Tekvando Terimleri

Müsabaka Alanı

Müsabaka yapılacak yer, metrik sistem ile 10&#;10 metrekarelik müsabaka alanını karşılayacak ve alanda rahatsızlık verici herhangi bir yansıma (renk karmaşası) olmayacaktır. Müsabaka alanı elastik malzeme (Minder) ile kaplanacaktır. Müsabaka alanı; gerekli durumlarda zeminden mm yükseğe kurulabilir. Sınır çizgisinin dış tarafı müsabıkların güvenliği açısından 30 dereceden daha az eğimli olacaktır.

Müsabaka Alanının Ölçüleri:
Müsabaka Alanı 10&#;10 metre olmalı, güvenliğin sağlanması için Sınır Çizgisinden metre genişlikte dış alan olmalıdır. Buna göre; bir müsabaka alanı 12&#;12 metre veya 14&#;14 metre olacaktır.

Müsabaka minderi :
Yüzeyindeki renk düzenlemesi rahatsız edici yansıma yapacak veya müsabık ya da seyircilerin görme yeteneklerini yoracak şekilde olmamalıdır. Bununla birlikte, renk düzenlemesi müsabıkların ekipmanları, giyimleri ve müsabaka yüzeyi ile uyumlu olmalıdır.

Sıkletler:

1. Bir Taekwando turnuvası, kararlaştırılan, kurallar dahilinde müsabıkların direk fiziksel teması ve birbirlerine karşı güç kullanmasıdır. Müsabıklar arasındaki ilgili faktörlerden kaynaklanan eşitsizlikleri ortadan kaldırmak, müsabıkların güvenliğini sağlamak ve müsabıklara eşit müsabaka koşullarında ve değişik teknikler kullanımına imkan sağlamak için ağırlık bölümleri (sıkletler) sistemi oluşturulmuştur.

2. Erkekler sıkleti ve bayanlar sıkletinde, ayrı kategorilerde, erkeklerin erkeklerle, bayanların bayanlarla müsabaka yapmaları esastır.

3. Olimpiyat Oyunları Sıkletleri Uluslararası Olimpiyat Komitesi’ne danışılarak düzenlenecektir.

Büyüklerde sıklet klâsmanları 8 tanedir:
a. Yüzgeç Sıklet (Fin),
b. Sinek Sıklet (Fly),
c. Horoz Sıklet (Bantom),
d. Tüy Sıklet (Feather)
e. Hafif Sıklet (Light)
f. Hafif Orta Sıklet (Welter),
g. Orta Sıklet (Middle),
h. Ağır Sıklet (Heavy).

Müsabakaların Metotları ve Sınıflandırılması

1. Müsabakalar Aşağıdaki gibi sınıflandırılır:

• Ferdi müsabakalar normal olarak eşit sıkletteki müsabıklar arasında yapılmalıdır. Gerektiğinde, bitişik sıkletler tek bir sıklet oluşturmak için birleştirilebilir. Hiçbir müsabıkın aynı karşılaşmada birden fazla sıklette yarışmasına izin verilmez.
• Takım Müsabakaları: Müsabakaların sistemi

2. Müsabaka Sistemleri aşağıdaki gibidir:

• Tek elemeli turnuva sistemi
• Round Robin ( Çok imzalı dilekçe ile başvurulan) sistemi
• Olimpiyat Oyunlarındaki Taekwando müsabakaları, müsabıklar arasında ferdi müsabakalar şeklinde yapılır.

Turnuva sisteminde müsabakalar ferdi eleme sistemi ile yapılır. Bununla birlikte, takımların durumu ferdi sonuçlara göre toplamlar alınarak belirlenebilir.

 Puan Sistemi:
Takım sıralaması aşağıdaki kriterler ışığında toplam puana göre kararlaştırılır:
&#; Resmi tartıyı geçip (resmi sıklet şartlarını taşıyan) müsabaka alanına giren her bir müsabık
için bir (1) puan.
&#; Kazanan her müsabık için bir (1) puan
&#; Her bir altın madalya için ek yedi (7) puan.
&#; Her bir gümüş madalya için ek üç (3) puan.
&#; Her bir bronz madalya için ek bir (1) puan.

İki (2) takımdan fazla takımın aynı skora sahip olduğu durumlarda, üstünlük durumu
1) Takım tarafından toplu olarak kazanılan altın, gümüş ve bronz madalya sayısına göre,
2) Katılan müsabık sayısına,
3) Yüksek ağırlıktaki sıkletlerdeki yüksek puanlara göre belirlenir.

