Tehlikeli Madde Taşıyan Araçların Hız Sınırı

Tehlikeli madde taşımacılığı yapan araçların trafikteyken uyması gereken bazı ek kurallar bulunmaktadır. Tehlikeli madde taşımacılığı yapan araçların şehir içi ve şehir dışı hız limitleri farklılık gösterebilir. Hız sınırları, bu araçlar için çok büyük önem arz eder ve bu hız sınırlarının aşılmaması can ve mal kaybı için ayrı bir önem taşır.

yılında yürürlüğe giren kanunlar kapsamında tehlikeli madde taşımacılığı yapan araçların şehir içi ve şehir dışı hız limitleri şu şekildedir:

• Yerleşim yerlerinin içerisinde 30 kilometre,
• Yerleşim yerlerinin dışında şehirlerarası çift yönlü karayolunda 50 kilometre
• Yerleşim yerlerinin dışında şehirler arası bölünmüş karayolunda 60 kilometre
• Otoyollarda 70 kilometre ile sınırlandırılmıştır.

Tehlikeli madde taşımacılığı yapan araçların, belirtmiş olan bu sınırlara uygun şekilde trafikte seyretmesi gerekmektedir. Aksi takdirde çeşitli cezai yaptırımlar söz konusu olabilir.

Tehlikeli Madde Taşımacılığı Nedir?

Günlük hayatın sürdürülebilmesi ve üretim sırasında kullanılan maddeler içerisinde tehlike arz etme özelliği olan bazı maddeler de bulunmaktadır. Endüstriyel tesislerde ve büyük şehirlerde ortaya çıkmakta olan zararlı atıkların değerlendirilmesi evresinde taşınması, depolanması ve imha edilmesinin önemi her geçen artış göstermiştir.

Tehlikeli madde taşımacılığı sadece ülkemizde değil dünyanın her bir noktasında çeşitli amaçlar doğrultusunda yapılmaktadır. Tehlikeli maddelerin taşınma işlemlerinin yapılması farklı yol uygulamaları ile gerçekleştiriliyor. Demiryolu, denizyolu, karayolu ve havayolu taşımacılığı tehlikeli maddeleri taşıma amacıyla da yapılmaktadır. Taşımacılığın yapılacağı noktada kullanılan metot ve sistemlerde ülkeden ülkeye göre değişiklik gösterebilmektedir. Taşımacılık işlemleri sırasında kullanılan bu kurallar taşımacılığın çok zor bir hale gelmesine de sebep olmuştur. Her ülkede tehlikeli madde taşımacılığı sırasında farklı kurallar olmasından kaynaklanan sorunların çözülmesi amacıyla dünya genelinde belirli bir standart getirilmesine ihtiyaç duyuldu. Avrupa Birliği ülkeleri de dahil olmak üzere dünyanın birçok ülkesinde ADR konvasyonunda yer alan kurallar yürürlüğe girmiştir.

ADR Nedir?

ADR konvasyonu ilk olarak Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu tarafından yılında kabul görmüştür. Yapılan bu anlaşma sayesinde tehlikeli mal ve madde taşıyan araçlar karayoluyla uluslararası taşınmasına ilişkin bazı kararlar alınmıştır. Türkiye ise yapılan bu anlaşmayı yılında kabul ederek tehlikeli maddelerin karayolu ile taşınması eresinde bazı standartların ülke içerisinde de getirilmesini onaylamıştır. Kabul edilmiş olan bu anlaşmayla beraber artık tehlikeli madde taşımacılığı yapmakta olan konteyner, araçlar ve ambalajlar taşınacağı sırada uluslararası standartlara uygun bir şekilde taşınmaya başlamıştır.

Tehlikeli Madde Statüsünde Yer Alan Maddeler Nedir?

Karayolları üzerinde yanıcı, yakıcı ve tehlikeli atık gibi maddeler taşınacağı noktada bazı standartlara uygun bir şekilde taşıması gerektiği gibi bu maddeler çeşitli sınıflara da ayrılmıştır. Tehlikeli madde taşımacılığının yapılacağı sırada alınacak olan belge, sertifika ve araç çeşitliliği taşınması planlanan maddenin cinsine göre de değişiklik gösterebilmektedir. Tehlikeli maddelerin sınıflandırılması ise şu şekildedir:

• Patlayıcı maddeler: 1
• Gazlar: 2
• Yanıcı sıvı maddeler: 3
• Yanıcı katı maddeler:
• Kendi kendine yanan maddeler:
• Suya temas halinde yanıcı gaz çıkaran maddeler:
• Yakıcı özelliği bulunan maddeler:

• Zehirli maddeler:
• Bulaşıcı özelliği bulunan maddeler:
• Radyoaktif maddeler: 7
• Aşındırıcı maddeler: 8
• Farklı tehlikeleri olan maddeler ve nesneler: 9

Tehlikeli maddelerin sınıflandırılması bu şekilde yapılmaktadır. Taşımacılık yapılacağı sırada bu sınıflandırma çok büyük bir önem arz etmektedir. Tehlikeli madde taşımacılığı yapan araçların şehir içi ve şehir dışı hız limitleri taşınan madde fark etmeksizin aynı olarak kabul edilir.

Hangi Araçlar Tehlikeli Madde Taşıyabilir?

Türkiye’nin yılında katıldığı ADR anlaşmasına göre tehlikeli madde taşıma işlemleri sırasında kullanılmakta olan araçlar çeşitlerine göre ayrılabilmektedir.

• Tehlikeli madde taşıma çeşitleri: Dökme taşıma, ambalaj taşıması, tanker taşımacılığı
• Paketlenmiş olan tehlikeli madde taşıyan araçlar: Kapalı araçlar, açık araçlar, tenteli araçlar, konteynerler
• Tehlikeli dökme yükse taşınmasına uygun olan araçlar: Kapalı konteynerler, örtülü konteynerler, silobaz
• Tanker taşımacılığı: Tank konteynerleri, gaz konteynerleri, taşınabilir olan tanklar
• Tehlikeli madde taşıyan tanker çeşitleri: yanıcı sıvı tankerleri, emme basınçlı tankerler, İzocam tankerleri, kimya tankerleri

Tehlikeli madde taşımacılığı yapılacağı sırada kullanılması gereken araçlar bu şekildedir. Taşınan maddeye göre mutlaka kurallarda geçerli olan aracın tercih edilmesi gerekmektedir.