Yetiskinde Yuksek Ates

İnsanlar, kendi vücut sıcaklığını dengeleyebilen canlılardır. Bu dengenin bozulması herhangi bir hastalığın habercisi olabilir. Ateş vücudun enfeksiyonlarla savaşmasını sağlar. Fakat vücut sıcaklığı pek çok nedene bağlı olarak değişebilmektedir. Bunlardan biri yaş faktörüdür. Yetişkin vücut sıcaklığı ve bebeklerdeki vücut sıcaklığı birbirinden farklıdır. Yetişkinlerde ateş kaç olmalı, yüksek ateş nedir? Sorularının yanıtlarını hazırladık. Normal vücut sıcaklığı kaç derece olmalı? İşte yanıtları…

NORMAL VÜCUT SICAKLIĞI

İnsan vücudunun normal sıcaklığının 37⁰C olduğu bilinmektedir. Ancak her vücut ve bünyenin farklı olabileceği unutulmamalıdır. Yaşınız, hareket durumunuz ve beslenme şekliniz gibi etmenler de ateşi etkileyebilmektedir. Bu yüzden bir iki derecelik fark çok fazla önemsenmemelidir. Sağlıklı bir bireyin vücudunda gün içinde en fazla derecelik bir fark görülmektedir.

NORMAL VÜCUT ISISI

İnsan vücudunun normal ısısı 37 derece civarıdır. Bu değer biraz değişebilir. Ancak vücut ısısının normal değerlerin üstüne çıkması yüksek ateş olarak kabul edilmektedir.

NORMAL ATEŞ

İnsan vücudunun sıcaklığı 37 civarında bilinmektedir. Ancak 'ye kadar normal ateş kabul edilmektedir. 'nin üzeri ateş, ve üzeriyse ciddi yüksek ateş kabul edilir.

ATEŞ BELİRTİLERİ

Vücutta yüksek ateş görüldüğünde genellikle şu belirtilere rastlanılır:

• Zayıflık
• İştah kaybı
• Kas ağrıları
• Sinirlilik
• Terleme
• Titreme
• Baş ağrısı
• Susuzluk

YÜKSEK ATEŞ KAÇ DERECE?

Vücut sıcaklığı 36,1'den 37,2 dereceye kadar normal kabul edilir. Ciddi bir yüksek ateş diyebilmek için 39,4 derece ateş olmalıdır.

ATEŞ NASIL ÇIKAR?

Vücut ısımızı beyinde bulunan hipotalamus bölgesi ayarlamaktadır. Bu bölge vücut ısısını yükselttiğinde yüksek ateş meydana gelir. Bu durumda vücutta üşüme veya vücut ısısını yükseltebilmek için titreme meydana gelir. Bunun sonucunda vücut ısısı da yükselir.

YETİŞKİNLERDE ATEŞ NASIL DÜŞÜRÜLÜR?

Bilinen en iyi yöntemleri sizler için sıraladık. İşte yetişkinlerde ateş nasıl düşürülür? Sorusunun yanıtları:

• Bulunduğunuz ortamı havalandırmak ya da temiz hava alabileceğiniz bir ortam tercih etmek.
• Ateş düşürücü kullanmak.
• Ilık suyla duş almak.
• Soğuk ve ıslak bir bezle koltuk altlarına soğuk uygulaması yapmak.
• Bol su tüketmek.
• Sigara ve alkolden uzak durmak.
• Üzerimize daha rahat, bol ve inci giysiler giymek.

İNSAN VÜCUT SICAKLIĞI

Genel olarak insan vücut sıcaklığı arasında kabul edilmektedir. Ancak zaman, açlık, tokluk durumu gibi pek çok faktörden etkilenen vücut sıcaklığı den ye kadar da normal kabul edilmektedir.

BEBEKLERDE ATEŞ

Bebek ve çocuklarda normal kabul edilen ateş derecedir. Yüksek ateş ise 38 derecenin üstüne denmektedir. 14 günden kısa süren ateşe akut, 14 günün üzerinde seyreden yüksek ateşeyse kronik ateş denir. Bebeklerde genellikle virüs kaynaklı solunum yolu, sindirim sistemi kaynaklı, orta kulak iltihabı, zatürre ve idrar yolu enfeksiyonları nedeniyle görülmektedir. Bunlara ek olarak diş çıkarma döneminde çocuklarda ateş görülmektedir ancak bu durum 38'in üzerinde ateş yapmamaktadır.