Müsabakaların Süresi:

Müsabakalar her raund iki dakika, raundlar arasındaki dinlenme süresi bir dakika olmak üzere üç raund şeklinde yapılır. Üçüncü raundun tamamlanmasından sonra skorlarda eşitlik olması durumunda, üçüncü raundun sona ermesinden sonra bir dakikalık dinlenme süresi verilecek ve daha sonra son vuruşun yapılacağı iki dakikalık dördüncü raunt yapılacaktır ve son vuruş ile müsabaka sona erecektir.

Müsabaka Kuralları

1. Müsabıkların çağrılması
Müsabıkların adları planlı müsabakanın başlamasından üç dakika önce üç kere anons edilecektir. Müsabaka alanına planlanmış başlama zamanından sonra bir dakika içinde çıkmayan müsabık çekilmiş sayılacaktır.

2. Fiziksel kontrol ve Elbise  Kontrolü
Müsabıklar, anons edildikten sonra, fiziksel kontrol ve elbise kontrolü için Merkez Hakem Kurulu tarafından atanan kontrol görevlisi eşliğinde belirlenmiş kontrol masasına gideceklerdir. Kontrol esnasında müsabıklar hiçbir hoşnutsuzluk göstermeyecek ve rakiplerini yaralayabilecek eşya ve materyal taşımayacaklardır.

3. Müsabaka alanına giriş
Kontrolden sonra, müsabıklar bir antrenör ile bekleme pozisyonuna gireceklerdir.

4. Müsabakanın başlaması ve bitmesi
Müsabaka her raundda Orta Hakemin “Shi-jak” komutu ile başlayacak, yine Orta Hakemin “Keu-man” komutu ile sona erecektir. Orta Hakem “Keu-man” komutu vermese bile müsabaka daha önceden belirlenen zaman dolduğunda sona erecektir.

5. Müsabakanın Başlamasından önce ve Bitişinden sonra uygulanacak Kurallar;
a) Müsabıklar yüzleri birbirine dönük olarak durmalı, Orta Hakemin “Cha-ryeot” komutu ile selamlama vaziyeti almalı, “Kyeong-rye” komutu ile birbirlerini selamlamalıdırlar. “Cha- ryeot” Selamlama duruşu, doğal olarak vücudun duruşu şeklinde, bel 30 dereceden daha fazla, baş ise 45 dereceden daha fazla eğilerek, yumruklar bacakların yanında sıkılı olarak
tutularak yapılacaktır.
b) Orta Hakem müsabakayı “Joon-bi” ve “Shi-jak” komutu ile başlatacaktır.
c) Son raundun bitmesinden sonra, müsabıklar kendi yerlerinde, yüzleri birbirlerine dönük, Orta Hakemin “Cha-ryeot” ve “Kyeong-rye” komutu ile selamlama yapacaklar ve daha sonra ayakta durma pozisyonunda hakemlerin kararını bekleyeceklerdir.
ç) Orta Hakem kazananı, kazanan müsabık tarafındaki elini kaldırarak ilan edecektir.
d) Müsabıkların köşelerine çekilmesi

6. Takım Müsabakalarında Müsabaka Kuralları
a) Her iki takımda, Müsabıkların Yerinden 1. Sınır Çizgisine doğru sunulan takım düzeninde yüzleri birbirine dönük olmak üzere duracaktır.
b) Maçın başlamasından önceki ve bitmesinden sonraki uygulama bu Maddenin 5. Fıkrasına göre yapılacaktır.
c) Her iki takım da, müsabıkların müsabaka yapabilmesi için, Müsabaka Alanını terk edecek ve müsabakalar için belirlenen yerin kenarında bekleyecektir.
ç) Son maçtan (final maçı) hemen sonra her iki takım da yüzleri birbirlerine dönük vaziyette Müsabaka Alanındaki yerlerini alacaktır.
d) Orta Hakem kazanan takımı, kazanan takım tarafındaki elini kaldırarak ilan edecektir. Müsabakanın tamamlanmasından sonra, müsabıklar kasklar başlarında selamlama yapacak, Orta Hakem kazananı ilan ederken kasklarını çıkaracaklardır.

Geçerli Puanlar

1. Legal Puan Bölgeleri
a) Vücudun orta bölümü: Vücut koruyucusu ile kaplı olan bölge.
b) Yüz: İki kulak dahil olmak üzere yüzün tümü.

