Yeniçeri Kim Kurdu

Özet

Osmanlı Devleti’nin 18. yüzyılın sonunda askeri alandaki başarısızlıkları ve ordudaki bozulma üzerine teşkil edilen Nizâm-ı Cedid ve Sekbân-ı Cedid ocakları, yeniçerilerin isyanı üzerine kaldırıldı. Sultan II. Mahmud askeri yenilikler için uzun bir süre beklemiş ve nihayetinde Eşkinci Ocağı’nı kurmuştur. Ancak yeniçerilerin bu ocak yüzünden de isyan etmesi üzerine Sultan II. Mahmut, Haziran 1826 yılında Yeniçeri Ocağı’nı ilga etmiştir. Yeniçeri Ocağı yerine Asâkir-i Mansûre-i Muhammediyye Ordusu’nu kurmuştur. Ardından çıkarılan kanunnameler ile ordudaki asker sayısı hızlıca arttırılmaya çalışılmış ve taşradan asker alınmasına karar verilmiştir. Bu dönemde yaşanan isyanlar ve savaşlar sebebiyle artan eğitimli ve düzenli asker ihtiyacını karşılamak için yoğun çaba sarf edilmiştir. Ancak Mansûre Ordusu’nun istenilen neticeyi karşılamaması üzerine 1834’te yeni bir askeri sınıf olmak üzere Redif-i Asâkir-i Mansûre Ordusu teşkil edilmiştir. Ordunun eğitiminden ve donatımından sorumlu olan Seraskerlik makamı hem İstanbul’daki hem de taşradaki asker sayısını arttırmak için asker yatağı olarak nitelendirdiği Menteşe Sancağından asker yazılmasını emretmiştir. Sancak dâhilinde asker yazımı yapıldığı gibi alınacak askerlerin masraflarının da karşılanması istenmiştir. Bu emir gereğince Menteşe Sancağından askerliğe elverişli gençler arasından alım yapıldığı gibi, masraflar ise sancak dahilindeki kazalara paylaştırılmıştır. Bu çalışmada Muğla Şer’iye Sicilleri’nde yer alan bilgiler ve Osmanlı Arşivi’nde yer alan belgeler ışığında Menteşe Sancağının Asâkir-i Mansûre-i Muhammediyye ve Redif-i Asâkir-i Mansûre ordularına verdiği katkı incelenmiştir. Dolayısıyla Sultan II. Mahmud’un askeri anlamda gerçekleştirdiği reformlar göz önünde tutularak, Menteşe Sancağının askeri reformlara sağladığı katkı ortaya konulmuştur.