
5+7= 12
(-5)+(-7)= 12
Örnek:
(-8)+(+4)= -7
Tam Sayılarda Çıkarma İşlemi
Tıpkı tam sayılarda toplama işleminde olduğu gibi tam sayılarda çıkarma işlemi de belli kurallara bağlı olarak yapılmaktadır.
Örnek:
(-5) – (+2)=
(-5) + (-2)= (-7)
Örnek:
(-8) – (-4)=
(-8) + (+4)= (-4)
Tam Sayılarda Çarpma İşlemi
Tam sayılarda çarpma işlemi yapılırken iki sayı birbiri ile çarpılır ve sonuca gelen işaret aşağıdaki kurallara göre belirlenir.
Örnek:
(+4) x (+8) = (+32)
(-4) x (+8) = (-32)
Tam Sayılarda Bölme İşlemi
Tam sayılarda bölme işlemi yapılırken iki sayı bölünür ve elde edilen sonuca gelecek olan işaret aşağıdaki kurallara göre belirlenir.
Örnek:
(+16) / (+4)= (+4)
(-16) / (+4)= (-4)
Çarpma ve bölme, toplama ve çıkarmadan önce yapılır. Parantez varsa da önce parantez içindeki işlem yapılır. Eğer parantez yoksa başta olan bölme ya da çarpma yapılır
Tam sayılarla toplama ve çıkarma işlemleri yaparken sayıların işaretlerine göre hareket edeceğiz. Aynı işaretli tam sayılar toplanırken çoğalır yani fazlalaşır işaretleri aynı kalır.
(-25)+(-12)=-25-12=-37 buradaki işaret değişmedi.
(+25)+(+12)=+25+12=+37 buradaki işaret değişmedi.
Farklı işaretli tam sayılar toplanırken büyük sayıdan küçük sayı çıkarılır. Mutlak değerce büyük sayının işareti sonucun işareti olur.
(-25)+(+12)=-25+12=-13 burada mutlak değerce büyük sayının işareti geldi.
(+25)+(-12)=+25-12=+13 burada mutlak değerce büyük sayının işareti geldi.
Aynı işaretli tam sayılar çıkarılırken birinci sayıyı aynen yazıyoruz ikinci sayının işaretini değiştiriyoruz. Bu iki sayı birbirinden çıkartılıp işaret ise mutlak değerce büyük sayının işareti olur.
(-25)-(-12)=-25+12=-13 burada mutlak değerce büyük sayının işareti geldi.
(+25)-(+12)=+25-12=+13 burada mutlak değerce büyük sayının işareti geldi.
(+2)-(+4)=+2-4=-2 burada mutlak değerce büyük sayının işareti geldi.
(-18)-(-58)=-18+58=+40 burada mutlak değerce büyük sayının işareti geldi.
Farklı işaretli tam sayılar çıkarılırken birinci sayıyı aynen yazıyoruz ikinci sayının işaretini değiştiriyoruz. Bu iki sayıyı birbiri ile topluyoruz işaret ise aynı işaret oluyor.
(-25)-(+12)= -25-12=-37 buradaki işaret değişmedi. (+25)-(-12)= +25+12=+37 buradaki işaret değişmedi.(-30)-(+40)= -30-40=-70 buradaki işaret değişmedi.
(+11)-(-12)= +11+12=+23 buradaki işaret değişmedi.
Tam sayılarla çarpma işlemi yaparken:
Aynı işaretli sayıların çarpılması aynen çarpılır ve işaretleri hep pozitif olur.
(-25)x(-4)=+100
(+25)x(+4)=+100
Farklı işaretli sayıların çarpılması aynen çarpılır ve işaretleri hep negatif olur.
(-25)x(+4)=-100
(+25)x(-4)=-100
Tam sayılarla bölme işlemi yaparken:
Aynı işaretli sayıların bölünmesi aynen bölünür ve işaretleri hep pozitif olur.
(-20):(-4)=+5
(+20):(+4)=+5
Farklı işaretli sayıların bölünmesi aynen bölünür ve işaretleri hep negatif olur.
(-20):(+4)=-5
(+20):(-4)=-5