Yeni Doğan Bebeği Uyutma Yöntemleri

Bazı bebekler anne babadan yardım almadan kendi kendilerine kolaylıkla uyuyabilirler. Ancak bazı bebekler için bu durum aynı değildir. Her bebek kendi karakterine göre davranışlarını sergileyebileceği gibi, her ailenin de benzer durum için kendi doğruları vardır. Eğer bebek uyku düzeni, mutlu ve uygun bir şekildeyse üstelik ailenin de düzenine uyuyorsa, bu durumu değiştirmeye gerek yoktur. Eğer bebeklerinin uyku düzeninden memnun olmayan anneler varsa, hem kendileri hem de bebekleri için mutlaka ideal bir uyku düzeni oluşturmaları gerek. Bu noktada anneler ‘’Bebeğim uyumuyor, ne yapmalıyım?’’ diye fazlasıyla merak ediyor ve araştırıyor. Peki uyumayan bebek nasıl uyutulur? İşte bebek uyutma yöntemleri…

Bebekler Neden Uyumaz?

Gaz Sancısı

Gaz problemi bebeklerde ciddi sancılar doğurabilir. Özellikle kolik sendromu yaşayan bebeklerin büyük bir kısmı gaz sancısı kaynaklı olarak bu sorunu yaşarlar. Bazı zamanlarda bebeğinizin gazını çıkarttığınız halde, huzursuzluk ve uykusuzluk devam edebilir. Böyle bir durumla karşı karşıya kaldığınız zaman, bebeğinizi kucağınıza almalı ve gaz masajına devam etmelisiniz. Ayrıca bebeğiniz uyuyana kadar huzurlu bir ses tonu ile konuşmalısınız.

Yalnız Kalma Korkusu

Yalnız kalma korkusu, uyumayan bebeklerde en sık görülen nedenlerden biridir. Bebeğiniz odasında, pusetinde ya da beşiğinde uyumakta direniyor ve sıkıntı çekiyorsa, sizin sesinizi, sıcaklığınızı ya da anne karnındaki rahatlığı arıyordur. Durum bu şekilde olduğunda, bebeğiniz ile tensel temas kurmalısınız.

Sütün Az Gelmesi

Bebeğim gündüz uyumuyor veya bebeğim gece uyumuyor diye endişe ediyorsanız, bunun bir diğer nedeni de bebeğinizin karnının tam olarak doymamasıdır. Eğer bebeğinizin neden uykusuzluk çektiğine dair herhangi bir sorun bulamamışsanız veya rahatlatıcı çözümleriniz herhangi bir etki etmemişse, sütünüzün az gelmesi durumunu düşünebilirsiniz. Bunun neticesinde emzirme tekniğinizi değiştirebilir ya da emzirmeden önce süt akışını kontrol edebilirsiniz. Emzirme ile ilgili daha detaylı bilgi almak için inceleyin: ”Emziren Annelerin Bilmesi Gereken Her Şey”

Gece – Gündüz Kavramının Olmaması

Bebeklerde ilk etapta gece ve gündüz kavramı olmadığı için, uyumakta zorluk çekebilirler ya da gündüz uyuyup gece uyumayabilirler. Bunun için gece ve gündüz kavramlarını oluşturmak oldukça önemlidir. Gündüzleri, insan, araç ve müzik sesleri gibi birçok faktöre maruz kalındığı için, bebeğinizin ikinci haftası dolduğunda, gündüzleri nazik bir şekilde onu uyandırabilirsiniz. Bu işlem için önce perdeleri açın ve sonrasında sakin bir ses tonu ile bebeğiniz ile konuşun. Geceleri, kalabalıktan uzak ve izole bir odada bebeğinizi yatırın ve perdeleri kapatın. Ardından uyku öncesi rutinlerinizi yapın. Böylece bebeğiniz gece ve gündüz kavramını buna bağlı refleksler sayesinde öğrenecektir.

Dış Dünyaya Adapte Olamama

Uyumayan bebek sorunlarından bir diğeri de dış dünyaya adapte olamamaktır. Bu süre zarfında annelerin bebeklerine destek olmaları gerekmektedir. Bebeğinizin dış dünya ile bağlantısını kesmek için, anne karnındaki seslere benzeyen sesleri kullanabilmeniz mümkün. Örneğin, bebek uyutma sesleri arasında en çok tercih edilen beyaz gürültü (white noise) sesidir. Aynı zamanda bebek uyutma müziği gibi seçimler yaparak, bebeğinizi daha kolay bir şekilde uyutabilirsiniz.

