Veraset Yasası Ne Demek

Bu çalışmanın amacı veraset (miras) yoluyla veya ivazsız (karşılıksız) olarak intikal eden mallara ilişkin olarak mirasçıların ve intikal sahiplerinin yasal olarak vermek zorunda oldukları Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesine ilişkin temel hukuki bilgileri soru vea  cevaplı olarak ilgililere sunmaktır.

Malların kişilere;

– veraset (miras) yoluyla

veya

-ivazsız (karşılıksız) olarak

intikal etmesi halinde 7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu’nun 2’nci maddesine göre vergiyi doğuran olaylar gerçekleşmiş sayılır.

Bunlar;

• Ölüm ile Mirasçılık
• Gaiplik ile Mirasçılık
• Hayatta iken yapılan ivazsız (karşılıksız) intikaller (bağışlamalar vs)

olarak sıralanabilir.

1- Ölüm

Bir kimsenin ölümü üzerine mirası (malları, hakları ve borçları), Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre mirasçılarına geçer. Türk Medeni Kanununa dayanan bu mirasçılığa (soybağı, evlatlık vs) “kanuni mirasçılık”, murisin iradesine dayanan (ölüme bağlı tasarrufla: vasiyetname vs) mirasçılığa da “mansup (atanmış) mirasçılık” denilir.

2-Gaiplik

Gaiplik, bir kişinin yakınlarının bilgisi dışında uzun bir süre yok olması ve kendisinden haber alınamaması veya ölüm tehlikesi içinde iken kaybolması halinde yakınlarının başvurusu üzerine mahkeme tarafından o kişinin öldüğüne karar verilmesidir.

Türk Medeni Kanunu uyarınca kişi hakkında gaiplik kararı verildiğinde, mirasçılar aynen gaibin ölümü gerçekleşmiş gibi mirasçı olurlar.

Ancak gaiplik kararından sonra mirasçılar, tereke malları kendilerine teslim edilmeden önce bu malları ileride ortaya çıkması halinde hem gaibin kendisine hem de diğer hak sahiplerine iade edeceklerine dair bir teminat vermek zorundadırlar. Türk Medeni Kanunu’na göre bu teminatın süresi, gaiplik kararı; ölüm tehlikesi içinde iken kaybolan birisi için verilmiş ise 5 yıl, kendisinden uzun bir süre haber alınamayan birisi için verilmiş ise 15 yıldır.

3- İvassız (Karşılıksız) İntikaller

İvazsız (karşılıksız) şekilde intikal eden gayrimenkullerin (taşınmazların) ve hakların tesliminde tapuya tescil ile menkul (taşınır) mallar açısından ise fiziki (hukuken iktisap) tasarrufun geçmesi ile Veraset ve İntikal Vergisini doğuran olay ortaya çıkmaktadır.

Miras bırakanın ölümü üzerine arkasında kalan mirasçıların kimler olduğunu ve miras paylarını gösteren belgeye mirasçılık belgesi denilmektedir.a  Mirasçılık belgesinin diğer adı veraset ilamıdır.a  İlam mahkeme kararı demektir. Eskiden mirasçılık belgesi yalnızca Sulh Hukuk Mahkemelerinden alınabiliyordu, bu nedenle de mirasçılık belgesine uzun yıllar Veraset İlamı denilmiştir.

2011 yılındaki Türk Medeni Kanunu düzenlemesi ile günümüzde mirasçılık belgesi Noterlerden veya Sulh Hukuk Mahkemelerinden alınabilmektedir.

Mirasçılık belgesi almak isteyenler ölenin ikametinin bulunduğu yer ya da kendi bulundukları yerdeki Notere veya Sulh Hukuk Mahkemelerine başvurarak mirasçılık belgesi alabilirler.

Mirasçılık belgesini almak için mirasçıların hepsinin birden başvuru yapması gerekmemektedir. Mirasçılardan herhangi birisinin başvurması mirasçılık belgesini almak için yeterlidir.

Ancak mirasçılardan birisi Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşı değil ise Noterler mirasçılık belgesi vermemekte olduğundan bu gibi durumlarda Sulh Hukuk Mahkemesine başvurulmalıdır.

Veraset ve İntikal Vergisinin matrahı, intikal eden malların Vergi Usul Kanununa göre bulunan değerlerinden, Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu’nun 12’nci maddesinde yazılı borç ve masrafların indirilmesinden sonra kalan miktar verginin matrahını oluşturur.

Veraset ve İntikal Vergisinin mükellefi kendisine veraset (miras) yoluyla veya ivazsız (karşılıksız) olarak mal intikal eden;

-Gerçek Kişiler

ve

-Tüzel Kişilerdir.

(Tüzel kişiler ancak ölüme bağlı tasarruflarla mirasçı olabilirler.)

Veraset ve intikal vergisinde mükellefiyet aşağıdaki tarihlerde başlar:

Veraset ve İntikal Vergisinin ödenmesi için mükellefler tarafından Vergi Dairesine verilecek beyannamenin ismi “Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesi” dir.

Aşağıdaki malların Veraset (miras) yoluyla veya ivazsız (karşılıksız) olarak bir kişiden diğer kişiye intikali Veraset ve İntikal Vergisine tabidir.

1-Türkiye sınırları içinde bulunan malların

2- Türkiye Cumhuriyeti uyruğundaki kişilere ait malların

Türkiye Cumhuriyeti uyruğunda bulunan kişiler, yurt dışında veraset (miras) yoluyla veya hibe (bağış), ivazsız (karşılıksız) olarak herhangi bir şekilde mal edinmeleri halinde de Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesi vermek zorundadırlar.

