Total Kolesterol Referans Aralığı

20 yaşından küçük herkes için:

• Toplam kolesterol: 170 mg/dl’den az
• HDL olmayan (non-HDL): 120 mg/fl’den az
• LDL: 100 mg/dl’den az
• HDL: 45 mg/dl’den fazla

20 yaşından büyük erkekler için:

• Toplam kolesterol: 125-200 mg/dl
• HDL olmayan (non-HDL): 130 mg/fl’den az
• LDL: 100 mg/dl’den az
• HDL: 40 mg/dl’den fazla

20 yaşından büyük kadınlar için:

• Toplam kolesterol: 125-200 mg/dl
• HDL olmayan (non-HDL): 120 mg/fl’den az
• LDL: 100 mg/dl’den az
• HDL: 50 mg/dl’den fazla

Trigliseritler tam bir kolesterol değildir. Ancak lipit panelinin bir parçası olduğu için ölçülmelidir. Normal seviyesi 150 mg/dl’den az olmalıdır. Bundan daha yüksek değerler, hastanın klinik durumuna göre tedavi edilmesi gerekebilir.

Kolesterol hangi değerlere göre, nasıl ölçülür, önce bu durumdan bahsedelim. Genellikle lipit paneli olarak nitelendirilen bir kan testi grubu içinde kolesterol ölçümü yapılır. Bu bazı ülkelerde lipoprotein paneli olarak da adlandırılır. lür. Bu testi yaptırmadan 9-12 saat önceden aç olmak yararlıdır. Özellikle trigliserit ölçümü yiyeceklerden çok etkilenir. Su içilmesinde sakınca yoktur.

Lipit paneli ölçümü yapılarak aşağıda yazılanlarla ilgili bilgi edinilir.

Total kolesterol: Kanda dolaşan toplam kolesterol miktarını gösterir. Hem LDL ve hem de HDL kolesterolü içerir.

LDL (kötü) kolesterol: Damar sertliğinin önemli nedenidir. Atardamar duvarında birikerek damar tıkanıklığına neden olur.

HDL (iyi) kolesterol: Kolesterolün atardamarlardan atılmasına yardımcı olur.

HDL olmayan (Non-HDL) kolesterol: Bu sayı toplam toplam kolesterolden HDL’nin çıkarılmasıyla elde edilir. LDL ve VLDL (çok düşük yoğunluklu lipoprotein) gibi diğer kolesterol türlerinin toplam miktarıdır.

Trigliseritler: Kandaki farklı bir yağ çeşididir. Kalp riskini gösterdiği yönünde görüşler vardır. Özellikle kadınlarda yüksek olması daha riskli bir tabloyu gösterir. Ayrıca trigliseritin aşırı yüksek olması vücutta bazı hastalıklara da yol açabilir.

45 yaş üstü kişiler en az yılda bir defa kolesterol ölçümü yaptırmalıdırlar. Daha küçük yaştaki kişiler için 5 yılda bir yeterlidir. Ancak tedavi sırasında doktorun tavsiye ettiği aralıklara göre kolesterol ölçümü yapılarak seviyesi takip edilir.

   

Kolesterol Hakkında Daha Fazla Sık Sorulan Sorular

Glukoz (75-105 mg/dl)

Glukoz (Normal Değeri: 75-105 mg/dl)

 

AKŞ * : Açlık kan şekeri

OGTT ** : Oral glukoz tolerans testi

Üre (10-40 mg/dl)BUN (5-20 mg/dl

Üre (Normal Değeri: 10-40 mg/dl)
BUN (Normal Değeri: 5-20 mg/dl

• Üre ve BUN düzeyi böbrek sağlığını gösterir. Protein sindirimi ile açığa çıkan amaonyak, üreye dönüştürülürür (üre siklusu) ve böbreklerle atılır.
• BUN ve ürenin arttığı durumlar: GFR düşmesi (böbrek yetmezliği, hipovolemi, dehidratasyon, kanama, şok), fazla proteinli diyet.
• BUN ve ürenin düştüğü durumlar:Karaciğer yetmezliği, anabolik durum, uygunsuz ADH sendromu

Kreatinin (0,5-1 mg/dl)

Kreatinin (Normal Değeri: 0,5-1 mg/dl)

• Böbrek sağlığını gösterir. Kreatinin vücuttaki kas metabolizması ile açığa çıkan bir atıktır. Kreatinden oluşur. Kan düzeyi açlık ve tokluktan etkilenmez. Böbrekten atılımla birlikte üretim de önemlidir. Kas kitlesi fazla olanlarda daha fazla, yaşlı ve malnütrisyonu olanlarda daha düşük çıkar.
• BUN/Kreatinin oranı >15 ise prerenal (dehidratasyon, şok vb) yada postrenal (obstüksiyon), <15 ise renal kaynaklı (KBY) olduğunu gösterir.

Trigliserit (50-200 mg/dl)Total Kolesterol (110-200 mg/dl)HDL-Kolesterol (40-80 mg/dl)LDL-Kolesterol (85-125 mg/dl)

Trigliserit (Normal Değeri: 50-200 mg/dl)
Total Kolesterol (Normal Değeri: 110-200 mg/dl)
HDL-Kolesterol (Normal Değeri: 40-80 mg/dl)
LDL-Kolesterol (Normal Değeri: 85-125 mg/dl)

• Bu testlere lipid profili/paneli de denir. Total kolesterol ve HDL-kolesterol tokken de ölçülebilir ancak genelde tüm lipid profili istendiğinden 12 saatlik açlık gereklidir. Kan lipidleri başlıca iki çeşittir. Trigliserid ve kolesterol. Lipidler suda çözünmedikleri için proteinlere bağlı olarak taşınırlar (lipoproteinler). Hiperlipidemidi (dislipidemi) kolesterol ve-veya trigliserid ve LDL seviyelerinin yükselmesidir. Kardiovasküler hastalıklar için büyük risk oluştururlar. HDL kollesterol kalp damar hastalıklarından koruyucudur (iyi huylu kolesterol). Bu testlere lipid profili/paneli de denir. Doğru ölçüm için 12 saatlik açlık gereklidir.

