Yetişkin Bir Insanda Dakikadaki Normal Nabız Sayısı Kaçtır

Nabız, kalbin her atışıyla birlikte pompaladığı kanın damarlar üzerinde oluşturduğu basınçtır. 

Basınç, esnek damar duvarlarında bir dalgalanmaya sebep olur. Bu dalgalanmalar; el bileği, boyun gibi bölgelerde el yardımıyla hissedilir. Bir dakika boyunca sayılmasının sonucunda kalbin dakikalık atış sayısı tespit edilir.

Halk arasında kalp atışı diye bilinen nabız, cinsiyet, fiziki yapı, vücut sıcaklığı, fizyolojik değişiklik gibi birçok etkene bağlı olarak farklılık gösterir.

Vücut sıcaklığı, fizyolojik değişiklik, fiziksel aktivite ve duygusal değişiklik, ilaç kullanımı, hastalık ve stres gibi farklı sebeplerden dolayı da nabız değişiklikleri gözlenebilir.

Nabız yalnızca kalp hızı ile ilgili bilgi vermez. Aynı zamanda kalbin düzenli çalışıp çalışmadığı bilgisi ve bazı sağlık sorunlarınız hakkında bilgi verir.

İDEAL NABIZ KAÇ OLMALI?

Kişiden kişiye değişiklik gösteren kalp atışı, belirli bir aralık içinde olması gerekir.

Yetişkin ve sağlıklı insanlarda kalp atış hızı dakikada aralığında olması normaldir. Uzun zamandır sporla ilgilenen kişilerde nabız seviyelerine kadar düşer. Dinlenme esnasında, kalp atış hızınız ne kadar düşük ise o kadar iyidir.

Kalbiniz dakikada arasında atıyorsa çok iyi, arasında atıyorsa normal nabız, 85 ve üzeri atıyorsa yüksek nabız olduğu söylenebilir.

Genellikle fiziksel ve duygusal bir değişiklik sonucu artan nabız bir süre sonra kendiliğinden dengelenir. Ancak nabız dinlenme esnasında da sürekli hızlı seyretmesi ciddi bir sorundur.

Sigara kullanımı ve halk arasında kansızlık olarak bilinen anemi de nabzı yükselten etkenlerdendir.

NTV’yi sosyal medyadan takip edin

Nabız Nedir?

Kalbin dakikada attığı sayı nabızdır. İdeal nabız yetişkinlerde istirahat halindeyken atıştır. Bu kalp atışı, boyunda ve bileklerde hissedilir. Örneğin; kalbiniz 70 defa kasılırsa yani atarsa, nabzınız 70 demektir. Nabza, ‘kalp atış hızı’ da denebilir.

Normal nabız, düzenli bir ritimdedir. Yani kalp atış hızı belirlidir. Bazı kişilerde ritim düzensizdir. Bu ‘düzensiz nabız’ (aritmi) olarak adlandırılır.

Kalp Atış Hızı ile Nabız Aynı mı?

Nabız, kalp atış hızı olarak bilinir. Kalbinizin her dakikadaki bu atışı, kimi zaman düşük kimi zaman yüksek olabilir. Nabız düşüklüğü ve nabız yüksekliği bir hastalığın sonucu olabileceği gibi yaş, ruh hali, sigara, kafein tüketimi gibi etkenlere de bağlıdır. Herkesin nabız hızı aynı değildir.

İdeal Nabız Kaç Olmalıdır?

Nabız dinlenirken daha düşüktür; egzersiz ile yükselir. Çünkü egzersiz anında vücut daha fazla oksijenli kana ihtiyaç duyar. Korku ve heyecan gibi durumlarda da nabız yükselebilir. İdeal nabız 60 ila arasında değişkenlik gösterir. Nabız herkeste aynı değildir. Örneğin; kondisyona sahip bir atletin istirahat halindeyken nabzı 40 olabilir. Yine çocuklarda nabız daha yüksektir. Yaş ilerledikçe kalp atışı düşer. “Nabız kaç olmalı?” sorusuna çocuklarda ( yaş) , yetişkinlerde (18 yaş ve üstü) cevabı verilebilir. Kalp atış hızının aşağıdaki faktörlere bağlı olabileceğini unutmayın:

• Yaş
• Egzersiz
• Sigara
• Kafein içrne gıda tüketimi (kahve, kola)
• Kardiyovasküler hastalıklar, diyabet, tiroid bezi hastalıkları, kansızlık
• Hava sıcaklığı
• Yatar ya da ayakta pozisyonda olmak
• Duygusal durum
• Vücut ölçüleri
• İlaçlar

Nabız, hastalıklara bağlı olarak da yüksek veya düşük olabilir. Yüksek nabız ve düşük nabız teşhisi için doğru bir ölçüm gerekir.

