üslü sayılar püf noktaları / Tek ve Çift Sayılar - Derspresso.com.tr

Üslü Sayılar Püf Noktaları

üslü sayılar püf noktaları

8. Sınıf Matematik Üslü İfadelerle İlgili Temel Kurallar konu anlatımı

Haberin Devamı

Not: Aynı tabana sahip sayıları çarparken üslü sayılar toplanır. Şimdi bunu nasıl yapıldığını bir örnek ile ele alalım ve beraber inceleyelim.

Örnek: 3² x 3⁴ işleminin sonucu kaçtır?

 Gördüğümüz gibi yukarıda iki tane tabanı 3 olan sayı var ve bu sayıların üsleri 2 ile 4 sayılarıdır. Ancak hem çarpma işlemi olduğu için hem de tabanlar aynı olduğu için, böylece üstleri toplayarak işlemi yapabiliriz.

 3² x 3⁴ = 3² ⁴ = 3⁶

 3 taban sayısını ortak alarak 2 ve 4 sayısını üslü şeklinde topladık. Böylece sonuç olarak 3⁶ sayısını elde etmiş olduk.

Not: Üsleri aynı olan ancak tabanları farklı olan çarpma sayılarını ortak biçimde gösterebiliriz. Bunun nasıl yapıldığını bir örnek üzerinden inceleyelim.

Örnek: 3³ x 2³ işleminin sonucunu öğrenelim.

 Burada her ne kadar tabanlar farklı olsa dahi üs sayıları aynıdır. O zaman ortak çarpan şeklinde ele alarak işlem yapabiliriz.

 3³ x 2³ = (3 x 2)³ = 6³

 Gördüğümüz gibi bu şekilde yazarak tabanlar farklı olsa dahi 3 sayılar ortak olduğu zaman sonucu bulabiliriz. Burada önemli olanın üstlerinin aynı olduğu unutulmamalıdır.

Üslü sayılarla bölme işlemi

Haberin Devamı

 Üslü sayılarla bölme işlemi farklı yöntemler üzerinden ele alınarak yapılabilmektedir. Şimdi bu yöntemleri değişik örnekler üzerinden incelemek suretiyle anlamaya çalışalım.

Not: Tabanları aynı olan sayılar söz konusu olduğu zaman, bölme işleminde pay ve payda yer değiştirerek işaret değiştirmek suretiyle işlem yapılabilir.

Örnek:

 2⁴ = 2⁴ ² = 2²

 2²

 Bu şekilde 2 tabanlı sayıların hem 4 hem de 2 üsleri önce pozitif bir işarete sahipti. Ancak daha sonra paydada yer alan 2 tabanındaki 2 sayısını yukarı çıkardık ve pozitif işaretini negatif işareti çevirdik. Daha sonra 4 sayısından 2 sayısını çıkartarak 2² sonucunu bulduk.,

Not: Ayrıca üsleri aynı olan sayıları ortak paranteze alabilir ve işlem yapabiliriz.

Örnek:

 3⁴ = (3/2)⁴

 2⁴

Haberin Devamı

 İşte bu şekilde ortak paranteze alabilir ve parantez içerisinde ki bölme işlemini tamamladıktan sonra, 4 üssü üzerinde işlem gerçekleştirebiliriz.

 Yukarıda gördüğümüz gibi hem çarpma hem de bölme işlemleri için farklı yöntemler bulunuyor. Bu yöntemler sayıların tabanları ve üsleri ile beraber işaretlerine bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Bunu iyi şekilde anlayabilmek için yukarıdaki örneklere bakabilir ve tanımlamaları inceleyerek kendiniz de farklı örnekler yapabilirsiniz.

Tek ve Çift Sayılar

SORU 1:

\( a \) bir tam sayı olmak üzere, aşağıdaki ifadelerin teklik/çiftlik durumunu inceleyin.

