Tokluk Kan Şekeri Kaç Olmalı

1. Açlık kan şekeri sağlıklı kişide 90 mg/dl altında olmalı.
2. Tokluk kan şekeri sağlıklı kişide 2. saatte 140 mg/dl nin altında olmalı.

AÇLIK KAN ŞEKERİ SAĞLIKLI KİŞİDE 90 mg/dl den Fazlaysa Ne Yapmalı?
1. Şeker yükleme testi yapılmalı. Buna OGTT denir. 75 gram glukozla 3 saatlik OGTT yapılır. Saat başı alınan kanlarda hem insülin hem glukoz bakılır.

2. Sağlıklı kişide açlık kan şekeri 90 mg/dl'den fazlaysa gizli şeker hastalığı ihtimali yüksektir. Hele ailede diyabet var ve kilonuz fazlaysa bu olasılık daha fazladır.

GEBELİKTE KAN ŞEKERİ KAÇ OLMALI?

Gebelikte açlık kan şekeri 90 mg/dl nin altında tokluk kan şekeri 1. saat 130 mg/dl nin altında, tokluk 2. saat kan şekeri 120 mg/dl nin altında olmalı. Gebelikte açlık kan şekeri 90 mg/dl den fazlaysa 100 gramlık OGTT 3 saatlik olarak yapılır.

SAĞLIKLI KİŞİDE HbA1c YÜKSEKSE GİZLİ ŞEKER VARDIR
Sağlıklı bir kişide ölçülen HbA1c normalden yüksekse gizli şeker hastalığı vardır. Önce açlık kan şekeri ve tokluk kan şekerine bakılmalıdır. Veya OGTT denilen şeker yükleme testi yapılmalıdır.

SAĞLIKLI KİŞİDE AÇLIK İNSÜLİN HORMONU KAÇ OLMALI?
Sağlıklı kişide açlık insülin hormon düzeyi 10 un altında olmalıdır.

ŞEKER HASTALARINDA KAN ŞEKERİ KAÇ OLMALI?
Şeker hastalarında ideal olanı açlık kan şekeri 100 mg/dl nin altında tokluk kan şekeri 2. saat 140 mg/dl altında olmalıdır. Ancak 60 yaşın üzerinde bu değerler biraz yüksek tutulmalıdır. Örneğin 60 yaşın üzerinde açlık kan şekeri 110 mg/dl altında olmalı tokluk kan şekeri 2. saat 160-180 mg/dl altında olmalı.

ŞEKER HASTALARINDA HbA1c KAÇ OLMALI?

Şeker hastalarında HbA1c % 6.5 altında olmalıdır.

DİYABET- ŞEKER HASTALIĞI NEDİR?
Diyabet veya Şeker Hastalığı pankreas bezinden salgılanan insülin hormonunun yetersizliği veya iyi etki edememesi sonrası ortaya çıkan ve kendisini kan şekerinde yükselme ile gösteren bir hastalıktır. Kanda şeker yüksekliği ise vücudumuzda ve organlarımızda hasarlar yapabilir. Bu nedenle kan şekerinin normal seviyelere getirilmesi büyük önem taşır. Düzenli olarak Endokrin uzmanına gitmek, sağlıklı beslenme, egzersiz , vücut bakımı ve ilaçların düzenli kullanımı gerekir.

GİZLİ ŞEKER NEDİR?
Şeker hastalığı oluşmadan önce hastalar gizli şeker aşamasındadır. Bu dönemde henüz açlık kan şekeri 90 ile 126 mg/dl arasındadır. Gizli şeker varsa şeker hastalığını % 60-70 önleme şansınız vardır. Bu şansı iyi kullanınız.

DİYABET OLDUM DİYE MORALİNİZİ BOZMAYINIZ
Diyabetin başlıca nedeni ailede şeker hastalığı olması, kilo alma,yanlış beslenme, üzüntü, sıkıntı, stres ve depresyondur. Şeker hastası oldum diye moralinizi bozmayınız. Sağlıklı beslenme, uygun ilaçlar, vitaminler ve egzersiz ile bu hastalığın size zarar vermesini önleyebilirsiniz.

PANKREAS BEZİ VE HORMONLARI

Pankreas bezi karında midenin altında bulunan bir organımızdır. Erişkinlerde boyu 15-20 cm, ağırlığı ise 70-100 gram arasındadır. Pankreas, hem bağırsaklara sindirim için gerekli enzim salgıları yapar hem de hormon salgısı yapar. Pankreas bezinin gıdaların sindirimiyle ilgili salgıladığı enzimler tripsin, kimotripsin, elastaz, karboksipeptidaz, lipaz ve amilaz gibi enzimlerdir. Bu enzimler pankreasın Wirsung ve Santorini isimli kanallarıyla kanallarıyla duodenuma (onikibarsarsak) dökülür.