Ancak, Türkiye Cumhuriyeti uyruğundaki kişilerin Türkiye sınırları dışında bulunan mallarının, veraset yoluyla veya ivazsız bir şekilde Türkiye’de ikametgahı olmayan yabancı şahıslara intikali bu verginin konusuna girmez. Türkiye’de ikamet eden yabancı bir şahsa intikali ise veraset ve intikal vergisinin konusuna girer.

Diğer yandan, Türkiye sınırları içinde bulunan malların ivazsız (karşılıksız) intikali, uyruğuna bakılmaksızın vergilendirme kapsamındır.

Örneğin, yabancı bir şahıstan yine yabancı bir şahsa Türkiye’de bulunan malın ivazsız (karşılıksız) intikali Veraset ve İntikal Vergisine tabidir.

Hukuk Sözlüğünde Mal: Hakikî (gerçek) veya hükmî (tüzel) bir kimsenin mülkiyeti altında bulunan, taşınır (menkul) veya taşınmaz (gayrimenkul) varlıkların bütünü (Varlık, servet, para, ticaret eşyası gibi.) şeklinde ifade edilmiştir.

Bu tanımdaki mallar dışında kalan gayri maddi haklar da (fikri ve sınai haklar ve benzeri diğer haklar) Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesi ile Vergi Dairesine beyan edilmelidir.

Gayrimenkuller (Taşınmazlar)

a-01/01/1983 tarihinden önce intikal eden gayrimenkuller rayiç bedel üzerinden (gayrimenkulün değerleme günündeki alım satım değeri), beyan edilecektir.

b- 01/01/1983 tarihinden sonra intikal eden gayrimenkuller ölümün veya ivazsız intikalin meydana geldiği yıla ait emlak vergisine esas olan değer üzerinden beyan edilecektir.

Ticari Sermaye

a-Bilanço esasına göre: defter tutanlar:

Bilanço esasına göre defter tutanlarda ölüm tarihinden önce gelen takvim yılı bilançosuna göre bulunacak öz sermaye, ticari sermaye olarak beyan edilecektir. Ancak mükellefler isterlerse ölüm günü itibariyle çıkaracakları bilançoyu esas alarak öz sermayelerini tespit edip beyan edebilir.

b-İşletme hesabına göre defter tutanlar:

İşletme hesabı esasına göre defter tutanlar ticari sermaye olarak murisin ölüm tarihindeki ticari varlığını beyan edeceklerdir.

c-Basit usulde vergilendirilenler:

Basit usulde vergilendirilenler ticari sermaye olarak murisin ölüm tarihindeki ticari varlığını beyan edeceklerdir.

Menkul (Taşınır) Mallar

Mükellefler, menkul malları ölüm tarihindeki rayiç bedelleri yani normal alım satım değerleri ile beyan edeceklerdir.

Gemiler

Mükellefler, gemileri ölüm tarihindeki rayiç bedelleri (normal alım satım değerleri) üzerinden beyan edeceklerdir.

Esham (Hisse Senetleri)

Veraset ve intikal vergisi mükellefleri, kendilerine veraset yolu ile intikal eden veya ivazsız suretle edindikleri hisse senetlerini, aşağıdaki şekilde beyan edeceklerdir.

a-Hisse senetleri borsaya kayıtlı ise:

aa-Ölüm tarihinden önceki son 3 yıl içinde borsada gördüğü en son işlem değeri ile değerlenmektedir.

bb- Hisse senetleri borsada kayıtlı olmakla birlikte son 3 yıl içinde işlem görmemişse üzerinde yazılı değerlerini beyan edeceklerdir.

b- Hisse senetleri borsada kayıtlı değil ise;

Hisse senetleri borsada kayıtlı değil ise üzerinde yazılı değerlerini beyan edeceklerdir.

Tahvilat (Borç Senetleri)

Borç senetleri, Vergi Usul Kanunu’nun 266. maddesine göre göre itibari değerle değerlenmektedir. Buna göre, mükellefler borç senetlerini üzerinde yazılı olan değerleriyle beyan edeceklerdir.

Yabancı Paralar

Yabancı paralar, veraset ve intikal vergisi beyannamesinde borsa rayici ile beyan edilecektir. Ancak, yabancı paranın borsa rayici yoksa Hazine ve Maliye Bakanlığınca tespit olunacak kura göre değerlendirilerek beyan edilmesi gerekmektedir.

Haklar

Tescile tabi bilumum hakların değeri, tesisleri sırasında tapu siciline kaydedilen değeri esas alınarak beyan edilecektir. Tapu sicilinde bedeli gösterilmeyen haklarla, bunlar dışındaki bilumum hakların değerlendirilmesi mükellefler tarafından yapılmayacak ve bu haklar ilk tarhiyatta nazara alınmayacaktır.

Kiralık Kasa Muhteviyatı

Bankalardaki kiralık kasa sahiplerinin ölümü halinde, vergi dairesinin yetkili memuru hazır bulunarak kasa açılır ve bu memur huzurunda tespit yapılır. Yapılan tespit üzerine kasadakilerin değerleri beyannameye eklenir.

Bu prosedür tamamlanmadan kasa muhteviyatının mirasçılar veya kanuni temsilcileri veya vekilleri tarafından alınmasına izin verilmesi mümkün değildir.

Aşağıdaki borç ve giderlerin indirilebilmesi için bunların Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesinde gösterilmesi ve dayanak belgelerin beyannameye eklenmesi gerekmektedir.