I. \( -2a \)

II. \( 3a^3 \)

III. \( 1 - 2a \)

IV. \( 4a^2 - 5 \)

V. \( a^2 + a \)

Çözümü Göster

I. madde: \( -2a \) sayısı 2 çarpanı içerdiği için her zaman çifttir.

II. madde: Teklik/çiftlik durumu açısından üssün bir önemi yoktur. \( 3a \) sayısı \( a \) tek ise tek, çift ise çifttir. Buna göre ifadenin teklik/çiftlik durumu \( a \) sayısı ile aynıdır.

III. madde: \( 2a \) sayısı 2 çarpanı içerdiği için her zaman çifttir. \( 1 - 2a \) ifadesinde olduğu gibi bir tek sayıdan çift sayı çıkarırsak sonuç tek sayı olur.

IV. madde: Teklik/çiftlik durumu açısından üssün bir önemi yoktur. \( 4a \) ifadesi 2 çarpanı içerdiği için her zaman çifttir. \( 4a^2 - 5 \) ifadesinde olduğu gibi bir çift sayıdan tek sayı çıkarırsak sonuç tek sayı olur.

V. madde: Teklik/çiftlik durumu açısından üssün bir önemi yoktur. \( a^2 + a \) ifadesi \( a \) tek ise iki tek sayının toplamı, çift ise iki çift sayının toplamı olur. Her iki durumda da sonuç çift sayı olur.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU 2:

\( a \), \( b \), \( c \), \( m \) ve \( n \) birer pozitif tam sayıdır.

\( (a + b)^c = 2m + 3 \) ve

\( (b \cdot c)^a = 2n \) olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi kesinlikle doğrudur?

(a) \( b \) çift sayı ise \( c \) tek sayıdır.

(b) \( b \) çift sayıdır.

(c) \( a \) tek sayıdır.

(d) \( a \) tek sayı ise \( c \) tek sayıdır.

(e) \( a \) çift sayı ise \( c \) çift sayıdır.

Çözümü Göster

Verilen iki ifadeden aşağıdaki sonuçları çıkarabiliriz.

\( (a + b)^c = 2m + 3 \)

Üssün pozitif tam sayı olduğu durumda bir ifadenin sonucunun tek/çift olma durumu ifadenin tabanı ile aynıdır. Bu durumda \( 2m \) çift ve \( 2m + 3 \) tek sayı olduğu için \( a + b \) de tek sayı olur. Buna göre, \( a \) ve \( b \) sayılarından biri tek ise diğer çift olmalıdır.

\( (b \cdot c)^a = 2n \)

\( 2n \) çift sayı olduğu için, \( b \cdot c \) de çift sayıdır. Bir çarpımın çift olması için çarpanlardan en az birinin çift olması gerektiği için \( b \) ve \( c \) ikisi birlikte tek olamaz.

Buna göre \( a \), \( b \) ve \( c \) sayılarının tek/çift olma durumları aşağıdaki 3 durumdan biri gibi olur.

\( a \)\( b \)\( c \)
\( \text{Tek} \)\( \text{Çift} \)\( \text{Tek} \)
\( \text{Çift} \)\( \text{Tek} \)\( \text{Çift} \)
\( \text{Tek} \)\( \text{Çift} \)\( \text{Çift} \)

Bu 3 durum doğrultusunda verilen seçenekleri değerlendirelim.

(a) \( b \) çift sayı ise \( c \) tek sayıdır: Tabloya göre \( b \) çift ise \( c \) tek ya da çift olabilir, bu yüzden bu seçenek her zaman doğru değildir.

(b) \( b \) çift sayıdır: Tabloya göre \( b \) tek ya da çift olabilir, bu yüzden bu seçenek her zaman doğru değildir.

(c) \( a \) tek sayıdır: Tabloya göre \( a \) tek ya da çift olabilir, bu yüzden bu seçenek her zaman doğru değildir.

(d) \( a \) tek sayı ise \( c \) tek sayıdır: Tabloya göre \( a \) tek ise \( c \) tek ya da çift olabilir, bu yüzden bu seçenek her zaman doğru değildir.

