Ünsüz Benzeşmesine 5 Örnek

ünsüz benzeşmesine 5 örnek

Bugünkü yazımızda “Ünsüz Sertleşmesi ile ilgili 10 Tane Cümle” konusunu ele alacağız.

Ünsüz Sertleşmesi ile ilgili 10 Tane Cümle

Ünsüz sertleşmesi öğrenciler tarafından zor öğrenilen bir konu. Unutulmamalıdır ki ses olaylarını öğrenmek istiyorsanız kelimelerin köklerini ve eklerini düzgün bir şekilde ayırıp incelemeniz gerekmektedir. Bu şekilde bir yöntem izlerseniz çözemeyeceğiniz hiçbir ses olayı sorusu kalmayacaktır.

Ünsüz Benzeşmesi (Ünsüz Sertleşmesi) Türkçede sert ünsüzle biten bir sözcüğe yumuşak ünsüzlerden “c, d, g” ile başlayan bir ek geldiğinde, ekin başındaki ünsüz değişerek sertleşir. Bu ses özelliğine ünsüz uyumu, ünsüz sertleşmesi veya ünsüz benzeşmesi denir. Örneklere bakacak olursak:

Gökten üç elma düşmüş. (Gök+den = gökten)
Çok unutkan biridir. (Unut+gan = unutkan)
Sırtındaki yükü yavaşça yere indirdi. (Yavaş+ca = yavaşça)
Paketleri sarmakta çok hünerlidir. (Sarmak+da = sarmakta)
Irmaktan su içmek çok zordu. (Irmak+dan = ırmaktan)
Evin salonu genişçe idi. (Geniş+ce = genişçe)
Soluğu kebapçıda almıştık. (Kebap+cı = kebapçı)
Çalışkan bir öğrenci idi. (Çalış+gan = çalışkan)
Türkçede sesteş kelimeler vardır. (Ses+deş = sesteş)
Yurttan iyi haberler geliyordu. (Yurt+dan = yurttan)

Sizler için “Ünsüz Sertleşmesi ile ilgili 10 Tane Cümle” konusunu incelemeye çalıştık. Yayınımızı beğendiyseniz sosyal medyada paylaşarak bize destek verebilirsiniz.

2023 Ders Kitabı Cevapları

Türkçede sert ünsüzle biten bir sözcüğe yumuşak ünsüzlerden “c, d, g” ile başlayan bir ek geldiğinde, ekin başındaki ünsüz değişerek sertleşir. Bu ses özelliğine ünsüz uyumu, ünsüz sertleşmesi veya ünsüz benzeşmesi denir. Bu ses olayına ünsüz benzeşmesi denmesinin sebebi, kelime sonundaki sert ünsüzün, yanına gelen yumuşak ünsüzü kendine benzetmesidir.

Sert Ünsüzler: ç, f, h, k, p, s, ş, t (Sert sessizleri FıSTıKÇı ŞaHaP olarak kodlayabiliriz.)

Yumuşak Ünsüzler:c, d, g, b, ğ, j, l, m, n, r, v, y, z

Ünsüz benzeşmesinde;
c ünsüzü → ç ünsüzüne,
d ünsüzü → t ünsüzüne,
g ünsüzü → k ünsüzüne dönüşerek sertleşir.

Örnek(ler)

» dolap	–	da	→	dolap	–	ta
↓ sert	↓ yumuşak	↓ sert	↓ sert

» yavaş – ca → yavaş – ça
» unut – gan → unut – kan

» Fatih’ten bisikletini istemişti.
» Irmaktan yavaşça geçmişti.
» Bitkiler ışığını güneşten alır.

> Birleşik kelimelerde, terimlerde, başka dillerden dilimize geçmiş sözcüklerin gövdelerinde ünsüz benzeşmesi aranmaz.

Örnek(ler)

»Akciğer, temel solunum organımızdır.
Yukarıdaki altı çizili kelime birleşik kelime olduğu için bu kelimede ünsüz sertleşmesi aranmaz.

»Üçgenin iç açıları toplamı 180 derecedir.
Yukarıdaki altı çizili kelime terim olduğu için bu kelimede ünsüz benzeşmesi aranmaz.

Örnek Soru

“Kılıcını mertlik ve ustalıkla kullanan Türk’ün eli, yendiği insanların yarasını sarmakta da ustadır.” cümlesinde yer alan aşağıdaki kelimelerden hangisi sert ünsüzlerin benzeşmesine örnektir?

A) kılıcını B) ustalıkla C) yendiği D) sarmakta

Çözüm

Seçeneklerdeki mısraları inceleyelim:

Sorunun A ve C seçeneğindeki sözcüklerde ünsüz yumuşaması olmuştur. B seçeneğinde herhangi bir ses olayı yoktur. D seçeneğinde ise sözcük sert ünsüzle bitmiş (k), kendinden sonra gelen ekin ilk ünsüzü bu sert ünsüze benzeyerek “d” iken “t” olmuştur.

sarmak – da → sarmak – ta

Cevap D

SES BİLGİSİ KONUSUNUN TÜM BAŞLIKLARI
⇒Harfler Konu Anlatımı
⇒Büyük Ünlü Uyumu Konu Anlatımı
⇒Ünsüz Benzeşmesi (Sertleşmesi) Konu Anlatımı
⇒ Ünsüz Yumuşaması Konu Anlatımı
⇒ Ses Düşmesi (Ünlü Düşmesi – Ünsüz Düşmesi) Konu Anlatımı
⇒ Ses Türemesi (Ünlü Türemesi – Ünsüz Türemesi) Konu Anlatımı
⇒ Ünlü Daralması Konu Anlatımı
⇒ Ulama Konu Anlatımı
⇒ Kaynaşma Konu Anlatımı
⇒ Vurgu Konu Anlatımı

nest...

89760 89761 89762 89763 89764