Vücutta Parazit Ne Demek

Bağırsaklarda ve cildin dış yüzeyinde ortaya çıkabilen yaşam kalitesini düşüren parazit hakkında merak edilenleri sizler için araştırdık. Günlük yaşam kalitesini düşürür ve sosyal ortamdan uzaklaştırır. Peki parazit neden olur? Parazit belirtileri nelerdir? Parazitin tedavisi var mıdır? Şiddetli bağırsak ağrılarına ve cilt yüzeyinde kaşınmaya neden olan parazite dair her şeyi haberin detayında bulabilirsin.

İki türlü parazitin vücuda girme yolu vardır. Bir sularda yaşayan amipler diğeri ise tam pişirilmeyen yemeklerden dolayı bulaşan kurtcuklardır. Bunlar başka bir canlıya bağlı yaşarlar. Aynı zamanda bulundukları yerleri deformasyona uğratırlar. Temizlenmeyen meyve ve sebzelerden özellikle yeşilliklerden mideye oradan da bağırsaklara giderek yaşam alanı bulurlar. Diğer türlü ise temizlenmemiş suların içme sularına karışması ile yine ağız yolu ile bulaşırlar. Bunlar vücudun hemen her yerinde yaşayabilirler. Yapılan araştırmalarda salam ve sucuk gibi yiyeceklerden kaynaklı parazit bulaşmasında oldukça yüksektir. Bunun nedeni ise bu yiyeceklerin işlemlerinse pişirilmemiş sıkıştırılmış et kullanılmasıdır. Aynı zamanda vücudun dış kısmında kirpiklerde kaşlarda ya da ciltte de yaşam alanı bulan hava yolu ile bulaşan parazitler vardır. Kirli ortamlardan ciltte yerleşen bu parazitler vücut uyku durumundayken harekete geçerler. Bazı kimselerin vücutlarında bu yüzden nedensiz kızarıklıklar ve döküntüler oluşur. 

PARAZİTLERİN ÇEŞİTLERİ VE BELİRTİLERİ NELERDİR?

- Parazit çeşidine göre farklı belirti gösterir. Bağırsak parazitleri kurt olduklarından dışkılama esnasında makat bölgesinin ağız kısmında şiddetli kaşınmaya neden olur. Kızarıklık ve ağrı ile kendilerini göstermenin yanı sıra şiddetli karın ağrısına ani zayıflamaya ve vücuttaki vitamin minerallerin sayısının düşmesine de sebebiyet verirler. Bu da halsizlik yorgunluk ten renginde solgunluk gibi komplikasyonlarla kendini gösterir. Aynı zamanda uyurken aşırı derecede ağzınızdan salya geliyorsa bağırsak kurdunuz olabilir.

bağırsaklardaki parazit kurtlar

- Su yolu ile bulaşan parazitlerin en yaygın belirtisi ishaldir. Buna bağlı vücut hızlı bir şekilde sıvı kaybına neden olur. Baş ağrısı iştahsızlık mide de ani kramplı ağrılar. Sinir sistemine zarar veren parazitler vücut hareketlerinin kısıtlanmasına bile neden olabilir.

bağırsaklara yapışan parazitler şiddetli kramplara neden olur

- Vücudun diş yüzeyine yerleşen parazitler ise göz ve ağız çevresinde yaralara neden olur. Aynı zamanda saç dökülmesine ve deride kızarıklık kaşıntıya neden olabilirler. Cilt yüzeyinde parazitlerin en rahat yaşadıkları yerler ise tırnak arası kirpikler kaşlar ve göbek deliğidir. Buralara yerleşen parazitler ciddi cilt deformasyonlarına neden olurlar. 

bağırsak paraziti

PARAZİTLERİN TEDAVİ YÖNTEMİ NELERDİR?