2. Vücudun legal puan bölgelerine izin verilen teknikler doğru ve güçlü olarak uygulandığında gerekli puanlar verilecektir.

3. Geçerli puanlar aşağıdaki bölümlere ayrılır:
a) Vücut koruyucusuna atak bir (1) puan.
b) Yüze atak iki (2) puan,
c) Müsabıklardan biri Knock-down durumuna düşüp, hakem saydığında, rakip müsabıka ek bir (1) puan verilir.

4. Geçerli Puanlar aşağıdaki bölümlere ayrılmaktadır:
a) Vücut koruyucusuna atak bir (1) puan.
b) Yüze atak iki (2) puan.
c) Müsabıklardan biri Knock-downdurumuna düşüp ve hakem saydığında, rakip müsabıka
ek bir (1) puan (additional point) verilir.

monash.pwrın geçersiz sayılması: Müsabıklardan birisi yasaklanmış bir vuruşla puan alıcı bir atak yaparsa, verilen puanlar iptal edilir.

 Legal puan alanları:

&#; Vücut: Arka kısımdaki dikey spayn bölgesi hariç vücut koruyucusunun kapladığı tüm alan.
&#; Yüz: Başın arka kısmı hariç, kulaklar dahil yüzün tümü.

Müsabıkın ayağının herhangi bir yeri rakibinin yüzüne değdiğinde, bu geçerli puan sayılacaktır. Bu kural, rakibin atağın çenesine geldiği ve yaralandığı şeklinde rol yapmasını engellemek içindir.

Tam teknik uygulanması: Bunun anlamı, legal olarak uygulanan tekniğin belirlenen sınırlar dahilinde rakibin legal hedef bölgesine tam olarak uygulanmasıdır.

Yasaklanmış Hareketler ve Cezaları:

Yasaklanmış her hareketten sonraki cezalar Orta Hakem tarafından ilan edilecektir.

Cezalar; “Kyong-go)” ve “Gam-jeom” olmak üzere ikiye ayrılır.

• İki “Kyong-go” bir (1) puan kesilmesi şeklinde hesaplanacaktır. Bununla birlikte tek “Kyong-go” ağırlıklı (son) toplamda hesaba katılmayacaktır.
• Bir “Gam-jeom” eksi bir (1) puan olarak hesaplanacaktır.

6. Yasaklanmış Hareketler
1) Aşağıdaki hareketler yasaklanmış hareketler olarak sınıflandırılacaktır ve “Kyong-go”
cezası ile cezalandırılacaklardır:
a. Sınır çizgisini geçmek

b. Rakibe sırtını dönerek kaçmak
c. Yere düşmek
d. Maç yapmaktan kaçınmak
e. Rakibi tutmak, çekmek veya itmek
f. Belden aşağısına saldırmak
g. Yaralanmış numarası yapmak
h. Diz tutmak veya dizle atak yapmak
i. Rakibin yüzüne elle vurmak
j. Rakibe veya antrenörüne hoşa gitmeyecek sözler söylemek, hareketler yapmak,
dokunmak.

2) Aşağıdaki hareketler yasaklanmış hareketler olarak sınıflandırılacaktır ve “Gam-jeom” cezası ile cezalandırılacaktır:
a. “Kal-yeo” komutundan sonra rakibe saldırmak
b. Yere düşen rakibe saldırmak
c. Rakibin atak yapan ayağını havada elle yakalayarak rakibi yere fırlatmak veya rakibi
elle itmek
d. Kasıtlı olarak elle rakibin yüzüne saldırmak
e. Antrenörü veya kendi tarafından maçın seyir ve gidişatının engellenmesi
f. Rakibe veya antrenörüne karşı hoşa gitmeyen aşırı davranış, söz veya hareket.

6. Müsabıklardan birisi kasıtlı olarak Müsabaka Kurallarına ve Hakem’in komutlarına uymayı reddederse, bir (1) dakika cezadan sonra Hakem bu davranışlarda bulunan müsabıkı mağlup ilan eder.

7. Müsabıklardan bir tanesi eksi dört (4) puan aldığında Hakem bu müsabıkı mağlup ilan eder.

8. “Kyong-go” ve “Gam-jeom” üç raundun toplam skorunda hesaplanacaktır.