Nabız Nasıl Ölçülür?

“Nabız nasıl ölçülür?” sorusuna verilebilecek en iyi cevap; nabzın bilekten ölçülebileceğidir. Bu kolay nabız ölçme yöntemidir. Avucunuz yukarı bakacak şekilde elinizi çevirin. İşaret, orta veya işaret, orta ve yüzük parmağınızı, başparmağınızın olduğu tarafta bileğinize koyun. Nabzınızı hissetmek için hafifçe bastırın. Bir şey hissetmiyorsanız biraz daha bastırın. 15 saniye bu atışı kontrol edin ve bunu 4 ile çarpın ya da 30 saniye bu atışı kontrol edip bunu 2 ile çarpın. Bu sayede nabız sayınızı bulabilirsiniz. Nabzınızı boynunuzdan da ölçebilirsiniz. İşaret ve orta parmağınızın uçlarını nefes borunuzun (her iki yan da olabilir) yanına yerleştirin ve atışı hissetmeye çalışın. Nabzınızı doğru sonucu vermesi için hareket haldeyseniz 5 dakika dinlendikten sonra ölçün. Doğru sonuç her zaman nabzın dinlenirken ölçülmesidir. Aktif halde daha fazla oksijen almak için kalp daha fazla attığından doğru sonucu vermez. Mesela koşarken nabzınız daha yüksek çıkar. Sıkı egzersiz yapıyorsanız, o an kalp atış hızınız dakikada veya daha fazla olabilir. Yine kafein, nikotin, kullanılan ilaçlara, heyecanlı veya korku dolu bir ana göre kalp daha hızlı atar.

Düzensiz bir nabız ise kalbin düzenli bir ritimle atmadığı anlamına gelir. Nabız düzensizliğinden şüpheleniyorsanız mutlaka bir kardiyoloğa gitmelisiniz. Eğer nabzınız düzensiz atıyor ise atriyal fibrilasyon denilen ritim bozukluğunuz olabilir. Kalp doktorunuz EKG (elektrokardiyogram) çekerek düzensiz nabzınızı kontrol edebilir ve tanıyı koyabilir. Klinikte en yaygın karşılaşılan ritim bozukluğu artmış felç riskine neden olan atriyal fibrilasyondur. Aritmi yani ritim bozuklukları durumları yüksek nabız ve düşük nabız olmak üzere ikiye ayrılır.

Yüksek Nabzın Nedenleri ve Belirtileri Nelerdir?

Nabız yüksekliği, istirahat halindeyken sürekli olarak kalp atışınızın ’ün üzerinde olması demektir. Buna taşikardi denir. Taşikardinin sebepleri şöyle sıralanabilir:

• Doğumsal kalp hastalıkları
• Kan akışını etkileyen kan hastalıkları
• Kalp krizi gibi kalpte meydana gelen sorunlar
• Ventriküler veya supraventriküler ritim bozuklukları
• Anksiyete ve stres
• Aşırı kafein tüketimi
• Aşırı alkol tüketimi
• Elektrolit dengesizliği
• Anemi
• Tiroit gibi hormonal sorunlar (hipertiroidizm)
• Ateş
• Yoğun ve yorucu egzersiz ya da fiziksel aktivite
• İlaçların yan etkileri
• Sigara içme
• Uyuşturucu kullanımı
• Hamilelik

Yüksek nabzın belirtileri şunlardır:

• Nefes darlığı
• Bayılma nöbetleri
• Sersemlik veya baş dönmesi
• Göğüste çarpıntı hissi
• Göğüste ağrı veya rahatsızlık hissi
• Egzersiz yapamama

Düşük Nabzın Nedenleri ve Belirtileri Nelerdir?

Nabız düşüklüğü ise, istirahat halindeyken sürekli olarak kalp atışınızın 60’ın altında olması demektir. Buna bradikardi denir. Bradikardinin sebepleri şöyle sıralanabilir:

• İlaçların yan etkileri
• Elektrolit dengesizliği
• Uyku apnesi
• Altta yatan bir sağlık sorunu (kalp hastalığı gibi)
• Yaşlılık
• Kalbin iletim sistemiyle ilgili sorunlar

Düşük nabızda da şu belirtiler görülür:

• Nefes darlığı
• Göğüste sıkışma ya da ağrı
• Baş dönmesi, sersemlik
• Bayılma
• Egzersiz yapamama