Yüksek ateş bebeklerin bağışıklık sistemi yeterince gelişmediğinden ciddiye alınmalı ve vakit kaybetmeden bir hekime başvurulmalıdır.

Ateş Nasıl Düşürülür?

Yüksek ateş ile karşılaşıldığı zaman ebeveynler telaşa kapılarak bazı ateş düşürme yöntemlerini kullanabiliyor. Bu yöntemler, ateşi düşürmek yerine kimi zaman daha da arttırabiliyor. Vücut ısısının 38 derece ve üzeri olması yüksek ateş olarak tanımlanır. Yüksek ateşin olduğu zamanlarda ateşli havale ortaya çıkar. Bu durum ise en çok 6 ay ve 5 yaş arası çocuklarda sıkça görülür. Ateşli havalelerin görüldüğü vücut sıcaklığı genellikle dereceye ulaşır.

Bu gibi durumlarda morarma ve çocukta bilinç kaybı yaşanabilir. Bu durumda panik yapmadan çocuğun bir yere düşmesini çarpmasını önlemeli, sırt üstü başı size dönük ve hava kanalları açık olacak şekilde yatırmalısınız. Ateşli olan kişi sıtmalanır ve üstünü örtmek isteyebilir. Ateşli kişinin üstünü örtmemeli ve ılık bir duş almasını sağlamalısınız. Ilık bir duş vücut ısısının aniden düşmesini sağlar.

 Evde Ateş Düşürme Yöntemleri Nelerdir?

Evde ateş düşürmenin pek çok farklı yolu vardır. Ateş düşürmek için ateşlenen kişinin yaşına uygun bir yöntem belirlemek gerekir. Yüksek ateşin en tehlikeli olduğu yaş grubu ise, bebekler ve çocuklardır. Bebeklerin ve çocukların evde ateşini düşürmek için kullanılabilecek yöntemler;

● Bebekler hasta olmasın diye genellikle kat kat giydirilir ve bulundukları odanın sıcak tutulmasına özen gösterilir. Yüksek ateş durumunda bebeğin üzerindeki fazla kıyafetleri çıkartmak gerekir. Bebeğin bulunduğu odanın sıcaklığı ise, 20 dereceye kadar düşürülür.

● Anne sütü bu aşamada çok önemlidir. Eğer bebeğiniz emiyorsa onu ateşliyken emzirmeye devam etmeniz gerekir. Eğer çocuğunuz emmiyorsa bol sıvı vermeye dikkat etmeniz gerekir. Yüksek ateş ile birlikte sıvı kaybı olacağı için bol sıvı alınması gerekir.

● Evinizde ateş düşürücü ya da fitil varsa kullanım şekline uygun olarak gerekli dozda bebeğinize verebilirsiniz.

● Ilık bir su hazırlayarak bebeğinize güzel bir duş aldırabilirsiniz. Bu sayede bebeğinizin vücut ısısı ani bir şekilde düşmeye başlar.

● Çocuklarınızın alnına ıslak bez ya da sirkeli su gibi maddeler sürmemeli ve doktorunuz önermedikçe çocuğunuza antibiyotik vermemelisiniz.

Yetişkinlerde Yüksek Ateş Nasıl Düşürülür?

Bebeklerde ve çocuklarda yüksek ateşi düşürürken daha tedbirli olmak gerekir. Fakat yetişkinlerde yüksek ateş düşürmek daha kolaydır. En etkili ve en hızlı ateş düşürme yöntemleri arasında ılık su ile duş almak olduğunu unutmamanız gerekir. Ateşliyken üşümeniz ve sıtmalanmanız durumunda üstünüzü örtmemeli, oda sıcaklığını düşürerek ılık bir duş almalısınız. Yetişkinlerde ateş düşürmek için şu yöntemleri uygulayabilirsiniz;

● Ilık su ile duş almak,

● Bol bol su içmek,

● Ateş düşürücü ilaç içmek,

● Kolay nefes alabilmek için burnunuzu açık tutun.

