Triad Akorlar

AKOR & TRIAD KAVRAMITriad kavramı için kısaca 3 adet sesten oluşan akor tipi diyebiliriz. Akor ise minimum 3 sesin aynı anda çalınmasıyla oluşturulur. Ana başlıklarına böldüğümüzde toplam 4 adet triad akor tipi olduğunu görüyoruz , bunlar dereceleri ve tanımlarına göre aşağıdaki şekildedir ;

Majör Triad : 1-3-5 Minör Triad : 1-3b-5 Augment Triad: 1-3-5# Diminished Triad: 1-3b-5b

Majör Triad , ses aralıkları tablosunda bulunan KÖK SES + BÜYÜK 3 + TAM 5 sesleri ile elde edilir. C kök sesine göre C majör triadın sesleri " C-E-G " olacaktır.

Minör Triad , ses aralıkları tablosunun KÖK SES + KÜÇÜK 3(yani 3b) + TAM 5 sesleri ile elde edilir. C kök sesine göre C minör triadın sesleri "C-Eb-G" olacaktır. Bu iki triadın birbirlerinden tek farkı 3. dereceleridir , bu noktaya dikkat edilmeli ! Akoru Majör ya da Minör olarak tanımlayan şey içerdiği Küçük3(minor 3.rd) ya da Büyük3(Major 3.rd) aralıklarıdır. 5. derece sesi majörde ve minörde ortak derecedir.

Augment Triad , majör triadın 5. derecesinin arttırılması ile (#5) oluşur , bu aynı zamanda küçük 6'lı (b6) aralığıdır. KÖK SES + BÜYÜK 3 + ARTIK 5 (#5) sesleri C kök sesine göre "C-E-G#" olacaktır. Augment akorlar diğer üç akor tipine göre daha spesifik bir durumdadır , zira modal müzik başlığında majör modlar içerisinde bu akora denk gelen bir dizi bulunmaz. Özet olarak pek sık ( neredeyse hiç ) karşılaşmayacağın türdendir (şimdilik :) ). Elbette Armonik ve Melodik Minör modları ele aldığımızda bu akorun gereksinimi ve kullanımından bahsedeceğiz.

Diminished Triad , minör triad ile küçük 3'lü derecesinde ortak ancak 5. derecede farklıdır. 1-3b-5b aralıkları ile kurulduğu için C kök sesine göre "C-Eb-Gb" ile oluşur. KÖK SES + KÜÇÜK 3 + EKSİK 5 (5b ya da -5) aralıkları ile akoru kurmuş olduk.

Akor tipleri bazı semboller ya da kısaltmalar kullanılarak ifade edilir. Örneğin sesi ifade eden harfin yanında her hangi bir şey belirtilmemişse bu , akorun majör olduğu anlamına gelir. C-D-E-F... gibi ifadeler akorların majör olduğunu belirtir , (Do Majör , Re Majör , Mi Majör , Fa Majör...)

Şayet akor minör ise bu durum küçük "m" harfi ile gösterilir. Jazz/Blues tarzı dökümanlarda (-) ile de ifade edilebilir. Örnekte belirtilen tüm akorlar minördür ; Em , Fm , Bm , A- , G- , D- v.b ...

Augment ve Dimished akorlar , sesin sonuna ilk üç harfleri eklenerek ifade edilirler. C aug , D aug , E dim , F dim v.b gibi. Bunların dışında farklı kaynaklarda söz konusu akorlar başka semboller ile de ifade edilebilirler. Augment için "+" ya da "#5" , Diminished için ise "-5" , "b5" ya da "°" işareti kullanılabilir. Örnek ; A+ , B(#5) , C(-5) , Dmb5 , G#° , Eb° v.b gibi.

Akorlar 101: Majör Diziler adlı bir önceki armoni dersine şu linkten ulaşabilirsiniz.

Aynı anda çalınan birden fazla notaya akor denir. İki sesli akorlara “diad”, üç sesli akorlara “triad”
adı verilir. Modern müzikte daha çok üç (hatta dört ve daha fazla) sesli akorlar kullanıldığı için
burada diad’ larla ilgilenmeyeceğiz.

MAJÖR AKOR

Bir majör akor majör dizinin 1, 3 ve 5. derecelerinden oluşur.

Her hangi bir majör akor kurmak için akora adını veren majör diziyi yazın; 1, 3 ve 5. derecelerini alın. Örneğin:

Aşağıdaki akorları daha önce yaptığımız majör dizi çalışmalarından faydalanarak kurunuz.

MİNÖR AKOR

Majör dizinin 1, b3 ve 5. derecelerinden meydana gelir. Kurmak istediğiniz minör akora adını veren
majör diziyi yazıp; 1. ve 5. derecelerini aynen olduğu gibi, 3. dereceyi ise yarım ses pestleştirerek
alın. Cmin, Cm, C- şeklinde gösterilebilir.

Dizinin 3. derecesini diyez almışsa onu yarım ses düşürerek naturel yapıyoruz. Aşağıda la minör
akorunda olduğu gibi…

Aşağıdaki akorları kurunuz.

DIMINISHED AKOR

Minör bemol 5 akoru da denir (min b5). 3. derece ile birlikte 5. de yarım ses düşürülür. Yani
1, b3 ve b5 derecelerden oluşur. Gdim , Gmb5 şeklinde gösterilebilir.

3 ya da 5. dereceler zaten bemol almış ise bir bemol daha eklenecektir.

Yukarıda, si çift bemol notası pratikte la notasını ifade eder, ancak burada da majör dizi kuru-
luşunda olduğu gibi isimlendirmeye dikkat etmek zorundayız. Mi kök ses iken 4. derecesi la,
5. derecesi si olacaktır. Akor formülünde de b5 istendiğinden si adının kullanıldığı bir isimlen-
dirme yapmamız gerekiyor.

Aşağıdaki diminished triad’ları yazınız.

AUGMENTED AKOR

1, 3 ve #5. derecelerden oluşur. # 5 ‘e artmış beşli de denir. Caug, C şeklinde gösterilebilir. 

Aşağıdaki augmented akorları kurunuz.

Bu derste verilen tüm ödevlerin cevap anahtarına buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Bir sonraki armoni dersinde görüşmek üzere…

Bora USLUSOY