İndirilebilecek borç ve masraflar:

1- Veraset yoluyla meydana gelen intikallerde:

a- Murisin geçerli belgelere dayanan borçları

b- Murisin vergi borçları,

2- İvazsız intikallerde;

a- Malın kendisine isabet eden borçları

b- Malın vergi borçları

3- Türkiye Cumhuriyeti uyruğunda bulunan şahıslara ait mallardan yabancı memleketlerde bulunanlara isabet eden borçlar ile yabancı memleketlerde bu mallar dolayısıyla ödenen veraset ve intikal vergileri (Ancak, söz konusu borçlar ve vergiler beyan edilen malların değerini geçemez.),

4- Cenazenin donanımı, gömülmesi ve ölüm olayının duyurulması amacıyla mirasçılarca gazeteye verilen ilan giderleri.

İhtilaflı borçlar olarak kastedilen murisin hayatta iken icralık veya davalık olan ve henüz kesinleşmemiş yan ihtilaflı durumdaki borçlarıdır. Bu borçlar ancak icra dairesinin veya mahkemenin kesin kararı ile indirime konu edilebilir. Bu kesinleşme için beklenecek süre her ne suretle olursa olsun 10 yılı aşamaz. Mükellefler bu durumu 6 ayda bir icra dairesi veya mahkemedeki son durumu bir dilekçe ile vergi dairesine bildirmek zorundadırlar.

Murisin ölüm tarihinden önce, kanunlara ve kanunların verdiği yetkiye dayanarak kamu düzeni koyan mevzuata göre kısmen ya da tamamen ilgili kuruluşlara bedelsiz devri konusunda işleme başlanılmış olan gayrimenkullere ait vergiler de tecil edilir. Ancak bu taşınmazlar bir bedel karşılığında ilgili kuruluşlarca alınırsa tecil edilen vergi tahsil edilir. Verginin tahsili halinde gecikme zammı yüzde elli noksan uygulanır.

Veraset ve İntikal Vergisinde istisnalar (vergiden hariç tutulan kısımlar) aşağıdaki şekildedir:

1- Veraset yoluyla intikal eden ev eşyası ile murise ait kişisel eşyalar ve aile hatırası olarak korunan tablo, kılıç, madalya gibi eşyalar,

2- Veraset yoluyla intikal eden malların, evlatlıklar da dahil olmak üzere çocuklar ve eşten her birine düşen miras paylarının 2021 yılı için 334.534 TL’si, eşin tek başına mirasçı olması halinde ise kendisine isabet eden miras payının 2021 yılı için 669.479 TL’si,

3- Örf ve adete göre verilmesi gelenek olmuş hediye, cihaz, yüzgörümlüğü ve drahomalar (gayrimenkuller hariç),

4- Bütün sadakalar,

5- İvazsız suretle olan intikallerin 2021 yılı için 7.703 TL’si,

6- Para ve mal üzerine düzenlenen yarışma ve çekilişler ile 5602 sayılı Şans Oyunları Hasılatından Alınan Vergi, Fon ve Payların Düzenlenmesi Hakkında Kanun’da tanımlanan şans oyunlarında kazanılan ikramiyelerin 2021 yılı için 7.703 TL’si,

Veraset ve İntikal Vergisinden istisnadır.

7-Bunların dışında aşağıdakiler de istisna kapsamında yer almaktadır;

a-Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu’nun 3’üncü maddesinin (a) ve (b) bentleri kapsamına giren kişilerin statüleri gereğince amaçları doğrultusunda usulüne uygun olarak yaptıkları yardımlar,

b- Kamu idare ve müesseseleri ile 3569 sayılı Bankalar ve Devlet Müesseseleri Memurları Aylıklarının Tevhit ve Teadülü Hakkındaki Kanun’a tabi müesseseler ve kamu menfaatine yararlı derneklerden ve emekli sandıklarından veya bu mahiyetteki kurumlardan;

ba- Dul ve yetimlere bağlanan aylıklar ile bu aylıklar dışında verilen emekli ikramiyeleri,

bb- Dul ve yetimlere verilen evlenme ikramiyeleri,

bc- Hizmet sürelerini doldurmamış bulunanların dul ve yetimlerine aylık yerine toptan yapılan ödemeler,

bd- Harp malulleri ile şehit yetimlerine tekel beyiyelerinden ödenen paralar,

be- Savaşta veya görev gereği çıkan çatışmalarda, manevra ve eğitimlerde veya bunlarda aldığı yaralar sonucunda ölen subay, astsubay ve erlerin (jandarmalar dahil) ve yine görev sırasında ölen güvenlik mensuplarının çocukları ile eşlerine ve anne-babalarına intikal eden bütün malların değerleri toplamından, veraset yoluyla intikallerde eş ve çocuklara tanınan istisna tutarının bir katı,

c- Borçlar Kanunu’nun 242’nci (11/01/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 292’nci maddesi) maddesine göre rücu koşulu ile yapılan bağışlarda, bağışlananın bağışlayandan önce ölümü halinde, bağışlayana rücu eden bağışlanmış mallar,

d- Sağlar arasında ivazsız suretle meydana gelen intikaller hariç olmak üzere kuru mülkiyet halinde intikal eden mallar (kuru mülkiyet halinde kaldığı sürece),

e- Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıflara kuruluşu için veya kurulduktan sonra tahsis olunan mallar,

f- Plaka sınırlaması uygulanan illerde, Cumhurbaşkanı Kararı ile yetkili kılınan trafik komisyonlarınca ticari plaka satışından elde edilen paralardan ticari plaka sahiplerine dağıtılan paralar,

g- 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamındaki tescilli taşınmaz kültür varlıklarının veraset ve intikal yoluyla devir ve iktisabına ilişkin işlemler,

h- Genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idareler bütçelerinden kamu iktisadi teşebbüslerine yapılacak iktisadi transferler ve yardımlar,

ı- 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu kapsamında bireysel emeklilik hesabına yapılan Devlet katkılarının hak kazanılan kısımları.