Çocuklar ve Uyku Düzenleri

Çoğunlukla ilk yıllarda gelişen uyku düzenleri, bebeklerin kendi mizacına, ailesinin davranışlarına ve nasıl hissettiğine bağlıdır. Bazı bebekler yapıları gereği daha çok uyurlar. Yenidoğan günün 24 saatinde uyuyup uyanacağı gibi, gelecek 3 ay içinde beyninin gelişmesi ile birlikte daha çok uyumaya başlayacaktır.

Bebeklerin Ne Kadar Uykuya İhtiyacı Var?

• Yenidoğan altı aylığa kadar: Yenidoğanlar günde 16 – 20 saat uyur ve 2 – 3 saatte bir uyanırlar. 4. aydan itibaren gece 10 – 12 saat uyurken, gündüzleri 5 – 6 saat dinlenirler.
• Altı aylıktan bir yaşına kadar: Bu dönemde bir bebek gece 11 saat uyurken, gündüzleri 2 – 4 saat arası dinlenirler.
• 1 – 3 yaş arası: Bu dönemde genel olarak 10 – 13 saat uyurlar. Öğlen uykuları ise 1 saat sürer.

Bebekleri Uyutma Yöntemleri Nelerdir?

• Ilık banyo yaptırmak
• Şarkı söylemek
• Badem, papatya yağı ya da lavanta yağı ile masaj yapmak
• Beslemek
• Kitap ya da masal okumak
• Hafif müzik dinletmek
• Memede uyuma alışkanlığı kazandırmamak
• Odasının karanlık olmasına özen göstermek
• Uyku saatlerini biyolojik ritme göre düzenlemek
• Birlikte uyumak ya da bir uyku arkadaşı edinmek (battaniye, oyuncak)
• Güvenli bir yatak – oda ortamı oluşturmak
• Karnına, kollarına veya başına yumuşak bir şekilde dokunmak
• Pamuklu pijamalar tercih etmek
• Odayı ideal sıcaklıkta tutmak
• Karanlık bir ortamda uyutmak
• Gündüz uykusuna alıştırmak
• Bebek uyutma sesi için gerekli uygulamaları indirmek
• Uyku saatlerine sadık kalmak ve uyku rutinleri oluşturmak
• Çok yorulmasına izin vermemek
• Gece uyandığında uyuması için tekrar şans vermek
• Uyku saatinden en az bir saat önce evdeki elektronik eşyaları kapatmak
• Pışpışlamak
• Kundaklamak (her bebek için uygun olmayabilir) gibi yöntemler, bebek uyutma için yapılması gerekenlerin başında geliyor.

Sağlıklı Bir Uyku Alışkanlığı Nasıl Kazandırılır?

• Geceleri bebek uyuduğunda odayı iyice karartmalı,
• Geceleri yan yana olduğunuzda sakin ve yavaş hareket etmeli,
• Geceleri gerek olmadığı takdirde alt değiştirmemeli ve bezini nazik bir şekilde kontrol etmeli,
• Gece uyandığı zaman, kendini oyun oynama saatinde hissetmemesi gerektiği için yanında hareketli oyuncakları bulundurmamalı,
• Uyuturken pış pış ve uyku zamanı gibi temel kelimeleri tekrarlamalı,
• Uyuyacağı odada gün içerisinde şarkı söylemeli, oyun oynamalı ve kitap okumalı,
• Kendi başına oynaması adına onu yatağında bırakıp başka yerden izlemeli,
• Ona uykuyu hatırlatacak bir battaniye ya da oyuncak gibi eşyaları benimsetmeli,
• Uyuduğunda beslememeli,
• Eğer on sekiz aylıktan büyükse ve birlikte uyumayı isteyecek büyük bir kardeşi varsa, beraber uyumalarını sağmalı,
• Düzenli bir öğle uykusu, aktivite programı ve beslenme ayarlamalısınız. Eğer tüm bu tavsiye ve önerilere rağmen bebeğiniz hala uyumakta zorluk çekiyorsa, Avicenna Hastanesi pediatri bölümü doktorlarından randevu alıp kontrole gelebilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular

Avicenna Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Doktorları

Bebeklerimize doğru ve sağlıklı uyku alışkanlıkları kazandırmak için en doğru zaman nedir diye düşünürsek hastaneden eve ilk geldiğiniz andan itibaren demek doğru olacaktır.