Pankreasın bezinin hormonları ise bez içine dağılmış özel hücre grupları (Langerhans adacıkları) vasıtasıyla gerçekleştirilir. Burada üretilen hormonlar (insülin, glukagon, vs.) dolaşıma katılır ve hedef dokulara ulaşarak etkilerini gösterirler.

Langerhans adacıkları erişkin pankreasında 0.5-1 milyon arasında değişen sayıdadır. Bu adacıkların toplam ağırlığı 1-2 gram kadar olup, pankreasın total ağırlığının %1-1.5’unu oluşturur. Langerhans adacıklarında başlıca 4 hücre tipi vardır:
A (alfa) hücreleri
B (beta) hücreleri
D (delta) hücreleri
F (PP) hücreleri
 
A hücreleri adacık hücrelerinin %15’ini oluşturur. Glukagon, proglukagon, glukagon-like peptid 1 ve 2 salgılar. B hücreleri adacıklarda en fazla bulunan hücre tipidir (%60-70) ve bunlar insülin, C-peptid, proinsülin, amilin ve GABA isimli hormonları salgılar. D hücreleri (%10) ise somatostatin hormonu salgılar. F hücreleri (%15) ise pankreatik polipeptid isimli bir hormon salgılar.

Pankreastan salgılanan hormonlar birlikte çalışarak kan şekerinin düzenlenmesine, iştah, metabolizma ve vücut ağırlığına etki ederler. İnsülin bir açlık hormonu olup iştahı artırır. İnsülin ayrıca yağ depolanmasını sağlayan bir hormondur. Glisemik indeksi yüksek gıdalar yenince aşırı insülin salgılanır. İnsülin yüksekse kilo vermek zorlaşır.

Açlık Şekeri Kaç Olmalıdır?

Kan şekeri ölçümü öğünler arasındaki uzun aralıklarla ve alınan karbonhidrat miktarının fazlalığıyla farklılık gösterse de sağlıklı bir vücutta bu aralık normal sınırlar içerisinde yer almaktadır. Kan şekerinin arttığı durumlarda damar sertliği problemi baş gösterebilir.

Kan şekerini ölçerken bazı esaslara uymak gereklidir. Açlık kan şekeri ölçülmeden önce en az 8 saat aç kalınması gerekmektedir.

Tokluk kan şekerinde ise yemeklerden en az 2 saat sonra ölçülmelidir. Açlık kan şeker 70 mg/dl’den düşük, 100 mg/dl’den yüksek olmamalıdır.

Kan Şekeri Değerleri

Geçirdiğiniz hastalıklara, açlık ve tokluğa göre farklılık gösteren kan şekeri değerleri yetişkinlerde çocuklara oranla daha düşüktür. Sağlıklı bir bireyde çıkacak kan şekeri değer aralığı açlık halinde 70-100 mg/d, tokluk halinde 100-140 mg/dl’dir.

Açlık Şekeri Sınırı

Şayet vücutta insülin düzeyi yetersiz kalırsa karaciğer üzerinde üretilen glikoz, hücreler içine sokulmayarak kanda şeker düzeyinin yükselmesine sebebiyet verir. Açlık şekeri sınır aralığını birey aşarsa o zaman o bireyde gizli şeker vardır diyebiliriz. Ancak bunun için öncelikle 8-10 saat bir şey tüketmeden ölçüm yaptığımızdan emin olmamız gerekiyor. Açlık şeker sınır 70 ila 100mg/dl arasındadır. Açlık kan şekerinin sınırın altına düşmesine tıp dilinde hipoglisemi denir.

Açlık Tokluk Kan Şekeri

Açlık ve tokluk şekeri çıkan kan şekeri değerleri bakımından farklılık göstermektedir. Açlık kan şekeri değerleri; 50-70 mg/dl arasındaysa hipoglisemi, 70-100 mg/dl arasındaysa normal, 100-125 mg/dl arasındaysa gizli şeker ve 126 mg/dl üstüyse diyabete sebep olmaktadır. Tokluk kan şekeri değerleri ise 100-140 mg/dl arasında ise normaldir. Kan şekeri sınırları 140-199 mg/dl arasında gizli şekere, 200 mg/dl üzerinde ise diyabete neden olmaktadır.

Açlık Şekeri Nedir?

Açlık kan şekeri, bireyin 8 ila 12 saat aç kaldıktan sonra ölçülen kan şekeri değeridir. Kişi sadece gıda değil su dahi tüketmemelidir.

Açlık Kan Şekeri Nasıl Ölçülür?

