Yeşil Reçeteli Depresyon Ilaçları
ANTİDEPRESAN VE PSİKOTERAPİ
İlaç tedavisi doktorun uygun gördüğü bir süre daha devam ettirilmeli ve yine doktor kontrolünde kesilmeli.
Her can sıkıntısı, depresyona girme şeklinde yorumlanmamalı. Depresyon teşhisini mutlaka bir uzman hekim koymalı ve kullanılacak ilacı yine bir hekim belirlemeli.
Psikolojik terapi desteği olmadan sadece ilaç kullanmak her zaman çözüm olmuyor. Psikolojik rahatsızlıklardan dolayı kullanılan antidepresan ilaçlar, intihar riskini tetikleyebiliyor. Uzmanlara göre, riskin yüksek olduğu psikolojik rahatsızlıklarda sadece ilaçla tedavi yeterli olmuyor, hastaların mutlaka bir kliniğe yatırılarak psikolojik destek verilmesi gerekiyor.
Psikiyatri uzmanı Dr. Evrim Erbek, "Bu hastalarda kullanılan antidepresan ilaçlar kişiyi sadece fiziksel iyilik haline ulaştırıyor. Buna ruhsal durum eşlik edemiyor. Bu zıtlık, intihar teşebbüslerinin önünü açıyor." şeklinde konuştu. Bununla birlikte yeşil ve kırmızı reçeteli ilaçların çoğunun eczanelerden alınabildiğine dikkat çeken Erbek, ilaçların bilinçsizce kullanılmasının riskli olduğunu söylüyor.
Erbek, "Hatta gördüğü tedaviden memnun kalan bazı kişiler, çevresindekilere kendisi için uygun görülen ilacı bilinçsizce önerebilmektedir." diyor. İntihar etme riskinin yüksek olduğu psikolojik rahatsızlıkların başında, alkol bağımlılığı, ailede ağır depresyon ve intihar öyküsü, daha önce intihar girişiminde bulunmuş olma ve insanın duygu ve mizacının dışa vuran efektif bir hastalık olan major depresyon geliyor. İntihar düşüncesi olan hastaların antidepresan ilacın etkisinin başladığı ilk haftalarda fiziksel iyilik haline ulaştığını aktaran Erbek,
"Fakat ruhsal durum, bu fiziksel iyilik haline eşlik edemiyor. Bu da daha önce uygulama gücü bulamayan intihar düşüncesini eyleme geçirebilmesinin yolunu açıyor." uyarısında bulunuyor. Bu rahatsızlıklara yakalanan kişilerin ve yakınlarının mutlaka bilgilendirilmesi gerektiğini vurgulayan Erbek, "Hastanın tedavisi mutlaka psikiyatri kliniğinde devam ettirilmelidir." diyor.
Bu konuda dikkat çekilen bir diğer konu da psikolojik rahatsızlıklar karşısında kullanılan antidepresan ilaçların kontrolsüz ve doktor gözetimi dışında kullanılması. Erbek, her can sıkıntısını depresyona girmek şeklinde yorumlamanın ve antidepresanları uzman önerisi olmadan kontrolsüz kullanmanın zararlı olduğuna dikkat çekiyor.
İlaçların yan etkileri çok fazla! Öte yandan kullanılan ilaçların yan etkileri de kendini gösteriyor. Bu gruptaki ilaçların çoğu uyku hali, sersemlik, sinirlilik, yorgunluk ve unutkanlık yapabiliyor. İlaca başlandığı ilk haftalarda ilaca bağlı uyku-iştah bozuklukları, bulantı, huzursuzluk, çarpıntı, baş ağrısı, ağız kuruması, kabızlık, görme bozuklukları, sersemlik hissi, idrar yapma zorluğu, cinsel sorunlar gibi yan etkiler ortaya çıkıyor.
Psikiyatrik ilaçlar içerisinde bağımlılık potansiyeli olan tek ilaç grubunun kaygı giderici ilaçlar olduğunu anlatan Erbek, "Bu nedenle ilaçlar doktor kontrolünde ve yeşil reçete ile veriliyor." diyor. Antidepresanlar hemen etki ediyor mu? Antidepresan ilaçların istenen etkisi en az hafta sonra başlıyor. Bu yüzden ilaçların düzenli olarak her gün kullanılması, keyfi olarak başlanıp kesilmemesi gerekiyor. Kendimi iyi hissediyorum ilacı kesebilir miyim? Hastalığın tekrar etmemesi için iyilik hali sağlandıktan sonra da ilaç tedavisi doktorun uygun gördüğü bir süre daha devam ettirilmeli ve yine doktor kontrolünde kesilmeli.
Yeni ilaçlar daha az uyku ve sersemlik yapıyor Günümüzde hastanın psikiyatrik durumu göz önünde bulundurularak, hem yeni hem de eski kuşak ilaçlar tedavilerde kullanılabiliyor. Bütün ilaçlar gibi psikiyatrik ilaçların da yan etkileri bulunduğundan bahseden psikiyatri uzmanı Dr. Evrim Erbek, son 50 yılda yapılan çalışmaların, etkinliği yüksek, yan etkileri daha az olan ve hastanın sosyal aktivitesini olumsuz yönde en az etkileyecek ilaçlar üretmek üzerine odaklandığını belirtti.
