kaynağı değiştir]
Kan üre testi (BUN), böbreklerinizin ne kadar iyi çalıştığı hakkında önemli bilgiler verir. Üre testi kanınızdaki üre nitrojen miktarını ölçer. Ürenin vücutta metabolizması sonra vücudumuzdan fazlasının atılması gerekmektedir. Karaciğerimiz, vücudunuzun hücreleri tarafından kullanılan proteinleri parçaladıktan sonra nitrojen içeren amonyak üretir. Azot, kimyasal bir atık ürün olan üre oluşturmak için karbon, hidrojen ve oksijen gibi diğer elementlerle birleşir.
Üre kan dolaşımınız yoluyla karaciğerden böbreklere ulaşır.Normalde sağlıklı çalışan bir böbrek ise üreyi filtreler ve atık ürünleri kanımızdan uzaklaştırır.Filtrelenmiş atık ürünler ise vücudumuzu idrar yoluyla terk eder.
Üre testi, kanda nitrojen seviyelerinizin normalden yüksek olup olmadığını ve eğer yülilişkie de böbreklerimizin düzgün çalışmadığını ve böbrek fonksiyonlarında bir bozukluk olduğunu akla getirir.
Doktorunuz sizde böbrek hastalığı veya hasarı olduğundan şüpheleniyorsa bu testi ister. Özellikle diyabet veya yüksek tansiyon gibi kronik hastalıkların varlığında böbrek fonksiyonlarının değerlendirilmesi gerekiyorsa bu test istenir.
Ayrıca aşağıdaki koşulların varlığında da üre testi istenebilir:
1.Hemodiyaliz veya periton diyalizi alıyorsanız diyaliz tedavisinin etkinliğini belirlemeye yardımcı olmak için
2.Karaciğer hasarı, idrar yolu tıkanıklığı, konjestif kalp yetmezliği veya gastrointestinal kanama gibi bir dizi başka durumun teşhisine yardımcı olmak için
3. Doktorunuz böbreklerinizin kandaki atıkları ne kadar iyi temizlediğini de test etmek isteyebilir. Bunu yapmak için, e-GFR testi de isteyebilir üre testi ile birlikte.e-GFR testi ile sahip olduğunuz böbrek fonksiyonunun yüzdesini tahmin edilmektedir.
Kanda üre testi normal değeri 10 ile 40 mg/dL arasındadır. Bu nedenle 41 ve üstü değerler yüksek üreye dair bilgi verir.
Yeterince sıvı almamaktan veya başka nedenlerden kaynaklanan dehidrasyon durumları,
İdrar yollarında obstrüksiyon (tıkanıklık)
Konjestif kalp yetmezliği veya yakın zamanda kalp krizi geçirmiş olmak,
Sindirim sistemi kanaması varlığı,
Şok durumları,
Şiddetli yanıklar
Bazı ilaçlar, örneğin bazı antibiyotiklerin kullanımı,
Yüksek proteinli bir diyet alınması
Kanda üre testi yüksekliği çeşitli sebeplerle ortaya çıkan böbrek yetmezliğinin son döneminde meydana gelir.
Üre yüksekliğinin ileri devrelerinde şuur bulanıklığı ve koma da görülebilir.
Üre yüksekliğinde; sinir sistemi, mîde-barsak ve kalp damar sistemleri yönünden çeşitli belirtiler veren, üre birikimi ve asidoz ortaya çıkabilmektedir.
Böbrek, vücudun asit-baz dengesini sağlar.Ayrıca protein metabolizmasının son ürünlerini atmakla görevlidir.
Böbreklerin yetersizliğinde azot metabolizmasının son ürünleri artmaktadır.
İdrarla atılması gereken azot metabolizması son ürünleri ise, üre, ürik asit ve kreatinindir.
Sonuç olarak böbrek yetmezliğinde üre değeri yükselecektir.
Kanda üre çok yükseldiğinde; tendon reflekslerindeki canlılık, kas çekilmeleri, sinir kas sisteminin aşırı uyarılma belirtileri, iyonize kalsiyumun azalması ortaya çıkmaktadır.
Vücuttan su ve tuz kaybının da, üre yüksekliğinin bir göstergesi olan üremi belirtilerini kuvvetlendirdiği bilinmektedir.
İlk belirtiler halsizlik ve kas zayıflığıdır. Gündüz dalgınlık içinde bulunan hasta, geceleyin uyuyamaz.
Bazı durumlarda saldırganlık ve anlamsız bağırıp çağırmalar görülür. Şuur bulanıklığı, komaya dönebilir. Baş ağrısı ilk belirti olarak da görülebilir Kas çekilmeleri sık görülür. Hastalığın son döneminde durdurulamayan bir hıçkırık görülebilir.
Ağızda kuruluk ve yanma sık rastlanan şikayetlerdir. Dil paslıdır. Nefeste amonyak kokusu duyulur.