Ülkemizde hatta dünyada maalesef yeni anne – babalar, bir ebeveyn olmak, bir bebek ile yaşamak konusunda çok az bilgi ve desteğe sahipler. Bilgi çok önemli bir güç. Dolayısı ile daha yolun en başında uyku konusunda önlemler alarak, doğru adımlar atarak bilinçli bir ebeveyne dönüşmek ve sizi en çok zorlayan konulardan biri olan uyku konusunda tüm bu bilgilere sahip olmak size önemli avantajlar sağlayacaktır.

Ancak her zaman doğru beklentiler içerisinde olmamız gerekir. Yeni doğan bir bebeği gece boyunca uyutmamız mümkün değildir zaten bu doğru da değildir. Bebeğinize dünyaya geldiği ilk günden itibaren çok hassas yöntemlerle sağlıklı uyku alışkanlıkları kazandırma konusunda çalışırsak, her bebek için farklı ama doğru zamanda, uyku eğitimine ihtiyaç bile duymadan doğal akışında bebeğinizin gece boyunca uyuduğunu görebilirsiniz.

Doğru Uyku Alışkanlığını Nasıl Kazandırabiliriz?

Şimdi size çok tanıdık bir senaryo anlatacağım:

Yeni anne oldunuz, bebeğinizi beslediniz ve bebeğiniz güzelce beslendi (Bu yeni doğan döneminde yaklaşık 30-45 dakika sürer) ardından yarım saat geçti geçmedi bebeğiniz ağlamaya başladı. Arkadan çok sevgili ve aslında iyi niyetli büyüklerimiz bu çocuk aç aç ondan ağlıyor dedi. Ama ben daha yeni emzirdim dediniz kendinizden çok da emin olmayan bir tavırla. Sonunda pes ettiniz ve bebeğinizi memenize koydunuz. Ve mutlu son bebeğiniz uyudu! 1-2-3 derken bir baktınız bebeğiniz hep memede uyumaya başladı. Bu gerçekten de çok tanıdık bir senaryodur ama çok çeşitli varyasyonlarını oluşturmak mümkündür. Mesela kucakta uyutmak, ayakta-salıncakta sallamak vb. gibi.

İşte istemeden de olsa bebeğinizin bembeyaz zihninde artık uyku ile memeyi ya da kucağı ya da sallanmayı ilişkilendirdiniz.

Bilinenin aksine yeni doğan bebeklerin gündüz uyanık kalabilecekleri süreler çok kısadır. Yeni doğan bebeğin uyku düzeni henüz oturmamış olsa da her 45 dakika ile 1 saat içerisinde yeniden uykuya yatırılmalıdır. Çok ilginç değil mi? Ben de yeni anne olduğumda bu kadim bilgiyi keşke bilebilseydim diyorum şimdi. Yani bu şu demektir aslında: Bebeğiniz uyandı, altını değiştirdiniz, emzirdiniz biraz gazını çıkarttınız, kundakladınız ve yeniden yatağına koydunuz.

Eğer bebeğinizin yaşına göre uyanık kalabileceği süreler konusunda hassas ve dikkatli davranırsanız, bebeğinizin kısa sürede uykuya daldığını görebilirsiniz.

Yeni Doğan Bebeğin Uyku Düzeni Nasıl Sağlanır?

Bu kısımda sizleri yeni doğan bebeğiniz için uygulayacağınız doğru ve sağlıklı uyku eğitimi yöntemleri hakkında bilgilendireceğim.

1- Uyku Öncesi Rutini Oluşturun

Bebeğinize ilk günden itibaren bir rutin oluşturun. Böylece bebeğiniz tekrarlar sayesinde ve zaman içerisinde uyku zamanının geldiğini anlayacaktır.

2- Kundaklama

Yeni doğan bebekler ilk 3 veya 4 ay yani kendi kendilerine dönme becerisi elde edene kadar kundaklanmaya ihtiyaç duyarlar. Bu hem yeni doğan bebeklerin istemsiz kol hareketlerinde yüzünden uyanmalarını engeller, hem Moro refleksi dediğimiz (düşme refleksini) saf dışı bırakır hem de anne karnındaki sarmalanmışlık hissi ile bebeklerin daha huzurlu uyumalarını sağlar.

3- Doğru Zamanlama

Yukarıda da bahsettiğim gibi bebeğinizin gündüz saatlerinde iki uyku arasında uyanık kalabilecekleri süre 45 dakika ile 1 saattir. Bu saatlerde bebeğinizi uyutmak çok daha kolay olacaktır.

