Yetişkinlerde Devamlı Ishalin Sebepleri

İshal Yenidoğan bir bebekten tutunda çok daha ileri yaşta olan kişilerin dahi sıklıkla karşılaştığı polifaktöriyel kaynaklı bir semptomdur. Çoğu zaman önemsemediğimiz ancak belli bir sürenin dışında devam etmesi halinde risk taşımasından dolayı merak edilen bir konudur ishal. Peki ishal neden olur? İshal belirtileri nelerdir? İshal nedenleri nelerdir? İshal tedavisi nasıl olmalıdır ve ne iyi gelir? Konu ile ilgili merak edilen detayları araştırdık.

İshal Nedir Ve Neden Olur?

İshal, amel ya da bir diğer adı ile diyare, dışkının sık olarak sulu veya yumuşak çıkması durumudur. İshal kesinlikle bir hastalık olarak kabul edilmemekte ve polifaktöriyel kaynaklı bir belirti olarak kabul edilmektedir. İshal sindirim ve boşaltım yolunda oluşan problemler sonucunda ortaya çıkar.

İshal Belirtileri Nelerdir?

Her mevsimde ortaya çıkan ancak yazın yiyeceklerin daha çabuk bozulması, tatil yerlerinde hijyen eksikliği ve beslenme alışkanlıklarının değişmesi nedeniyle ishal daha sık görülür. Bu durumlardan kaynaklı olarak ortaya çıkan ishal belirtileri ise aşağıda listelenmiştir.

• Sulu dışkı yapma
• Dışkılama sıklığının artması
• Dışkı miktarının artması
• Sümüksü ve/veya kanla karışık dışkı
• Kusma
• Karın ağrısı
• Huzursuzluk

İshal Nedenleri Nelerdir

İshal her insanın her yaş grubunda yaşayabileceği bir durumdur. Dışkılama ile ilgili bir durum olduğu için beslenmeye dikkat etmek oldukça önemlidir. Yetişkinlerde ishalin nedenleri genellikle tüketilen besinlerden kaynaklanır. Yazın ise havaların ısınmasıyla çabuk bozulan yiyecekler, düzensiz beslenme gibi durumlar örnek verilebilir. Bunların dışında enfeksiyonlar, alerjiler, bağırsak sorunları ishale sebep olabilir. Sürekli devam eden ishalde altta yatan daha ciddi nedenler olabilir, bunlar;

• Gıda zehirlenmesine bağlı ishaller
• Gıda alerjileri ile başlayan ishal
• Mide gribi ile oluşan ishal
• Huzursuz bağırsak sendromu ishali
• Bakteriyel bağırsak enfeksiyonundan sonra ishal
• Ülseratif kolit ve ishal
• Laktoz intoleransı ve ishal
• Bağırsak enfeksiyonları kaynaklı virüsler, bakteriler, parazitler ve diğer mikroplar sebep olabilir
• Bebeklerde diş çıkarma
• Gereğinden fazla meyve veya hazır meyve suyu özellikle elma ve üzüm suyu tüketimi ve diğer ishal yapıcı yağlı gıdaların tüketimi
• Antibiyotik tedavisi
• Üst/alt solunum yolu enfeksiyonları
• Doğuştan metabolik hastalıklar

İshal Tedavisi Nasıl Olmalıdır Ve Ne İyi Gelir?

Sebepleri farklı olsa da ani başlangıçlı ishallerde tedavi yaklaşımları genellikle aynıdır. İshal olan bebek ise kesinlikle doktor onayı olmadan antibiyotik veya herhangi bir diğer ilaçlar verilmemelidir. Bebeklerde ishal özellikle kusma ile birlikte sergilendiği için büyük sıvı kayıplarına yol açması sebebi ile 5 ile 7 gün içinde düzelebilecek olan bağırsak enfeksiyonu yeterli su verilmemesi halinde ölümcül olabilmektedir. İshali başlayınca emmesi ve beslenmesi kesilen bunun yanında sıvı da verilmeyen çocuklar günde 8 ya da daha fazla sulu ishal yapan, günde ikiden fazla kusması olan çocuklar ve 12 aydan küçük bebekler susuz kalmalarından dolayı risk altında olan çocuklardır. Susuz kalmalarını önlemek için bol sıvı verin. İshal olan bebekte hem sıvı ihtiyacının hem de kalori alımının sağlanması oldukça önemlidir. Yağsız yapılan çorba, pirinç suyu ile ve su ile inceltilmiş sütle hazırlanmış muhallebi, ayran, elma suyu gibi sıvılar bebeğin susuzluğunu önlemek ve kalori ihtiyacını karşılamak için verilebilir. Altı aylıktan küçük ve henüz ek gıda alımına başlamamış olan bebeklerde emzirme sıklaştırılmalıdır. Bebek aldığı takdirde aralıklı kaynatılmış ılık su verilmesi de önerilebilir. Yetişkinlerde de bol sıvı tüketimi önerilmektedir. Yetişkinlerde uzun süren ishallerde asıl altta yatan sebebi tespit edip sebebe göre ilaç ve beslenme diyeti tedavisi uygulanabilir.

İshale Ne İyi Gelir?