LDH (50-150 U/L)

Laktat dehidrogenaz (LDH) (Normal Değeri: 50-150 U/L)

• Laktat dehidrogenaz (LDH) laktat ile privatın birbirlerine dönüşümünü katalizleyen enzimdir. Vücuttaki tüm hücrelerde bulunur.
• En yüksek konsantrasyonda,kalp, karaciğer, kas, böbrek, akciğer ve kan da (eritrosit) bulunur ve bunların hastalıklarında yükselir. Megaloblastik anemi, pernisiyöz anemi, Hodgkin hastalığı, karın içi ve akciğer kanserleri, şok ve hipokside ciddi derecede yükselir.
• Miyokard enfarktüsü (MI), akciğer embolisi, lösemi, hemolitik anemiinfeksiyoz mononükleaz, karaciğer ve böbrek hastalıklarında orta-hafif yükselme olur.
• Karaciğer hastalıklarındaki Laktat dehidrogenaz (LDH) artışı, aspartat aminotransferaz (AST) ve alanin aminotransferaz daki artışlar kadar değildir.
• Eritrosit içindeki Laktat dehidrogenaz (LDH), serumdakinden kat kat fazladır. İn vitro hemolizin (pnömatik tüp, aşırı çalkalanma, tarvmatik kan alma) en hassas göstergesidir. Diğer bir deyişle hemolizli kanda çalışılmamalıdır.

AST (SGOT) (0-50 U/L)

Aspartat aminotransferaz (AST, SGOT) (Normal Değeri: 0-50 U/L)

• Aspartat aminotransferaz (AST) karaciğer hastalıklarında ve özellikle parankim hasarına bağlı gelişenlerin tanı ve takibinde kullanılır. Aspartat aminotransferaz (AST), karaciğer, kalp, iskelet kası ve böbrekte bulunur.Ciddi artışlar (en az on kat, genellile 20-50 kat, 100 kata kadar artabilir) Miyokard infarktüsünde, akut karaciğer hücre hasarında (viral hepatit, iskemi, toksik hepatit) yükselir.Hafif-orta artışlar muskular distrofi, akut pankreatit, ezilme türü kas yaralanmalarında görülür.
• ALT/AST oranı çoğu hastalıkta 1 den küçük (AST daha fazla artar) iken viral hepatitlerde 1 den büyüktür (ALT daha fazla artar).

ALT (SGPT) (0-50 U/L)

Alanin aminotrasferaz (ALT, SGPT) (Normal Değeri: 0-50 U/L)

• Alanin aminotrasferaz (ALT) karaciğer nekrozuyla karakterize hastalıkların tanı ve takibinde kullanılır. Primer olarak karaciğerde bulunur. Karaciğer hastalığında klinik semptomlardan bile önce yükselir. Alanin aminotrasferaz (ALT) karaciğer için AST den daha spesifiktir. Ancak Aspartat aminotransferaz (AST) daha geç düşer.
• Ciddi artışlar (en az on kat, genellile 20-50 kat, 100 kata kadar artabilir) akut karaciğer hücre hasarında (viral hepatit, iskemi, toksik hepatit) yükselir.

Total Bilirubin (0.3-1.2 mg/dl)Direkt Bilirubin (0-0.2 mg/dl)İndirekt Bilirubin (0.3-1 mg/dl)

Total Bilirubin (Normal değeri: (0.3-1.2 mg/dl))
Direkt bilirubin (Normal değeri: (0-0.2 mg/dl))
İndirekt Bilirubin (Normal değeri: (0.3-1 mg/dl))

• Sarılık ve karaciğer fonksiyonlarını değerlendirmede kullanılır.
• Bilirubinin %85 i hemoglobin yıkımından, %15 i eritrosit prekürsörlerinin kemik iliğinde yıkımından ve diğer hem içeren bileşiklerden oluşur. Periferde oluştuktan sonra, hepatositler bilurubini alır, glukuronik asit ile konjuge eder ve mono ve diglukuronid olarak safraya salgılar.
• Sarılığa neden olan hastalıklar, artmış bilirubin üretimi (hemoliz, inefektif eritropoez), bilirubik ekskresyonunda azalma (obstrüksiyon, hepatit) ve anormal bilirubin metabolizmasından (herediter ve neonatal sarılık) kaynaklanır.
• Direkt bilirubinemi yapan kalıtsal hastalıklar Dubin-Johnson ve Rotor sendromlarıdır. Yenidoğanda görülen fizyolojik sarılık indirekt hiperbilirubinemiye bağlıdır. Bilier atrezide ise direkt bilirubinemi olur.
• Crigler-Najjar sendromlarında bilirubin UDP-glukuronil transferaz enzim aktivitesi yoktur (tip 1) ya da azalmıştır (tip 2). Bilirubin ekskresyonu azalır ve indirekt hiperbilirubinemi gelişir.
• Hepatosellüler hastalıklarda hem konjuge hem de unkonjuge blirubin yükselir. Safra yolu tıkanmalarında (pankreas başı kanseri, safra yolu kanseri, safra kesesi kanseri, koledok taşı) indirekt bilirubin de yükselmekle beraber