Üçlü Tarama Testi Kadınlar Kulübü

Üçlü test tüm anne adaylarına 16.-18. gebelik haftaları arasında önerilen bir kan testidir, ancak giderek yerini daha üst versiyonu olan dörtlü test incelemesine bırakmaktadır. 

Video: DÖRTLÜ TEST NASIL VE NE ZAMAN VE HANGİ HASTALIKLAR İÇİN YAPILIR? RİSK YÜKSEK ÇIKARSA BEBEKTE NE OLUR?

Bu testte anne adayından alınan kanda üç ayrı hormon ölçümü yapılır. Hormon ölçüm sonuçları, anne adayının yaşı, kilosu, sigara kullanıp kullanmadığı gibi değişkenler ve gebelik haftasıyla birlikte özel bir bilgisayar programına girilerek işleme tabi tutulur.

Bu işlem neticesinde anne adayının bebeğinde Trisomi 21 (Down sendromu), Trisomi 18 ve nöral tüp defekti (NTD) varolma olasılığı belirlenir. Hazırlanan üçlü test raporunda bu üç anormal durum için risk ayrı ayrı belirtilir

Anne adayından uygun gebelik haftasında alınan kanda ölçülen hormonlar gebelik testi bahsinden de tanıdığınız hCG (human chorionic gonadotropin) hormonu, büyük kısmı bebeğin karaciğerinden salgılanarak anne adayının kanına geçen AFP (alfa fetoprotein) hormonu ve uE3 (konjuge olmayan estriol) adlı hormondur. Bu hormonların anne adayı kanındaki değerleri gebelik haftalarına göre önemli değişiklikler gösterir.

Üçlü testin geliştirilmesi aşamasında gebelik haftası kesin olarak bilinen çok sayıda anne adayından alınan kanlarda bu üç hormonun ölçümleri yapılmış ve normal değerler alt ve üst sınır olarak belirlenmiştir. Bu normal değerler kolaylık ve birimlerde eşitleme sağlama açısından MoM (multiple of median-ortalamanın katları) olarak belirtilir. Ölçüm yapılan bu anne adaylarından daha sonra Down sendromlu, Trizomi 18'li ve NTD'li doğum yapanların hormon değerlerinde MoM değerinden sapma dereceleri hesaplanarak, ne kadar sapmanın riski ne derece artırdığı istatistiksel olarak belirlenmiş ve risk belirleme sistemi bir bilgisayar programı yardımıyla otomatize edilmiştir.

Özet olarak; alınan kanda belirlenen MoM değerleri, yaş, kilo, gebelik haftası gibi değişkenlerle birlikte bilgisayar programına girilmekte ve bu program altyapısında bulunan verilerle karşılaştırma yaparak normalden sapmanın derecesine göre riski rakamsal olarak vermektedir.

Üçlü testle NTD risk tahmini

Nöral tüp defekti (NTD) risk tahmini için tek başına AFP değeri ile gebelik haftası karşılaştırılır, anne adayının kilosuna göre düzeltmeler sonrası risk tahmini yapılır. NTD durumlarında nöral dokuyu örten yapıdaki açıklık şeklindeki defektten amniyon sıvısına ve buradan da anne adayının kanına normalden fazla AFP hormonu geçer. Bu yüzden AFP değeri gebelik haftasına göre olması gerekenden daha yüksek çıkar. Yükseklik ne kadar fazla olursa bebekte NTD varolma riski o kadar yüksek olarak belirlenir. İkiz ve çoğul gebelik, bebekte böbrek hastalıkları, omfalosel ve gastroşizis gibi bebeğin karın önduvarında açıklık olması durumlarında da anne adayının kanında AFP yüksek çıkar. Bu durumların büyük bir kısmı ultrasonda nispeten kolay ayırtedilir.

Günümüzde NTD tanısında AFP ölçümü giderek arka plana düşmektedir, zira günümüzde kullanılan yüksek çözünürlüklü ultrasonografi cihazları ile spina bifida oldukça hassas biçimde görülebilir hale gelmiştir.

Yine de AFP eğer NTD risk tahmininde kullanılacaksa en önemli nokta testin yapıldığı anda gebelik haftasının doğru belirlenmiş ve bilgisayara doğru girilmiş olmasıdır. Anne adayının gebelik haftası sanılandan büyükse bu durumda AFP yüksek çıkacak ve testte NTD riski gerçekte olduğundan yüksek çıkacaktır.