(e) \( a \) çift sayı ise \( c \) çift sayıdır: Tabloya göre \( a \) çift ise \( c \) de çifttir, bu yüzden bu seçenek her zaman doğrudur.

Buna göre (e) seçeneği her zaman doğrudur.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU 3:

15 tam sayının toplamı çift sayı olduğuna göre, bu sayılardan en çok kaç tanesi tek sayıdır?

Çözümü Göster

Herhangi bir sayıda çift sayının toplamı sayıları 2 ortak parantezine alabileceğimiz için çift olur. Tek sayılarda ise tek sayıların adedi tekse sonuç tek, çift ise sonuç çift olur.

Buna göre 15 sayıdan 15'ini de tek alırsak sonuç tek olur.

Sayılardan 14'ünü tek alırsak toplamları çift olur. 15. çift sayıyı bu toplama eklediğimizde sonuç yine çift olacaktır.

Buna göre 15 sayıdan en çok 14'ünü tek alırsak toplamları çift olur.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU 4:

\( a \) ve \( b \) tam sayı olmak üzere,

\( a^2 + 3a = b \) olduğuna göre, \( a \cdot b \) aşağıdakilerden hangisi olamaz?

\( (a) 20 \quad (b) 25 \quad (c) 26 \quad (d) 32 \quad (e) 36 \)

Çözümü Göster

\( a^2 + 3a = a(a + 3) = b \)

\( a \) ve \( a + 3 \) sayılarından biri tek ise diğeri çifttir. En az biri çift olan sayıların çarpımı çift olduğu için \( a(a + 3) \) çarpımının sonucu çift sayı olur.

Buna göre \( b \) sayısı kesinlikle çifttir. Doğru cevap (b) seçeneğidir.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU 5:

\( p \), \( m \) ve \( n \) tam sayılar olmak üzere,

\( 5p + 2m + n \) işleminin sonucu çift sayı olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi ya da hangileri kesinlikle çifttir?

I. \( m \cdot n \cdot p \)

II. \( p - n \)

III. \( m + n \)

Çözümü Göster

2 çarpanı içerdiği için \( m \) tek de çift de olsa \( 2m \) sayısı çift olur ve \( m \)'in tek/çift olma durumu hakkında kesin birşey söyleyemeyiz.

\( 5p + \underbrace{2m}_\text{Çift} + n = \text{Çift} \) olduğu için \( 5p + n \) toplamı da çift sayı olur.

Buna göre \( p \) çift ise \( n \) de çift olur, \( p \) tek ise \( n \) de tek olur. Yani \( p \) ve \( n \) sayılarının ya ikisi de çifttir ya da ikisi de tektir.

Şimdi bu bilgilerle öncüllere bakalım.

I. \( m \), \( p \) ve \( n \) sayılarının üçü de tek olabileceği için \( m \cdot n \cdot p \) çarpımı tek olabilir. İçlerinden biri çift olabileceği için çarpımları çift de olabilir. Buna göre bu ifadenin tek/çift olma durumu hakkında kesin birşey söyleyemeyiz.

II. \( p \) ve \( n \) sayılarının ikisinin de çift ve ikisinin de tek olduğu iki durumda \( p - n \) ifadesi çift olur. Bu öncül için kesinlikle çifttir diyebiliriz.

III. \( m \) sayısının tek/çift olma durumunu kesin bilemediğimiz için \( m + p \) toplamı tek ya da çift olabilir.

Buna göre yalnız II. öncül her zaman çifttir.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU 6:

\( m \) ve \( n \) ardışık sayılar olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi ya da hangileri her zaman tek sayıdır?

I. \( 3m + 7n \)

II. \( 23mn \)

III. \( m - n + 37 \)

IV. \( mn - 4 \)

Çözümü Göster

İki ardışık sayıdan (2-3, 29-30 vb.) biri tek diğeri çift olur.