1-Veraseten İntikallerde;

Veraset yoluyla intikal eden mal, istisna haddinin altında veya istisna kapsamında kalsa dahi Vergi Dairesine Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesi verilmesi zorunludur.

2-İvassız İntikallerde;

İvazsız intikallerde ise istisna haddinin altında kalan tutarlar için Vergi Dairesine Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesi verilmesi gerekmemektedir.

Veraset ve intikal vergisi muafiyetleri aşağıdaki şekildedir;

1- Kamusal muafiyetler;

Kamu kuruluşları, emekli ve yardım sandıkları, sosyal sigorta kurumları, kamuya yararlı sayılan dernekler, siyasi partiler ve bunlara ait olan veya bunların aralarında kurdukları kuruluşlardan kurumlar vergisine tabi olmayanlar,

2- Kamu yararı amacı güden teşekküllere sağlanan muafiyetler,

Yukarıda sayılanların dışında kalan tüzel kişilere ait olup kamu yararı için; ilim, araştırma, kültür, sanat, sağlık, eğitim, din, hayır, imar, spor gibi alanlarda faaliyette bulunmak amacıyla kurulan kuruluşlar,

3- Diplomatik muafiyetler;

Yabancı devletlerin Türkiye’de bulunan elçi, maslahatgüzar ve konsolosları (fahri konsoloslar hariç) ile elçilik ve konsolosluklara mensup olan ve o devletin uyruğunda bulunan memurları ve Türkiye’de resmi bir göreve memur edilenler ve bu sayılanların aile bireyleri

veraset ve intikal vergisinden muaftır.

2021 yılı için Veraset ve İntikal Vergisi Oranları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir;

a 

Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesi aşağıdaki tabloda belirtilen süreler içinde Vergi Dairesine verilmek zorundadır.

Süreler veraseten (mirasen) intikaller ile ivazsız (karşılıksız) intikaller için ayrı iki tabloda gösterilmiştir.

Gayrimenkullerde (Taşınmazlarda)

Veraset yoluyla veya ivazsız bir şekilde intikal eden gayrimenkullerin devir ve ferağının yapılabilmesi ve üzerinde bir ayni hak tesis edilebilmesi için, gayrimenkule ya da devri istenilen hisse ise yalnız bu hisseye isabet eden verginin tamamının ödenmesi veya vergiye karşılık 6183 sayılı Kanunun 10. maddesinde yazılı olan teminatların (para, süresiz teminat mektubu, devlet iç borçlanma senetleri vs..) gösterilmesi gerekmektedir.

Menkul (Taşınır) Mallarda

Aşağıdaki kuruluşlara Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu’nun 17’nci maddesi gereğince tevkifat yapma görev ve yetkisi verilmiştir;

– Amme idare ve müesseseleri

– Bankalar

– Bankerler

– Kasa kiralayanlar

– Sigorta şirketleri

– Sair şirket ve müesseseler

– Mahkemeler

– İcra daireleri

vergiye karşılık olmak üzere.

Yukarıda sayılan kurum ve kuruluşların veraset ve intikal vergisinin konusuna giren menkul mallarla ilgili herhangi bir işlem dolayısıyla para veya senet (tahvil, hisse senedi gibi) verebilmek için mükelleflerden, bu verginin ödenmiş olduğuna dair ilgili vergi dairesinden verilmiş bir belge istemeleri gerekir.

Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesi verilip, vergi borcu ödendikten sonra ilgili vergi dairesinden ilişik kesme yazısı (borcu yoktur) alınabilmektedir.

İlişik kesme yazısı yan, Veraset ve İntikal Vergisi Borcu yoktur yazısı ibraz edilmediği takdirde, mirasa dahil menkul malı elinde bulunduran kurum veya kuruluşça veraset yolu ile intikallerde %5 (yüzde beş), ivazsız intikallerde %15 (yüzde onbeş) oranında vergi karşılığı olarak tevkifat yapılacaktır.

1- Veraseten İntikallerde:

Veraset yoluyla gerçekleşen intikallerde mükellefler beyannameyi ölen kimsenin son ikametgahının bulunduğu yerdeki vergi dairesine vermeleri gerekmektedir.

Mirasçılara veraset yoluyla intikal eden mal bulunmaması halinde Vergi Dairesine Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesi verilmesi gerekmemektedir.

Miras bırakanın ikametgahı yabancı memlekette ise Türkiye’deki son ikametgahının bulunduğu yerdeki vergi dairesine verilmesi gerekmektedir.

2- Diğer İntikallerde:

Diğer suretle gerçekleşen intikallerde beyanname;

-Tasarrufun gerçek kişilerce yapılması durumunda gerçek kişinin ikametgahının bulunduğu yerdeki vergi dairesine verilmesi gerekmektedir.

-Tasarrufun tüzel kişilerce veya diğer teşekküllerce yapılması durumunda tüzel kişilerin veya diğer teşekküllerin merkezlerinin bulunduğu yerdeki vergi dairesine verilmesi gerekmektedir.

-Tasarrufu yapan şahsın ikametgahı yabancı memlekette ise Türkiye’deki son ikametgahının bulunduğu yerdeki vergi dairesine verilmesi gerekmektedir.

Mükellefler, mirasçılık belgesini Noterden veya Sulh Hukuk Mahkemesinden aldıktan sonra Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesini aşağıdaki şekilde Vergi Dairesine verebilirsiniz.