Bağırsak parazidi olan kişinin tüm ailesi tedavi edilmelidir. Bunun nedeni ise bu parazit türünün diğerlerine oranla daha çabuk bulaşmasından kaynaklıdır. Uzman doktorlar bazı tetkiklerle vücuttaki parazitlerin türüne bakar. Buna göre tedavi geliştirilir. Tüm parazitler için temizlik önemlidir. Bu yüzden kişinin kişisel temizliğine dikkat etmesi gerekir. Aynı zamanda uzman doktor ilaç tedavisi ile parazitleri vücuttan atmaya çalışır. Yanı sıra kişinin sağlıklı beslenmesi gerekir. Özellikle antioksidan oranı yüksek domates ve portakal suyunu düzenli tüketerek tedavi sürecini hızlandırır. 

hindistan suyu

- Antibiyotik özelliği olan Hindistan suyu vücuttaki tüm zararlı hücreleri ve parazitleir atmada etkilidir. Sabah aç karna bir bardak hindistan suyun ve içerisine bir yemek kaşığı zeytin yağı ekleyerek tüketin.

domates suyu

- Antioksidan bakımından zengin olan güçlü besin ise domatesdir. 2 orta boy domates suyunu çıkarıp içerisine bir tatlı kaşığı karabiber ve bir çay kaşığı tuz ekleyip bir cezvede 5 dakika kaynatın. Aç karna her sabah bir bardak tüketin. 

limon nane

LİMON NANE

1 kaşık kurutulmuş nane

Bir bardak içeme suyu

Yarım bardak taze sıkılmış limon suyu

Bir bardak su ile naneyi kaynatın. Daha sonra içerisine limon suyunu ekleyip dilerseniz yarım çay kaşığı tuz ilave edip karıştırıp her gün aç karna tüketiniz.

lavanta yağı

PARAZİTLER İÇİN ÖZEL KÜRLER

Kaş ve kirpikler için gece yatmadan önce kaş ve kirpiklerinize lavanta yağı sürdüğünüzde parazitlerin uyurken harekete geçmesini önlemiş olursunuz. Aynı zamanda yatağınızı da lavanta ile yıkamalısınız. Bağırsak parazitleri için ise günde bir yemek kaşığı çiğ kekik baharatı tüketilebilir. 

İLİŞKİLİ HABER

İLİŞKİLİ HABER

EVCİL HAYVANLARIMIZ

Konuyu Hazırlayan: Bio.İpek Niksarlı

EVCİL HAYVANLARDAN İNSANLARA BULAŞABİLECEK PARAZİTLER

Üniversitemizin bulunduğu kampus ortamında çeşitli hayvanlar bulunmaktadır. Özellikle de sahipsiz yada lojman çevrelerinde özel olarak beslenen kedi ve köpekler yaşantımızın içinde yer almaktadır.        

Hijyenik şartların yeterli düzeyde sağlanamadığı durumlarda sağlığımız açısından sorunlar yaşayabiliriz. Bu hayvanların sağlığını tehdit eden unsurlar olan pireler, keneler ve bağırsak kurtları insanlara da geçebilmektedir. 

Kedi, köpek gibi evcil hayvanların barsaklarında gelişen bazı solucan tiplerinin dişileri, yumurtalarını bu hayvanların dışkısına bırakırlar. Dışkı ile dışarı atılan yumurtalar etrafa yayılırken; aynı zamanda hayvanların tüyleri arasına da girerler. Bunlar hayvanlarla temasta bulunun insanlara çeşitli yollardan bulaşarak enfeksiyona neden olur.  

Genel olarak parazitler tek hücreliler ( protozoanlar ) ve çok hücreliler (metazoalar) olarak iki grupta incelenebilir. Kedi ve köpek gibi evcil hayvanlardan insanlara geçen iç parazitler aşağıdaki şemada gösterilmektedir.