4- Gece ve Gündüz Ayırımı Yapmak

Bebekler ilk doğdukları andan itibaren gece ve gündüz ayırımı yapamamaktadır. Bunu onlara bizim öğretmemiz gerekmektedir. Bunun için gün içerisinde bebeğinize mutlaka temiz hava aldırın. Günlük işlerinize bebeğinizi de dahil edin. Bebeğiniz gece-gündüz ayırımı yapana kadar gündüz uykularını aydınlık bir ortamda; gece uykularını ise karanlıkta yaptırın.

5- Uyanıkken Yatağa Koymaya Başlayın

Biliyorum yeni doğan bebekler çok uykulu olurlar. Bu nedenle memede ve kucakta uyuma ihtimalleri oldukça fazladır. Ancak hedefiniz üstteki önerileri de kullanarak bebeğinizi en azından günde bir kez yatağına uykulu ancak uyanıkken koymak olmalı. Sonra bu konuda ustalaştıkça bebeğinizi hep beşiğine uyanıkken yatırmaya başlayabilirsiniz. Bu şekilde bebeğiniz doğal sürecinde uykunun yatak-beşik ile bağlantı ve ilişkisini zihninde kurmaya başlayacaktır.

Biliyorum ki, bir çok yeni anne ve baba için iyi bir gece uykusu bir çölün ortasında görülen vahadan bile daha değerlidir. Bebeğiniz daha bir süre gece boyunca kesintisiz bir uykuya kavuşacak olgunlukta olamayacaktır. Ancak en başından bebeğinize sağlıklı uyku alışkanlıkları kazandırmak konusunda çalışırsanız, bebeğinizin aylar hatta haftalar içerisinde uykusunun olumlu yönde geliştiğini görebilirsiniz.

Sevgilerimle,
Güliz G. Özsaruhan
0-3 Yaş Bebek Uyku Danışmanı

Uyku, minik yavruların büyüme ve gelişmesini etkileyen önemli bir faktördür. Çünkü büyüme ve gelişmeyi sağlayan hipofiz bezi iyi çok uyku esnasında çalışır. Bebeklerin sağlıklı bir gelişim göstermeleri için gün içerisinde yaklaşık 12-16 saat uykuya ihtiyaçları vardır.

Bazı bebeklerde uykuya dalmakta zorlanma, ağlama, sürekli uyanma gibi uyku problemlerine sık rastlanır. Bebekleri uyutmak için önce sorunun kaynağını bulmak ardından bebeğinize uygun yöntemler geliştirerek çözüme ulaşmak gerekir. Aksi takdirde ayakta ya da çarşafa koyup sallama, bebeği saatlerce arabayla gezdirme, gece boyunca emzirme gibi yöntemlere başvurmak zorunda kalabilirsiniz.

Öyleyse geçici yöntemlerle anı kurtarmak yerine onlara kendi başlarına uyumalarını sağlayacak kalıcı çözümler bulmalısınız.

1. Ses yapmaktan çekinmeyin, biraz sesten zarar gelmez

Bebeklerde uyku düzeni için yapılan en büyük yanlış sessiz ortam oluşturmaktır. Bazı bebeklerin elektrik süpürgesi ya da fön makinesi sesi ile uyuduğunu duymuşsunuzdur. Çünkü bu sesleri anne karnındayken dışarıdan gelen seslerin uğultusuna benzetir ve kendini anne rahmindeki gibi huzurlu hisseder.

Ancak minik yavrunuz doğduktan sonra çok sessiz bir ortama alıştığı zaman en ufak seste, bir kapı gıcırtısında, ufak bir tıkırtıda uyanacaktır. Bu durum bebeğinizin uyku kalitesini bozar ve gün içerisinde yeteri kadar uyumasını engeller.

Siz işlerinizi yapmaya devam ederken bebeğinizin yatağında rahat bir uyku çekmesine izin verin. Bırakın onu uyuturken çamaşır makinesi çalışmaya devam etsin ya da siz eşinize normal tonda bir şey sormaktan çekinmeyin.

Elbette burada amaç çok gürültülü bir ortam yaratmak değil, ufak tefek seslerin uyku için engel olmadığını vurgulamaktır. Onlara küçük yaşlarda ne kazandırırsak ileriki yaşlarında da o alışkanlıkları devam ettireceklerini unutmamak gerekir.

1. Rahatlatıcı müzik, ninni veya masallarla uyutmak

Daha ilk doğduğu andan itibaren anne sesine alışık olan bebekler, bu ses karşısında kendini güvende hisseder ve hemen rahatlama tavırları sergilerler. Öyleyse o şefkatli sesinizi güzel bebeğinizi uykuya hazırlama yöntemi olarak da kullanabilirsiniz. Her gün düzenli olarak ağır ritimde, rahatlatıcı ve güven veren sözleri olan ninniler söylemek onu rahatlatıp uyutacaktır.

