Vücutta Kahverengi Lekeler Karaciğer
Hangi renk, hangi hastalığa işaret ediyor?
Beyaz, sarı, pembe, mavi, mor… Ciltte leke deyip geçmeyin. Bu lekeler cildinizin normal bir bileşeni olabileceği gibi, herhangi bir sistemik veya cilt hastalığına işaret edebiliyor.
Özellikle tiroit bezi hastalıkları, demir metabolizması bozuklukları, böbrek üstü bezi ve karaciğer hastalıkları ile kan değerlerindeki değişiklikler leke artışına neden olabilecek başlıca sağlık sorunlarını oluşturuyor. Bazı lekeler ise tamamen mantar veya vitiligo gibi cilt hastalığı nedeniyle ortaya çıkıyor ve tedavi edilmezse lekelerde artış görülüyor. Bu nedenle ciltte oluşan lekelerin mutlaka bir dermatoloji uzmanı tarafından değerlendirilmesi büyük önem taşıyor. Dermatoloji Uzmanı Dr. Selda Yıldırım, vücudun ciltte hangi renklerle hastalık sinyali verdiğini şöyle sıralıyor:
BEYAZ
Vücut mantarı: Ciltteki sınırlı beyazlık kazıyınca kepekleniyorsa, bunun nedeni Tinea versicolor adı verilen vücut mantarı olabiliyor. Yüzeyel bir mantar enfeksiyonu olan Tinea versicolor; özellikle sırtta, göğsün ön yüzünde, karında ve kollarda yerleşiyor. Genellikle mercimek tanesi kadar küçük lezyonlar, bazen de birleşerek daha büyük lekeler oluşturabiliyor. Bulaşma riski oldukça düşük olan bu enfeksiyon sıklıkla kaşıntısız oluyor ve estetik sorun dışında hastayı rahatsız etmiyor.
Vitiligo : Tebeşir beyazı denilen bir tonda oluşan bu hastalık belirli alanlarda deriye rengini veren hücrelerin tümüyle yok olması nedeniyle oluşuyor. Vücutta tek sayıda olabileceği gibi, çok sayıda farklı lokalizasyonlarda da yerleşebiliyor. Vitiligo; diyabet, pernisiyöz anemi, tiroidit ve addison hastalığı gibi hastalıklarla birliktelik olabiliyor.
SARI
Sarılık: Ciltte sarılık, çeşitli nedenlerle safra kesesinden safra akışı engellendiğinde ya da mıkroplara bağlı olarak karaciğerin zarar gördüğü durumlarda görülebiliyor. Cilt, kanda artan bilirubin maddesi nedeniyle sarı renk alıyor. Sarı renk değişimine kaşıntı ve kaşımaya bağlı oluşan kabuklu yaralar da eşlik edebiliyor.
PEMBE - KIRMIZI
Kurdeşen: Ciltteki oluşan pembelik veya kızarıklık bulunduğu yerde 24 saat içinde kaybolup tekrar oluşuyorsa, buna ek olarak kaşıntı ve kabarıklık da eşlik ediyorsa, altında yatan neden halk arasında “kurdeşen” denilen ürtiker hastalığı olabiliyor. Lezyonlar derideki kan damarlarından çevredeki dokuya geçici olarak plazma sızması sonucu oluşuyor.
Vücut mantarı: Tinea corporis, yani vücut mantarı, erişkinlerde kırmızı lekenin en sık görülün sebeplerinden biri. Hastalık enfekte kişilerden temas, hayvan ya da toprağa dokunma yoluyla bulaşıyor. Keskin sınırlı lekeler çevreye doğru genişlerken ortası normal bir görünüm almaya başlıyor. Bazen iç içe geçmiş halka görünümü oluşabiliyor. Lekeye sıklıkla kaşıntı şikayeti de eşlik ediyor.
Gül hastalığı: Özellikle bahar aylarında gövdede deri çizgilerine paralel yerleşim gösteren pembemsi lekeler gül hastalığının belirtisi olabiliyor. Haberci lezyon olarak adlandırılıan ilk leke yaygın döküntüden birkaç gün ya da birkaç hafta önce ortaya çıkıyor. Diğer lezyonlara göre daha büyük oluyor. Daha sonra çevresinde kepeklenme bulunan daha küçük lekeler ortaya çıkıyor. Bulaşma özelliği olmayan gül hastalığı genellikle hafta içinde kendini sınırlıyor.