1) Protozoonlar (Tek hücreli) ·         Sporozoalar (Sporlular) *Toxoplazma gondii

Toxoplazma gondii

Kamçılılar *Leishmania donovani *Leishmania tropica

Leishmania

Leishmania tropica

2) Metazoalar (Çok hücreliler)      Plathelminthes (Yassı solucanlar) **Sestodlar (Şeritler) *Echinococcus granulosus (kist hidatik )

Plathelminthes

Echinococcus granulosus

Nemahelminthes (Yuvarlak solucanlar) *Ancylostoma caninum *Toxocara canis

Ancylostoma caninum

Toxocara canis

Yukarıdaki belirtildiği  üzere Toxoplasma gondii ve Leishmania adı verilen iki önemli parazit tek hücreliler grubunda yer alır.

(Toxoplasma gondii)                                                                                      (Leishmania)

Toxoplasma gondii kedi barsağında mevcut olup dışkısı ile bulaştırıcı olduğu saptanmıştır. Bu yolla alınan parazit insanda hastalık yapabilir. Kedinin dışkısı ile atılan ookist formdaki parazitlerin ağız yolu ile alınması sonucunda barsaklarda kistler açılır. Trofozoid forma dönüşerek epitel hücrelerinde çoğalırlar. Bu hücreleri eriterek , kan ve lenf dolaşımına geçerek tüm vücuda yayılırlar. Başta beyin ve retina olmak üzere karaciğer, akciğer ve dalakda yerleşerek kistik forma dönerler.

 Gebelik sırasında bu durumu yaşayan anneden fetusa transplasental yolla geçebilir. Toxoplasma gondii’ ye karşı çok duyarlı olan fetusda anomalilere sebebiyet verir. Düşüğe ya da ölü doğuma neden olabilir. Bu durumun önlenmesi için gebelikten önce testlerin yapılması gerekir.

Çocuklarda bağışıkık sistemi yetersiz olduğu için daha ağır enfeksiyonlara yol açabilir. Beyin ve göz iltihabı yapabilir.  

Diğer bir parazit türü olan Leishmania köpekler aracılığı ile bulaşabilir. Bu grubun alt türü olan Leishmania donovani kalaazar (visseral leishmaniazis) hastalığının etkenidir. Diğer bir alt türü olana Leishmania tropica ise şark çıbanı etkenidir. Bu parazitler için köpekler rezervuar görevi yapar. Flebotomlar(kene ve pire) ise vektör yani taşıyıcılardır.

Tablo:1 - Leishmania'nın yaşam döngüsü

Leishmania donovani insan vücuduna girişinden 2 yada 8 ay sonra etkisini gösterebilir. Dalağın büyümesine neden olur.

Leishmania tropica   flebotomların ısırdığı yerden deri üzerine lokalize olarak kalır. Cilt hastalığı şeklinde belirti verir. Derinin retiküloendotelial hücrelerinde ve lenfoit dokularında yerleşerek hastalık nedeni oluşturur. 

Parazitlerin ikinci grubu olan çok hücreliler yassı solucanları içine alır.

 Yassı solucan (Plathelminthes) grubundaki sestodların (şeritler) bir türü olan Echinococcus granulosus   köpeklerde bulunur. Köpek dışkısı ile atılan yumurtaların ağızdan alınması ile insana bulaşabilir. Yumurtalar barsaklarda açılarak larvalar açığa çıkar. Kan dolaşımı ile çeşitli organlara geçerek hastalık yapar. Bu parazit türü kist hidatik denilen hastalığa neden olur. En sık karaciğer, ikinci sıklıkta akciğer olmak üzere beyine de yerleşebilir. Tedavide ilaç uygulaması yapılır. En etkin yöntem ise cerrahi müdahale ile kistin parçalanmadan çıkartılmasıdır.