Bebekleri uyutmak için ninni söylemenin yanı sıra masal okumak da etkili bir yöntemdir. Onlarla konuşur gibi masallar anlatabilirsiniz. Böylece sesinizi duyan bebek rahatlayacak, kendini güvende hissedecek ve uykuya daha rahat dalacaktır. Ninni ve masal harici rahatlatıcı müzik ritimlerini de dinletebilirsiniz. Bu müzikler genelde sakinleştirici tonda klasik müzik ya da enstrümantal müzik tarzında olabilir.

1. Rahatlatıcı Yağların Etkisi

Bitkisel yağların rahatlama etkisini hepimiz duymuşuzdur. Öyleyse bebeklerde de bu yağları kullanarak önce rahatlamalarını, ardından uykuya daha kolay geçmelerini sağlayabiliriz. Çocuklar için en çok kullanılan uyumaya yardımcı yağ çeşitleri; lavanta, papatya, badem ve sandal ağacı yağlarıdır. Kullanmadan önce doktorunuza danışmalı ardından bebekte alerjik bir sorun yaratıp yaratmayacağını kontrol etmelisiniz. Yatağın ya da yastığının bir köşesine minik bir damla damlatmak rahatlatıcı etki yaratmak için yeterli olacaktır.

Bebekler için rahatlatıcı etkisi olan yağları dilerseniz bebeğinize masaj yapmak için de kullanabilirsiniz. Uyku saatine yakın yapılan bebek masajı bebeğin kan akışını hızlandırıp gevşemesine, dolayısıyla mışıl mışıl uyumasına yardımcı olur.

1. Ilık duş ve masaj

Bebeğinizin pamuk vücudunu rahatlatmak için ılık duş etkili bir yöntem olabilir. Bebeklerde uyku mühim bir konudur ve öncesinde mutlaka biraz hazırlık gerektirir. Kimisi masal anlatır, kimi ninni söyler, kimi de rahatlatıcı müzik dinletir. Bazıları ise ılık bir duş ile bebeğini uykuya hazırlar. Rahatlayan miniğinizin daha da gevşemesini isterseniz yumuşak hareketlerle masaj yapabilirsiniz. Masaj esnasında bebek yağları ya da serinletici kremlerden yardım alabilirsiniz. Kullandığınız ürünlerin bebeğe zarar vermeyecek içerikte olmasına da dikkat ettikten sonra deliksiz bir uyku hazırlığını tamamlamış olursunuz.

1. Anne kucağı yöntemi
   

Bebeğiniz yeni doğmuşsa uyuturken kucağınızda ya da omzunuza yatırarak uyutabilirsiniz. Bu yöntemi annenin yanı sıra babalarda kullanabilir. Fakat anne kucağı denmesinin nedeni bebeklerin anne kokusuna alışkın olmasıdır. Bu nedenle huzurlu bir anne kucağı bebeğin rahatça uykuya dalmasına yardımcı olur.  Kucağa alma yöntemi çok fazla kullanıldığı takdirde yavrunuzun yatakta uyuma alışkanlığı kazanması zorlaşır. Bu sebeple hareketi çok sık tekrarlamak doğru değil, sadece uykuya hazırlık için kullanmanızı tavsiye ederiz.

Bazı bebekler uykuya dalmadan doldurması gereken bir ağlama kotası vardır. Özellikle uyku saati yaklaşınca uzun uzun ağlayan bebeklerin kucakta taşınması yorucudur. Bu nedenle kanguru adı verilen askılı anne kucağı ile bebeğinizi hem dışarıda hem de evde gezinirken kullanabilirsiniz. Böylece bebeğiniz uykuya dalmadan önce sakinleşirken siz bel ağrılarıyla mücadele etmek zorunda kalmazsınız.

1. Yatağa alıştırarak uyutma

Bebek uyuturken en çok yapılan hatalardan biri de ayakta ya da çarşaf yardımı ile bebekleri sallama yöntemidir. Bu yöntemin hem bebek hem de anne için bazı sakıncaları vardır. Sürekli kucakta ya da çarşafta sallanan bebeğin hem omurga yapısı bozulur hem de ileride kendi başına uyuma alışkanlığı kazanması zorlaşır.  Üstelik sürekli bebek taşımak zorunda olmak anne adayını yorar ve sinirlerini bozar.