● Soğuk bez ile koltuk altlarına kompleks uygulayın.

● Oda sıcaklığını düşürün.

● Rahat ve bol giysiler giyin ve üzerinizdeki fazla giysileri çıkarın.

● Bolca dinlenin.

● Kahve, alkol ve sigaradan uzak durun.

Ateş Düşürmeye Yardımcı Besinler

Bazı yiyecek ve içecekler de ateş düşürmeye yardımcı olur. Vücut ısısını düşürmeye yardımcı olan besinler,

● Kuru yemişler

● Mor ve koyu kırmızı gıdalar

● Yeşil çay

● Çilek, ahududu ve mandalina

● Yeşil gıdalar

● Zerdeçal ve zencefil

● Enginar, Ceviz, acı biber tozu

● Kiraz, lahana, elma püresi

● Kızılcık, kekik, pancar 

● Bol bol su içmek vücut ısınızın kısa sürede dengelenmesini sağlar.

Vücut ısısının normalden daha yüksek bir seviyeye çıkması olarak tanımlanan ateş, özellikle çocuklarda belli bir seviyeden sonra tehlikeli hale gelebiliyor. Peki yüksek ateş neden olur? Belirtileri nelerdir? Yüksek ateş nasıl düşürülür? İşte yüksek ateş ile ilgili merak edilenler

ATEŞ NEDİR?

Vucüt sıcaklığının normalin üstünde kabul edilebilecek seviyelere yükselmesine ateş denir. Aslında yüksek vücut ısısı veya ateş, bağışıklık sistemimizin bir enfeksiyonla savaşmak için kullandığı yollardandır. Genellikle vücut ısısındaki artış, bireyin bir enfeksiyonu çözmesine yardımcı olur.

Yetişkinlerde yüksek ateş değerleri:

• Rektal ya da kulaktan ölçüm: 38 C ve üzeri,
• Ağızdan ölçüm: 37,8 C ve üzeri,
• Koltuk altından ölçüm: 37,2 C ve üzeri.

Çocuklarda yüksek ateş değerleri:

• Rektal ya da kulaktan ölçüm: 38,1 C ve üzeri,
• Ağızdan ölçüm: 37,6 C ve üzeri,
• Koltuk altından ölçüm: 37,4 C ve üzeri.

YÜKSEK ATEŞ NEDEN OLUR?

Vücutta oluşan bir enfeksiyon ya da bir hastalık sonucu, bağışıklık sistemi tepki gösterir ve beynin hipotalamus adlı bölgesi vücut ısısını yükselterek hastalığa neden olan organizmaları öldürmeye çalışır. Ancak, normalden çok fazla yükseldiği durumlarda tehlikeli hale gelebilir.

Ateşin yükselmesine neden olan durumlardan bazıları:

• Virüsler,
• Bakteriyel enfeksiyonlar,
• Güneş çarpması,
• Kulak enfeksiyonu,
• Soğuk algınlığı ve grip,
• Zatürre,
• İdrar yolları enfeksiyonu,
• Romatoid artrit gibi bazı iltihaplanmalar,
• Kanser,
• Antibiyotikler ya da bazı ilaçlar,
• Difteri, tetanos gibi bazı aşılar,
• Lupus,
• İnflamatuar bağırsak hastalığı,
• Kan pıhtısı,
• Uyuşturucu kullanımı,
• Çocuklarda diş çıkarma,
• Gıda zehirlenmesi.

ATEŞ BELİRTİLERİ

• Titreme, ürperme, kasılma,
• Kaslarda ve eklemlerde ağrı,
• Baş ağrısı,
• Aşırı terleme ya da aralıklarla soğuk soğuk terleme,
• Kalp hızında artış, çarpıntı,
• Yüzde kızarıklık,
• Baygınlık hissi,
• Baş dönmesi,
• Güçsüzlük,
• İştah kaybı,
• Çocuklarda ve bebeklerde sinirlilik huysuzluk hali,
• Çocuklarda kulak ağrısı, kusma, ishal,
• Çok yüksek ateş durumunda halüsinasyon, kafa karışıklığı.

