Kısaca anlamı şu şekilde:
İnsanlar kendi benzerlerine bakarak olumsuz etkilenir veya insanlar benzer çevrelerde bir arada olduklarında benzer özellikler gösterirler anlamına gelir. Bir anlamda körle yatan, şaşı kalkar atasözüne benzer.
Bu atasözü, insanların birbirlerinden etkilenme ve benzer davranışlar sergileme eğilimlerini ifade eder. Örneğin, bir grup insanın bir araya gelmesi ve benzer konular hakkında konuşması, o konulara ilişkin tutumlarının benzeşmesine neden olabilir.
Bu nedenle, insanlar çevrelerini seçerken ve kiminle vakit geçireceklerine karar verirken dikkatli olmalıdırlar, çünkü arkadaşları ve çevreleri, onların davranışlarını ve kişiliklerini şekillendirmede önemli bir rol oynayabilir.
Üzüm üzüme baka baka kararır atasözünün tam olarak hangi hikayeye dayandığı kesin olarak bilinmemektedir. Ancak, atasözünün ortaya çıkışına dair farklı rivayetler vardır.
Bir rivayete göre, bu atasözü Osmanlı döneminde saray çevresinde sık kullanılmıştır. Saray çevresinde bulunan kişiler, birbirleriyle benzer tutumlar sergiledikleri ve benzer şekilde davrandıkları için, zamanla birbirlerine benzemeye başlamışlardır. Buna benzer bir şekilde, üzümler de birbirine benzeyen özellikler gösterirler.
Başka bir rivayete göre ise, bu atasözü aslında Antik Yunandan gelmektedir. Antik Yunanda, şarap yapımı önemli bir sanattı ve şarap yapımında kullanılan üzümlerin kalitesi çok önemliydi. İyi bir şarap yapmak için, üzümlerin birbirine benzeyen özellikler göstermesi gerekiyordu. Bu nedenle, üzümlerin birbirine baka baka kararır atasözü de, üzümlerin kalitesiyle ilgili bir anlam taşımaktadır.
Her ne olursa olsun, Üzüm üzüme baka baka kararır atasözü, insanların birbirlerinden etkilenme ve benzer davranışlar sergileme eğilimlerini ifade etmektedir ve günümüzde hala yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.
Alternatif başka bir hikaye:
Bir gün evlerinin önünde oyun oynayan iki arkadaş vardı. Bu arkadaşlardan birinin adı Halil, diğerinin adı ise Onurdu. Bu ikisi çok yakın arkadaşlardı, ancak aralarında sevmedikleri bir arkadaşları vardı, adı Hasandı. Halil çok dürüst biriydi ve oyunlarda hiç itiraz etmezdi.
Ayrıca, Onur da iyi bir çocuktu, ancak bazı kötü huyları vardı. Hasan ise aslında iyi birisiydi, fakat ikisi de onu sevmezdi. Bir gün Halil ve Onur oyun oynarlarken, Onurun huyları Hasana benzemeye başladı ve Halil de bu kötü huyları benimsemeye başladı. Bunun farkına varan Halil, arkadaşlığı keserek kendine daha iyi arkadaşlar buldu. Üzüm üzüme baka baka kararır atasözü de tam olarak bu durumu açıklar.
Alternatif farklı bir hikaye daha:
Okulda başarılı ve sosyal hayatı düzenli olan çalışkan bir çocuk olan Hasan, ailesinin ona verdiği değer nedeniyle her gün derslerine sıkıca çalışırdı. Ancak, annesi, Hasanın sosyalleşmesi gerektiğine inanarak onu yeni arkadaşlar edinmeye teşvik etti. İlk başta bu fikri kabul etmeyen Hasan, sonunda sıkıldığı için hafta sonları arkadaşlarıyla buluşmaya başladı.
Hasanın çalışkan arkadaşlarıyla birlikte etkinlikler düzenlemeye karar verdiler. Piknik yapmak için bir hafta, sinemaya gitmek için bir hafta planladıkları buluşmalara her gün yeni insanlar katılıyordu. Bir gün, bir arkadaşının kuzeni olan Veliyle tanıştılar ve Hasan, onunla yakın arkadaş oldu.
Hasan, artık derslerine pek önem vermiyordu ve Veliyle daha çok zaman geçirmek istiyordu. Ancak, babası, üzüm üzüme baka baka kararır diyerek, oğlunu bu arkadaştan uzaklaştırması konusunda uyardı. Annesi de, Hasanı eve çağırarak derslerine odaklanması gerektiğini söyledi. Veli de Hasanın çalışma odasını gördüğünde ona hayran kaldı ve kendi ailesinden de bir çalışma odası istedi. Artık Veli de ders çalışmaya başladı ve Hasanla birlikte ödevlerini yapıyordu.
Üzüm üzüme baka baka kararır atasözü, insanlar arasındaki ilişkilerde sıkça kullanılan bir deyimdir. Özellikle kişilerin birbirleriyle çok zaman geçirdikleri, birbirlerini sık sık gördükleri durumlarda ortaya çıkan bir durumu ifade eder.
