Tilavet Secdesi

Secde Ayetleri Nelerdir? Tilavet Secdesi Nedir, Nasıl Yapılır? Kur’an-ı Kerim’de Geçen Secde Ayetleri

İnnemâ yu/minu bi-âyâtinâ-lleżîne iżâ żukkirû bihâ ḣarrû succeden vesebbehû bihamdi rabbihim vehum lâ yestekbirûn(e)

Âyetlerimize yürekten inananlar ancak o kimselerdir ki, bunlarla kendilerine öğüt verildiğinde büyüklük taslamadan secdeye kapanırlar ve rablerini hamd ile tesbih ederler.

11. Fussılet Suresinin 37. Ayeti Arapça Yazılışı, Türkçe Okunuşu ve Meali

Vemin âyâtihi-lleylu ve-nnehâru ve-şşemsu velkamer(u)(c) lâ tescudû lişşemsi velâ lilkameri vescudû li(A)llâhi-lleżî ḣalekahunne in kuntum iyyâhu ta’budûn(e)

Gece ve gündüz, güneş ve ay O’nun işaretlerindendir. Eğer gerçekten Allah’a tapıyorsanız güneşe de aya da secde etmeyin, onları yaratan Allah’a secde edin.

12. Necm Suresinin 62. Ayeti Arapça Yazılışı, Türkçe Okunuşu ve Meali

Fescudû li(A)llâhi va’budû

Haydi artık Allah için secdeye kapanıp kulluk ediniz.

13. İnşikâk Suresinin 21. Ayeti Arapça Yazılışı, Türkçe Okunuşu ve Meali

Ve-iżâ kuri-e ‘aleyhimu-lkur-ânu lâ yescudûn(e)

Kendilerine Kur’an okunduğu zaman saygıyla yere kapanmıyorlar.

14. Alak Suresinin 19. Ayeti Arapça Yazılışı, Türkçe Okunuşu ve Meali

Kellâ lâ tuti’hu vescud vakterib

Sakın onun isteğine uyma! Secdeye kapan ve Allah’a yakınlaş.

Tilavet Secdesi Nasıl Yapılır?

• Kur'andan bir secde âyeti okuyan kişi namaza durmuş durumda değilse, ister âyeti okuduktan sonra, ister daha sonra kalkarak secdeyi yapar.
• Namaz kılan bir kimsenin namazda secde âyeti okuması durumunda, secde âyetinin ardından üç âyetten daha fazla okumayarak, rükûya eğilecek ise, tilavet secdesine niyet eder ve sonrasında da rükûya gider. Kişinin yapmış olduğu bu rükû ise aynı zamanda tilavet secdesi yerine de geçmektedir.
• Ancak kişi üç âyetten daha fazla ayet okuyacak ise, tilavet secdesine niyet edip doğrudan sonra secdeye gider ve bir kez secde yaptıktan sonra ayağa kalkmak suretiyle kaldığı yerden kıraate devam eder.
• Eğer yapılan tilavet secdesi, namaz kılma şeklinde değilse de; taharet, kıbleye dönerek niyet etmek, kişinin avret yerlerini örtmesi gibi namazda aranan şartlar tilavet secdesi içinde geçerlidir. Fakat tilavet secdesinde iftitah tekbiri getirmek sünnettir.
• Tilavet secdesi yapacak olan kişi, ellerini kaldırmaksızın doğrudan doğruya ‘Allahu ekber' deyip bir defa secdeye giderek üç defa “Sübhane Rabbiye'l-alâ” dedikten sonra yine ‘Allahu ekber' deyip secdeden kalkar. Böylelikle tilavet secdesi yapılmış olur. Tilavet secdesinin ardından teşehhüt miktarı oturmak ve selam verme durumu yoktur.
• Tilavet secdesi gerektiren âyetleri duymuş olan bir kimsenin, hemen secde yapmaya fırsatı söz konusu değilse, “Semi'nâ ve eta'nâ ğufrâneke Rabbena ve ileyke'l-masîr” demesi yeterlidir. O anda yapamamış olduğu secdeyi daha sonra uygun bir zamanda yapması gerekir.

Tilavet Secdesi Nedir?

Kur'ân'da on dört yerde geçen secde âyetlerinin okunması veya işitilmesi halinde yapılan secdeye denir. Bu secdenin yapılması vaciptir. Tilavet secdesiyle ilgili olarak Kur’ân-ı kerimde geçen bir ayette şöyle buyrulmaktadır: “Onlara Kur’ân okunduğu zaman secde etmiyorlar!” (İnşikâk 84 / 21) Tilavet secdesinin vacip oluşuna delil olarak Abdullah bin Ömer (r.a) şöyle bir rivayette bulunmuştur: “Peygamber (s.a.v) Kur’ân okurken içinde secde ayeti bulunan bir sureye geldiğinde secde ederdi. Biz de kendisiyle birlikte secde ederdik. Öyle ki, bir kısmımız alnını koyacak yer bulamazdı. Resûlüllah (s.a.v) buyurdular ki: “Ademoğlu secde ayetini okuduğunda secde ederse, şeytan ağlayarak oradan uzaklaşır ve şöyle der: Eyvah! Ademoğlu secde etmekle emr olundu, secde etti; ona cennet var. Ben de secde etmekle emr olundum ama isyan ettim; bana da ateş var!” (Müslim, İman,133; İbn Mâce, İkame, 70)Kur’ân-ı kerimdeki secde ayetlerinden birinin okunması halinde secde etmenin gerekliliği hususunda Müslümanlar görüş birliği etmişlerdir.