Sedef : Sedef hastalığı gümüş veya sedef gibi beyaz, bol kepekli, kırmızılığı ise biftek kırmızısı gibi canlı bir hastalık. Sıklıkla diz, dirsek ve saçlı deride ense bölgesi en sık tutulum alanlarını oluşturuyor. Hastalık şiddetli seyredebiliyor ve geniş alanları kaplayabiliyor.
MAVİ – MOR
Kalp hastalıkları: Özellikle arteryal ve venöz damarlardaki kanın karışmasına neden olan konjenital (doğumsal) kalp hastalıklarında dil, dudak, burun ucu, parmak uçları gibi bedenin uç kısımlarında mavi-mor renk değişikliği görülüyor. Kalp yetmezliği sonucunda dolaşımın bozulduğu durumlarda da cilt terli, soluk, gri-mavi renk alabiliyor.
KOAH : Oksijenlenmenin bozulduğu; tıkayıcı bir akciğer hastalığı olan KOAH’da da hastalığın evresine göre özellikle dudaklar ve çevresinde mor renk değişikliği gözlemleniyor.
Travma: Özellikle deri altı yağ dokusu daha az olan hassas bölgelerde, darbeye maruz kalınması sonucu, cilt altında damar kanaması nedeniyle bölgesel olarak mor renk oluşabiliyor.
C ve K vitamini eksiklikleri: C ve K vitamini eksikliklerinde de deride mikro kanamalar olabileceği için çok sayıda odakta mor renk değişikliği görülebiliyor.
Vaskülit: Eğer kırmızı lekeler deriden kabarık, ödemli ise vaskülit, bir başka deyişle iltihabi damar hastalığı açısından araştırılmalı. Vaskülit, kan damarlarında çeşitli sebeplere bağlı hasar sonucu ortaya çıkan hastalık grubu. Vaskülite neden olan hastalıklarda ateş, halsizlik, karın ağrısı, eklem ağrısı gibi sistemik belirtiler veya kanlı idrar yakınmaları da görülebiliyor.
Çeşitli kanser türleri: Bacaklarda vaskülit (iltihabi damar hastalığı) olarak değerlendirilen kırmızı -mor, ağrılı döküntüler ve yaralar lenfoma-lösemiden kaynaklanabiliyor. Özellikle sırt bölgesinde ani başlangıçlı kahverengi-kabuklu döküntüler mide, bağırsak, meme kanseri ya da lenfoma sonucu gelişebiliyor. Tüm vücutta yaygın kızarıklık ve kepeklenme lenfoma ve lösemi belirtisi olabiliyor.
KAHVERENGİ
Böbrek yetmezliği: Böbrek yetmezliğinde deri rengi toprak rengine benzer kahverengi bir hal alıyor. Ciltte kuruluk, pullanma ve şiddetli kaşıntı belirtileri de sık görülüyor.
SAĞLIK HABERLER&#x;
Karaciğer hastalığının ciltteki 8 belirtisine dikkat
Prof. Dr. Onur Yaprak, ciltteki değişikliklerin karaciğer hastalıklarının belirtisi olabileceğini belirterek önemli açıklamalarda bulundu.
Toplumda çoğu insan ciltte oluşan sivilcelerin karaciğerde bir sorundan kaynaklanıp kaynaklanmadığını merak ediyor. Konuya ilişkin açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Yaprak, sivilce ve karaciğer hastalıkları arasında herhangi bir ilişki bulunmadığını ancak karaciğer hastalıklarının ciltte bazı benzer sorunlar ile birlikte olabileceğini bildirdi.
Prof. Dr. Yaprak, derideki bazı değişikliklerin karaciğer hastalığının ilk ipucu olabildiğine dikkati çekerek, “Bu belirtileri tanımak, karaciğer rahatsızlıklarını erken teşhis etmek için çok önemlidir. Karaciğerin protein sentezi, karbonhidrat ve yağ metabolizması, kolesterol sentezi, pıhtılaşma faktörlerinin sentezi, safra üretimi, toksik maddelerin vücuttan uzaklaştırılması, vitamin depolanması da dahil olmak üzere yüzlerce yaptığı işlev vardır.
