Her insanın kanında belirli miktarda ürik asit bulunur. Vücutta bulunan veya belirli gıdalardan alınan pürin kimyasalının parçalanması sonucu ortaya çıkıyor. Ürik asit, böbrekler ve sindirim sistemi tarafından dışarı atılması gerekiyor. Tamamının atılmaması sonucunda vücutta biriken ürik asit, sorunlara yol açabiliyor. Ürik asidin ne olduğunu, yüksekliği ve düşüklüğünün nedenlerini sizler için derledik.
Ürik asit kanda bulunur ve tam kan sayımı testiyle değeri tespit edilir. Ürik asit miktarı, yaşa, cinsiyete, fiziki yapıya ve beslenme alışkanlığına bağlı olarak değişir. Buna rağmen kadınlarda ortalama mg/dL, erkeklerde ise 5 mg/dL ürik asit bulunuyor. Ürik asit düşüklüğünün belirtileri kemik ağrısı ve aşırı halsizlikle kendini gösteriyor. Yüksekliğindeyse başta Gut hastalığı olmak üzere birçok soruna yol açabiliyor.
Ürik asit (UA) kan değeri nedir?
Pürin açısından zengin yiyeceklerin sindirilmesinin ardından oluşan atığa ürik asit adı deniliyor. Pürin, sucuk, salam, sosis, kuru fasulye, bira, kabuklu deniz ürünleri, çay ve kahve gibi ürünlerde bolca bulunuyor. Bu ürünler, vücutta parçalanıp enzim haline getirilmesiyle ortaya atık madde olan ürik asit çıkıyor.
Atık madde olarak ortaya çıkan ürik asidin 1/3’ü dışkı yoluyla 2/3’ü de boşaltım sistemiyle dışarı atılıyor. Ürik asidin %60 kadarı her gün vücuttan atılır ve tekrar üretilir. İdrar yoluyla atılamayan ve vücutta biriken ürik asit eklemlerde birikerek, kristaller oluşturuyor. Bu durum iltihaplı eklem hastalığına (gut) yol açıyor.
Ürik asit, böbrekler tarafından süzülüp, atık olarak idrar yoluyla atıldığı için, dışarı atılamayan ürik asit, kandaki ve idrardaki asit oranını yükseltiyor. Bu durum da böbrek taşı oluşumuna ve böbrek hastalığına sebebiyet veriyor.
Ürik asit (UA) yüksekliğinin nedenleri nelerdir?
İdrar ve dışkı yoluyla atılması gereken ürik asit bazı nedenlerden dolayı yeteri kadar vücuttan atılamıyor. Vücuttan atılamayan ve eklemlerde biriken ürik asitte çeşitli hastalıklara yol açıyor. Ürik asit yüksekliğine neden olan sebepler şunlardır;
-Böbrek, şeker, sedef hastalığı
-Yüksek troit
-Bazı kanser türleri ve kemoterapi
-Şok diyetler, yetersiz beslenme, açlık
-Gebelik ve kurşun zehirlenmesi
Ürik Asit (UA) yüksekliğinin belirtileri nelerdir?
-Eklem ağrıları, kol ve bacaklarda şişme, hâlsizlik ve yorgunluk
-İdrara çıkma isteğinde azalma
-Nefes darlığı, bilinç bulanıklığı
-Karın bölgesinde yanma hissi
-Böbrek taşı oluşumu, böbrek yetmezliği
-Ürik asit kristalleri, Gut hastalığı
Ürik asit nasıl düşürülür?
Yukarıda sıralanan belirtilerden en az birine sahipseniz İç Hastalıkları ve Romatoloji bölümlerine başvurmalısınız. Kan testleri ve tahlillerle altta yatan nedenler ve sorun tespit ediliyor. Uzman doktor, çıkan sonuca göre antibiyotik, ilaç ve beslenme düzeni tedavisi uyguluyor.
Ürik asidi dengelemenin en kolay yolu, bol su tüketmenizdir. Pürin bakımından zengin yiyecekler yerine, lifli gıdalar, düşük yağ oranlı süt, yoğurt tüketebilirsiniz. Beslenme menünüzden et ürünlerini ve mayalı içecekleri çıkarmalısınız. Bunların dışında;
-Şekerli içeceklerden ve alkolden uzak durun.