 Son Vuruş ve Üstünlük Kararları

4. raundun tamamlanmasından sonra skorlardaki eşitliğin bozulmaması durumunda, kazanan müsabık tüm hakemlerin üstünlük kararı ile belirlenecektir. Hakemler üstünlük kararını, 4. rauntta gösterilen etkinliğe göre verecektir. Üstünlük kararı 4. raund süresince gösterilen etkinliğe göre verilecektir. Etkinlik; müsabaka esnasında müsabıkın teknik üstünlüğü, müsabakaya hakimiyeti, uygulanan tekniklerin çokluğu, zorluk ve karmaşıklık bakımından daha zor ve ileri tekniklerin uygulanması ve daha iyi bir müsabaka tarzı sergilemesi olarak değerlendirilecektir.

Maç Esnasında Uyulması Gereken Kurallar Şunlardır:

• Bel aşağıya vurmak,
• Yüze ve kafaya yumruk atmak,
• Rakibin arkasına ya da sırtına vurmak,
• Rakibi tutmak, itmek ya da çekmek
• Çizginin dışına çıkmak,
• Rakibe çelme takmak,
• Kasıtlı olarak yere düşmek ya da yaralanmış gibi yapmak yasaktır ve bu hareketleri yapan sporcu uyarı cezası alır.
• Kural dışı hareketler yapmakta ısrar eden, kafa atan, yere düşen sporcuya vuran ya da ayrıl komutuna rağmen rakibine vurmaya çalışan sporcu eksi puan alır.
• 4 eksi puan alan sporcu hükmen yenik sayılır.
• Belden yukarı olmak şartıyla vücuda ve kafaya tekme atmak serbesttir.
• Kafaya yapılan teknikler daha zor ve riskli fakat daha etkilidir. Rakibi ciddi şekilde sarsarsa müsabakayı kazanmayı sağlayabilir.
• Rakibe puan alıcı bir teknik uygulayan sporcunun bu tekniği uyguladıktan sonra yere düşmesi halinde puan verilmez.

Tekvandoda 4 Temel Esas Vardır:

1. PoomseHyong: Hayalî olarak yapılan hücum ve savunma tekniklerinin toplamıdır. Barış zamanlarında da savaşma tekniklerinin çalışılması gereği esasına dayanır. Bütün hareketler ve teknikler, bir partner olmadan uygulanabilir. Rakipler zihinde canlandırılak uygulanır.

2. Hosinsul (Kendini Savunma): Bütün teknikleri kullanarak kendini rakibe karşı savunmadır. Bu nedenle &#;hosinsul&#; da olduğu gibi tek başına uygulanamaz. Bu esas için tekvandocunun karşısında, ne yapması ve ne yapmaması gerektiğini görebileceği bir rakip olmalıdır.

3. Kyepka: Oyuncunun bir noktada konsantre olup iyi nefes alarak belli bir hıza sahip olması esasıdır. Tekvandonun en popüler uygulamalarındandır ve siyah kuşak sahibi olmak için mutlaka başarılı olunması gereken bir aşamadır. &#;Kırma testi&#; olarak adlandırılabilir. Tahta, tuğla gibi cisimler, konsantre olunarak vücudun herhangi bir sert bölümüyle kırılır. Bu uygulamada oyuncular genellikle el veya ayaklarını kullanır. Bununla birlikte cisimleri dirsek, diz, hatta kafayla kırmak da mümkündür.

4. Gyorugi:Oyuncunun, tekniğini ve bilgisini rakibe karşı, içinde kin duygusu bulundurmadan ölçmesidir. Bu dört esas bir arada uygulandığında tekvandoda başarı kazanılabilir.

Tekvando, temel eğitim ve ustalık dönemi olmak üzere iki bölümden oluşur:

Temel Eğitim: Renkli kuşaklarla belirtilmiş 10 kademedir. Tekvando dilinde bunlara &#;gıp&#; denir. &#;Gıp&#;; derece anlamındadır. Her dört ayda bir yapılan sınavlarda başarı gösteren sporcular bir üst &#;gıp&#;a geçerler.

Ustalık Dönemi: Gıpları başarı ile tamamlamış sporcular, yurt genelinde federasyon tarafından yılda bir defa yapılan &#;dan&#; sınavlarına katılırlar. &#;Dan&#;; evre anlamına gelir. Bu sınavlarda başarı sağlayanlar ustalığa adım atarlar.