I. \( 3m + 7n \) ifadesindeki kat sayılar tek sayı oldukları için terimlerin tek/çift olma durumlarını değiştirmezler, dolayısıyla bu katsayıları görmezden gelebiliriz (\( 3m \) sayısı \( m \) çift ise çift, tek ise tek olur). Buna göre \( m + n \) toplamı her zaman tek olduğu için \( 3m + 7n \) de her zaman tek olur.

II. En az biri çift olan sayıların çarpımı çift olduğu ve \( m \) ve \( n \) sayılarından biri çift olduğu için \( 23mn \) kesinlikle çift olur.

III. Sayıların biri tek diğeri çift olduğu için \( m – n \) farkı tek sayı olur. Bu farka tek sayı olan 37 eklediğimizde \( m – n + 37 \) ifadesinin sonucu kesinlikle çift olur.

IV. Sayılardan biri çift olduğu için \( mn \) çarpımı çift olur, dolayısıyla \( mn - 4 \) ifadesi de çift olur.

Buna göre yalnız I. öncül her zaman tektir.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU 7:

\( x \) ve \( y \) pozitif tam sayıları aralarında asaldır.

İki sayının en küçük ortak katı (EKOK) çift sayı olduğuna göre, aşağıdaki ifadelerden hangileri kesinlikle tektir?

I. \( x - y \)

II. \( x^2 + y^2 \)

III. \( x^y \)

Çözümü Göster

Sayıların EKOK'u çift olduğuna göre bu sayılarından en az biri 2 çarpanını içerir, dolayısıyla çifttir.

Sayılar aralarında asal olduğuna göre diğer sayı çift olamaz, aksi takdirde iki sayı da 2 çarpanını içerir ve aralarında asal olmazlardı.

Buna göre iki sayıdan biri tek diğeri çifttir.

I. Sayılardan biri tek diğeri çift olduğu için \( x - y \) ifadesi her zaman tek olur.

II. Tek bir sayının karesi tek, çift bir sayının karesi çifttir. Dolayısıyla \( x^2 + y^2 \) ifadesi bir tek ve bir çift sayının toplamı olur. Bu ifade de her zaman tek olur.

III. Çift sayının pozitif tek sayı üssü çift, tek sayının pozitif çift sayı üssü tektir. Sayılardan hangisinin tek hangisinin çift olduğunu bilmediğimiz için bu öncül için kesin bir şey söyleyemeyiz.

Buna göre I. ve II. öncüldeki ifadeler her zaman tektir.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU 8:

\( a \), \( b \) ve \( c \) tam sayıları ile ilgili aşağıdakiler bilinmektedir.

Buna göre \( a \), \( b \) ve \( c \) sayılarının tek/çift olma durumlarını inceleyiniz.

Çözümü Göster

\( 2a \) ve \( 6c^3 \) sayılarının katsayıları 2 çarpanı içerdikleri için bu ifadeler her zaman çift olur, dolayısıyla \( a \) ve \( c \)'nin tek/çift olma durumları hakkında birşey söyleyemeyiz. \( b - 2 \) çift ise \( b \) de çifttir.

\( b \) çift olduğuna göre, \(b + c \) ifadesinin tek olması için \( c \) tek olmalıdır.

\( b \) çift ise \( 5b \) de çifttir. \( c \) tek ise \( 3c \) de tektir. Buna göre verilen 3 sayıdan sadece biri tek ise \( 9a \) çift olmalıdır, dolayısıyla \( a \) çift olur.

Buna göre \( a \) ve \( b \) çift, \( c \) tektir.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU 9:

\( k \), \( m \) ve \( n \) tam sayılar ve,

\( k \cdot m = 2n + 7 \) olduğuna göre,

\( k + m \) ifadesinin tek/çift olma durumunu inceleyiniz.

Çözümü Göster

\( 2n \) sayısı 2 çarpanını içerdiği için çifttir, dolayısıyla \( 2n + 7 \) ifadesi tek olur. Bu durumda \( k \cdot m \) çarpımı da tek olmalıdır.