İştahsızlık bulantı-kusma başlangıç belirtileri olabilir. Hastanın solunumu, ileri dönemde düzensiz bir hal alır .
Zatürre, sık rastlanan bir komplikasyondur. Üremide kalp yetmezliğine sık rastlanır ki, bunun sebebi de böbrek yetmezliği kaynaklı hipertansiyondur.
Deri genellikle soluk, kuru ve sarımsı kirli renktedir. Kaşıntı mevcuttur.
Üremide zayıflama söz konusudur, fakat ödem bunu gizleyebilir. Kansızlık sık görülür.
Kanda üre değeri yüksek çıktığı durumlarda ideal olarak bir nefroloji uzmanına veya üroloji uzmanına başvurmak uygun olacaktır.
Bu konuya dair bir sorunuz varsa siz de uzmanlarımıza 7/24 Soru sorabilirsiniz.Soru sormak için tıklayın.
Yorum |
---|
m*************** : Merhaba. Babam diyaliz hastası. Üre azotu 49,3 mg/dl. (5-20). Cevap: Babanızın böbrek fonksiyonlarını gösteren testler yüksek çıkmış.Yani böbrek yetmezliği var. Zaten böbrek yetmezliği olduğu için babanız dializ tedavisi alıyor. |
g********* : Merhaba kan tahlilimde üre seviyesi 55.7 çıktı aynı zamanda vücüdumda kaşınmalar oluyor. Bunun nedeni ne olabilir? Cevap: Böbreklerinizde sorun olabilir, nefrolojiye başvurmanızı öneririz.. |
Yorum yapabilmek için giriş yapmış olmanız gerekmektedir.
Kanda BUN nedir, sağlıklı insan vücudundaki protein işlevini anlatan ve nasıl olmasını gerektiğini vurgulayan başlıktır. Burada böbreğin işlevi ve kan üre azotu (bun) yüksekliği bir arada tutulan öğelerdir. BUN yüksekliği nedir sorusu iki öğeden türemiştir. Kan tahlilinde BUN ne demek olduğunu açıklarken konuya tamamıyla vakıf olunmalıdır. Kan üre azotu kaç olmalı kapsamında 10-20 mg/dL arası rakamlar vardır. Yani BUN normal değeri bu rakamlar arasında sayılmaktadır. İnsan vücudunda Kan üre düşüklüğü yüksekliği kadar yaşanmaz.
BUN, kan üre azotudur. Kan üre azotu da vücuda alınan proteini anlatan bir tıp terimidir. Protein yeterli miktarda alınırsa hücrelerin yenilenmesi ve onarımı sağlanır. Vücut içerisinde mikroplara karşı savaşın birincil destekçisi de proteindir. Hücrelerdeki enerji kaynağı da yine proteindir. Vücudun sağlığı ve etkilenen noktaların sağlıklı çalışması için proteinin alınması şarttır. Protein alındığı takdirde vücut sindirir ve belli bir sistem içerisine girer. Bu sistem iyi ve kötü olanı ayrıştırma sistemidir. Proteinin zararlı kısmı böbreklere ulaşılarak idrar ile atılır. Burada idrarla dışarı atılan şey zararlı kan üre azotudur. BUN da aynı şeyleri ifade eden kavramdır.
Tıpta daha doğrusu sağlık alanında insan vücudunu anlatan ve normal olarak değerlendirilmesi gereken birçok değer vardır. Kan üre azotu yani BUN da aynı şekilde ele alınması gereken konudur. Kan üre azotu değerlendirilmesi yapılması için BUN testinin yapılması gerekir. BUN testi yapıldıktan sonra bazı değer aralığı ortaya çıkar. Ortaya çıkan rakamlara göre değerin normal olup olmadığı yorumlanır. BUN testi yaptırmak birçok amaca hizmet eder. Örneğin su vücuttaki kaybın neden yaşandığı, böbrek ile ilgili yaşanan rahatsızlıkların ne olduğu gibi değerlendirmeler için BUN testi yapılır. BUN normal değeri 10 ve 20 mg/dL arasındadır.
Vücuda alınan protein ayrıştırma işlemine dahil edildiğinde bazı zararlı üre azotları ayrıştırılır. Zararlı üre azotlarının ayrıştırılma işlemleri karaciğer, mide ve böbrek gibi iç organlarda gerçekleşir. İşlemin sonunda da bu üre azotlar idrarla dışarı atılır. Eğer bu işlem olması gerektiği gibi düzenli yaşanmazsa BUN değeri yükselir. Üre azotunun vücuttan atılmaması BUN yüksekliğine neden olur. Bu durum daha çok böbrekte sıkıntı yaşandığında meydana gelir. Fakat böbrek dışında da BUN yüksekliğine neden olabilecek faktörler vardır.