TaekwondoKuşakları ve Anlamları:

Kuşak sınavlarına katılma süreleri ise gıp-lar için her dört ayda birdir. Dan-lar için ise: 1. Gıp-tan 1. dan-a 6 ay,
1. Dan-dan 2. dan-a yıl,
2. Dan-dan 3. dan-a yıl,
3. Dan-dan 4. dan-a 3 yıl,
4. Dan-dan 5. dan-a 4 yıl gibi periyodik süreler aktif olarak beklenmek zorundadırlar.

Beyaz kuşak: Masumiyet
Temizlik, saflık, hiçbir zararı olamayan, masumiyet gibi anlama gelir. Taekwondoya ilk başlayan ve taekwondo hakkında iç bir ön bilgisi olmayan sporcular takarlar.
Sarı kuşak:Kök salmak
Kök salmak anlamındadır. Yere atılan tohum nasıl bir süre sonra sürgün verir, kök salar ve dünyaya merhaba derse, sarı kemere geçen bir sporcuda artık taekwondo dünyasına kök salmış, prensiplerini öğrenmiş ve gelişmeye hazır duruma gelmiş demektir.

Yeşil kuşak:Sürgün vermek
Sürgün vermek, büyümek anlamındadır. Taekwondo sporunda kişi artık taekwondo ile ilgili beceriler kazanmaya başlamıştır.

Mavi kuşak:Gelişmek
Göğe erişmek anlamındadır. Sürgün veren ağaç nasıl bir süre sonra gelişimi tamamlar ve uzayıp görkemli bir ağaç olursa, taekwondocuda artık gelişimini tamamlamış, temel teknikleri öğrenmiş yavaş yavaş olgunlaşmaya başlamıştır.

Kırmızı kuşak:Tehlike
Tehlike manasındadır. Kırmızı kemerdeki bir taekwondocu artık dikkate alınacak bir yapıya sahiptir. Kendisine saldıran rakiplerini uyaran ama ikazını dinlemeyip üzerine gelen muhaliflerini kolayca bertaraf edecek yapıdadır.

Siyah kuşak:Olgunluk
Olgunluk anlamına monash.pwın tam zıddıdır. Taekwondoda olgunluğu ve profesyonelliği temsil eder. Tehlikelerden çekinmez ve korku bilmez bir karakter yapısını içerir. Siyah kemer takınan sporcu hem fizikman mükemmel bir estetiğe ve ruh hali olarak toplum ahlak kurallarının zirvesinde bir kişiliğe ulaşmış demektir.

Dereceler:
GIP Beyaz Kemer
9. GIP Beyaz Sarı Kemer
8. GIP Sarı Kemer
7. GIP Sarı Yeşil Kemer
6. GIP Yeşil Kemer
5. GIP Yeşil Mavi Kemer
4. GIP Mavi Kemer
3. GIP Mavi Kırmızı Kemer
2. GIP Kırmızı Kemer
1. GIP Kırmızı Siyah Kemer

WTF Kurallarına göre bir tekvandocunun siyah kemer alabilmesi için en az 16 yaşında olması gerekir. 16 yaşından küçük bir tekvandocu siyah kemer alacak seviyeye gelirse kendisine &#;poom&#; adlı bir kemer verilir. 16 yaşından gün aldığında poom, siyah kemerle değiştirilir. Poom-un şartları siyah kemerinkilerle aynıdır. Dan-ların ise hepsi siyah kemerle temsil edilir. Dan evreleri 1-den başlar ve 9 tanedir. &#;9. dan siyah kemer&#; en yüksek seviyedir.

1. DAN Siyah Kemer
2. DAN Siyah Kemer
3. DAN Siyah Kemer
4. DAN Siyah Kemer
5. DAN Siyah Kemer
6. DAN Siyah Kemer
7. DAN Siyah Kemer
8. DAN Siyah Kemer
9. DAN Siyah Kemer

Tekvandonun Teknikleri Nelerdir?

İzin verilen teknikler ayak ve yumruk tekniğidir.

Yumruk Tekniği: İşaret ve orta parmağın ön kısmını kullanarak, diğer parmaklar sıkıca kapalı olarak uygulanan tekniktir. Orijinal Kore tekniklerine göre yumruk sıkılı olarak vuruş yapılmalıdır. Bu nedenle, orta ve işaret parmağın önünü kullanarak vurma ile parmağın eklem yerleri açı, yörünge oluşturmayacak şekilde yapılan vuruş kabul edilmektedir. El ve kol tekniklerinden bazıları; nervo-jurigi, yop-jurigi, digeut-jurigi’dir.