Kalp atışındaki düzensizlik, kalp çarpıntısı olarak kendini hissettirebilir. Bazen uzanırken de bunu göğsünüzde ve kulaklarınızda hissedebilirsiniz. Kalp atışınız size çok hızlı veya çok yavaş gelebilir. Ara sıra kalp çarpıntısı hissetmek normaldir. Bunu düzenli olarak hissetmeniz halinde doktora gitmelisiniz. Kalp hastalıkları, kalp yetmezliği ya da kalp hastalığı geçmişinin olması kalp atışında dalgalanma yaratabilir. Bunun fark edilmesi halinde mümkün olan en kısa sürede doktora gidilmelidir. Düşük ve yüksek nabızda görülen semptomlar ciddi bir kalp hastalığı durumuna işaret edebilir. Doktor teşhis koyabilmek için bazı cihazlardan yararlanır. Bunlar şöyle sıralanabilir:

• Holter
• Elektrokardiyogram (EKG)
• Stres testi (efor testi)
• Tilt testi (eğik masa testi)
• Görüntüleme yöntemleri (EKG, BT ve MR gibi)
• Elektrofizyolojik testler

Nabız Nasıl Normale Döndürülür?

Uzun vadede nabzı düşürmek için spor yapmak faydalıdır. Kalp hastalığınız varsa hangi egzersizi nasıl yapacağınıza doktorunuz karar vermelidir. Yine kafein ve alkollü içecekleri kesmek nabzın düzene girmesi için önemli bir adımdır. Sigarayı bırakmak ve sağlıklı beslenmek de normal nabız için faydalıdır. Nabzınızı anlık normale döndürmek için dinlenme pozisyonuna geçebilir, derin nefes alabilir, meditasyon gibi gevşeme teknikleri uygulayabilirsiniz. Eğer nabız problemi ritim bozukluğuna bağlı ise kardiyoloğunuza başvurmanız önerilir.

Nabız olarak da bilinen kalp atış hızı, bir kişinin kalbinin dakikadaki atış sayısıdır. Normal kalp atış hızı kişiden kişiye değişir. Ancak yetişkinler için normal aralık dakikada 60 ila şeklindedir. Ancak yine de normal bir kalp atış hızı kişiye, yaşa, vücut büyüklüğüne, kalp rahatsızlıklarına, kişinin oturuyor veya hareket ediyor olmasına, ilaç kullanımına ve hatta hava sıcaklığına bağlıdır. Duygular da kalp atış hızını etkileyebilir. Örneğin, heyecanlanmak veya korkmak kalp atış hızını artırabilir. Bu noktada nabız yani kalp atış hızının sabit kalmadığını ve sürekli olarak değişkenlik gösterdiğini net bir şekilde ifade edebilmemiz mümkündür.

Tansiyon ve Nabız Aynı Mıdır?

Bazı bireyler yüksek tansiyonu yüksek nabızla karıştırır. Tansiyon, kanın atardamar duvarlarına uyguladığı kuvvetin ölçümüdür. Nabız ise kalbinizin dakikadaki atış sayısıdır. Bu noktada nabız ve tansiyonun birbirinden farklı olduğunu ifade edebiliriz. İkisi arasında doğrudan bir ilişki yoktur. Bu kapsamda yüksek tansiyon veya hipertansiyon mutlaka yüksek bir nabız hızı ile sonuçlanmaz. Tabi bunun tersi de geçerlidir. Yorucu aktivite sırasında kalp atış hızı artar. Ancak yoğun bir egzersiz kan basıncını sadece mütevazı bir şekilde artırabilir. Özetle tansiyon ve kalp atışının durumlarını birbiri ile bağdaştırmak pek mümkün değildir.

Kalp Atışı Ölçümü

Kalp atışı ölçümü için vücudun farklı bölgeleri kullanılmaktadır. Söz konusu bölgeler aşağıdaki gibidir.

• Bilekler
• Bir dirseğin içi
• Boynun yan tarafı
• Ayağın üstü

Doğru bir şekilde nabız ölçebilmek için için iki parmağınızı bu alanlardan birinin üzerine koyun ve 60 saniyedeki vuruş sayısını sayın. Dilerseniz 20 saniye kadar sayabilir ve elde ettiğiniz sayıyı 3’e çarpabilirsiniz. Bu sayede 1 dakikada ki kalp atışınızı net bir şekilde ölçebilirsiniz. Başparmağınızı kullanmak kafa karıştırıcı olabilir. Çünkü bazen başparmağınızda bir nabız hissedebilirsiniz. Bu nedenle işaret parmağınızı ve orta parmağınızı kullanmak çok daha doğru bir şekilde sonuç verecektir.

Yukarıda da bahsedildiği gibi ideal kalp atışı ile ilgili pek çok değişken vardır. Ancak dinlenme esnasında bireylerin saniyede 60 ile vuruş kalp atışına yani nabza sahip olmaları gerekmektedir.

Hızlı Nabız Nasıl Düşürülür?