İki sayının çarpımı tek ise bu sayıların ikisi de tektir. İki tek sayının toplamı çift olduğu için \( k + m \) toplamı çift olur.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU 10:

\( a \), \( b \) ve \( c \) pozitif tam sayılar ve,

\( a - b = \dfrac{33}{c} \) olduğuna göre,

aşağıdakilerden hangisi ya da hangileri kesinlikle tek sayıdır?

I. \( c(b + a) \)

II. \( a \cdot b \cdot c \)

III. \( a + b + c \)

IV. \( c^a + 9 \)

Çözümü Göster

Sayıların üçü de birer tam sayıdır. Verilen eşitliğin solundaki \( a - b \) ifadesi de tam sayı olacağı için sağındaki \( \frac{33}{c} \) ifadesi de tam sayı olmalıdır.

\( c \) sayısının 33'ü tam bölmesi için 33'ün çarpanlarından biri olması gerekir. 33'ün çarpanları 1, 3, 11 ve 33 olduğu için \( c \) mutlaka bir tek sayıdır. Ayrıca 33'ü bu çarpanlardan herhangi birine böldüğümüzde sonuç tek sayı olur.

Bu durumda \( a - b \) sonucu da tek olur. Buna göre \( a \) ve \( b \) sayılarından biri tek diğeri çifttir. Bu bilgilere göre öncülleri inceleyelim.

I. öncül: \( a \) ve \( b \)'nin biri tek diğeri çift olduğu için toplamları tek olur. \( c \) de tek olduğu için \( c(b + a) \) çarpımı da tektir. Bu öncül her zaman tektir.

II. öncül: \( a \) ve \( b \) sayılarından biri çift olduğu için \( a \cdot b \cdot c \) çarpımı her zaman çift olur.

III. öncül: \( a \) ve \( b \)'nin biri tek diğeri çift olduğu için toplamları tek olur. \( c \) de tek olduğu için \( a + b + c \) toplamı çift olur. Bu öncül her zaman çifttir.

IV. öncül: Üslü ifadelerin sonucunun tek mi çift mi olduğunu bulmak için tabana bakmamız yeterlidir, dolayısıyla \( c \) tek olduğu için \( c^a \) da tek olur. Tek bir sayıyı 9 ile toplarsak sonuç çift olur. Bu öncül her zaman çifttir.

Buna göre sadece I. öncüldeki ifade kesinlikle tektir.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU 11:

\( a \) bir tam sayı olmak üzere,

\( \dfrac{3a + 16}{a} \) işleminin sonucu tek sayıdır.

Buna göre \( a \) yerine gelebilecek kaç farklı değer vardır?

Çözümü Göster

Verilen denklemi tam sayı ve kesirli iki kısma ayıralım.

\( \dfrac{3a}{a} + \dfrac{16}{a} = 3 + \dfrac{16}{a} \)

3 ile toplanan bu ifadenin tek sayı olabilmesi için \( \frac{16}{a} \) kısmı çift sayı olmalıdır.

\( \frac{16}{a} \) ifadesinin sonucunu çift sayı yapan \( a \) değerleri \( \{ \pm 1, \pm 2, \pm 4, \pm 8 \} \) olur.

Buna göre verilen ifadeyi çift sayı yapan 8 farklı \( a \) değeri vardır.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU 12:

Eda, Sibel ve Kerim bir kutu bilyeyi sırasıyla \( e \), \( s \) ve \( k \) adet olarak paylaşıyorlar. Eda ve Sibel'in aldığı miktarların toplamı çift sayı, Eda ve Kerim'in aldığı miktarların farkı tek sayıdır.

Buna göre, bu üç kişinin aldıkları miktarlarla ilgili aşağıdaki ifadelerinden hangileri kesinlikle doğrudur?

I. \( s + k \) tek sayıdır.

II. \( s \cdot k \) çift sayıdır.

III. \( e = k \) olabilir.

IV. \( e + s + k \) çift sayıdır.

Çözümü Göster

Soruda verilen bilgileri yorumlayalım.

