Tazminat Tavanı 2016

1 OCAK TARİHİNDEN İTİBAREN

VERGİDEN İSTİSNA KIDEM TAZMİNATI TUTARININ YENİ TUTARI

12/01/ tarihli ve sayılı Yasa ile yapılan düzenleme ile değişen parametrelere istinaden 1 Ocak Haziran tarihleri arasında geçerli olmak üzere uygulanacak vergiden istisna kıdem tazminatı tutarı 19, TL olarak hesaplandı.

Daha önce /28 monash.pw Sirkülerimizde vergiden istisna kıdem tazminatı tutarının ,62 TL olduğu belirtilmişti.

Kıdem tazminatı belirli bir süre çalıştıktan sonra işine son verilen ya da emeklilik dolayısıyla işinden ayrılmak durumunda bulunan işçiye, çalıştığı süreye göre, işyerince topluca ödenen para olarak tanımlanmaktadır. Gelir Vergisi Kanunu’na göre kıdem tazminatlarının belirli koşullar içerisinde vergilendirilmemesi gerekmektedir.

Bu kapsamda 21/3/ tarihli ve sayılı Kanunun 5’inci maddesi ile değişik Gelir Vergisi Kanununun kıdem tazminatı ile ilgili 25/7 nci fıkrası aşağıdaki gibidir.

“7. (Değişik: 21/3//5 md.) a) 25/8/ tarihli ve sayılı İş Kanunu ve 20/4/ tarihli ve sayılı Deniz İş Kanunu’na göre ödenmesi gereken kıdem tazminatlarının tamamı ile 13/6/ tarihli ve sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanuna göre ödenen kıdem tazminatlarının hizmet erbabının 24 aylığını aşmayan miktarları (Hizmet ifa etmeksizin ödenen ücretler tazminat sayılmaz.);

b) Hizmet erbabının tabi olduğu mevzuata göre bu bendin (a) alt bendinde belirtilen istisna tutarının hesabında dikkate alınmak şartıyla, hizmet sözleşmesi sona erdikten sonra; karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları gibi çeşitli adlar altında yapılan ödemeler ve yardımlar (Bu bendin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.)”

sayılı Kanunla sayılı Kanunun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının yeniden düzenlenen (7) numaralı bendinin (a) alt bendi ile , ve sayılı Kanunlara göre ödenen kıdem tazminatlarına uygulanacak istisnaya ilişkin düzenleme aynen korunmuştur.

Ayrıca, sayılı Kanunla sayılı Kanunun 61 inci maddesinin üçüncü fıkrasına aşağıdaki (7) numaralı bent eklenmiştir.

“7. Hizmet sözleşmesi sona erdikten sonra; karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları gibi çeşitli adlar altında yapılan ödemeler ve yardımlar.”

ve sayılı Kanunlar uyarınca, hizmet erbabının çalıştığı süre ve kıdem tazminatına esas ücreti dikkate alınarak hesaplanan ve ödenen kıdem tazminatları istisna kapsamına girmekte olup hesaplanan bu tutarları aşan ilave ödemeler ise ücret kapsamında değerlendirilmek suretiyle vergilendirilmektedir.

Hizmet erbabının kıdem tazminatına esas ücretine göre hesaplanan ve en yüksek Devlet memuruna bir hizmet yılı için ödenen azami emekli ikramiyesi tutarını aşan ödemelerde ise en yüksek Devlet memuruna ödenen azami emekli ikramiyesi kadarlık kısmı istisnaya konu edilecek, aşan kısmı ise ücret olarak vergilendirilecektir.

Bu hesaplamada en yüksek devlet memuru olarak daha önce Başbakanlık Müsteşarı dikkate alınırken, yeni başlayan Cumhurbaşkanlığı sisteminde, en yüksek devlet memuru olarak Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı dikkate alınmaktadır.

11/6/ tarihli ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanan seri monash.pw GVK Genel Tebliği ile sayılı Kanun değişikliğe ilişkin açıklamalar yapılmıştır. Bu açıklamaların bazı bölümleri aşağıdaki gibidir.

