Yutulan hava ile besinlerin hazmı ve besinlerin parçalanması sırasında, bağırsaklara doğrudan hava kaçması sonucu, bağırsaklarda ve midede gaz oluşmaktadır. Meydana gelen bu gaz miktarı fazla olur ise, vücudun bu gazı dışarı atması zor bir hale gelerek, gaz sıkışması sonucunu doğurur. Gaz sıkışması ise, şişkinliğe ve şiddetli bir gaz sancısına sebebiyet verir.
Genellikle tüm kişilerde, arada veya sık bir şekilde görülebilen gaz sancısı, çok şikayet edilen rahatsızlıklardan biridir. Bazen geğirme şeklinde, bazen ise anüs yolu ile bağırsak ve midedeki hava dışarı atılarak gerçekleşen duruma, gaz çıkarma denilmektedir. Genelde yeme ve içme esnasında, ağız ile yutulan hava sonucunda gaz sıkışması oluşur. Kişide sürekli bir biçimde gaz çıkarma sorunu var ise, mutlaka bir uzmana danışılmalıdır.
Yetişkinlerde gaz sancısı belirtileri nelerdir?
Gaz sancısının neden olduğu belirtiler, genellikle herkesin fark edebileceği biçimdedir. Bu belirtilerin sık bir şekilde tekrarlanıyor olması, kişilerde olumsuz bir ruh hali oluşmasına neden olmaktadır. Böyle durumlarda kişi yeme, içme faaliyetinden kaçınabilir veya kişide kendini toplumdan soyutlama isteği oluşabilir. Yetişkinler için gaz sancısı belirtilerini sıralayalım:
- Karında rahatsız edici şişkinlik
- Geğirme ihtiyacı
- Karın ağrısı
- Karında gerginlik
- Karında oluşan kramplar
Bebeklerde gaz sancısı belirtileri nelerdir?
Bebeklerde meydana gelen gaz sancıları, kolay bir şekilde görülebilmektedir. Bir bebek, gaz sancısı sebebi ile huzursuz ise, emmek ister, ancak kısa bir süre tekrar ağlamaya başlar. Aynı zamanda bebek ağlayarak, ayaklarını karın bölgesine doğru çeker. Bebekler özellikle besin alma sonrasında, bu belirtileri gösteriyor ise ve katiyen sakinleşemiyor ise, bu durumun gaz sancısı olma olasılığı fazlası ile yüksektir. Ayrıca bebeklerde gaz sancısı sorunu var ise, bebeklerin karın bölgeleri hem sert olur, hem de şiş görünür.
Bebeklerde gaz sancısı nasıl geçirilir?
Bebeklerde gaz sancısı sorunu anlaşıldıktan sonra, gaz sancısını geçirmeye yarayan bazı yöntemlere başvurulabilir. Bu yöntemleri sıralayalım.
-Gaz sancısı sorunu olan bebeğin, karın bölgesine masaj yapılır.
-Bebeğin yüzü yere bakacak bir biçimde, kolun üzerine yatırılır ve el ile bebeğin karnına hafif baskı uygulanır.
-Bebek kucakta yavaş şekilde hoplatılır.
Gaz sancısı ve karın ağrıları yaşayan kişilerin, öncelikle beslenme şekillerine dikkat etmeleri gerekir. Bu problemlere neden olan besinlerin ne olduğu belirlenmeli ve bu besinler olabildiği kadar az tüketilmelidir. Ayrıca kişinin bir gıdaya olan alerjisi de, o besinin kişide gaz problemine yol açmasına sebep olabilir. Bunların dışında, hava yutmak, oldukça hareketsiz bir yaşam, tüketim zamanı geçen besinlerin tüketilmesi, lif miktarı yüksek olan gıdaların tüketilmesi de, gaz sancılarına sebep olabilmektedir.
Yetişkinlerde gaz sancısı tedavisi nasıl olur?
Kişilerde gaz sancısı rahatsızlığının tedavisi için, öncelikle ilaç tedavisi uygulanmakla birlikte, türlü tedavi yöntemleri uygulanabilmektedir. Kişilerde gaz sancısı sorununun giderilebilmesi için, ilaç tedavisi yanında, kişiye uygun diyet programları ya da bazı bitkisel metotlar da uygulanabilmektedir.
İlaç tedavisi yönteminde doktorlar genellikle, durumu analiz ettikten sonra, gaz çıkarma durumunu destekleyecek bir ilaç tedavisi uygulayabilir. Veya sık bir şekilde gaz çıkarma sorunu olan kişiler, uzmanlar tarafından belirlenen bir diyet programı ile sorunlarını çözebilir.
Gaz sancısının çözümü için bazı bitkisel yöntemler
-Zencefil tüketmek, mide bulantısı, sindirim sorunu, mide nezlesi ve gaz sıkışması rahatsızlıklarına karşı rahatlatıcıdır.
- Nane çayı içmek, mide gurultusunu ortadan kaldırır ve gaz sancısından kurtulmak için, oldukça yardımcıdır.
- Papatya çayı, gaz sıkışması sorununa en iyi gelen içeceklerden biridir.
- Kimyon tohumu çiğnendiğinde, vücutta toplanmış olan gaz, oldukça kolay bir biçimde atılabilmektedir.
Herkesin vücudunda gaz vardır. Gaz varlığı rahatsız edici ve utanç verici olabilir, ancak gaz sancısı yaşamı tehdit edici bir problem değildir. Vücuttaki gaz, ağız aracılığıyla geğirme yoluyla veya rektumdan geçirilerek dışarı atılır. Çoğu insan günde yaklaşık 1 ila 4 litre gaz üretir ve günde yaklaşık 14 kez gaz çıkarır.