\( e + s \) çift sayı olduğuna göre, \( e \) ve \( s \) ikisi de çift ya da ikisi de tektir.

\( \abs{e - k} \) tek sayı olduğuna göre, \( e \) ve \( k \)'dan biri tek diğeri çifttir.

Buna göre Eda'nın aldığı bilye sayısının tek ya da çift sayı olma durumuna göre Sibel ve Kerim'in bilye sayılarının tek ya da çift olma durumları aşağıdaki tablodaki gibi olur.

\( e \)\( s \)\( k \)
\( \text{Çift} \)\( \text{Çift} \)\( \text{Tek} \)
\( \text{Tek} \)\( \text{Tek} \)\( \text{Çift} \)

I. öncül: İki durumda da doğrudur.

II. öncül: İki durumda da doğrudur.

III. öncül: Sayılardan biri tek diğeri çift olduğu için eşit olamazlar. Bu öncül yanlıştır.

IV. öncül: Sayıların toplamı birinci durumda tek, ikinci durumda çifttir. Bu öncül yanlıştır.

Buna göre I. ve II. öncüller doğrudur.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU 13:

\( x, y, z \in \mathbb{Z} \) olmak üzere,

olduğu bilindiğine göre, \( x, y, z \) sayılarından hangileri çifttir?

Çözümü Göster

\( x + y \) toplamı çift ise sayıların ya ikisi de çifttir ya da ikisi de tektir.

\( y + z \) toplamı çift ise sayıların ya ikisi de çifttir ya da ikisi de tektir.

İlk iki ifadeye göre sayıların ya üçü de çifttir ya da üçü de tektir.

\( x \cdot z \) çarpımı çift ise sayılardan en az biri çift olmalıdır, dolayısıyla yukarıdaki üç sayının da tek sayı olma durumu doğru olamaz.

Buna göre sayıların üçü de çifttir.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU 14:

\( x, y, z \in \mathbb{Z} \) olmak üzere,

\( \dfrac{x \cdot (y + z)}{z \cdot (x + y)} \) ifadesi çift sayıdır.

Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangileri her zaman doğrudur?

I. \( x \) çift sayı ise \( y + z \) toplamı tek sayıdır.

II. \( x \) tek sayı ise \( y + z \) toplamı çift sayıdır.

III. \( z \) çift sayı ise \( x + y \) toplamı çift sayıdır.

Çözümü Göster

\( \dfrac{x \cdot (y + z)}{z \cdot (x + y)} = a \) diyelim.

\( x \cdot (y + z) = a \cdot z \cdot (x + y) \)

\( a \) çift olduğuna göre, \( x \cdot (y + z) \) ifadesi de mutlaka çift olur.

Buna göre \( x \) ve \( y + z \) ifadelerinden en azından biri çifttir, bir diğer ifadeyle ikisi de tek olamaz.

I. ifade: \( x \) çift sayı ise \( y + z \) toplamı tek ya da çift olabilir. Dolayısıyla bu ifade her zaman doğru değildir.

II. ifade: \( x \) tek sayı ise \( y + z \) toplamı çift olmak zorundadır. Bu ifade her zaman doğrudur.

III. ifade: Soruda verilen bilgiler paydanın tek ve çift olma durumu hakkında yeterli bilgi vermemektedir. Payda tek ya da çift olabileceği için \( z \)'nin çift sayı olması \( x + y \) hakkında bize bilgi vermez. Bu ifade her zaman doğru değildir.

Buna göre yalnız II. ifade her zaman doğrudur.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU 15:

\( a, b \in \mathbb{Z} \) olmak üzere,

\( 4^{\frac{a - 2}{2}} + 5 \) ve \( b^b + 8 \) ifadelerinin çift sayı olduğu biliniyor.

Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangileri her zaman doğrudur?

I. \( a \cdot b \) çarpımı pozitif tam sayıdır.

II. \( a^b + b^a \) çift sayıdır.

III. \( 19^a + 3b \) tek sayıdır.

Çözümü Göster

\( 4^{\frac{a - 2}{2}} + 5 \) çift sayı ise \( 4^{\frac{a - 2}{2}} \) tek sayıdır.