Tilavet Secdesinin Şartları

Namazın İftitah tekbiri ile vaktinin belirtilmesi niyeti dışındaki bütün şartları Tilavet secdesi için de şarttır. Bu secde için İftitah tekbiri alınmaz. Müslüman, akıllı ve ergen olmak; âdet ve loğusalık hallerinden temiz olmak gibi namaz için gerekli olan vücup şartları, Tilavet secdesi için de vücup şartıdır. Şu halde secde ayetinin okunduğunu işiten gayr-ı Müslim, deli, âdetli veya loğusa bir kimsenin Tilavet secdesi yapması gerekmez. Ama bunlardan birinin okuduğu secde ayetini işiten kimse, secde etme ehliyetine sahipse secde etmekle yükümlü olur. Secde ayetinin okunduğunu işitenler, sarhoş veya cünüp olsalar bile secde etmekle yükümlü olurlar. Ancak işittikleri esnada durumları müsait olmadığından, secdeyi daha sonra kaza olarak yerine getirirler. Secde ayetini deli bir kimse veya mümeyyiz olmayan bir çocuk okumuş ise, bunu duyanların secde etmeleri gerekmez. Çünkü Kur’ân-ı Kerim okumanın sahih olması için okuyan kişinin iyi ile kötüyü birbirinden ayırabilen / mümeyyiz biri olması şarttır. Elektronik cihazlarda okunan secde ayetini işitenler de secde etmekle yükümlü olmazlar.

Tilavet Secdesinin Sebepleri

Tilavet secdesinin sebepleri üç tanedir.

Secde ayetinin okunması: Sağır olmak gibi bir sebepten dolayı kendisi duymasa bile secde ayetini okuyan kimsenin secde etmesi vaciptir. Bu ayeti ister namaz dışında, ister namazda, gerek imamın ve gerekse yalnız başına namaz kılmakta olanın okuması halinde secde etmesi vaciptir. İmama uyarak namaz kılmakta olan kişiye, secde ayetini okusa bile secde etmek vacip olmaz. Çünkü bu kişinin, imamın arkasında namaz kılmaktayken Kur’ân okuması yasaktır. Dolayısıyla okuması da secde etmesini gerektirmez. Hatip, Cuma hutbesini okurken secde ayetini okursa hem kendisinin hem de kendisini dinleyenlerin secde etmeleri vacip olur. Bu secdeyi minberden inerek yapar ve cemaat de kendisiyle birlikte secde eder. Ancak minberdeyken secde ayeti okuması mekruhtur. Namazdayken secde ayeti okuması halinde bu secdeyi rüku zımnında veya namazın asli secdesiyle birlikte yapması mekruh olmaz. Ama bu durumda yalnız kendisinin secde etmesi bunun aksinedir. Bu durumda namaz kılanları şaşırtacağı için mekruh bir fiil işlemiş olur.

Secde ayetini başkasından işitmek: İşiten kişi ya namazda olur ya da namaz dışında olur. Okuyan kişi de bu iki durumdan birinde olur. İşiten kişi namazda ise, ister imam ister yalnız başına namaz kılmakta olan biri olsun, bu secdeyi namaz dışında yapması gerekir. Ancak bu ayeti imama uyan biriden işitecek olursa, kuvvetli görüşe göre secde etmesi gerekmez. Secde ayetini işiten kişi, imama uyarak namaz kılmakta olup bu ayeti kendi imamından başka birinden duyarsa yine secde etmesi gerekmez. Eğer kendi imamından duyar ve kendisi de müdrik; namazın başından beri imamla birlikteyse, secdede de imama uyması gerekir. Eğer bir rekat kılındıktan sonra imama tabi olmuş: mesbuk biri ise ve secde ayetinin okunmasından önce imama tabi olmuşsa, tilavet secdesini imamla birlikte yapması gerekir. Secde ayetinin okunduğu rekattan sonraki bir rekatta imama tabi olmuşsa, namazdan sonra tilavet secdesini yapması gerekir.

İmama uyma: İmam secde ayetini okuduğunda, kendisine uyanlar bunu işitmeseler bile secde etmekle yükümlü olurlar.Tilavet secdesinin yapılışı: Tilavet secdesi şöyle yapılır:Abdestli olarak kıbleye yönelerek tilavet secdesi niyetiyle eller kaldırılmaksızın Allahü ekber diyerek secdeye varılır. Secdede üç defa (Sübhane Rabbiyel a’lâ) dedikten sonra Allahü ekber diyerek kalkılır. Secdeden sonra selam verilmez. Namaz kılmakta olan bir kimsenin bu secdeyi rüku ederek ve namazın asli secdesine vararak yerine getirmesi, hastanın veya binek üzerindeki yolcunun da ima ederek ifa etmeleri mümkündür. Oturmaktayken secde ayetini okuyan kimsenin, ayağa kalkıp ondan sonra eğilip secdeye varması müstehap olur.