Bu atasözü, bir kişinin başka bir kişiyi etkileyeceği, ondan öğreneceği veya ona benzeyeceği fikrini öne sürer. Örneğin, bir grup arkadaş bir araya gelir ve birbirlerinin davranışlarını ve özelliklerini sürekli olarak incelerlerse, zamanla bu arkadaşlar birbirlerine benzemeye başlarlar.
Bu atasözü aynı zamanda insanların birbirleriyle etkileşimlerinde oluşan olumlu ya da olumsuz etkileşimlerin sonucunu da açıklamaktadır. İnsanlar birbirleriyle çok zaman geçirirlerse, birbirlerine benzemeye başlayabilirler. Ancak, bu etkileşim olumsuzsa, birbirlerinin olumsuz özelliklerini de alabilirler.
Bu atasözü, özellikle çocukların ebeveynleri ve arkadaşlarına baktığı durumlarda da geçerlidir. Çocuklar, büyüdükleri çevrelerdeki insanların davranışlarını ve özelliklerini gözlemleyerek kendi kişiliklerini şekillendirirler. Bu nedenle, çocukların olumlu bir çevrede büyümeleri ve olumlu modellerle karşılaşmaları çok önemlidir.
Sonuç olarak, üzüm üzüme baka baka kararır atasözü, insanların birbirleriyle olan etkileşimlerinin sonucunu özetleyen bir deyimdir. İnsanlar birbirlerini takip ederek, birbirlerine benzemeye başlayabilirler. Bu nedenle, insanlar etrafındaki kişileri seçerken dikkatli olmalı ve olumlu örneklerden yararlanmalıdırlar. Ayrıca, çocukların büyüdükleri çevrelerde olumlu modellerle karşılaşmaları ve olumlu bir çevrede büyümeleri de çok önemlidir.
Aşağıdakine benzer soruların cevaplarını yukarıdaki makalede bulabilirsiniz:
Üzüm üzüme baka baka kararır atasözü, birlikte vakit geçirilen kişilerin, insanın hem karakterini hem de davranışlarını etkilediği anlamına gelir. Bu kişiler arkadaşlar, yakın akrabalar ve komşular olabilir. Birlikte vakit geçirilen kişiler, zamanla birbirlerinin huylarını ve alışkanlıklarını edinirler. Bu alışkanlıklar iyi de olabilir kötü de. Bu nedenle kişinin arkadaş seçimlerinde son derece hassas ve özenli davranması gerekir. Kötü arkadaş seçimi, sonrasında pişman olunacak birçok şeye yol açabilir. Bireyin yakın çevresi kaliteli vakit geçirebileceği insanlardan oluşuyorsa, o zaman söz konusu etkileşim olumlu yönde olur. Kötü alışkanlıkları olan ve zaman kaybına yol açan kişilerden ise uzak durulmalıdır. Bu kişiler ilk bakışta eğlenceli gibi görünse de iyi gün dostudurlar. Sadece menfaat için yapılan arkadaşlıklar er ya da geç kötü bir şekilde sonuçlanır.
Üzüm Üzüme Baka Baka Kararır Atasözünün Anlamı Nedir?
Her insan ne kadar özgür olursa olsun, çevresindeki olaylardan ve kişilerden etkilenir. Üzüm üzüme baka baka kararır atasözü ile bir arada olan insanların birbirlerinden iyi ya da kötü yönde etkileneceği vurgulanır.
Örneğin bir kişinin yakın çevresinde çalışkan, sorumluluk sahibi ve disiplinli insanlar var ise, o kişi çevresindeki insanlardan feyz alır. Onlar gibi sorumluluklarının bilincinde olur.
Yine aynı şekilde, kötü huylara ve alışkanlıklara sahip olan kişilerle vakit geçiren kişiler, ister istemez onların huylarını kapar. Üzüm üzüme bakarak kararır atasözünde anlatılmak istenen şudur: İyi özellikler beraberinde daha fazla iyiliği, Kötü huylar ise daha fazla kötülüğü getirir. Bu nedenle kişi birlikte vakit geçireceği kişileri çok iyi seçmeli, sadece örnek davranışlar sergileyen kişilerle arkadaş olmalıdır.
İnsan, zamanını örnek alacağı kişilerle geçirmeli ve kötü alışkanlıklara sahip insanlardan uzak durmalıdır. Üzüm üzüme baka baka kararır atasözünde, aynı zamanda arkadaş seçiminin ne kadar önemli olduğunu vurgulanır.
Üzüm Üzüme Baka Baka Kararır ile Yakın Anlamlı Olan Atasözleri
1- Bana arkadaşını söyle sana kim olduğunu söyleyeyim
2- Tencere yuvarlanmış kapağını bulmuş
3- Al birini vur ötekine
4- Bozacının şahidi şıracı
5- Körle yatan şaşı kalkar