Açlık kan şekeri kan testi yöntemiyle ölçülebildiği gibi evlerde kullanılan şeker ölçüm cihazlarıyla da kan şekeri takibi yapılabilir. Evde şeker ölçüm cihazlarıyla kan şekeri takibi yapmak isterseniz, aparatın ucuna yerleştirilen küçük iğneyi batırarak şekerinizi ölçebilirsiniz.

Kan Şekeri Neden Düşer?

Kan şekeri düşüklüğünün en önemli sebebi düzensiz ve sağlıksız beslenme tarzıdır. Özellikle karbonhidrat yönünden zengin hazır rafine gıdalar kan şekeri düşüklüğü üzerinde olumsuz etkiye sahiptir. Kan şekerinin düşmesi son derece önemli bir problemdir öyle ki hayati tehlikeye sahiptir. Önüne geçilmeyen bu sorun ilerleyerek bilinç kaybına hatta ölüme dahi sebebiyet verebilir. Sağlıklı yaşam tarzı, karbonhidrat alımının ve şeker tüketiminin azaltılması ile kan şekeri düşüklüğünün (hipoglisemi) önüne geçilebilir.

Kan Şekeri Düşüklüğü Belirtileri

Kan şekeri düşüklüğünün belirtileri çevremizdekiler tarafından fark edilir düzeyde dışarı yansır. Bilindiği üzere halk arasında “betin benzin attı, kan şekerin mi” düştü tarzı bir yaklaşım da hâkimdir. Peki, kan şekeri düşüklüğünün belirtileri nelerdir?

• Soğuk terleme
• Halsizlik
• Açlık
• Titreme
• Göz kararması
• Hareketlerde yavaşlama
• Bilinç bulanıklığı
• Dilde karıncalanma
• Konuşma bozukluğu

Gebelikte karbonhidrat metabolizmasındaki değişiklikler nelerdir?

Gebelikte vücudun enerji ihtiyacı artmıştır. Çocuğun gelişimi için gerekli enerjiyi sağlamak için daha fazla glikoza gereksinim duyulur. Bu nedenle gebelerde kan şekeri normale göre düşük düzeydedir. Karbonhidrat alımında azalma sonucunda hücreye yeterli glikoz giremezse, enerji öncelikle yağlardan sağlanır ve idrarda keton cisimleri görülür. Gebelikte, kanda yeterli insülin hormonu olmaması, buna karşın glikoz gereksiminin artması nedeniyle ketoza yatkınlık artar. Ketozis, hem çocuğun gelişimi, hem de gebenin sağlığı açısından tehlikeli sonuçlar doğuracak bir durumdur. Ayrıca gebelikte progesteron, östrojen, kortizon, laktojen, v.b hormonların artışı insüline karşı bir direnç gelişmesine sebep olur.
 

Gebeliğin şeker hastalığı üzerine etkisi nasıldır?

Diyabetik gebe ile diyabetik olmayan gebe arasındaki en önemli fark, diyabette ketoasidoz riskinin artmasıdır ayrıca mevcut insülin direncide tabloyu daha ağırlaştırabilir. Gebelerde insülin gereksinimi, gebe olmayanlara oranla daha fazladır.   Diyabetik gebelerde gebelik öncesine göre özellikle ilk 3 aydan sonra insülin ihtiyacı artmıştır. Diyabetik gebelerde organizmanın artmış glikoz ve insülin ihtiyacının dengelenmesi hem anne hem de çocuk açısından önemlidir. Aksi taktirde bebeklerde kalp iskelet sistemi anomalileri, gebe kadında ise erken doğum, düşük, iri doğum veya ölü doğum yapma riski artmaktadır.
 

Gestasyonel diyabet nedir?

Gebelik öncesi yeterli insülin salgılayabilen pankreas hücreleri gebeliğin ilerlemesiyle yeterli insülin salgılayamaz, bu nedenle daha önce diyabet belirtisi olmadığı halde gebelik boyunca kan şekeri yükselebilir. 'Gestasyonel Diyabet' olarak isimlendirilen bu tablo, gebelik bitiminde genellikle düzelir. Genellikle ailesinde çok sayıda diyabetik kişiler bulunan, 30 yaşın üzerinde, fazla kilolu hamileler gestasyonel diyabet açısından risk taşırlar.
 

Şeker hastalığında doğum planlaması nasıl yapılmalıdır?

Gebe kalmasında yaşamsal risk bulunmayan diyabetik anne adayları fetüsün uygun sağlık ve gelişimini sağlamak amacıyla gebe kalmadan en az 3 ay öncesinden sıkı bir kontrole alınmalıdır. Diabette metabolik kontrolün sağlanması ve komplikasyon gelişiminin önlenmesi veya ilerlemenin durdurulması açısından diyabet yaşı küçük, diyabete bağlı organ bozuklukları olmayan genç anne adaylarında risk düşüktür. Diyabet yaşı büyük, göz ya da sinir sistemi gibi organlarda başlangıç halinde bozukluklar teşhis edilmiş kişilerde, ya da ileri yaştaki annelerde ise risk yüksektir. Organ bozuklukları ilerlemiş diyabetiklerde ise, gebelik bu bozuklukları arttıracağı için hamileliğe izin verilmez.
 