“ÖRNEK:

Örnek 8: (C) Anonim şirketinde 20 yıl süreyle çalıştıktan sonra 5/2/ tarihinde işten ayrılan (D)’ye, işvereni tarafından sayılı Kanun uyarınca, kıdem tazminatına esas ücreti olan TL üzerinden hesaplanan TL kıdem tazminatı ödenmiştir.

Hesaplanan kıdem tazminatı tutarı TL olsa da, istisna edilecek tutar, en yüksek Devlet memuruna bir hizmet yılı için ödenen azami emekli ikramiyesi tutarı ve çalışma süresi dikkate alınarak hesaplanan tutarı aşamayacaktır. Vergiden istisna kıdem tazminatı tutarı bu örnekte 2/1/ tarihi itibariyle geçerli olan ,76 TL olarak dikkate alınacaktır.

Buna göre, (D)’nin 20 yıl çalışması karşılığı istisna edilecek azami tutar (,76x20=) ,20 TL dir. Bu nedenle (D)’ye ödenen TL kıdem tazminatının ,20 TL lik kısmı gelir vergisinden istisna edilecek, aşan kısım olan (,20=) ,80 TL ise ücret olarak vergiye tabi tutulacaktır.”

Kıdem tazminatına ilişkin yasal düzenleme, sayılı İş Kanunun ’nci maddesi uyarınca halen yürürlükte olan sayılı İş Kanunu’nun 14’üncü maddesinde yer almaktadır. sayılı İş Kanunu’nun geçici 6’ncı maddesi uyarınca kıdem tazminatı için bir kıdem tazminatı fonu kurulacaktır. Kıdem tazminatı fonuna ilişkin Kanunun yürürlüğe gireceği tarihe kadar işçilerin kıdemleri için sayılı İş Kanunu’nun 14 üncü maddesi hükümlerine göre kıdem tazminatı hakları saklı olduğundan ve bugüne kadar Kıdem Tazminatı Fonu’na ilişkin yasal düzenleme yapılmadığından halen kıdem tazminatının sayılı Kanunu’nun 14’üncü maddesi uyarınca ödenmesi gerekmektedir.  

11/06/ tarihli ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanan seri monash.pw Gelir Vergisi Tebliğinde “Hizmet Erbabına Ödenen Tazminatların Vergilendirilmesi ile İstisna Uygulaması” başlığı adı altında açıklamalar yapılmıştır.

Bu kapsamda kıdem tazminatlarının gelir vergisinden istisna edilen tutarının hesaplanmasında memuriyet aylık katsayısı ile memuriyet taban aylığı katsayısı dikkate alınarak hesaplama yapılmaktadır.

Hazine ve Maliye Bakanlığı Kamu Mali Yönetim ve Dönüşüm Genel Müdürlüğünün 05/01/ tarihli ve sayılı yazısında; 1/1//06/ döneminde geçerli olmak üzere; aylık katsayısının (), memuriyet taban aylığı göstergesine uygulanacak taban aylık katsayısının (), iş güçlüğü, iş riski, temininde güçlük ve mali sorumluluk zamlarının aylık tutarlara çevrilmesinde uygulanacak yan ödeme katsayısının ise () olarak belirlendiği belirtilmişti. Bu katsayılara göre yılı 1 Ocak 30 Haziran dönemi için kıdem tazminatı, ,62 TL olarak hesaplanmıştı.

Ancak 13 Ocak tarihli ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanan sayılı SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNU İLE BAZI KANUNLARDA VE SAYILI KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMEDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN’un 7’nci maddesi ile yapılan düzenlemeye istinaden Hazine ve Maliye Bakanlığı Kamu Mali Yönetim ve Dönüşüm Genel Müdürlüğünün 13/01/ tarihli ve sayılı yazısı ile; 1/1//06/ döneminde geçerli olmak üzere; aylık katsayısı (), memuriyet taban aylığı göstergesine uygulanacak taban aylık katsayı (), iş güçlüğü, iş riski, temininde güçlük ve mali sorumluluk zamlarının aylık tutarlara çevrilmesinde uygulanacak yan ödeme katsayısı ise () olarak yeniden belirlenmiştir.

tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanan / monash.pw Kararname ile en yüksek devlet memurunun emeklilik ikramiyesinde dikkate alınan emeklilik keseneği ve kurum karşılığı oranı % ’den % ’e yükseltilmiştir.