4'ün sadece 0. kuvveti tek sayıdır.

\( \frac{a - 2}{2} = 0 \Longrightarrow a = 2 \)

\( b^b + 8 \) çift ise \( b^b \) çift sayıdır, dolayısıyla \( b \) çift sayıdır.

İfadeleri sırayla inceleyelim.

I. ifade: \( 2 \cdot b \) çarpımı \( b = 0 \) için 0'dır. Bu ifade her zaman doğru değildir.

II. ifade: \( 2^b + b^2 \) toplamı \( b = 0 \) için 1'dir. Bu ifade her zaman doğru değildir.

III. ifade: \( 19^2 + 3b \) toplamı tek ve çift iki sayının toplamı olduğu için her zaman tek sayıdır. Bu ifade her zaman doğrudur.

Buna göre yalnız III. ifade her zaman doğrudur.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU 16:

\( x, y \in \mathbb{Z} \) olmak üzere,

\( 2y^2 + xy + 6y + 3x \) ifadesinin tek sayı olduğu bilinmektedir.

Buna göre, aşağıdakilerden hangileri tek sayıdır?

I. \( x \cdot y \)

II. \( x^x \)

III. \( y + 10^x \)

Çözümü Göster

Verilen ifadeyi çarpanlarına ayıralım.

\( 2y \cdot (y + 3) + x \cdot (y + 3) \)

\( = (y + 3) \cdot (2y + x) \)

Bu çarpımın sonucu tek sayı olduğuna göre, her iki çarpan da tek sayı olmalıdır.

\( y + 3 \) toplamında, 3 tek sayı olduğu için \( y \) çift sayı olmalıdır.

\( 2y + x \) toplamında, \( 2y \) çift sayı olduğu için \( x \) tek sayı olmalıdır.

Verilen ifadeleri sırayla inceleyelim.

I. ifade: \( x \cdot y \) çarpımı \( y \) çift sayı olduğu için çifttir.

II. ifade: \( x^x \) ifadesi \( x \) tek sayı olduğu için tektir.

III. ifade: \( y + 10^x \) toplamı her iki terim de çift olduğu için çifttir.

Buna göre yalnız II. ifade tek sayıdır.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU 17:

Bir sınava katılan bir grup öğrenci hakkında aşağıdakiler biliniyor.

Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangileri kesinlikle doğrudur?

I. Sınav notu çift sayı olan öğrenci sayısı çifttir.

II. Sınav notu tek olan öğrenci sayısı çifttir.

III. Öğrencilerden en az birinin notu tek sayıdır.

Çözümü Göster

Soruyu \( n \) tek sayı olmak üzere, toplamları çift sayı olan \( n \) sayı şeklinde düşünebiliriz.

\( a_1 + a_2 + \ldots + a_n = \) çift sayı

Bu toplamda her terim bir öğrencinin notu olmaktadır.

İfadeleri sırayla inceleyelim.

I. ifade: Tüm sayılar çift olabileceği için notu çift sayı olan öğrenci sayısı tek ya da çift olabilir. Bu ifade kesinlikle doğru değildir.

II. ifade: Notların toplamı çift sayı olduğu için, notu tek sayı olan öğrenci sayısı ya sıfırdır ya da ikinin katıdır. Bu ifade kesinlikle doğrudur.

III. ifade: Tüm öğrencilerin notu çift sayı olabilir. Bu ifade kesinlikle doğru değildir.

Buna göre yalnız II. ifade her zaman doğrudur.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU 18:

\( x, y \in \mathbb{Z} \) olmak üzere,

\( 2x + y, 3x + 5y + 1, x \cdot y \)

sayılarından ikisinin çift sayı, diğerinin tek sayı olduğu bilinmektedir.

Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangileri çift sayı olabilir?