1-Vergi Dairesine Kağıt Ortamında Başvuru:

Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesi kağıt ortamında ölenin son ikametgahının bulunduğu yer Vergi Dairesine elden veya posta yoluyla verilebilir.

Kağıt ortamında doldurulan beyanname, mirasçılar tarafından imzalanmak suretiyle verilecektir.

Beyanname istenirse mirasçıların vekili tarafından imzalanmak suretiyle de verilebilir.

Veraset yoluyla intikallerde beyanname her bir mirasçı tarafından ayrı ayrı verilebileceği gibi mirasçılar tarafından müştereken verilmesi de mümkündür. Bu durumda beyannamenin, her mükellef tarafından ayrı ayrı imzalanması gerekmektedir.

-Beyannamenin Verileceği Vergi Dairesi;

• Veraset yoluyla gerçekleşen intikallerde ölen kimsenin ikametgahının bulunduğu,
• Diğer suretle gerçekleşen intikallerde tasarrufu yapan şahsın ikametgahının bulunduğu, tasarrufun tüzel kişilerce veya diğer teşekküllerce yapılması durumunda tüzel kişilerin veya diğer teşekküllerin merkezlerinin bulunduğu,
• Miras bırakanın veya bu tasarrufu yapan şahsın ikametgahı yabancı memlekette ise Türkiye’deki son ikametgahının bulunduğu,

yerdeki vergi dairesine verilir.

• Muris veya tasarrufu yapan şahsın Türkiye’de hiç ikamet etmediği veya son ikametgahının tespit olunamadığı takdirde veraset ve intikal vergisi beyannamelerinin, veraset yoluyla veya sair surette ivazsız tarzda intikal eden malın bulunduğu veya mükelleflerin ikametgahlarının bağlı bulunduğu yer vergi dairesine (muristen intikal eden mal varlığının tamamının bu beyannamede beyan edilmesi) verilmesi Hazine ve Maliye Bakanlığınca uygun görülmüştür.

Beyanname mükellef veya vekili tarafından imzalanmalıdır. Müşterek imzalı tek beyanname verilmesi de mümkündür. Yurt dışında bulunan Türk Vatandaşları beyannamelerini yurt dışındaki konsolosluklara verebilirler.

2-İnteraktif Vergi Dairesine Elektronik Ortamda Başvuru:

Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesini elden veya posta yolu ile vermek yerine elektronik ortamda online olarak da vermek mümkündür.

Vergi Beyannamesinin İnteraktif Vergi Dairesi (ivd.gib.gov.tr) sayfasında yer alan “Veraset ve İntikal Vergisi Beyanname İşlemleri” kısmından elektronik ortamda verebilirsiniz

İnteraktif Vergi Dairesi şifreniz yok ise vergi dairesinden veya e-Devlet ile Kayıt Ol ekranından anında şifre alabilir ya da İnteraktif Vergi Dairesi sayfası üzerinden e-Devlet şifrenizle giriş yapabilirsiniz, ayrıca e-Devlet sayfasına veya internet bankacılığı sayfalarınıza ilgili şifrelerinizle giriş yaptıktan sonra da İnteraktif Vergi Dairesi’ne geçiş yapabilirsiniz.

1- Veraset ilamı (mirasçılık belgesi)

2- Varsa vasiyetname, miras mukavelenamesi

3- Varsa borç ve masraflara ait belgeler

4- Varsa ticari bilanço ve gelir tablosu

5- Taşınmazlar için tapunun fotokopisi ve taşınmazın emlak vergisine esas değerini gösteren ilgili belediyeden alınmış belge

6- Araç ve tescile tabi diğer menkuller (taşınırlar) için tescil belgesinin fotokopisi

Veraset ve intikal vergisinin tahakkukundan itibaren 3 yılda ve her yıl mayıs ve kasım aylarında olmak üzere toplam 6 eşit taksitte ödenmesi gerekir.

Gerçek ve tüzel kişilerce düzenlenen yarışma ve çekilişlerde kazananlara ödenecek ikramiyeler ile 5602 sayılı Kanun’da tanımlanan şans oyunları dolayısıyla dağıtılacak ikramiyelerden kesilen vergilerin beyanname verme süresi içinde ödenmesi gerekir.

Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesi verilip, vergi borcu ödendikten sonra ilgili vergi dairesinden ilişik kesme yazısı (borcu yoktur) alınabilir.

Bu yazı olmadan örneğin; taşınmazların tapuda mirasçılara devri, bankadaki paraların çekilmesi ve benzeri miras intikali işlemlerinin yapılması mümkün değildir. Malların intikali gerçekleştirecek tüm kişi ve kurumlar Vergi Dairesinden alınmış olan vergi ilişik kesme yazısını yani Veraset ve İntikal Vergisi Borcu Yoktur yazısını görmek isterler. Bu nedenle tüm bu intikal işlerinin gerçekleştirilebilmesinin ilk adımı Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesinin verilmesi olduğundan bu aşamada işlemlerin doğru yapılması büyük önem arz etmektedir.

Veraset ve İntikal Vergisi;

İnternetten ivd.gib.gov.tr adresinden veya GİB Mobil uygulamasından ister İnteraktif Vergi Dairesine giriş yaparak, ister giriş yapmadan Hızlı Ödeme adımlarından “Belge Numarası İle Ödeme” üzerinden;

1- Anlaşmalı bankaların kredi kartları ile

2- Anlaşmalı bankaların banka kartları veya banka hesabından,

3- Yabancı ülkede faaliyet gösteren bankaların kredi kartları, banka kartları ve diğer ödeme yöntemleri ile

4-Anlaşmalı bankaların;

– Şubelerinden,

– Alternatif ödeme kanallarından (İnternet Bankacılığı, Telefon Bankacılığı, Mobil Bankacılık vb.),

5- PTT işyerlerinden,

6- Tüm vergi dairelerinden,

ödenebilir.