Üçlü testte Down sendromu risk tahmini

Down sendromu (Trizomi 21) risk tahmini anne adayının yaşı, kilosu ve üç hormon ölçümü kullanılarak yapılır. Down sendromunda AFP ve uE3 gebelik haftasına göre olması gerekenden düşük, HCG ise olması gerekenden yüksektir. Bilgisayar programı bu üç hormonun gebelik haftası ve kiloya göre normalden sapmalarını belirler ve yaşla birlikte anne adayında Down sendromlu bebek taşıyor olma riskini belirler.

Burada da en önemli nokta testin yapıldığı anda gebelik haftasının doğru belirlenmiş ve bilgisayara doğru girilmiş olmasıdır.

Video: İKİLİ VEYA DÖRTLÜ TESTTE RİSK ÇIKMASI BEBEKTE SORUN VAR ANLAMINA MI GELİR? FETAL DNA TESTİ NEDİR?

Üçlü testin doğruluğu

Üçlü testin verdiği rakamlar nispeten geçerli rakamlardır.

Unutulmaması gereken en önemli nokta üçlü testin tanı koymadığı yanlızca tarama yaptığıdır.

Tarama testlerinin amacı belli bir hastalık açısından riski yüksek olan kişileri belirlemek, yani bir hastalığın esas tanısını koyduracak testin kimlere uygulanmasının gerekli olduğunu belirlemektir. Risk yüksek çıktığında bu, bebekte bir sorun olduğu anlamına gelmemekte ve Down sendromunun kesin tanısı amniyosentez veya anne kanında fetal DNA testi ile elde edilen fetal hücrelerin kromozomlarının incelenmesiyle konmaktadır. 

Amniyosentezi her anne adayına uygulayamayacağımnıza göre, kimlere uygulamamız gerektiğini bilmeliyiz. İşte üçlü test bunun ayrımını yapmada bize yardımcı olur, ancak önceden belirtildiği gibi günümüzde daha çok üçlü testin daha üst versiyonu olan dörtlü test kullanılmaktadır.

Üçlü testin doğruluğunu kısıtlayıcı en büyük faktör bebeğin gebelik haftasının yanlış değerlendirilmesi, kilonun hesaba katılmaması ve çoğul gebelik olgularının gözardı edilmesidir. Gebelik haftası belirlenirken anne adayının belirttiği son adet tarihi ultrasonla mutlaka teyid edilmelidir.

Üçlü testte patoloji çıktığında ne olur?

Down sendromu riskinin yüksek çıkması:

Down sendromu riski 1:270 ve daha yüksek çıktığında (örneğin 1:180) genel olarak anne adayına amniyosentez veya fetal DNA testi önerilir. Amniyosentez anne adayının karnına batırılan ince bir iğne yardımıyla bebeğin amniyon sıvısından belli bir miktar örnek alınması demektir. Bu örnek daha sonra özel bir ortamda bekletilerek içindeki bebeğe ait hücrelerin çoğalması beklenir. Çoğalma belli bir aşamaya geldikten sonra hücrelerin kromozom haritası çıkarılır. Bu kromozom haritasında Down sendromunun varlığı ya da yokluğu, diğer bazı kromozom anomalilerinin varlığı ya da yokluğu büyük bir hassasiyetle belirlenir.

Üçlü test sonucuna göre amniyosentez uygulanmasının tavsiye edildiği rakam doktorlar arası farklılıklar gösterebilir. Bazı doktorlar 1:270 rakamından itibaren amniyosentez önerirler. Amniyosentez uygulanması gereken ya da uygulanmasının gerekmediği durumlar için ultrasonda bebekte Down sendromu düşündürecek bulguların gözlenmesi ya da gözlenmemesi de önemlidir.

NTD riskinin yüksek çıkması:

NTD riski AFP değeri gebelik haftasına göre yüksek çıktığında yükselir. Bu durumda ilk yapılması gereken ayrıntılı ultrason ile AFP'de yükselmeye neden olabilecek NTD dışı durumların belirlenmesidir. Gebelik haftasının son adet tarihi ile uyumsuz olması, çoğul gebelik gibi etkenler AFP yüksekliğini açıklayabilir. Ya da NTD'nin ileri şekli olan ve yaşamla bağdaşmayan anensefali (bebeğin beyin dokusunun olmaması) saptanabilir. Bazı durumlarda gastroşizis ya da omfalosel gibi karın duvarı defektleri AFP yüksekliğinin nedeni olabilir. Bunlar yoksa yüksekliğin kaynağı olarak omurga kanalındaki açık defektler (spina bifida) ayrıntılı bir şekilde taranır.

