Tavuk Hastalıkları Ve Belirtileri

Halk dilinde tavuk vebası veya kuş gribi influenza grubu virüs ile oluşan solunum ve sinir sistemi belirtileri ile görülen kanatlı hayvanların hastalığıdır.

Doğal kaynak, göçmen su kuşları özellikle yeşilbaşlı su ördeğidir. İnfeksiyonu taşır ama ölmez. Kanatlı hayvanlar (tavuk hindi vb.), hastalığa duyarlıdır ve hastalanır. Bu hayvanların vücut çıkartıları özellikle dışkı, nazal salgı ve tükürükleri ile temas etmiş yüzeylerden veya kontamine olmuş araç giysi vb. teması veya kontamine yüzeylerden havaya karışan virüs, solunum yolundan insana geçer.

İnsandan insana geçiş söz konusu değildir.

Bugün için yapılması gerekenler şöyle özetlenebilir:

• Hastalığın kuşlardaki dağılımının incelenmesi
• Göçmen kuşların hareketlerinin izlenmesi 
• Riskli bölgelerden kuş ve kuş ürünlerinin alışverişinin durdurulması 
• H5N1 virüsü salgınlarının saptandığı bölgelere gidenlerin, kümes hayvanları çiftliklerinden, canlı kuş satılan yerlerden ve kontamine olması olası yüzeylerden uzak durması 
• Hastalıklı ve temaslı kuşları imha edip bunları uygun bir biçimde ortadan kaldırmak, çiftlikleri karantinaya almak ve buralara çok sıkı bir şekilde dezenfeksiyon uygulamak gerekir. 
• En önemli ve uygun korunma önlemlerinden birisi de dikkatli ve sık el yıkamadır. 
• Çiğ kümes hayvanlarının işlenmesi sırasında genel hijyen kurallarına uyulması ve etlerin 70 o C olacak şekilde pişirilmesi önerilmektedir. 
• Temas riski olan kişilere trivalan grip aşısı kullanılması önerilmektedir. Bu aşı H5N1 kuş gribi virüsüne karşı korunma sağlamaz ama insana özgü influenza virüs ve kuşa özgü influenza virüs ile oluşabilecek hibridleşmeyi dolayısıyla pandemik potansiyeli olan bir suşun ortaya çıkması olasılığını azaltabilir. 
•Ulusal laboratuvar ve sürveyans sisteminin güçlendirilmesi. 
• Etkin bir aşı üretimi için çalışmalar yapılması.

CDC'ye göre aşağıdaki ölçütleri karşılayan hospitalize hastalarda influenzavirus A H5N1 infeksiyonu yönünden test yapılması gerekmektedir:

• Radyolojik olarak kanıtlanmış pnömoni, akut solunum sıkıntısı sendromu (ARDS) ya da başka bir tanı konulmamış ağır solunum yolu rahatsızlığı 
• Belirtilerin başlamasından önceki 10 gün içinde kümes hayvanlarında ve/veya insanlarda belgelenmiş H5N1 kuş gribi olan bir ülkeye seyahat öyküsü. 
Aşağıdaki ölçütlere uyan hospitalize ya da ayaktaki hastalarda ise kuş gribi (H5N1) yönünden test yapılması için olguya göre karar verilmesi önerilmektedir. 
• Vücut sıcaklığının > 38°C olduğunun belgelenmesi 
• Öksürük, boğaz ağrısı, nefes darlığı yakınmalarından bir ya da birkaçının olması 
• Belirtilerin başlamasından önceki 10 gün içinde H5N1'den etkilenmiş bir ülkede kümes hayvanları (örneğin bir kümes hayvanı çiftliğini, evdeki bir kümesi ya da bir kuş pazarını ziyaret etme) ya da bilinen veya kuşkulu bir kuş gribi (H5N1) olgusu ile temas öyküsü. 
• Hastalığın ateş, titreme, öksürük, nefes darlığı gibi belirtileri kolaylıkla Zatürre ile karışabilse de kanatlı bir hayvan veya çıkartıları ile temas öyküsü olması, kan tetkiklerinde virüsün varlığının gösterilmesi, karaciğer enzim düzeyindeki yükselmeler ve pıhtılaşma bozuklukları gibi belirti ve bulgular, ani görülen ve ağırlaşan klinik ayırıcıdır. 
• Yaklaşan Kurban Bayramı nedeni ile kurbanlıkların satış alanlarındaki ortamın bulaştırıcılıkta etken olup-olamayacağı merak edilebilir; ancak ülkemizde henüz bir salgın alarmı olmadığından, enfekte kuşlarla ve çıkartıları ile bulaştırıcılık söz konusu olduğundan böyle bir tehlike yoktur. Kurbanlıkların etlerinin yenmesinde de herhangi bir risk yoktur.

Salgın olduğunda,

• Hastaların ve temaslıların izolasyonu, karantina, seyahat kısıtlamaları 
• Teşhis ve örnekleme için hastanelerde hazırlık 
• Nasokomial yayılımı önleme ve infeksiyon kontrolü 
• Ortak evrensel mücadele 
• Aşı 
• Antiviral ilaçların stoklanması gereklidir. 
Türkiye'de satılan Oseltamivir adlı ilaç enfekte hayvanlarla teması olanlara korunma amacı ile verilebilir.