-Düzenli uyku ve hareketli bir yaşam düzeni kurun. Özellikle fazla kilolarınızdan kurtulmalısınız.
Ürik asit (UA) düşüklüğünün nedenleri nelerdir?
Kanda normal değerlerin altında ürik asit bulunması, ürik asit düşüklüğü olarak adlandırılıyor. Erkeklerde , kadınlarda , çocuklarda da mg/dl değerlerinin altına düşmesi belirli sorunların habercisi olabiliyor. Ürik asit düşüklüğü nedenleri şunlardır;
-Vücutta mineral, D ve B12 eksikliği
-Böbrek iltihabı, omurilik iltihabı
-Zengin pürin içerikli besinlerin tüketilmemesi, yetersiz protein alımı
-Wilson, MS, karaciğer, Parkinson, şeker hastalıkları
-Alkol tüketimi
-Miyelom (kemik iliği) kanseri
Ürik asit (UA) düşüklüğü belirtileri nelerdir?
-Kemik ağrısı
-Halsizlik, yorgunluk
-Aşırı idrara çıkma
-Wilson hastalığına bağlı olarak; iştahsızlık, depresyon, eklemlerde şişme, titremeyle birlikte konuşmakta, yürümekte ve yutkunmada zorluk yaşama
Ürik asit (UA) nasıl yükseltilir?
Ürik asit düşüklüğü yaşıyorsanız bir Dahiliye uzmanına görünmeniz gerekiyor. Gerekli kan testleri ve tahlillerle sorunun altında yatan nedenler tespit ediliyor. Sonuca göre ya ilaç tedavisi ya da beslenme düzeni veriliyor.
Ürik asit dengesini sağlamak için pürin açısından zengin besinleri menünüze eklemeniz ilk olarak tavsiye ediliyor. Balık, yumurta, kırmızı ve beyaz et pürin bakımından oldukça zengin besinlerdir.
Doktorunuz gerek gördüğünde size aspirin almanızı da önerebilir. Her gün düşük dozda aspirin alarak, ürik asit dengesini sağlayabilirsiniz.
UA değer aralığı kaç olmalı?
Erkekler için ; kadınlar için ; çocuklar için mg/dl değer aralıkları normal referans olarak kabul ediliyor.
Vücudun temel yapı taşlarından biri olan pürin, yüksek proteinli beslenme nedeniyle artar. Pürinin parçalanmasıyla oluşan ürik asit, doğal yollarla mutlaka vücuttan atılmalıdır. Aksi takdirde eklem ağrılarına neden olabilir. Ürik asit testi de bu durumu analiz eder.
“Ürik asit testi nedir?” sorusu merak edenler için kanda bulunan pürinin parçalanması ile oluşan ve yağlı gıdaların tüketilmesi ile de karaciğerde üretilen ürik, vücuttan atılmadığında birikir. Ürik asit testi de bu birikimi ölçer.
“Kanda ürik asit nedir? Hangi hastalıkları teşhis eder?” sorusunun yanıtı da aşağıdaki gibidir:
Eklem içinde kristallerin oluşması, eklem iltihaplanması ve gut hastalığı bu yükselme nedeniyle olur.
Kanda ürik asit düşüklüğü hipoürisemi olarak adlandırılır. Bazı karaciğer ve böbrek hastalıklarının, nadiren de kalıtsal metabolik hastalıkların bir sonucudur.
Bu değerin üst sınırı kadınlarda 6 mg/dl ve erkeklerde de mg/dl’dır.
Kanda ürik asit düşüklüğü tedavisi ilk olarak altta yatan nedenin araştırılması ile başlar. Ek olarak ürik asit seviyesini düşürücü ilaç verilir. Bunun yanında yaşam tarzı ve sağlıklı beslenme alışkanlıkları hastaya kazandırılır.
Ürik asit kan testi ile yüksek çıktığında düşürmenin en kolay yollarından biri bol su tüketimidir. Bunun yanında düşük pürin oranına sahip besinler, düşük yağ oranına sahip süt ve yoğurt, lifli gıdalar tüketilmelidir. Ceviz ürik asit tedavisinde mutlaka yer verilmelidir. Antioksidan zengini olan ceviz, ürik asitlerin dışarı atılmasına yardımcı olur. Maden suyu ürik asit atılımını idrar ile artırdığından aşırıya kaçılmadan tüketilmelidir.