Av. Ramazan Çakmakcı

1969 yılında Karşıyaka'da doğdu.
1987 yılında İzmir Çınarlı Teknik Lisesi Elektrik bölümünden ve 1993 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesia´nden mezun oldu.
İstanbul Barosu Mevzuatı Araştırma ve Geliştirme Komisyonu Başkan Yardımcılığı görevine uzun yıllar devam etti. İstanbul Barosu Avukat Hakları Merkezia´nin kurucu üyeliği ve uzun süre merkez yönetim kurulu üyeliğinde bulundu. İstanbul Barosu Sağlık Komisyonu üyeliğinde de bulunan Çakmakcı, İstanbul Barosu “Avukat Hakları” ve “CMK” Eğitim sertifikalarına sahiptir.
Lebib Yalkın Yayınlarında Vergi ve Ticaret Hukuku Mevzuat Uzmanı ve Mükellefin Dergisi Yazı İşleri Müdür Yardımcısı olarak çalıştıktan sonra. Türkiye İş Bankası Hukuk İşleri Müdürlüğünde uzun süre Avukatlık yapan Çakmakcı aynı zamanda Türkiye İş Bankası Eğitim Müdürlüğünde orta ve üst düzey yöneticilere “Hukuk Eğitmeni” olarak hukuk dersleri verdi.
Halen Kadıköya´de İstanbul Barosuna kayıtlı olarak serbest avukatlık yapmaktadır.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Uzlaştırma Bürosunda Uzlaştırmacı olarak görev yapmıştır. Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi "Uzlaştırmacı Eğiticiliği Eğitimi" sertifikasına sahiptir.
Türkiye Barolar Birliği "Arama Konferansı" Moderatörlük Eğitimini tamamlamıştır.
Türkiye Barolar Birliği Avukat Hakları Merkezi (TBB AHM) Yürütme Kurulu'na atanmış olup halen TBB AHM Genel Sekreterliği görevini yürütmektedir. Antalya Barosu, Mersin Barosu ve Hatay Barosu’nda Avukatlık Hukuku üzerine seminerler vermiştir. Seminerleri TBB Televizyonunda yayınlanmıştır. "Avukat Hakları" isimli TBB AHM iç eğitim yayınını hazırlamıştır.
Türkiye Barolar Birliği Hukuk Okur Yazarlığı Eğitmenidir.
Türkiye Bankalar Birliği Eğitim Merkezinde “Hukuk Eğitmeni” olarak dersler vermeye devam etmektedir.
Ankara Barosu “Yapay Zeka Hukuku Merkezi” Danışma Kurulu üyesidir.
İstanbul Barosu Genel Kurulunca 2018-2020 dönemi için “Türkiye Barolar Birliği Delegesi” seçilmiştir.
İstanbul Barosu “Baro Meclisi” üyesidir.
Önce İlke Çağdaş Avukatlar Grubu üyesidir.
İstanbul Barosu Avukat Hakları Merkezi, Banka ve Finans Hukuku Komisyonu ve Bilişim Hukuku Komisyonu üyesidir.
Arabuluculukta Taraf Avukatları Grubunun (ATAG) kurucularından olup arabuluculuk ve avukat ilişkileri konusunda söyleşiler düzenlemekte ve kampanyalar yürütmektedir.
Legal Yayıncılık A.Ş. Legal Kitabevi A.Ş. ve Arnavutluk'ta Legal Publishing Shpk'nin kurucu ortağı ve yönetim kurulu üyesidir.
Türkiyenin en kapsamlı hukuk veri tabanı olan "Legal Online Veri Tabanı" nın kurucularından ve sürdürücülerindendir.
Halen YÖK - TÜBİTAK ULAKBİM'e kayıtlı hakemli olan İstanbul’da yayınlanan 10 akademik hukuk dergisinin ve Tiran'da Arnavutça / İngilizce yayınlanan Revista Akademike Legal isimli hukuk dergisinin “Sorumlu Yazı İşleri Müdürü” dür.
Hukuki makaleleri çeşitli gazete ve dergilerde yayınlanmıştır.
Yayınlanmış hukuk kitapları ve mevzuat derlemeleri bulunmaktadır
Modern Hukuk Akademisinin (Modern Law Academy A.Ş.) kurucu ortağı olup halen Modern Hukuk Akademisinin Başkanı ve Hukuk Eğitmenidir. Modern Hukuk Akademisi olarak "Sağlık ve Hukuk Gündemi" ve "Hukuk Söyleşileri" başlıklı söyleşileri hukukçu ve doktorların katılımı ile gerçekleştirmekte ve söyleşileri sosyal medya üzerinden online yayınlamaktadır.
Kadıköyü Bilim Kültür ve Sanat Dostları Derneğinin üyesidir. Moda sahilinin çevre yolu ile yok edilmesine ve yeşil alanların betonlaşmasına karşı faaliyetler yürütmüştür.
Kamu Yararını Savunma Derneğinin Başkanıdır. KYSD faaliyetleri çerçevesinde, çevre, kadın ve avukat haklarına yönelik mücadele yürütmektedir.
Moda'nın Renkleri Müzik Korosunda “Korist” olan Çakmakcı, Türkçe / İngilizce yayınlanan “Makam Müzik Dergisi” isimli Türk Müziği Dergisinin Sorumlu Yazı İşleri Müdürüdür.
Yemek Kitapları editörü olup editörlüğünü yaptığı iki ayrı yemek kitabı ile Gourmand Cookbooks Awards tarafından “Dünyanın En İyisi” ödülüne layık görülmüştür.
Temel Osmanlıca ve Arnavutça bilgisine sahiptir.