Gebelik süresince kan şekeri takibi nasıl yapılmalıdır?

İdeal açlık kan şekeri düzeyi 60-90mg/dl, tokluk kan şekeri düzeyi ise 120-130 mg/dl dir. Gebelik döneminde haftada en az 2 gün kahvaltıdan önce ve 2 saat sonra, öğle ve akşam yemeğinden önce ve gece 11.00'de olmak üzere günde 5 kez kan şekeri ölçümü yapılmalıdır. Gebelikte kan şekeri yükselmeden de idrarda şeker çıkabilir (Renal glikozüri). Bu nedenle günlük idrar glikoz takipleri ve aseton takibinin yapılması gerekir. Üst üste iki gün idrarda aseton tespit edildiğinde hastanın acilen doktoru ile görüşmesi gerekir.
 

Gebelik süresince diyabet tedavisi nasıl olmalıdır? 

Gestasyonel diyabetik hastalarda, metabolik kontrol diyet ile sağlanabiliyorsa, tedaviye diyete uyum kontrolleri ile devam edilir. Metabolik kontrolü ideal düzeyde olmayan, fakat kan şekeri değerleri ideal düzeylerin biraz üzerinde olan hastalarda ve metabolik kontrolü iyi olmayan kan şekeri değişken olan diyabetiklerde vakit geçirilmeden insülin tedavisine başlanmalıdır. Gebeler kesinlikle oral antidiyabetik ilaçlar kullanamazlar. Gebelik boyunca toplam kilo alımı 10-13 kg'ı aşmamalıdır.
 

Diyabetik gebelerde doğum öncesinde ve doğum sonrasında nelere dikkat edilmelidir?

Diyabetik gebeye tercihen 38.haftadan itibaren doğum yaptırılabilir. Süre 40 haftayı aşarsa veya fetusun 4000 gr üzerinde olduğu tahmin ediliyorsa tercihan sezeryan uygulanmalıdır.
Anne karnında hiperglisemiye maruz kalan bebek insülin salgılamaya başlar ve doğumdan sonrada insülin salgılamaya devam eder. Bu nedenle yeni doğan çocukta en sık görülen metabolik bozukluk, kan şekeri düşüklüğüdür. Doğumu takiben bebeğin kan şekerinin ölçülmesi ve en az iki hafta süre ile sıkı bir şekilde kan şekeri takibi, hipoglisemilerin saptanması ve tedavisi açısından önem taşır. Bebekte hipoglisemi saptanırsa ya erken beslenme programına alınmalı yada hipglisemi ağırsa içinde dekstroz bulunan serum verilmelidir.
 

Hamilelikten korunmak için neler yapılmalıdır?

Gebelikten korunma yöntemleri diyabetiklerde, diabetik olmayanlardan farklı olmamakla birlikte, ağızdan alınan doğum kontrol ilaçları diabette hormonal dengeyi ve dolayısı ile kan şekeri kontrolünü bozabilir. Diabetik kadında, enfeksiyon geliştirme riski olan rahim içi araçların (spiral) steril koşullarda takılması çok önemlidir. Tüp bağlama yöntemi ile korunma tekniği, en güvenilir yöntem olarak güncelliğini korumaktadır.

Özellikle yetişkinlerde görülen Tip 2 diyabet yani şeker hastalığı, bir çok nedene bağlı olarak gelişebilir. Şeker hastalığının fark edilmemesi bir çok organın zarar görmesine ve yaşam süresinin kısalmasına neden olur. Bu nedenle özellikle kilolu olan ve ailesinde şeker hastalığı hikayesi olan bireylerin, kan şekerlerini belli aralıklarla kontrol ettirmesi çok önemlidir.                  

Kan şekeri ölçümleri; açken veya yemek yedikten 2 saat sonra (tokluk) yapılır. Açlık kan şekerinin 5.5 mmol/l (100 mg/dl) ve 2 saatlik tokluk kan şekerinin 7.8 mmol/l  (140 mg/dl) altında olması normal kan şekeri değerleri olarak değerlendirilir.

Diyabet ve diyabete yatkınlığı gösteren prediyabetin tanı konulmasında kullanılan kan şekeri değerleri, aşağıda tabloda gösterilmiştir.

Kan sonuçlarınızın doktorunuz tarafından değerlendirilmesi ve size uygun tedavi planının başlanması için zaman kaybedilmemesi çok önemlidir.

KAN ŞEKERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