I. \( x + 3 \)

II. \( x \cdot y + 2 \)

III. \( y \)

Çözümü Göster

\( x \) ve \( y \) sayılarının tek ve çift olma durumlarında bu üç ifadenin teklik/çiftlik durumlarını kontrol edelim.

Durum 1: \( x \) ve \( y \) çift sayı:

1. ve 3. ifadeler çift sayı, 2. ifade tek sayı olur. Bu durumda soruda verilen koşul sağlanır.

Durum 2: \( x \) çift sayı, \( y \) tek sayı:

2. ve 3. ifadeler çift sayı, 1. ifade tek sayı olur. Bu durumda soruda verilen koşul sağlanır.

Durum 3: \( x \) tek sayı, \( y \) çift sayı:

Tüm ifadeler çift sayı olur. Bu durumda soruda verilen koşul sağlanmaz.

Durum 4: \( x \) ve \( y \) tek sayı:

Tüm ifadeler tek sayı olur. Bu durumda soruda verilen koşul sağlanmaz.

Sadece 1. ve 2. durumlar geçerli çözüm olduğu için \( x \)'in çift sayı olduğu sonucuna varabiliriz, \( y \)'nin teklik/çiftlik durumu hakkında ise kesin birşey söyleyemeyiz.

İfadeleri sırayla inceleyelim.

I. ifade: \( x + 3 \) toplamı her zaman tek sayıdır, çift sayı olamaz.

II. ifade: \( x \cdot y + 2 \) toplamı her zaman çift sayıdır.

III. ifade: \( y \) çift sayı olabilir.

Buna göre II. ve III. ifadeler çift sayı olabilir.

Soru sorun   Soruda hata bildirin

Üslü Sayılar Konu Anlatımı - Toplama, Çarpma, Bölme Ve Çıkarma İşlemleri Nasıl Yapılır?

Haberin Devamı

Üslü sayılarda a^0=1 olurken 0^0= tanımsız olur.

1 sayısının bütün kuvvetleri ise 1’e eşit olmaktadır.

(a^m)^n=a^m.n olur. Eğer a sayısı 1 sayısından daha büyük ise m ve n olan üsler de yer değiştirebilir.

Bütün pozitif sayıların tüm kuvvetlerinin sonucu pozitiftir.

Negatif sayıların ise çift kuvvetlerinin sonucu pozitif iken, tek kuvvetlerinin sonucu ise negatiftir.

a^-m= 1/a^m şeklinde yazılır. Yani negatif kuvvet sayıyı ters çevirir.


Üslü Sayılarda Toplama, Çarpma, Bölme ve Çıkarma İşlemleri Nasıl Yapılır?

Toplama ve Çıkarma

Kuvvetleri ve tabanları aynı olan sayıların her birinde çıkarma işlemi ya da toplama işlemi yapılırken katsayılar ile işlem yapılır ve bulunan sonuç ise üslü kısmın önüne yazılmaktadır.
x.a^n + y.a^n= (x+y).a^n

Çarpma İşlemi

Haberin Devamı

Tabanları aynı olan ifadeler birbiriyle çarpıldığında; üsler toplanarak ortak olan tabana üs şeklinde yazılır.

a^ n . a^ m= an+m

Üsleri eşit sayılar çarpılırken öncelikle tabanlar çarpılır ve üs ise üs çarpımına üs olarak yazılır.

a^n . b^n= (a.b)^n

Bölme İşlemi

Tabanları aynı olan üslü ifadeler birbirlerine bölündüğünde payın kuvvetinden paydanın kuvveti çıkarılmaktadır. Aynı zamanda bulunan sonu ise ortak olan tabanın kuvveti şeklinde yazılır.
a^m/a^n = a^m-n

Kuvvetleri eşit olan üslü sayılarda payın tabanı paydadaki tabana bölünür. Ardından sonuç üzerine ortak üs yazılır.
a^m/b^m= (a/b)^m

nest...

oksabron ne için kullanılır patates yardımı başvurusu adana yüzme ihtisas spor kulübü izmit doğantepe satılık arsa bir örümceğin kaç bacağı vardır