Açıklanamayan AFP yüksekliği durumunda bu sefer amniyosentez ile alınan amniyon sıvısında AFP değeri belirlenir. Bu değer de yüksekse ileri inceleme olarak amniyon sıvısında asetilkolinesteraz aktivitesi artışı aranır. Ayrıntılı ultrasonda AFP yüksekliğine neden olabilecek patoloji %95 olasılıkla gözlenir.

İleri yaş anne adayları direkt amniyosentez mi yaptırmalı?

Bu konuda hakim olan iki görüş vardır: Önce fetal DNA testi ve gerekirse amniyosentez yapılması, ya da önce üçlü test (daha iyisi dörtlü test) yapılması ve bu testin sonucuna göre Down sendromu riski yüksek çıkanlara amniosentez uygulanması.

Ayrıntılı ultrasonda Down sendromu düşündüren bulgular yoksa anne adayına üçlü test önerilebilir. Anne adayının isteği direkt amniyosentez yapılması yönündeyse bu mutlaka dikkate alınır.

Üçlü test ile 11-14 testi karşılaştırması:

Down sendromu riskinin belirlenmesinde özellikle 2000 yılının sonlarından itibaren giderek artan sıklıkta uygulanmaya başlanan 11-14 testinin en önemli iki özelliği 11-14. haftalar arasında yapılması nedeniyle risk tahminini daha erken haftalarda yapması ve ikinci ve daha önemli özelliği, testin hassasiyetinin üçlü teste göre belirgin şekilde daha yüksek olmasıdır.

İLGİLİ KONULAR:

Üçlü tarama testinizi yaptınız, doktorunuz müjdeyi verdi, sonuç kesin. Hamilesiniz! Peki, şimdi ne yapmanız gerekiyor? Nelere dikkat etmeli, bu süreçte neler yapmalısınız?

Tabii ki kadın doğum uzmanınız sizi bu konuda doğru bir şekilde yönlendirecektir ama bir anne adayı olarak hamilelik döneminizde size yeni gelen her şeyi ve nedenini sorgulamanız da kaçınılmazdır. Hamilelikte yapılacak testler de bunlara dahildir.

Hamile olduğunuzu öğrendiğiniz andan itibaren sizin ve bebeğinizin sağlığı, gebelik sürecinizde yapılacak bazı testler ve muayeneler ile yakından takip edilir. 3’lü tarama testi de bu testlerden biridir.

Üçlü Tarama Testi Nedir? Ne İşe Yarar?

Üçlü tarama testi; trizomi 21 (down sendromu), trizomi 18 (edwards sendromu) ve nöral tüp defektlerinin bebeğinizde görülme olasılığını hesaplayan bir tarama testidir. “Üçlü Test” veya “Triple Test” olarak da adlandırılan bu test, doğacak bebeğinizde görülme ihtimali olan bazı hastalıkları doğum öncesi tespit etmeye çalışarak önlem alınabilmesine yardımcı olur.

3’lü Tarama ile Tespit Edilebilen Hastalıklar ve Anlamları

Trizomi 21

Diğer adıyla ‘Down Sendromu’ veya ‘Mongolizm’ olarak bilinir. Kalıtsal bir hastalıktır ve 21. kromozomun iki adet yerine üç adet olmasından kaynaklanır. Tedavisi yoktur.

Bu bebeklerde bazı fiziksel sorunlarla birlikte zekâ geriliği görülmektedir.

Trizomi 18

Diğer adıyla ‘Edwards Sendromu’ olarak bilinir. Kalıtsal bir hastalıktır ve 18. kromozomun iki yerine üç adet olmasından kaynaklanır. Bu sendromun görüldüğü bebeklerin yaşama olasılığı çok düşüktür.

Anne karnında veya doğum sonrası ölümlerin yaşanması yüksek ihtimaldir.

Trizomi 21 ve trizomi 18 hastalıkları benzer özellikler taşımakla birlikte Down Sendromu’na yaklaşık binde bir olasılıkla rastlanırken Edwards sendromuna rastlanma olasılığının çok daha düşük olduğu gözlemlenmiştir.