Değerli Fortune okuyucuları,

Bu yazımda Veraset ve İntikal Vergisi uygulamasında yurt dışında yaşayan ve çifte vatandaşlığı olanlara intikal eden yurt dışındaki mallarla ilgili değerlendirmelerimi sizinle paylaşmak istiyorum.

Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu 1959 yılında vergi mevzuatımıza girmiştir. Her ne kadar altmış yıla yakın süre geçmiş ve bu arada ekonomik aktiviteler önemli oranda değişmiş olsa da küçük değişiklikler dışında, Kanun ilk yayım tarihindeki ruhunu aynen taşımaktadır.

Kanunun birinci maddesinde Veraset ve İntikal Vergisi kapsamına giren hususlar sayılmıştır. Buna göre Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına ait mallar ile Türkiye'de bulunan malların veraset tarikiyle veya herhangi bir suretle olursa olsun ivazsız bir tarzda bir şahıstan diğer şahsa intikali Veraset ve İntikal Vergisine tabi bulunmaktadır. Yine bu vergi, Türk tabiiyetinde bulunan şahısların ecnebi memleketlerde aynı yollardan iktisap edecekleri mallara da uygulanmaktadır. Özetle Türk vatandaşı olan bir kişinin dünyanın neresinde olursa olsun sahip olduğu malların yine bir Türk vatandaşına miras veya ivazsız (bir bedel karşılığı olmaksızın) intikal etmesi halinde intikal eden mallar Veraset ve İntikal Vergisine tabi bulunmaktadır. Ayrıca sahibi kim olursa olsun Türkiye’de bulunan malların herhangi bir suretle başka bir şahsa intikal etmesi halinde de söz konusu malların intikali Veraset ve İntikal Vergisine tabidir. Bu şahısların Türk vatandaşı olup olmamalarının vergileme açısından bir önemi yoktur. Söz konusu tanıma bakıldığında Kanunun kapsamının oldukça geniş tutulduğunu görürüz. Buna karşın Türkiye Cumhuriyeti vatandaşının Türkiye sınırları dışında bulunan malını miras veya diğer bir suretle ivazsız bir tarzda iktisap eden ve Türkiye'de ikametgâhı olmayan yabancı şahıslar Veraset ve İntikal Vergisi kapsamı dışındadır.

Kanunun kapsamı açık gibi görünmekle birlikte uygulamada bazı sıkıntılar ortaya çıkmaktadır.  Özellikle 1960’lı yıllardan sonra Türk vatandaşlarının göçü ile çifte vatandaşlık durumu halinde, çifte vatandaş olanların Kanun kapsamında olup olmadığı belli değildir. Bu kişilerin yabancı sayılmaları ve Türkiye’de ikamet etmemeleri halinde bunlara intikal eden ve Türkiye dışında bulunan mallar vergiye tabi olmayacaktır. Ancak Türk vatandaşı sayılırlarsa bu mallar vergiye tabi olacaktır.

Kanaatimizce Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun çağdaş bir yapıya kavuşturulması ve vatandaşlık esasından vaz geçilerek ikamete bağlı vergileme yoluna gidilmesi en mantıklı çözüm olarak gözükmektedir.

Leon Aslan Coşkun

Veraset sistemi, Osmanlı Devleti'nde tahta çıkacak kişiyi belirlemekte kullanılmaktadır. Bu sistem zaman içinde şekil değiştirmiştir. Veraset sistemi en kısa hali ile padişah öldükten sonra onun soyundan kimin başa geçeceğini belirleme yoludur. Peki veraset sistemi nedir, amacı ve sonuçları neler? İşte veraset sistemi ile ilgili tüm detaylar!

VERASET SİSTEMİ NEDİR?

Kısaca veraset sistemi tahtın kime geçeceğini belirleme yoludur. Türk İslam Devletleri'nde uygulanan veraset sistemi, devletin hükümdarı öldüğünde, onun yerine geçecek yeni hükümdarı belirlemekte kullanılan usuldür. Türk İslam Devletleri tarihi boyunca hükümdarın ilahi bir varlık olduğuna inanılmıştır. Devletin hükümdarı, Allah'ın seçtiği kişi olarak değerlendirilip, O'nun temsilcisi, O'nun yeryüzündeki sureti olarak değerlendirilmiştir. Devletin hükümdarının soyundan gelen kişilere de bu yetkinin geçeceğine inanılmıştır. Bu nedenle de hükümdar öldüğünde, onun soyundan gelen birinin başa geçmesi gerekmiştir. İşte devletin hükümdarı öldüğünde, onun alt soyundan gelen birinin tahta çıkmasını sağlayan sisteme de veraset sistemi denmektedir.

Veraset sistemi monarşinin en bilinen yönetim sistemidir. Bu sisteme göre tahta çıkacak kişinin, kendisinden önceki hükümdarın soyundan gelmesi gerekmektedir. Veraset sistemi, devleti yönetme yetkisini aynı hanedan içinde tutmakla birlikte, haneden içinde yaşanan kavga sayısını da bir hayli arttırmıştır. Zira kardeşler arasında tahta çıkma yarışının başlamasının sebebi veraset sistemidir. Osmanlı Devleti de veraset sistemini uygulayan bir devlet olarak tarihte boy göstermiştir.

VERASET SİSTEMİNİN AMACI

Veraset sisteminin amacı, ülke yönetimini bir hane içinde tutabilmektir. Veraset sisteminde hükümdarlık babadan oğula geçerek, devleti tek bir hanenin tekelinde tutmaktadır.