Minikleri saatlerce sallamak yerine kendi uyuyacakları alana alıştırmak daha faydalı bir yöntemdir. Henüz yeni doğmuş bebekler için anne yanı güvenli olsa bile bebeğinizi ilk aylardan sonra kendi beşiğine alıştırmalısınız. Rahat yastık ve yatak seçimi ile bebeğin uyku konforunu arttırmak yatağında uyuma alışkanlığı kazanmasına yardımcı olur. Üstelik kendi yatağında huzurla uyuyan bebeklerin kendilerine olan güvenleri de artar.

1. Uyku arkadaşı edindirmek

Çocuklarınız ilk doğdukları andan itibaren sizin onlara kazandırdığınız alışkanlıklarla büyürler. Yataklarında uyurken yanlarında onlara uykuyu hatırlatacak küçük uyku arkadaşı edindirebilirsiniz. Uyku arkadaşı, bebeğe yalnız olmadığı duygusunu vererek kendisini güvende hissetmesini sağlar.

Bebeğinize mümkünse yumuşak, sarılıp kucaklayabileceği, seveceği bir uyku arkadaşı seçmelisiniz. Üzerinde boynuna dolanabilecek, sivri, keskin ya da yutabileceği herhangi bir parça bulundurmamalı.  Seçtiğiniz nesneyi gördüğünde bebeğe uykuyu anımsatması ve kendisinin uyku arkadaşı olması için uyumaya hazırlık sürecinde ve uyku boyunca sürekli yanında olmasına özen göstermelisiniz.

1. Eski bir yöntem olan kundak

Kundak yöntemi, eski zamanlardan beri kullanılır. Özellikle büyük büyük annelerimizin zamanlarında bebeklerde fiziki bozuklukları engellemek için kullanılmıştır. Şimdi ise günümüzde bu yöntem biraz uzak gelse de bebekleri uyutmak için etkili bir yöntem olarak kullanılır.

Henüz reflekslerini kontrol edemeyen minikler uyurken elini kolunu oynatma, sıçrama gibi hareketlerde bulunabilir. Bu hareketler bebeği uyandırır ve uykusunun bölünmesine yol açar. Bunu engellemek için çok sıkmayacak şekilde yenidoğan bebeklerde kundaklama yöntemi kullanılabilir.

1. Uyku düzeni oluşturmak

Her insanın uykuya ihtiyacı vardır. Özellikle bebekler ve çocuklarda gelişim açısından uykunun önemi çok büyüktür. Bebeğinizin uyku ihtiyacını giderirken düzenli bir uyku saati oluşturmaya özen gösterin. Bebeklerde uyku aralıklarla gerçekleşen bir olaydır. Yeri gelir acıkırlar, yeri gelir huzursuz hissederler. Bu nedenle yavrunuzun ihtiyaçlarını giderip, gün içinde uyku düzenini oturtmak faydalı olacaktır.

Belli bir düzen kurmak için öncelikle yapmanız gereken şey miniğinizi geceleri aynı saatlerde uykuya hazırlamak, uyku öncesi hep aynı rutinleri gerçekleştirmektir. Böylece klasik koşullanan bebek rutini gerçekleşince direnmeden kendini uykuya hazırlar. Şekerlemeler olarak adlandırdığımız ufak kestirmeler de bebeklerde düzen kurmaya fayda sağlar.

Çocuklarınızın ağlamasına izin vermelisiniz. Yavrularınız uyku aralarında ağladıkları zaman kucağınıza almanız yerine eliniz ile onu desteklemeniz daha faydalı bir hareket olacaktır. Onların kendilerine güvenmelerine izin verin. Bebek kameraları kullanarak onları kontrol edebilirsiniz. Kontrolünüz sonucunda kötü bir durum yok ise biraz ağlamasına izin vererek kendi başına problemini çözmesini sağlayabilirsiniz.

Saatler harcamadan bebekleri uyutmak için unutmamanız gereken ilk kural sakin olmaktır. Siz ne kadar sakin olursanız bebeğiniz de o kadar sakin kalacaktır. Uyku saatlerini her gün aynı saatte tutmak, öncesinde hep aynı rutini yapmak ona yatağa yattığında uyuyacağının sinyalini verir. Böylece uyku alışkanlığı kazanmaya başlar.

Dilerseniz “Bebeklerde Uyku” Konulu videomuzu izleyebilirsiniz.

“Uyku Arkadaşı” Konulu yazımızı okumak için aşağıdaki bağlantıya tıklayın.