Nöral Tüp Defektleri (NTD)

Bebeklerde karşılaşılan bazı anomaliliklerdir ve başlıca iki çeşit olarak sınıflandırılır.

Anensefali: Bebekte gelişmeyen beyin dokusu oluşumuyla tanımlanır ve ölümcüldür.

Spina Bifida: Bebeğin omurilik dokusu oluşmuş ancak omurga kemikleri gelişimi tam tamamlamadığı için omurilik dokusu kemiklerin arasından taşmıştır. Diğer nöral tüp defekti gibi ölümcül olabilmekle beraber ameliyat ile tedavi olasılığı da vardır.

https://www.bebek.com/noral-tup-defekti/

Üçlü tarama testleri, bu hastalıkların karşılaşılma olasılığını hesaplayarak risk durumunun yüksek çıkması halinde anne ve bebeğin sağlığı açısından gerekli önlemleri alabilmek için olanak sağlamaktadır. Sonucun pozitif çıktığı durumlarda amniyosentez işlemi de uygulanabilmektedir.

Ancak unutulmamalıdır ki, tüm bu hastalıkların görülme sıklığı çok düşük olmakla beraber yaptıracağınız üçlü tarama testinin sonucunda çıkacak risk oranları da bir o kadar düşüktür.

3’lü Tarama Testi Ne Zaman Yapılır? Nasıl Uygulanır?

Üçlü tarama, genellikle gebeliğin 16. ve 20. haftaları arasında yapılır. Ancak doktorunuzun uygun gördüğü bazı özel durumlarda, gebeliğin 15. ve 22. haftaları arasında da testin uygulanması mümkün olabilmektedir.

Üçlü tarama testinin öncesinde hamilelere ikili tarama testi yapılır. İkili test sonuçlarından emin olunamadığı durumlarda, sonuçların netlik kazanabilmesi için üçlü testin uygulanmasına ihtiyaç duyulur. Çünkü Down sendromu ve Edwards sendromu gibi genetik bozukluklarda ikili testte gözden kaçabilen durumlar olabilmektedir. Bu nedenle üçlü test yardımıyla risk analizi netlik kazanmaktadır.

Üçlü testin uygulanması çok kolaydır. Bir çeşit kan testi olan 3’lü tarama için anne adayından kan örneği alınması yeterlidir. Bu sebeple, bu testi yaptırırken korkmanıza ve endişelenmenize hiç gerek yoktur. Üçlü testlerin, bebeğinizin sağlığını tehlikeye atacak bir durumu da bulunmamaktadır.

Triple Testte İncelenen Değerler Nelerdir?

Uygulanan üçlü testin temelinde, Down ve Edwards sendromlarıyla NTD’nin tespit edilmesi yatmaktadır. Hastalıkların tespitinde, her hastalık için bazı kan değerleri incelenir ve bu değerlere göre eşik değerin altında veya üstünde çıkan değerler sonucu risk olasılıkları saptanır. Bu değerler,

• AFP (alfa feto protein)
• HCG
• uE3 (serbest estriol)

olarak sıralanır.

• HCG değeri normalin üzerinde seyrederken, AFP ve uE3 değerlerinin normalin altında olması durumunda Down Sendromu olasılığı yüksektir.
• HCG değerinin 1,5-2,00 den yüksek olması durumunda yine Down Sendromu risk oranı artmaktadır.
• AFP değerinin 2,00 den yüksek olması durumunda da NTD risk oranı artış gösterecektir.

3’lü Tarama Testi Normal Değerleri Nasıldır?

Triple testlerde dikkate alınan kan değerlerinizin ölçümü, her bir hastalığın tespiti için farklılık göstermektedir.

Down Sendromu için, kan değerlerinin eşik değeri 1/250 dir. Bu değer ve üzerinde çıkan oranlar için test sonucu pozitif olarak yorumlanmaktadır.

Edwards Sendromu için, kan değerlerinin eşik değeri 1/100 dir. Bu değer ve üzerinde çıkan oranlar için test sonucu pozitif olarak yorumlanmaktadır.

Nöral Tüp Defekti için, AFP değeri normal değerin iki katından fazladır. Bu durumda test sonucu yine pozitif olarak yorumlanmaktadır.

Bu sınır değerlerinin dışındaki değerler, 3’lü tarama testi normal değerleri olarak görülür.