Buna göre 1/1//06/ döneminde geçerli olacak Kıdem Tazminatı Tavanı ise aşağıdaki olmaktadır.

Dönemi Kıdem Tazminatı Tavanı

( 1,  + 8, ) x = 4,

( 1, x ) = 6,

( x ) =

( 1, + 8, ) x x % = 8,

Toplam 19,

tarihinden itibaren, Gelir Vergisinden istisna edilecek kıdem tazminatı tutarı 19, TL’dir.

Brüt ücret üzerinden hesaplanması gereken kıdem tazminatından sadece damga vergisi kesintisi (binde 7,59 oranında) yapılması gerekmektedir.

İşe başlama tarihinden çıkış tarihine kadar geçen her tam yıl için işçiye 30 günlük brüt ücret üzerinden kıdem tazminatı ödenir. Bir yıldan artan süreler içinde aynı oran üzerinden ödeme yapılmaktadır.

Kıdem tazminatının tahakkuk ettirildiği tarih itibariyle mi yoksa ödendiği tarih itibariyle mi gider yazılacağı konusunda Maliye Bakanlığı’nın farklı görüşlerinin olduğunun dikkate alınması gerekmektedir.

Bu konuda Maliye Bakanlığı; 20/03/ tarihli ve [] özelgesinde

“…kıdem ve ihbar tazminatının gider kaydı konusunda Gelir Vergisi Kanunu’nun 40'ıncı maddesinde özel bir hüküm olmamakla birlikte maddenin birinci fıkrasının (3) numaralı bendi çerçevesinde kurum kazancının tespitinde gider olarak indirilebilmesi için İş Kanununa göre işçinin kıdem tazminatına hak kazanması ve hak edilen kıdem tazminatının da işçiye ödenmiş olması gerekir. Tahakkuk etmiş olsa da ödenmemiş kıdem tazminatının gider yazılması mümkün değildir. Bu nedenle, iş akdinin fesih sözleşmesi ile sona erdirilmesi veya mahkeme kararı dolayısıyla şirketiniz tarafından çalışanlarınıza ödenecek kıdem ve ihbar tazminatı giderlerinin, yukarıda yer alan hükümler çerçevesinde ödemenin yapıldığı dönemde kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.” görüşüne yer vermiştir.

Sayılı İş Kanununun 14 üncü Maddesinin Sayılı Kanunla değişik 13 üncü Fıkrası gereğince; bu Kanuna tabi işçilerin kıdem tazminatlarının yıllık miktarı en yüksek devlet memuruna bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçememektedir.

- döneminde ise Sayılı Kanunun 1 inci maddesi gereğince kıdem tazminatının yıllık miktarı 30 günlük asgari ücretin katından fazla olamamaktaydı.

Halen Devlet Memurlarına bir hizmet yılı için ödenmekte olan emeklilik ikramiyesinin hesabında aşağıda belirtilen ödemelerin toplamı esas alınmaktadır :

1 - Aylık Gösterge X Aylık katsayısı

2 - Ek Gösterge X Aylık katsayısı

3 - Kıdem Aylığı Toplam Göstergesi X Aylık katsayısı

4 - Taban Aylık Göstergesi X Taban Aylık katsayısı

5 - En yüksek devlet memuru aylığının (Ek Gösterge Dahil) brüt tutarının her devlet memurunun kendi ek göstergesine göre farklılık gösteren oranına tekabül eden miktar

Not: 
sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun geçici 4 üncü maddesi uyarınca uygulanmasına devam olunan mülga ek 70 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan gruplar ve oranlar aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

-Ek göstergesi ve daha yüksek olanlarda %'ine,
-Ek göstergesi (dahil) - (hariç) arasında olanlarda %'ine,
-Ek göstergesi (dahil) - (hariç) arasında olanlarda % 'ine,
-Ek göstergesi (dahil) - (hariç) arasında olanlarda %'ine,
-Ek göstergesi (dahil) - (hariç) arasında olanlarda %'ine,
-Ek göstergesi (dahil) - (hariç) arasında olanlarda %85'ine,
-Diğerlerinde %55'ine,
oranı uygulanacaktır.
Bu itibarla en yüksek devlet memuruna bir hizmet yılı için ödenen emeklilik ikramiyesi aşağıdaki şekilde hesaplanmaktadır ;