Tablo: 2 -  Kist Hidatik (Echinococcus granulosus) yaşam döngüsü

Yuvarlak solucan (Nemahelminthes) grubunda incelenen Ancylostoma caninum türü köpek veya kedi barsak parazitidir. Hayvan dışkısı ile kirlenmiş toprakta bulunur. Özellikle de  çocukların toprağa çıplak ayakla basması durumunda parazit larvalarının deri yolu ile alınması mümkündür. Bu duruma kutanöz larva migrans denir. Larvalar deri altında dolaşır ve şişliklere neden olur. Vücuda giriş yerinde şiddetli kaşıntı ve değişik derecelerde anemi olabilir.

Tablo:3 - Ancylostoma caninum'un yaşam döngüsü

Yuvarlak solucanların bir diğer türü olan Toxocara canis köpek ve daha az sıklıkla kedilerde askariazis etkenidir.Bu hayvanların dışkısı ile toprağa bulaşan yumurtalar insanlar tarafından ağız yolu ile alınır. Bu durum özelliklede çocukların kirli toprakla temas ettikten sonra ya da insanların hayvanların dışkısını temizledikten sonra ellerini yıkamayı ihmal etmesi sonucunda bulaşabilir. Sindirim sistemimizde yumurtalardan çıkan larvalar erişkin hale geçemezler. İnsanda viseral larva migrans ya da toxocariasis adı verilen hastalığı yapar. Karaciğer, akciğer, beyin ve göz gibi organ tutulumları görülür.

  Tablo:4 - Toxocara canis'in yaşam döngüsü

KENELER VE PİRELER

Dış parazitler hayvanın üzerinde ya da derisinin içinde yaşar. Bazılarını görebilirsiniz bazılarını ise göremezsiniz. Keneler ve pireler bu grupta yer alır. Keneler küçük, kanatsız ve normalde dışarıda yaşayan böceklerdir. Her köpek için ciddi tehlike oluştururlar. Keneler insanlardan ve hayvanlardan kan emebilir. Ayrıca viral ve bakteriyel hastalıkların taşıyıcısı olabilirler.

 (Kene)

Pireler kan ile beslenen asalak böceklerdir. Çıplak gözle görülebilen kahverengimsi kırmızı böceklerdir. Köpekler ve köpek sahibi olan aileler pirelerden etkilenebilir. Deride kaşıntı ve alerjiye neden olmalarının yanı sıra hastalıkta taşıyabilirler.

ÖNLEMLER

Dikkat edilmesi gereken en önemli nokta bu sorunlar ile karşılaşmadan önce hayatımızın içinde olan bu dostlarımızın yaşantısına daha yakından ilgi göstererek gerekli tedbirleri almaktır.

Parazit taşıma ihtimali olan ev hayvanları ilaçlanmalı, temizliklerine dikkat edilmeli ve vaktinde aşıları yaptırılmalıdır. Bazı durumlarda dış ortamların ve evlerinde ilaçlanması gerekebilir.

Hayvan dışkıları ile kontamine olmuş toprağa konan sivrisinek ve hamam böcekleri taşıyıcı olabilecekleri için bunlarla da mücadele önemlidir.

Ev hayvanları doğada sahipleri tarafından dolaştırılırken dışkılama olduğu durumda bunun ortamda bırakılmaması, eldiven giyilerek toplanması uygundur.

Hayvanlarla dostluğumuz sırasında kendi sağlığımızı da korumaya özen gösterelim.

Kaynaklar

1. Hacettepe Mikrobiyoloji Ders Notları: Uzm. Dr. Alper TÜNGER-Uzm. Dr. Ahmet BASKAN

2. Tusem Mikrobiyoloji: Uzm. Dr. Bahri TEKER

3. Enfeksiyon Hastalıkları: Dr. Behiç ONUL

4. Tıbbi Mikrobiyoloji: Ernest JAWETZ, Joseph L. MENICK, Edward A. ADELBERG

5. www.evcilcanlilar.com.tr/parazit.htm

 Web sayfasının dizaynı ve resimlendirilmesi Aytuna Devrim Canbul tarafından yapılmıştır.