• Şekerli meyve suları
• Şekerli çay
• Kola, gazoz, maden suyu
• Kahve
• Yeşil çayların bazıları
• Müshil
• İdrar arttırıcı içecekler
• Patates haşlama
• Yoğurt ve nişasta karışımı
• 100-200 ml su

İshal ve kusma; yetişkinlerde, çocuklarda ve bebeklerde sıklıkla görülebilir. İshal ve kusmanın pek çok sebebi olsa da bu durum genellikle midedeki bir enfeksiyondan kaynaklanır ve birkaç gün içinde geçmesi beklenir. İshal ve kusmanız birlikte ya da ayrı ayrı görülse de yapılması tavsiye edilenler benzerdir.

İshal ve Kusma İçin Ne Yapmak Gerekir?

İshal ve kusma durumunda, kendinizi veya çocuğunuzu genellikle evde tedavi etmek mümkündür. Bu durumda yapılması gereken en önemli şey, dehidrasyonu önlemek için bol miktarda sıvı almaktır.

• Evde kalın ve dinlenin.
• Su veya bolca sıvı tüketin. Eğer zorlanıyorsanız küçük yudumlar alın.
• Bebeğinizi emzirmeye veya biberonla beslemeye devam edin. Hasta oluyorlarsa normalden daha sık ve daha küçük miktarlarda beslemeyi deneyin.
• Bebekleri mama veya katı gıdalarla beslerken aralarda küçük yudumlarla su verin.
• Kendinizi yemek yiyebilecek durumda hissettiğinizde yemenizde hiçbir sakınca bulunmamaktadır. Belirli yiyecekleri yemeniz veya belirli yiyeceklerden kaçınmanız gerekmez.
• Kendinizi rahatsız hissediyorsanız parasetamol içebilirsiniz. Çocuğunuza vermeden önce mutlaka prospektüsü kontrol edin.

İshal ve Kusma Durumunda Yapılmaması Gerekenler Nelerdir?

• Meyve suyu veya gazlı içecekler tüketmekten kaçının. Bu tip içecekler ishali kötüleştirebilir.
• Bebek mamasını olması gerekenden daha az kullanmayın, her zamanki yoğunluğunda kullanmaya devam edin.
• 12 yaşın altındaki çocuklara ishali durdurmak için herhangi bir ilaç vermeyin.
• 16 yaşından küçük çocuklara aspirin içirmeyin.

İshal ve Kusma Ne Kadar Sürer?

Yetişkinlerde ve çocuklarda:

• İshal genellikle 5 ile 7 gün içinde sona erer.
• Kusma genellikle 1 veya 2 gün içinde sona erer.

Normal Hayata Ne Zaman Dönülmelidir?

İshal bittikten ve kendinizi artık hasta hissetmeye başladıktan en az 2 gün sonraya kadar okuldan veya işten uzak durun. Ateşiniz yüksekse veya kendinizi gündelik aktivitelerinizi yapacak kadar iyi hissetmiyorsanız, kendinizi iyi hissedene kadar evde kalmaya özen gösterin.

Enfeksiyonun Yayılmasını Önlemek İçin Yapılması Gerekenler Nelerdir?

• Ellerinizi sık sık sabun ve suyla yıkayın.
• Üzerinde dışkı veya kusmuk olan tüm giysileri veya yatak örtülerini yüksek ısıda, diğer kıyafetlerden ayrı olarak yıkayın.
• Klozet kapaklarını, sifon düğmelerini, muslukları, tuvaletteki yüzeyleri ve kapı kollarını her gün temizleyin.
• Havlunuzu, iç çamaşırlarınızı, çatal-bıçak takımlarını veya mutfak eşyalarını başkalarıyla paylaşmayın.
• Semptomlar geçtikten 2 hafta sonrasına kadar yüzme havuzunu kullanmayın.

İshal ve Kusmanın Nedenleri Nelerdir?

İshal ve kusmanın sebebinin tam olarak ne olduğunu bilmek çoğu zaman mümkün olmayabilir ancak ishal ve kusmaya neden olan ana sebepler aynı şekilde tedavi edilir. En yaygın nedenler şunlardır:

• Bir mide enfeksiyonu (gastroenterit)
• Norovirüs
• Gıda zehirlenmesi

İshal ayrıca şunlardan da kaynaklanabilir:

• Bazı ilaçlar (İshalin bir yan etki olup olmadığını anlamak için prospektüsleri kontrol edin)
• Gıda intoleransı veya gıda alerjisi
• İrritabl bağırsak sendromu (IBS)
• İnflamatuar bağırsak hastalığı
• Çölyak hastalığı
• Divertiküler hastalık

Kusmaya aşağıdaki durumlar da sebep olabilir:

• Gebelik
• Migren
• Labirentit
• Bazı ilaçlar (Kusmanın bir yan etki olup olmadığını anlamak için prospektüsleri kontrol edin)
• Reflü (Bebeğin besini geri çıkarmaya çalışması)
• Diğer enfeksiyonlar (İdrar yolu enfeksiyonu gibi)

Hangi Durumlarda 112'yi Aramak Gerekir?

• Kan kusmak veya öğütülmüş kahveye benzer renkte kusuluyorsa.
• Yeşil veya sarı-yeşil renkte kusuluyorsa.
• Zehirli bir şey yutulmuş olma ihtimali varsa.
• Boyunda sertleşme varsa ya da parlak ışıklara bakarken acı duyuluyorsa.
• Ani, şiddetli bir baş ağrısı veya mide ağrısı varsa.