OSMANLI'DA VERASET SİSTEMİ NASIL UYGULANMIŞTIR?

Osmanlı Devleti de kuruluş anından beri veraset sistemini benimsemiştir. Veraset sistemi, Osman Bey zamanından beri Osmanlı Devleti'nde uygulanmaktadır. Lakin veraset sistemi Osmanlı tarihi boyunca değişikliklere uğramıştır. Bunun sebebi ise veraset sisteminde kutsal sayılan hükümdarın soyundan gelen herkesin de kutsal sayılmasıdır. Yani bir padişahın soyundan gelen çocukları, torunları, yeğenleri vb. tüm akrabalar, kutsaldır. Bu durumda birçok karışıklığa yol açmaktadır. Osmanlı Devleti de bu karışıklıkları çözmek için bazı yollara başvurmak zorunda kalmıştır. O halde soru şudur: Osmanlı'da veraset sistemi nasıl uygulanmıştır?

Veraset sisteminin temelinde ülkenin hanedan üyelerinin her birinin ortak malı olması yatmaktadır. Osman Bey döneminde, bu anlayış benimsenmiştir. Bu dönemde hanedandan olan herkesin tahta çıkma hakkı bulunmaktadır. Lakin bu durum taht kavgalarına ve veraset sisteminde düzensizliklere sebebiyet verdiği için, bu anlayış 1. Murad döneminde terk edilmiş ve veraset sisteminde birtakım değişikliklere gidilmiştir.

VERASET SİSTEMİNDE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

Veraset sisteminin temelinde yatan ülkenin hanedanın ortak malı olması, Osmanlı Devleti'nde taht kavgaları başta olmak üzere birtakım karışıklıklara ve sorunlara sebebiyet vermiştir. Bu nedenle 1. Murad dönemi ile birlikte veraset sistemi anlayışına bazı değişikliler getirilmiştir. Zira veraset sisteminin orijinal hali ile uygulanması birçok Türk Devleti'nin yıkılma nedenidir. Osmanlı Devleti, bu duruma mahal vermemek adına erken dönemlerden itibaren tedbirler almıştır. Veraset sisteminde yapılan değişiklikler, ülkenin merkezi otoritesini sağlamlaştırmıştır.

Veraset sistemindeki ilk değişikliği 1. Murad yapmıştır. Bu değişikliğe göre ülke hanedanın ortak malı olmaktan çıkarılmış ve padişahı ile onun çocuklarının malı sayılmıştır. Böylece tahta çıkma hakkı yalnızca padişahın çocuklarının olmuştur. 1. Murad'ın getirdiği bu değişiklik ile taht kavgaları azalmış, lakin sona ermemiştir. Zira hala padişah öldüğünde tahta kimin geçeceği net olarak belli değildir. Bu nedenle veraset sisteminde tekrar değişikliğe gidilmiştir.

Fatih Sultan Mehmet tahta geçtiğinde veraset sisteminde ikinci değişikliği yapmıştır. Aslında bu bir değişiklik değil, veraset sistemine yapılan bir genişletme konumundadır. Bu değişiklik ile padişah olan kardeşin diğer kardeşlerini öldürülmesine izin verilmiştir. Yani kardeş katli kanunlaştırılmıştır. Fatih Sultan Mehmet bunu şöyle izah etmiştir; devletin bekası ve nizam-ı alem için kardeş katli vaciptir. Böylece Osmanlı Devleti'nde kardeş katli dönemi başlamıştır. Fatih'in bu uygulaması veraset sistemini düzenli hale getirmediği gibi, tahta çıkma kavgaları da artmış ve vahşileşmiştir.

Veraset sisteminde yapılan değişikliklerden bir diğeri ise 1. Ahmet tarafından yapılmıştır. Bu değişiklik ile eski uygulamanın yerini ekber ve erşat usulü almıştır. Buna göre; devletin başına gelecek ve padişah olacak kişi hanedanın en büyük ve aklı başında üyesidir. Bu uygulamanın ortaya çıkmasının nedeni kardeş katilini önlemektir. Lakin bu uygulamanın ise Osmanlı Devleti'ne hatırı sayılır oranda olumsuz etkisi olmuştur. Zira bu uygulama ile birlikte şehzadelerin sancağa çıkması yasaklanmış ve kafes usulü benimsenmiştir. Bu da deneyimsiz şehzadelerin tahta çıkmasına neden olmuştur.

VERASET SİSTEMİNİN SONUÇLARI

Veraset sistemi Osmanlı tarihi boyunca türlü değişikliklere uğramıştır. Bu değişikliklerin yapılmasının temel sebebi veraset sisteminin olumsuz sonuçlarını ortadan kaldırmaktır. Bu amaçla çeşitli padişahlar birtakım değişiklikler yapsa da, bu olumsuz sonuçlar tam anlamı ile ortadan kaldırılamamıştır. Veraset sisteminin sonuçlarının başında merkezi otoriteyi güçlendirmesi gelmektedir. Zira veraset sistemi sayesinde yönetim hep bir ailenin tekelinde olacaktır. Bu da merkeziyetçiliği güçlendirecektir. Veraset sistemi sonuçlarından bir diğer ise ne yazık ki haneden içi kavgaların ve karışıklıkların çıkmasıdır. 1. Ahmet, ekber ve erşat sistemini getirene kadar Osmanlı Devleti'nde hanedan içi tahta çıkma kavgaları ve aile üyelerinin birbirlerini öldürmeleri sık yaşanan durumlar olmuşlardır.