Tutiya Ne Demek
Ey Cemâli Nûr-i Çeşm-i Evliyâ
Ey cemâl-i nûr-i çeşm-i evliyâ
Elmeded ey ma’den-i nûr-i Hudâ
Hâk-i pây-i tûtiyâ-yı asfiyâ
Elmeded ey ma’den-i nûr-i Hudâ
Kimse sensiz bulamaz Hakk’a vusûl
Feyz-i lûtfunla olur merd-i kabûl
“Rahmeten li’l-âlemîn”sin yâ Resûl
Elmeded ey ma’den-i nûr-i Hudâ
Eyledim bî-had cürüm ile cerîm
Oldum eşhâs-ı hevâ ile nedîm
Eyle isyânım şefâat yâ Kerîm
Elmeded ey ma’den-i nûr-i Hudâ
Ey kerem-kân-ı Resûl-i Kibriyâ
Kemterindir bu Selîmî pür-hatâ
Dergehinden ilticâ eyler atâ
Elmeded ey ma’den-i nûr-i Hudâ
Elmeded: İmdat, yardım
Cemâl-i nûr-i çeşm-i evliyâ: Yücelerin gözünün nurunun güzelliği
Ma’den-i nûr-i Hudâ: Hüdâ’nın nur kaynağı
Hudâ: Hidayet eden (Allah’ın isimlerinden)
Hâk-i pây-i tûtiyâ: Ayak toprağının sürmesi
Asfiyâ: Takva ve olgunluk sahibi
Vusûl: Ulaşmak, erişmek
Feyz: Artma, çoğalma
Lûtf: Lûtuf. Yumuşak, dostça davranış
Rahmeten li’l âlemîn: Âlemlere rahmet
Bî-had: Sınırsız
Cürüm ile cerîm: Kabahat ve suç
Şefâat: Araya girme, ricâcı olma. Âhirette Peygamberimizin bazı müminler için ricâcı olması
Eşhâs-i hevâ: Nefsine uyan şahıslar
Nedîm: Sohbet arkadaşı
Şefâat: Şefâat etmek, af için vesile olmak
Kerem-kân-ı: Cömertlik kaynağı
Kemter: İtibarsız, pek aşağı
Pür: Dolu
Dergeh: Meclis
İltica: Yönelmek
Atâ: Bağışlamak, vermek
Çinko, antik çağlardan beri bilinen ancak üretimi ve kullanılması tam anlaşılamadığından diğer metallerle karıştırılan bir elementtir. Metalin ilk tarifi, Strabos'un yazdığı Mysia adlı eserin Andriera adlı bölümünde "Sahte gümüş" (False silver, Yunanca: Pseudargyros) olarak yapılmıştır.
Bilinen en eski çinko parçası Dakya medeniyetine ait Transilvanya'daki Dortaş harabelerinde bulunan ve % Zn + % Pb + % Fe içeren bir idoldür. MÖ yıllarına ait Comeros harabelerinde çinkodan yapılmış iki bileziğe ve 79'da yıkılan Pompei harabelerinde ise çinkoyla kaplanmış bir musluğa rastlanmıştır.
MÖ yıllarında pirinç, özellikle Roma'lılar tarafından iyi bilinen bir alaşımdı. Yapım tekniği ZnO içerikli hammaddenin redüksiyonu, çinko buharlarının metal bakır üzerinde kondanse edilmesi ve ergitme kademelerinden oluşuyordu. Özellikle simyacılar pirinç yapımını çok iyi biliyorlardı ve amaçları bu alaşımı bakıra, bakırı da altına dönüştürmekti.
Avrupa'da ilk kez Basilius Valentinius metalik çinkoyu tariflemeden "Zinck" terimini kullandı. "Zinck" isminin bir metal olduğu ve bu metalin fiziksel özellikleri Paracelsus () tarafından yazıldı. "Doğunun Plinius'u" (Romalı tabiatçı ve yazar Goius Plinius Secundus'a () benzetme) olarak tanınan Kazwiui (ölümü ) Çinlilerin çinkodan sikke ve aynalar ürettiklerini söyler. Hintler yılları arasında çinkoyu ticari boyutta üretmişlerdir. Mewar eyaletinin racalarından olan Ranu Laksh Singh'in Zawar madenlerini işlettiği () bilinmektedir. Ancak bu cevher çıkarma ve izabe işlemleri feodal savaşlar nedeniyle ara sıra durmuş ve en sonunda Moğollarla yapılan Maratha savaşlarından sonra 'dan yılına kadar tamamen kapanmıştır.
ve yüzyılda önemli miktarlarda külçe çinko doğudan Portekiz gemileri ile getiriliyor ve Hollandalılar tarafından dağıtılıyordu. Ürün; "Spelter", "Hint kalayı", "Caloaem" ve "Tutaney" gibi değişik isimler altında pazarlandı. yılında, doğudan gelen ve İsveç açıklarında batan bir gemiden çıkarılan külçeler % Zn, % Fe ve % Sb içeriyordu.