“Uyku Arkadaşı” https://www.bebek.com/uyku-arkadasi/

Anne ve babaların, bebekleri doğduktan sonra yaşadıkları en önemli sorunlardan biri de bebeklerinin dolayısıyla da kendilerinin uyku düzenlerinin kaybolmasıdır.  Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesi Sorumlusu ve Çocuk Hastalıkları Uzmanı Dr.Yeşim Coşkun; anne ve babalar için son derece zor, stresli ve sabır isteyen bu sürecin, aslında bebeğe yönelik bilinçli uygulamalarla aşılabilecek bir sorun olduğunu; bunu oluşturmak için de bebeğin beslenmesi, altının değiştirilmesi ve uyutulması gibi işlemlerin genellikle aynı saatlerde yapılması gerektiğini söyleyerek konuyla ilgili bizleri bilgilendirdi.

Bebeği Yatağına Yatırın ve Kendi Kendine Uyumasını Sağlayın

Uyumasını kolaylaştırmak için bebeğinizi sallamanız, emzik vermeniz ya da emzirirken uyutmanız doğru değil. Eğer bebeğinizi sallayarak uyutuyorsanız bilin ki bebeğiniz her uyandığında tekrar sallanmak isteyecektir. Ya da emzik ile uyuyorsa, uyuduğunda mutlaka emziğini ağzından çıkarın. Emzik bebeğinizin emme refleksini tatmin etmesine yönelik bir araçtır, uyumasını sağlayan bir araç değil. Bebeğinizi emzirerek uyutmanızda hatalı bir yöntemdir. Çünkü bebeğiniz memeden ayrıldığını hisseder ve hemen uyanır ya da her uyandığında tekrar uyumak için yine emmek isteyebilir. Bebeğiniz büyüdükçe günlük uyku süresi kısalmakla birlikte kesintisiz uyku süresi de artar.

Bebeğiniz İlk Doğduğunda Gece ve Gündüz Ayrımını Yapamaz

Bebekler doğduklarında yaklaşık olarak günde 16-18 saat uyurlar. Yenidoğan bebekler; beslenmek, çevreyle ilgilenmek ya da altının değiştirilmesi için 2-3 saatte bir uyanırlar. Bu dönemde bebeğiniz gece ve gündüz ayrımını yapamamaktadır. Dolayısıyla bu dönemde sizin de 2-3 saatte bir uyanıp bebeğinizi beslemeniz, altını değiştirmeniz ya da onunla ilgilenmeniz gerekir. En zor dönem bu dönemdir.

Bebeğiniz 2 haftalık olduğunda artık ona gece ve gündüz ayrımını öğretebilirsiniz. Bunun için gündüzleri uyuduğunda uyuduğu ortam karanlık olmamalıdır. Çevrede gürültüyü azaltmak için özel çaba göstermenize (televizyon izliyorsanız ya da müzik dinliyorsanız devam edin, çamaşır makinesi ya da bulaşık makinesi çalıştırıyorsanız kapatmayın...) gerek yoktur. Gündüz, uykusundan uyandığında bebeğinizle oynayın, her zamanki ses tonunuzla konuşun. Bunun tam tersi gece uyuduğu ortam loş veya karanlık ve mümkün olduğunca sessiz olmalıdır. Ayrıca bebeğiniz uyandığında yanına gidin, acıkmışsa besleyin, altını değiştirmeniz gerekiyorsa değiştirin ve bunları mümkün olduğunca sessiz yapın, sadece yapmanız gerekeni yapın ve yanından ayrılın. Bu dönemde bebeğinizle aynı odada kalabilirsiniz. Gece uykusu öncesinde bebeğinize banyo yaptırmanız, müzik dinletmeniz ya da ninni söylemeniz onu rahatlatabilir.

6 Aylıktan Sonra Bebeğinizin Odasını Mutlaka Ayırın

Bebekler 3-6 aylık dönemlerinde günde yaklaşık 15 saat uyurlar. Bu sürenin yaklaşık 10 saati gece, kalanı ise gündüz uykusu şeklindedir. Gündüz uykusu parçalar halindedir. Bu dönemde gece iki kez, bebeğinizi beslemek ve altını değiştirmek için uyanmanız gerekebilir. Gece uykusu öncesi bebeğinizi rahatlatacak aktiviteler (banyo yaptırmak, ninni söylemek ya da hafif müzik) yapmaya devam edin. Üç aylık bir bebek gece kesintisiz 4-5 saat uyuyabilir. Bebeğiniz eğer sizinle aynı odada kalıyorsa, 6. ayını doldurduktan sonra artık sizin odanızdan ayrılmalı ve kendi odasına geçmelidir. Bebeğiniz 6-9 aylık olduğunda günde 14 saat uyur. Gece kesintisiz 7 saat uyuyabilir. Gündüz ise sabah ve öğleden sonra olmak üzere 2 kez uyumalıdır. Geceleri uyku öncesi yaptığınız aktivitelere devam etmenizde fayda vardır. Mümkün olduğunca uyguladığınız aktiviteleri aynı sıra ile ve aynı saatte yapmaya özen göstermelisiniz. Banyo yapıp, pijamalarını giydikten sonra ninniyi duyduğunda artık uyuması gerektiğini anlayacaktır.