Ürik asit nedir?
Pürin; sucuk, pastırma, sosis, salam, kabuklu deniz ürünleri, küçük balıklar, kırmızı et, kuru fasulye, buğday, baklagiller, mayalı içecekler, çay ve kahve gibi yiyecek içeceklerin tüketilmesinden alınır. Bu yiyecek ve içeceklerin tüketimi ile meydana gelen ve zaten mevcutta var olan pürinin de vücut içinde parçalanması ile ürik asit ortaya çıkar. Sindirim sisteminde sindirilen yiteceklerin etkisi ile oluşan pürin; aynı zamanda hücre yıkılması gibi normal hücresel döngünün sonunda da oluşur. Vücudun farklı bölgelerinde bulunmakta olan pürin, kana karışıp karaciğere ulaşır ve takiben karaciğerin kendisi tarafından ürik asite döndürülür. Diğer organların da çok az miktarda ürik asit ürettiğini hatırlatmalıyız; ancak ürik asitin vücutta üretildiği en önemli organ karaciğerdir.
Ürik asit döngüsü nasıl sağlanır?
Ürik asit miktarının bir kısmı, intersitinal salgıların yardımı ile bağırsağa ulaşır ve bağırsak florası sayesinde yıkanarak dışarıya dışkı olarak atılımı sağlanır. Fakat, en önemli atılım kısmı böbreklerdir. Üriner sistem veya diğer adıyla boşaltım sisteminin oldukça önemli bir parçası olan böbrekler; dolaşım sistemi kanını daimi bir şekilde süzer ve yararlı maddeleri yeniden dolaşıma katarken, ürik asit gibi atık bir maddeyi idrar aracılığıyla vücuttan uzaklaştırılmasını sağlar. Dışarıya atılması sağlanan ürik asit haricindeki diğer iki organik madde ise üre ve kreatinindir.
Hiperürisemi nedir?
Vücuttaki toplam ürik asit miktarının %60’ı her gün vücuttan uzaklaştırılır ve atılan miktarın yerine yeniden üretimi ağlanır. Ancak, idrar ile atılması sağlanamayan ürik asitin birikimi, ürik asit yüksekliğine yol açar. Bu duruma hiperürisemi adı verilir. Varlığında; eklemlerde birikir ve kristallerin oluşumuna neden olur. İltihaplı eklem hastalığı olarak bilinmekte olan gut hastalığına yol açan ürik asit fazlalığı, vücudun çeşitli bölgelerinde çıplak gözün görebileceği şişlikler oluşturur. Bu esnada; kan ve idrardaki asit değeri yükselerek, birtakım rahatsızlıklara neden olabilir.
Ürik asit nasıl düşer?
Ürik asit seviyesini dengelemenin en basit yolu, bol su tüketiminden geçer. Düşük pürin değerine sahip; lifli gıdalar, yağ oranı düşük olan süt ve yoğurt tüketimi ürik asit seviyesini düşürmeye yardımcı olan önemli kaynaklardır. Et ürününün beslenme programından uzak tutulması ve mayalı içeceklerin tüketilmemesi de ürik asit seviyesinin kontrol altına alınabilmesi açısından oldukça önemlidir.
TSH, hipofiz bezinin ön kısmında bulunan hücrelerden salgılanan ve tiroit bezindeki hücrelerin gelişimini kontrol etmede rol alan bir hormondur.
Devamı
HbA1C, kan glukoz seviyesinin 2 ila 3 aylık ortalama seviyesine bakılmasını sağlayan glikozillenmiş hemoglobin testidir. Glikozillenmiş hemoglobin seviyesinin yüksekliği, kan şekerinin yüksek ilerlediğinin kesin ve çok önemli bir belirtisidir.
Devamı
Erkeklerde 40 yaş sonrasında kendini hissettirmeye başlayan prostat büyümesi; takip ve tedavi edilmemesi durumunda böbrek yetmezliğine yol açabilecek belirtiler gösterebilir.
Devamı
Pürin; sucuk, pastırma, sosis, salam, kabuklu deniz ürünleri, küçük balıklar, kırmızı et, kuru fasulye, buğday, baklagiller, mayalı içecekler, çay ve kahve gibi yiyecek içeceklerin tüketilmesinden alınır.
Devamı