Vücudun en büyük ikinci organı olan karaciğerdeki problemler sıklıkla vücudun en büyük organı olan deride bazı değişikliklere yol açar. Ancak cildimizde görülen değişiklerin çok az bir oranının karaciğer hastalıkları ile ilişkisi kurulabilir. Gebelikten tiroit hastalıklarına, alerjik hastalıklardan kan hastalıklarına, romatolojik ve otoimmun hastalıklara kadar birçok sistemik durum ciltte benzer sorunlara yol açabilir. Karaciğer hastalıklarına yol açan sorunlar içinde özellikle cilt bulgusu veren durumlar kronik alkolizm, hepatit C ve primer biliyer sirozlardır. Kronik alkol kullananların yüzde 43’ünün, alkole bağlı siroz olan kişilerin ise yüzde 72’sinde ciltte bazı bulgular gelişir” diye konuştu.
"SARARMA, KAŞINTI, KIZARIKLIKLAR, MORLUKLAR OLUŞABİLİR"
Karaciğerin işlevlerinde olan bozulmaların ciltteki 8 belirtisini Prof. Dr. Yaprak, şu şekilde açıkladı:
CİLTTE SARARMA
“Hiperbilirubineminin ana belirtisi olan sarılık, genellikle serum bilirubin seviyeleri veya mg/dL'yi aştığında fark edilir. Bilirubin safraya sarı-yeşil rengi veren maddedir. Safra atılımının bozulması cilt ve göz akında sararma ile kendisini gösterir.
KAŞINTI
Karaciğer hasara uğrarsa karaciğer tarafından ifraz edilemeyen safra tuzları ve toksik maddelerin deride birikimi şiddetli kaşıntıya yol açar. Kaşıntı avuç içi, el ve ayaklarda daha fazladır.
CİLTTE NOKTASAL KIZARIKLIKLAR
Küçük kılcal damar genişlemelerine bağlı olan noktasal eritemler gözlenebilir. Bu kızarıklıklar genellikle yüz ve gövdede gelişir. Karakteristik olarak merkezi damar ve simetrik olarak yayılan ince dallar şeklindedir. Üzerlerine baskı uygulandığında solar, baskı kaldırıldığında tekrar görünür hale gelirler. Bu duruma neden olarak vücutta östrojen artışı sorumlu tutulmaktadır. Karaciğer hastalıklarında östrojenin karaciğerde yıkılımının azalmasına bağlıdır. Bunun dışında karaciğer hastalarında dalak büyümesine bağlı trombosit yıkılımı olur. Düşük trombosit sayıları da purpura ismini verdiğimiz benzer cilt lezyonlarına yol açarlar.
AVUÇ İÇLERİNDE KIZARMA
Bu bulguya palmar eritem denilir. Yüksek prostosiklin ve nitrik oksit nedeni ile kaynaklı olup karaciğer sirozu olan hastaların yüzde 23’ünde gözlenir.
Saç dökülmesi ve tırnak şekil bozuklukları.
CİLTTE KAŞINTILI VE SERT NODÜLLER
Sıklıkla kollarda, omuzlarda ve bacaklarda gelişir. Birkaç mm’den 1 santime kadar değişen çaplarda olur ve sıklıkla hepatit C sirozu olan hastalarda saptanır. Nodüllerin olduğu alan çizildiğinde veya tahriş olduğunda bunun oluşma riski daha yüksektir. Bu nedenle de cildini kaşıyan kişilerde nodüller daha fazla görülür.
CİLTTE MORLUKLAR
Karaciğer hastalarında pıhtılaşma bozulduğu için en ufak darbelerde deride morluklar oluşur.
Bunların dışında Porphyria cutanea tarda isimli çok nadir görülen genetik bir metabolizma hastalığının karaciğer tutuluşunda ağrılı kabarcıklar, yara izi, cilt renginde değişiklikler oluşur. Karaciğerde porfirin adı verilen ve kan dolaşımına giren ve teninize zarar veren proteinlerin birikmesinden kaynaklanır. Güneşe maruz kalma durumunda genellikle eller, kollar, kulak, boyun ve yüz gibi açıkta kalan ciltte kabarcıklar, cilt renginde değişiklikler, ciltte kalınlaşma veya incelme, kızarıklık, kaşıntı, döküntü ile karakterizedir.”
Karaciğerkaraciğer kanseriKaraciğer yağlanmasıkaraciğer yetmezliği