Gebelik hakkında bilgiler konulu videomuzu izleyebilirsiniz.

Üçlü Tarama Testi Sonuçlarını Değerlendirirken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Test sonuçları değerlendirilirken göz önüne alınması gereken önemli faktörler vardır;

• Anne adayının yaşı
• Anne adayının vücut ağırlığı (kilosu)
• Sigara tüketimi
• Anne adayının diyabetik durumu
• Son adet tarihinin doğruluğu
• Varsa gebelik geçmişi

Bu faktörler, test sonucu üzerinde büyük rol oynamaktadır.

• Örneğin, 35 yaş üzeri anne adaylarında down sendromlu bebeklere rastlanması daha olasıdır. Yani yaşınız test sonucunuzla birlikte değerlendirilecek ve ona göre bir oran çıkarılacaktır.
• Son regl gördüğünüz tarih ve ultrason değerleriniz arasında uyum olması gerekmektedir. İkisi arasındaki uyumsuz sonuçlar, test sonucunuzu da olumsuz yönde etkileyebilir. Bu da gereksiz yere size endişe verebilir.
• Ayrıca bu etkenlerden biri bile göz ardı edildiğinde veya yanlış bilgi verildiğinde test sonuçlarınızın eşik değeri olumsuz etkilenebilir ve risk grubunda olmamanıza rağmen test sonuçlarınız yüksek çıkabilir. O nedenle, doktorunuzla net bilgiler paylaşmaya özen göstermelisiniz.

Gebelikte smear testi konulu makalemizi inceleyebilirsiniz. Aşağıdaki linke tıklayın!

Üçlü Tarama Testi Sonuçları Neyi Gösterir?

Çıkan sonuçları doktorunuz değerlendirecektir. Ancak yine de bilinmelidir ki, üçlü tarama testi sonuçları size kesin bilgi vermez, sadece bebeğinizde doğum öncesi bazı kromozom bozukluklarının ve hücresel anormalliklerin çıkma olasılığının tespit edilmesi için risk taraması yapar. Sonucu pozitif olan testler için kesin olarak bu hastalık mevcuttur denemez.

Örneğin, down sendromu olasılığı yüksek olan, test sonucu pozitif çıkmış bir bebeğin downlu olmayabileceği gibi, test sonuçlarında herhangi bir risk belirtisi olmayan bir bebekte de down sendromu görülebilmektedir.

Araştırmalar, 23 pozitif testten sadece birinin down sendromlu çıktığını göstermektedir ki triple testinizin ardından amniyosentez işlemi uygulanarak bu testin sonuçlarını bertaraf edebilmek de mümkün.

Amniyosentez işlemi, bebeğinizin etrafını saran amniyon sıvısından belli bir miktar alınması ve anne karnından alınan bu sıvının incelenerek bebeğinizin kromozomlarında herhangi bir rahatsızlık bulunup bulunmadığının tespit edilebildiği bir işlemdir. Yani tüm testlerin ardından son tanının konulmasında yol gösterici olur.

Tüm bu test sonuçlarınızın en iyi değerlendirmesini doktorunuzun yapabileceğini unutmayın.

Elamtrak .!.:

merhabalar öncelikle bilgilerinizi bizimle paylaştığınız için çok teşekür ederim.Biz 2 li testide yaptırmıştık oda risk sınırında çıkmıştı (biyokimyasal risk 1/107) doktorumuz detaylı ultrasonun 21-22 haftada yapılabileceğini hemen amniyosentez yaptırmamız gerektiğini söyledi bizde nasip olursa yarın üniversite hastanesine gideceğiz randevu aldık.Şuan 16 hafta 4 günlük gebeyim.3lü testi dün aldım 1/116 idi doktorumuzun bizi yönlendirdiği şekilde hareket ediyoruz bir uzman olarak bize önerirsiniz şimdiden çok teşekür ederiz.....

Genişletmek için tıkla...

MinikAnniş .!.:

realistgirli evet ikili tarama testini kastetmiştim
üçlü tarama testinden önce yapılması gerekiyor o yüzden sordum yaptırdın mı diye
mehtapbaygus arkadaşımız iyi diyor doğru söylüyor da sağlıklı doğan bir bebeğe de bir rahatsızık verebilir Rabbim bunun garantisi yok ki, ayrıca sağlıksız denen birçok bebeğin de sağlıklı doğduğu görülebiliyor ??

Genişletmek için tıkla...