Ayak Tekniği: Bilek kemiğinin altındaki kısmı kullanarak yapılan tekniktir. Bilek kemiği altında ayakla yapılacak her vuruş geçerli sayılır. Bununla birlikte bilek kemiğinde yukarı ile yapılacak vuruşlara izin verilmemiştir. Tekvandoda kullanılan başlıca ayak teknikleri; apcha-olligi, yop-changi- neorvo-chagi, dollvo-chagi olarak sayılabilir.

TAEKWONDO TERİMLERİ

Duruşlar (Sohgi)
Her teknik Joonbi komutuyla başmonash.pw hazır ol manasına gelen bir monash.pw teknik Narangi sohgi duruşuyla başlar .Yani Joonbi komutu duyulduğu zaman sporcu Narangi sohgi pozisyonunu alır.

Bloklar/Savunmalar(Maggi)

Kol Teknikleri

Vuruş Teknikleri (Chagi)

Sayma

Beden

Not: Hakemlik ve Antrenörlük Kursları ile Güncel Haberler İçin Aşağıdaki Linki Tıklayınız.

Türkiye Tekvando Federasyonu

1. Etmek, edilmek, eylemek, olmak, olunmak yar­dımcı fiilleriyle kurulan birleşik fiiller, ilk kelimesinde herhangi bir ses düşmesi veya türemesine uğramazsa ayrı yazılır: alt etmek, arz etmek, azat etmek, dans etmek, el etmek, göç etmek, ilan etmek, kabul etmek, kul etmek, kul olmak, not etmek, oyun etmek, söz etmek, terk etmek, var ol­mak, yok etmek, yok olmak vb.

2. Birleşme sırasında kelimelerinden hiçbiri veya ikinci kelimesi anlam değişikliğine uğ­ramayan birleşik kelimeler ayrı yazılır.

a. Hayvan türlerinden birinin adıyla kurulanlar:

ada balığı, ateş balığı, dil balığı, fulya balığı, kedi balığı, kılıç balığı, köpek balığı, ton balığı, yılan balığı; acı balık, bıyıklı balık, dikenli balık vb.

ardıç kuşu, arı kuşu, çalı kuşu, deve kuşu, muhabbet kuşu, saka kuşu, tarla kuşu, yağmur kuşu; alıcı kuş, boğmaklı kuş, makaralı kuş vb.

ağustos böceği, ateş böceği, cırcır böceği, hamam böceği, ipek böceği, uçuç böceği, uğur böceği; ağılı bö­cek, çalgıcı böcek, sümüklü böcek vb.

at sineği, et sineği, meyve sineği, sığır sineği, su sineği, uyuz sineği vb.

deniz yılanı, ok yılanı, su yılanı; Ankara keçisi, dağ keçisi, yaban keçisi; fındık faresi, tarla faresi; dağ sıçanı, tarla sıçanı; Beç tavuğu, dağ tavuğu; ada tavşanı, yaban tav­şanı; kaya örümceği, şeytan örümceği; bal arısı, yaprak arısı; Pekin ördeği, deniz ördeği; Ankara kedisi, bozkır kedisi; Afrika domuzu, yer domuzu vb.

b. Bitki türlerinden birinin adıyla kurulanlar:

ayrık otu, beşparmak otu, çörek otu, eğrelti otu, güzelavrat otu, kelebek otu, ökse otu, pisipisi otu, taşkıran otu, yüksük otu; acı ot, sütlü ot vb.

ateş çiçeği, çuha çiçeği, güzelhatun çiçeği, ipek çiçeği, küpe çiçeği, lavanta çiçeği, mum çiçeği, yayla çiçeği, yıldız çiçeği; ölmez çiçek vb.

avize ağacı, ban ağacı, dantel ağacı, kâğıt ağacı, mantar ağacı, öd ağacı, pelesenk ağacı, tespih ağacı vb.

altın kökü, eğir kökü, helvacı kökü, meyan kökü; ek kök, saçak kök, yumru kök vb.

dağ elması, yer elması; çalı dikeni, deve dikeni; köpek üzümü, kuş üzümü; çakal armudu, dağ armudu; at kestanesi, kuzu kestanesi; can eriği, gövem eriği; kuzu mantarı, yer mantarı; su ka­mışı, şeker kamışı; dağ nanesi, taş nanesi; ayı gülü, Japon gülü; Antep fıstığı, çam fıstığı; sırık fasulyesi, soya fasulyesi; Amerikan bademi, taş bademi; Afrika menek­şesi, deniz menekşesi; Japon sarma­şığı, kuzu sarmaşığı; Hint inciri, kavak inciri; armut kurusu, kayısı ku­rusu; kaya sarımsağı, köpek sarımsağı; şeker pancarı, yaban pancarı vb.

kuru fasulye, kuru incir, kuru soğan, kuru üzüm vb.