Gaz karbondioksit, oksijen, nitrojen, hidrojen ve metan gibi çoğu kokusuz buharlardan oluşur. Kalın bağırsaktaki bakteriler ise kükürt içeren gazları salgılayarak hoş olmayan bir gaz kokusu üretir.
Sindirim sistemindeki gaz iki kaynaktan gelmektedir:
Geğirme, yutulan havanın mideden ayrılmasını en çok sağlayan aktivitedir. Geğirme sonucu atılamayan gaz kısmen ince bağırsakta emilir ve küçük bir kısmı kalın bağırsağa girerek rektumdan atılır.
Bazı karbonhidratlar (şeker, nişastalar ve lif), belirli enzimlerin eksikliği veya yokluğu nedeniyle ince bağırsakta sindirilmez. Sindirilmemiş veya emilmemiş yiyecek daha sonra, zararsız ve normal bakterilerin bu maddeleri parçaladığı kalın bağırsağa geçer. Bu işlem hidrojen, karbondioksit ve tüm insanların yaklaşık üçte birinde rektumdan salınan metan gazları üretir.
Ulusal Diyabet ve Sindirim ve Böbrek Hastalıkları Enstitüsü'ne göre, karbonhidrat içeren gıdaların çoğu gaz çıkarma nedeni olabilirken, yağ ve protein içeren besinler daha az gaz çıkarmaya neden olur. Gaza neden olan yiyeceklerden bazıları şunlardır:
Aşırı gaz nedeni ile kronik semptomların oluşması nadirdir. Aşağıdakiler gaz sancısı nedeniyle oluşabilecek semptomlarıdır. Bununla birlikte, her birey semptomları farklı şekilde yaşayabilir. Gaz sancısının belirtileri şunları içerebilir:
Kronik sürekli geğirme, peptik ülser hastalığı, gastroözofageal reflü hastalığı (GERD) veya gastrit gibi bir üst gastrointestinal bölge hastalığının belirtisi olabilir.
Crohn hastalığı, huzursuz bağırsak sendromu, kolon kanseri veya bağırsak tıkanmasına neden olan herhangi bir hastalık da karın şişkinliğe neden olabilir.
Ameliyattan kaynaklanan fıtıklar veya yara dokuları da şişkinliğe ve ağrıya neden olabilir.
Yağlı yiyecekler midenin boşalmasını geciktirerek şişkinlik ve rahatsızlığa neden olabilir, ancak çok fazla gaz sancısına neden olmaz.
Gaz sancısı semptomları diğer tıbbi durumlar veya sorunların belirtileri ile benzerlik gösterebilir. Kesin teşhis için daima doktorunuza danışın.
Gaz sancıları, keşfedilmesi ve tanı konulması gereken ciddi bir rahatsızlıktan kaynaklanabilir. Doktorunuz tanı koymak için önce fizik muayene gerçekleştirecektir. Fizik muayene sırasında doktorunuz, herhangi bir hassasiyet olup olmadığını ve herhangi bir anormallik hissedip hissetmediğini belirlemek için karnınıza dokunabilir. Karnınızın sesini bir stetoskopla dinlemek, doktorunuzun sindirim sisteminizin ne kadar iyi çalıştığını belirlemesine yardımcı olabilir. Muayenenize ve kilo kaybı, dışkıda kan veya ishal gibi diğer belirti ve semptomların varlığına bağlı olarak doktorunuz teşhise yardımcı olmak için aşağıdaki bahsedilen bazı ek testleri isteyebilir:
Gaz sancısının kesin çözümü yoktur. Sindirim sistemindeki gaz sancısı için özel tedavi, aşağıdakilere göre doktorunuz tarafından belirlenecektir:
Gaz ağrılarınız başka bir sağlık sorunundan kaynaklanıyorsa, altta yatan durumu tedavi etmek rahatlama sağlayabilir. Aksi takdirde, gaz sıkışması genellikle diyet değişiklikleri, yaşam tarzı değişiklikleri veya reçetesiz satılan gaz giderici ilaçlarla tedavi edilir. Çözüm herkes için aynı olmasa da, küçük bir deneme yanılma sonrasında çoğu insan biraz rahatlama bulabilir.
Beslenme değişiklikleri vücudunuzun ürettiği gaz miktarını azaltmaya veya gazın sisteminizde daha hızlı hareket etmesine yardımcı olabilir. Diyetinizin ve gaz sancısı belirtilerinin günlüğünü tutmak, doktorunuza yardımcı olur ve diyetinizdeki değişiklikler için en iyi seçenekleri belirlemenize olanak sağlar. Bazı besinleri tüketmeyi bırakmanız veya daha küçük porsiyonlar yemeye başlamanız gerekebilir.
Aşağıdaki diyet tavsiyelerine uymak gaz sancısının belirtilerini iyileştirebilir:
Aşağıdakiler bazı kişilerde gaz sancısı semptomlarını azaltabilir:
Yaşam tarzı değişiklikleri yapmak aşırı gaz varlığı ve gaz sancısını azaltmaya veya hafifletmeye yardımcı olabilir.
Lif açısından zengin besinlerle beslenmek, susuz kalmamak ve egzersiz yapmak, gaz sancıları yaşamamak için uzun vadede iyi bir yaklaşımdır. Bu önlemlerin gaz sancısı problemini iyileştirmediği durumlarda, polietilen glikol müshil kullanımı düşünülebilir.