Nabız hızları sinirlilik, stres, dehidrasyon ve aşırı efordan dolayı yükselebilir. Oturmak ve yavaş, derin nefes almak genellikle kalp atış hızınızı düşürebilir. Egzersiz yapmak ve daha zinde olmak da genellikle kalp atış hızını düşürür. Çok hızlı olan nabzınızı düşürmek için yaklaşık 5 dakika veya kalp atış hızınız dakikada vuruşun altına düşene kadar yürüyün.

Kalp atışı yani nabız, kalbin kusursuz bir şekilde çalışıp çalışmadığını görmek için son derece önemlidir. Bu noktada nabzın ölçümünün de kritik bir öneme sahip olduğunu ifade etmemiz gerekir.

Post Views

Sivas Medicana Hastanesi doktorlarında Kardiyoloji Uzmanı Dr. İsmail Erdoğu, günümüzde çok sık şikayet konusu olan çarpıntı hissinin bazen sadece huzursuzluk yaratan bir his olarak kalabileceğini, bazen de ciddi ve ölümle sonuçlanabilecek vakaların habercisi olabileceğini belirtti.

Erdoğu, kalp çarpıntısının hastalar tarafından kalbin hızlı atması olarak bilindiğini belirterek “ kalbin attığının hissedilmesi ya da kalp ritminin düzensiz olması gibi farklı şekillerde tanılanır. Hastanın kalbinin attığını hissetmesi özellikle bu gece yatınca sıkılık ortaya çıkmakta olup bu durum herhangi bir problemden kaynaklanmamaktadır. Kalp ritminin düzensiz olarak hissedildiği çarpıntılarda kalbin karıncığından ya da kulakçığından çıkan erken atımları hastanın hissetmesi şeklinde olup bu durumda bu tekleme yada erken atım olarak tanımladığımız kalp atımlarının sayısı önemlidir. Bu durumda hastalara 24 ya da 48 saatlik holter EKG ile ritmi takip edebildiğimiz ve bu sürede ne kadar erken atımın geldiğini gösterir tetkik ile bu vuruların sıklığını tespit edip belli oranların üzerinde ise bu erken atımların tedavisini yapabilmekteyiz” dedi.

Kalp Çarpıntısının Belirtileri Nelerdir?

Erdoğu, kalp çarpıntısının belirtilerine değinerek şunları söyledi “ Bir diğer en sık gördüğümüz ve klinik olarak öneli çarpıntıda kalbin çok hızlı atmasıdır. Normalde nabız sayısı dakikada arasındadır. 'ün üzerine çıktığında taşikardi durumu tarifliyoruz. Ancak seviyeleri çoğunlukla önemsiz değerlerlerdir ve bu değerler çoğunlukla kansızlık, guatr ve anksiyete-heyecan kaynaklıdır. Gerçek çarpıntı dediğimizde nabzın çoğunlukla dakikada 'ın üzerinde olmasını görüyoruz. Gerçek çarpıntı durumu kalbin kulakçığı ve karıncığı arasında olmaması yerde elektriksel bağlantı yada kısa devre olarak tanımladığımız bağlantının olmasıdır. Bu kısa devre zaman zaman fonksiyon görüp hastada çarpıntı oluşturmakta. Önemli nokta bu devrenin ne zaman fonksiyon göreceğinin ve çarpıntı oluşturacağının herhangi bir belirtisi olmamasıdır. Ancak yoğun stres ve sigara gibi etkiler bu devrenin fonksiyonunu ortaya çıkarıp çarpıntının başlamasını tetikleyebilmektedir” diye konuştu.

Kalp Çarpıntısı Nasıl Tedavi Edilir?

Erdoğu, kalp çarpıntısının ilaç ve ablasyon gibi iki tür tedavisinin olduğunu belirterek “ İlaç tedavisi o kısa devre dediğimiz olmaması gereken devreyi baskılayarak tedaviyi sağlıyor. Ancak ilaç tedavisi böyle bir hastaya başlandığında o kısa devreyi ortadan kaldırmadığı yalnızca baskıladığı için uzun süreli ilacı düzenli kullanmak gerekli. Aynı zamanda ilaç tedavisi altında da çarpıntı ataklarının devam etmesi sıklıkla karşılaşılan önemli bir problemdir. Bir diğer tedavi seçeneği de o olmaması gereken kısa devrenin ortadan kaldırılmasıdır. Bu işlem ablasyon olarak tanımladığımız tedavi seçeneğidir. Ablasyon işleminde kasık toplar damarında girerek özel kataterler ile çarpıntının kaynaklandığı kısa devre tespit ediliyor ve o bölgeyi özel kateterler ile yakarak ortadan kaldırılıyor. Böylece kısa devre tamamen ortadan kalktığı için hastanın çarpıntısı tamamen tedavi edilmiş oluyor ve hastaya herhangi bir kalp ilacı vermeden tedavisi yapılmış oluyor.” şeklinde konuştu.