UYARI: Çiçek dışında anlamlar taşıyan baklaçiçeği (renk), narçi­çeği (renk), suçiçeği (hastalık); ot dışında anlamlar taşıyan ağızotu (barut), sıçanotu (arsenik); ses düşmesine uğramış olan çöreotu ve yazımı gelenekleşmiş olan semizotu, dereotu bitişik yazılır.

c. Nesne, eşya ve alet adlarından biriyle kurulan birleşik kelimeler:

alçı taşı, bileği taşı, çakmak taşı, Hacıbektaş taşı, ki­reç taşı, lüle taşı, Oltu taşı, sünger taşı, yılan taşı; buzul taş, damla taş, dikili taş, kayağan taş, yaprak taş vb.

arap sabunu, el sabunu; kahve değirmeni, yel değirmeni; kahve dolabı, su dolabı; müzik odası, oturma odası; duvar saati, kol saati; duvar takvimi, masa takvimi; kriz masası, yemek masası; itfaiye aracı, kurtarma aracı; masa ör­tüsü, yatak örtüsü; el kitabı, okuma kitabı; Frenk gömleği, İngiliz anahtarı, İngiliz si­cimi; alt geçit, tüp geçit, üst geçit; çekme demir, çekme kat, dolma kalem, dönme dolap, kesme kaya, toplu iğne, vurmalı çalgılar, vurmalı sazlar, yapma çiçek vb.

afyon ruhu, katran ruhu, lokman ruhu, nane ruhu, tuz ruhu vb.

ç. Yol ve ulaşımla ilgili birleşik kelimeler: Arnavut kaldırımı; çevre yolu, deniz yolu, hava yolu, kara yolu, keçi yolu; köprü yol vb.

d. Durum, olgu ve olay bildiren sözlerden biriyle kurulan birleşik ke­limeler: açık oturum, açık öğretim, ana dili, Ay tutulması, baş ağrısı (hastalık), baş belası, baş dönmesi, çıkış yolu, çözüm yolu, dil birliği, din birliği, güç birliği, iş birliği, iş bölümü, madde başı, ses uyumu, yer çekimi vb.

e. Bilim ve bilgi sözleriyle kurulan birleşik kelimeler: anlam bilimi, dil bilimi, edebiyat bilimi, gök bilimi, halk bilimi, ruh bilimi, toplum bilimi, toprak bilimi, yer bilimi; dil bilgisi, halk bilgisi, ses bil­gisi, şekil bilgisi vb.

f. Yuvar ve küre sözleriyle kurulan birleşik kelimeler: göz yuvarı, hava yuvarı, ısı yuvarı, ışık yuvarı, renk yuvarı, yer yuvarı; hava küre, ışık küre, su küre, taş küre, yarı küre, yarım küre vb.

g. Yiyecek, içecek adlarından biriyle kurulan birleşik kelimeler: bohça böreği, talaş böreği; ba­dem yağı, kuyruk yağı; arpa suyu, maden suyu; tulum peyniri, beyaz peynir; Adana kebabı, tas kebabı; İnegöl köftesi, İzmir köftesi; ezogelin çorbası, yoğurt çorbası; irmik helvası, koz helva; acı badem kurabiyesi; Kemalpaşa tatlısı, yoğurt tatlısı; ba­dem şekeri, kestane şekeri; balık yumurtası, lop yumurta vb.

burgu makarna, yüksük makarna; kakaolu kek, üzümlü kek; çiğ köfte, içli köfte; dolma biber, sivri biber; esmer şeker, kesme şeker; süzme yoğurt; yarma şeftali; kuru yemiş vb.

ğ. Gök cisimleri: Çoban Yıldızı, Kervan Yıldızı, Kutup Yıldızı, kuy­ruklu yıldız; gök taşı, hava taşı, meteor taşı vb.

h. Organ veya organ yerine geçen sözlerden biriyle kurulan birleşik kelimeler: patlak göz, süzgün göz; aşık kemiği, elmacık kemiği; serçe parmak, şehadet par­mağı, yüzük parmağı; azı dişi, köpek dişi, süt dişi; kuyruk sokumu, safra kesesi; çatma kaş, takma diş, takma kirpik, takma kol; ekşi surat, kepçe surat; gaga burun (kimse), karga burun, kepçe kulak vb.