Hangi Ayda Ne Kadar Gece Ne Kadar Gündüz Uykusu?

Bebekler büyüdükçe gündüz uykuları da azalır ve bu durum 4-5 yaşına kadar devam eder. Bebeğiniz 9-12 aylık olduğunda geceleri 10-12 saat gündüzleri ise 3-4 saat uyur. Gündüzleri öğleden önce bir kez ve öğleden sonra bir kez olmak üzere 1,5-2 saat uyur. Gece uykusu artık daha da düzene girmiştir. Bu dönemde bebeğiniz artık uyku öncesi aktivitelerden sonra uyuması gerektiğini biliyordur. Bu dönem için yapacağınız en iyi şey; bebeğinizin uyku düzeninin bozulmaması için hem gece hem de gündüz onunla beraber yaptığınız tüm aktiviteleri aynı sıra ile ve aynı zamanda yapmaktır.

Bebeğiniz 12-18 aylık olduğunda artık günde 13-14 saat uyuyacaktır. Gündüz yine 2 kez uyumakla beraber, gündüz uyku süresi kısalacaktır. Gece uykusu ise kesintisiz olabilir ve sizin de uyanmanız gerekmeyebilir. Geçmiş olsun, artık geceleri siz de rahat uyuyabilirsiniz.

 Bebeğiniz 18-24 aylıkken günde 13-14 saat uyumalıdır. Bu sürenin yaklaşık 11 saati gece, kalanı ise günde bir kez öğleden sonra 1,5-3 saat kadar gündüz uykusu şeklindedir. Bu uyku düzeni 4-5 yaşına kadar bu şekilde devam etmelidir.

Bebeğinizin Uyku Düzenini Oluştururken Yapmanız ve Yapmamanız Gerekenler

• Bebekler düzeni sever. Bu nedenle bebeğinizin beslenmesini, uyku saatini, alt değiştirmeyi ya da oyun oynamayı her gün aynı saatte yapmaya özen gösterin.
• Bebeğinizi uyuduğunda değil, uykusu geldiğinde yatağına yatırın.
• Gündüz uykusunun fazla uzun sürmemesini sağlayın.
• Sallayarak uyutmak, memede emzirerek uyutmak gibi beraber yapacağınız bir aktivite ile bebeğinizi uyutmanız, onun size bağımlı hale gelmesini sağlar. En iyisi, uykusu geldiğinde yatağına yatırıp kendi kendine uyumasını beklemeniz olacaktır.
• Gece, uyku öncesi banyo yaptırmanız,  hafif müzik dinletmeniz ya da ninni söylemeniz bebeğinizi rahatlatacak ve daha huzurlu uyumasını sağlayacaktır.
• Bebeğinizi akşam saat 20.00-20.30 civarında yatırın. Uyku zamanının geçmesi bazı bebeklere huzursuzluk bazılarında ise aşırı hareketlilik yapabilir. Uyku saati geçmiş olan bebeğiniz her ne kadar hareketli görünse de aslında uykusuzluktan o haldedir. Zaman ilerledikçe uyuması daha zor olacaktır.
• Bebeğiniz uyandığında ve her ağladığında yanına koşmayın. Biraz bekleyin, belki de kendi kendine tekrar uykuya dalacaktır.
• Mümkünse kendi odasında ve kendi yatağında uyutun. Bebeğiniz uyurken odası serin ve loş-karanlık olmalıdır. Yatağı yumuşak olmamalı. Yastık kullanmayın. Uyku için en uygun pozisyon yan yatmadır. Yüzüstü yatmayı ani bebek ölümü riski nedeniyle önermiyoruz.
• Bebeğinizin uyumasını sağlamak için herhangi bir ilaç kullanmayın.
• Bebeğiniz uykudan uyanırken ısrarla şiddetli ağlıyorsa mutlaka doktorunuzla görüşün.

Unutmayın ki, bebeğinizin büyümesi ve gelişmesi için düzenli uykuya ihtiyacı vardır. Bebeğinizin rahat uyuması için ise huzurlu ve kendini güvende hissetmesi gerekir. Böyle bir ortamı sağlamak ise sizin elinizdedir.