Erbek'e göre, son 15 yılın en büyük tıbbi gelişmelerinden biri, uyku ve sersemlik yapmayan ve daha az istemsiz kas kasılmaları ve hareket bozukluklarına neden olan psikiyatrik ilaç çeşitlerinin artması oldu.
Yeşil Reçete
Yeşil reçete ile satılan ilaçların bağımlılık yapma potansiyeli vardır. Ancak, tedavi için önerilen dozlar bağımlılık gelişmesi için bir basamak sayılmaz. Teorik olarak, bağımlılık için bu ilaçların herhangi birinin çok yüksek dozundan uzun süre kullanılması gerekir. Bu ilaçların tedavide kullanıldıktan kısa süre sonra dozlarının azaltılarak bırakılması tercih edilir. Aniden kesilmesi birtakım sıkıntılara neden olabilir. Aniden kesilmesi durumunda, ilk başta kesilme belirtileri olmak üzere, tedavi edilen hastalığın belirti ve şikayetlerini yaşamak olasıdır. Benzodiazepinler, alkol-madde bağımlılılarında yüksek dozda kullanılması ve giderek azaltılarak bırakılması gerekir. Bunun dışında panik bozukluk gibi anksiyete (kaygı) bozukluklarında da kullanılırlar.
monash.pwiazepinler: Yeşil Reçete İle Satılan, Kaygı Giderici Olarak Kullanılan ve Bağımlılık Yapma Potansiyeli Olan ilaçlar
- Diazepam (Diazem, Nervium, Spazmo-Valibrin)
- Alprazolam (Xanax)
- Klonazepam (Rivotril)
- Lorazepam (Ativan)
- Klordiazeposid (Librax, Librium, Klipaks)
monash.pwşil Reçete İle Satılan Ancak İlaç Yan Etkilerini Önlemek İçin Kullanılan ve Sadece Psikolojik Bağımlılık Yapabilen İlaç
Biperiden (Akineton)
Akineton asıl olarak antipsikotiklere bağlı gelişen yan etkileri önlemek amacıyla verilir. Psikiyatride bu kullanım dışında kullanma yeri yoktur. Akineton ise bağımlılık potansiyeli olmayan bir ilaçtır. Alınmadığında alkol almayanlardaki gibi yoksunluk belirtileri ortaya çıkmaz. Bu ilacın yaptığı tek şey ruhsal olarak rahatlama sağlamasıdır. Bu etki ise sadece psikopatlarda, yani antisosyal kişilik bozukluğu olanlarda görülür.
*Psikiyatri dışındaki tıp doktorlarının bile bu konuda büyük endişeleri olabilir. Yani, yeşil reçeteye sıcak bakmayabilirler. Ancak bilgi yetersizliği giderilmelidir.
Yeşil reçeteli ilaçların dozları ve günlük kullanımları konusunda “psikiyatristler”in diğer branş hekimlerine göre daha tecrübeli olduklarını söyleyebiliriz.
Doçmonash.pw Eren ÖZEN
Nobel Tıp Merkezi
Alprazolam
Bu maddenin veya maddenin bir bölümünün gelişebilmesi için alakalı konuda uzman kişilere gereksinim duyulmaktadır. |
Alprazolam, kaygı-endişe giderici (anksiyolitik) olarak ve panik bozukluklarında kullanılan benzodiazepin türevidir. Myasthenia gravis, akut dar açılı glokomda kontrendikedir. Gebe ve emziren annelerde kullanılmamalıdır. Xanax® ismi Pfizer firmasının ticari markasıdır. Türkiye Cumhuriyeti'nde bağımlılık riski ve kötüye kullanımı engellemek için yeşil reçete ile satılması zorunludur[1].
Yaygın yan etkiler arasında uyku hali, depresyon, baş ağrısı, yorgun hissetme, ağız kuruluğu ve hafıza sorunları bulunur.[2] Sedasyon ve yorgunluğun bir kısmı birkaç gün içinde düzelebilir.[3] Yanlış kullanımla ilgili endişeler nedeniyle, bazı doktorlar alprazolamı panik bozukluğu için ilk tedavi olarak önermemektedir.[4]Yoksunluk ya da ribaund semptomları kullanım aniden azalırsa oluşabilir;[2] haftalar veya aylar içinde dozun yavaş yavaş azaltılması gerekebilir.[5] Diğer nadir riskler arasında inhibisyon kaybı nedeniyle intihar görülebilir.[6] Alprazolam, diğer benzodiazepinler gibi GABAAreseptörü üzerinde etki gösterir.[2]
Alprazolam etken maddesini içeren ilaçlar değişik ülkelerde farklı ticari adlarla veya etken maddenin adı ile pazarlanmaktadır.