ı. Benzetme yoluyla insanın bir niteliğini anlatmak üzere bitki, hay­van ve nesne adlarıyla kurulan birleşik kelimeler: çetin ceviz, çöpsüz üzüm; eski kurt, sarı çıyan, sağmal inek; eski toprak, eski tüfek, kara maşa, sapsız balta, ça­kır pençe, demir yumruk, kuru kemik vb.

i. Zamanla ilgili birleşik kelimeler: bağ bozumu, gece yarısı, gün or­tası, hafta başı, hafta sonu vb.

3.-r / -ar / -er, -maz / -mez ve -an / -en sıfat-fiil ekleriyle kurulan sıfat tam­laması yapısındaki birleşik kelimeler ayrı yazılır: bakar kör, çalar saat, çıkar yol, döner sermaye, güler yüz, koşar adım, yazar kasa, yeter sayı; çıkmaz sokak, geçmez akçe, görünmez kaza, ölmez çiçek, tükenmez kalem; akan yıldız, doyuran buhar, uçan daire vb.

4. Renk sözü veya renklerden birinin adıyla kurulmuş isim tamla­ması yapısındaki renk adları ayrı yazılır: bal rengi, duman rengi, gümüş rengi, portakal rengi, saman rengi; ateş kırmızısı, boncuk mavisi, çivit mavisi, gece mavisi, limon sa­rısı, safra yeşili, süt kırı vb.

5. Rengin tonunu belirtmek üzere renkten önce kullanılan sıfatlar ayrı yazılır: açık mavi, açık yeşil, kara sarı, kirli sarı, koyu mavi, koyu yeşil vb.

6. Yer adlarında kullanılan batı, doğu, güney, kuzey, güneybatı, güneydoğu, kuzeybatı, kuzeydoğu, aşağı, yukarı, orta, iç, yakın, uzak kelimeleri ayrı yazılır: Batı Trakya, Doğu Anadolu, Güney Kutbu, Kuzey Amerika, Güneydoğu Anadolu, Aşağı Ayrancı, Yukarı Ayrancı, Orta Anadolu, Orta Asya, Orta Doğu, İç Asya, İç Anadolu, Yakın Doğu, Uzak Doğu vb.

7. Kişi adlarından oluşmuş mahalle, bulvar, cadde, sokak, ilçe, köy vb. yer ve kuruluş adlarında, sondaki unvanlar hariç şahıs adları ayrı yazılır: Yunus Emre Mahallesi; Gazi Mustafa Kemal Bulvarı, Ziya Gökalp Bulvarı; Nene Hatun Caddesi; Fevzi Çakmak Sokağı, Cemal Nadir Sokağı; Koca Mustafapaşa; Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi, Sütçü İmam Üniversitesi vb.

8. Dış, iç, sıra sözleriyle oluşturulan bir­leşik kelime ve terimler ayrı yazılır: ahlak dışı, çağ dışı, din dışı, kanun dışı, olağan dışı, yasa dışı; ceviz içi, hafta içi, yurt içi; aklı sıra, ardı sıra, peşi sıra, yanı sıra vb.

9. Somut olarak yer belirten alt ve üst sözleriyle oluşturulan birleşik kelime ve terimler ayrı yazılır: deri altı, su altı, toprak altı, yer altı (yüzey); böbrek üstü bezi, tepe üstü (en yüksek nokta) vb.

Alt, üst, ana, ön, art, arka, yan, karşı, iç, dış, orta, büyük, küçük, sağ, sol, peşin, bir, iki, tek, çok, çift sözlerinin başa getirilmesiyle oluştu­rulan birleşik kelime ve terimler ayrı yazılır: alt kurul, alt yazı; üst kat, üst küme; ana bilim dalı, ana dili; ön söz, ön yargı; art damak, art niyet; arka plan, arka teker; yan cümle, yan etki; karşı görüş, karşı oy; iç sa­vaş, iç tüzük; dış borç, dış hat; orta kulak, orta oyunu; büyük dalga, büyük defter; küçük harf, küçük parmak; sağ açık, sağ bek; sol açık, sol bek; peşin fikir, peşin hüküm; bir gözeli, bir hücreli; iki anlamlı, iki eşeyli; tek eşli, tek hücreli; çok düzlemli, çok hücreli; çift ayaklılar, çift kanatlılar vb.