Yakamoz Nedir

100

Yakamoz Nedir

Akıl almaz ışıltılar saçan deniz canlısı. Hangimiz yakamoz misali ışıldamadık?

Yakamoz olduğunda deniz yüzeyinde şölende var ve uzun uzun lambalar yanıyormuş gibi oluyor. Rumca "denizdeki ışıltı" anlamına gelen ‘diakamós’ kelimesinden türemiş.

Denizlerin ateş böceği olan ışık saçan tek hücreli deniz canlısı noctiluca scintillans gerçekleştirdiği doğa olayı.

Şarkılardan anladığım kadarıyla sadece ayın denize vurduğunda oluşan parıltı diye bilirdim. Ege’de denize yakın bir evde yaşıyorum. Gece gökyüzü ve denizi izliyorum. Bazen sahile yürürken küçücük milyonlarca ışık eşliğinde Ahmet Kaya'nin sözünü ve müziğini kendisinin yaptığı, en sevdiğim şarkısını dinliyorum.

"Zaman geldi gideceksin

Bırak ay gitsin sen kal bu gece," sonrasında ekliyor:

“umudumsun sen,” diye. İşte en can alıcı sözler…

Yakamoz, bir tür algmış. Geceleri denizin üzerinde ışıldayan, ışık saçan algleri izlemek hayatın bana en güzel hediyesidir.

Günbatımından sabaha kadar, bir dakika bile sıkılmadan izleyebileceğim beni en çok mutlu eden doğa olayıdır.

O anlarda hayat asılmam gerektiğini düşünürüm. Geçmesin zaman. Dalga sesleri, hafif bir serinlik, mis gibi deniz kokusu…

Deniz ve gökyüzündeki zifiri karanlığın suyun içine saçtığı ne olduğunu anlamadığım ışıklar geçiyor gözümün önünden. Işıklar oynuyor, adeta dans ediyor.

Dalgıç bir arkadaşım, “gece suyun içinde elini kolunu sallayıp yakamozları görmüş olan herkes bunun bir ışıma olduğunu fark edebilir. Ay ışığı yokken gecenin zifiri karanlığında girilen güney denizlerinde el kol sallayarak çevreyi aydınlatmak mümkündür ve zevklidir. ”demişti.

Karanlık gecelerde, balıkların veya küreklerin kımıldanışıyla oluşan gözlerimizi kamaştıran parıltının, yakamozun ay ile ilgisi olmadığını öğrendim.

Siz de kendinizi sihirbaz gibi hissedebilirsiniz. Nasıl mı?

Gece avucunuza aldığınız deniz suyunda ateşböceğinin ışığına benzeyen kıvılcım gibi parlayıp sonra sönen canlıları görürsünüz. Rüya gibi. Eğer avcunuzu kapayıp sonra açarsanız sanki avucunuzdan sihirli parıltılar çıkıyormuş gibi oluyor.

Canlıdır ay ışığını görünce kaçar. Güneş doğunca kaybolur. Var mı aramızda yakamoz gibi olan?

Ay ışığıyla karıştırmayın. Ay ışığı varsa yakamozu görmemiz imkânsızdır zaten.

Ömrüm, yakamozun Ay’ın denize vuran yansıması olduğunu sanmakla geçse de ateş böceğinin denizde yaşayan sürümü olduğunu öğrenince canlı belgesel izler gibi izliyorum.

Dokunulduğunda ışık saçıyor ve koşuşup duruyor, balıklara, yıldızlara, yosunlara, kıyıya...

Mikro hayatı göremiyoruz. Makro hayatı da, ortalarda bir yerlerde akıp gidiyoruz. Yakamoz duygularla sevginiz bol olsun.

Yazı : Nezahat Göçmen

1 milyon Türkiye fotoğrafı