Bu belirtileri ciddi belirtilerdir. Acil olarak tıbbi yardım gerektirir.

ATEŞ NASIL DÜŞÜRÜLÜR?

Ateş yüksekliği çok fazla değilse doktor ilaç önermeyebilir. Ateşin hafif yükselmesi mikropları öldürerek hastalığın iyileşmesini de sağlayacaktır. İşte orta ve yüksek ateş için tedavi yöntemleri:

İlaç tedavisi

• Reçetesiz ilaçlar: Yüksek ve orta şiddetli ateş durumunda doktor Tylenol, Advil, Aspirin gibi ateş düşürücü reçetesiz satılan ilaçları önerebilir. Bu ilaçlar, kullanma talimatlarına ve doktorun tavsiyesine uygun olarak kullanılmalıdır ve doz aşımından kaçınılmalıdır. Bu ilaçlarda doz aşımı ve uzun süreli kullanım karaciğer ve böbrek hasarına sebep olabilir, hatta hayati tehlikeye yol açabilir. Çocuklara aspirin verilmemelidir.
• Reçeteli ilaçlar: Ateşe yol açan alttaki sebeplere bağlı olarak doktor bazı ilaçlar reçete edebilir. Örneğin, eğer ateşe yol açan bakteriyel enfeksiyon ise doktor antibiyotik reçete edecektir. Ateşin sebebi virüs ise antibiyotik verilmez zira virüslerin tedavisi yoktur. Ancak bu durumlarda ateş düşürmeye yarayan semptom giderici ilaçlar reçete edilebilir ve hastaya bol sıvı tüketip istirahat etmesi önerilir.

ÇOCUKLARDA YÜKSEK ATEŞ TEDAVİSİ

6 aylıktan büyük çocuklarda hafif yüksek ateş görüldüyse, yani derece altında ise, hasta veya düşkün görünmüyorsa, uykulu veya huzursuz değilse, süregelen başka bir rahatsızlığı veya ateşli havale öyküsü yoksa, yemesi, uykusu, oyun oynaması olumsuz etkilenmediyse doktora götürme öncesinde şunlar yapılabilir:

• Serin bir ortamda tutun,
• Hafif giysiler giymiş olmasına dikkat edin,
• Su, sulandırılmış meyve suları gibi sıvılar içmesi için teşvik edin,
• Çok hareket edip yorulmamasını sağlayın,
• Ateş düşürücü verebilirsiniz.

Çocuklarda ateşi düşürmek için hangi ilaçlar kullanılabilir?

• Parasetamol (ağızdan verilen veya fitil şeklinde) veya ibuprofen (ağızdan) verilebilir. Doz açısından doktorunuzun önerilerini ve ilaç bilgilerini takip edin. Çocuğunuza herhangi bir ilaç vermeden önce mutlaka ilaç bilgilerini okuyun.
• Çocuğunuz kusuyorsa ve sıvı kaybettiğini düşünüyorsanız ibuprofen vermeyin.
• Aspirin vermeyin. Çocuklarda viral hastalıklarda aspirin verilmesi (REYE SENDROMU) adında tehlikeli bir komplikasyona yol açabilir. Ayrıca aspirin midede rahatsızlık ve mide-barsak kanaması gibi yan etkiler yapabilir.
• Ateş yükselmeye devam ediyorsa vücudunu ılık su ile ıslatılmış bir sünger veya el bezi ile silin.

Su ve bez ile ateş nasıl düşürülür?

• Bu işlem için kesinlikle soğuk su kullanmayın veya soğuk duş yaptırmayın. Bu çocukta üşüme ve titremeye yol açarak ateşin daha da yükselmesine neden olur.
• Suya alkol eklemeyin veya cildini alkolle silmeyin, ciltten emilim ile ciddi yan etkilere yol açabilir.
• Çocuğunuzun ateşini hızla düşürmeye çalışmayın, Bu ateşin tekrar ve daha fazla yükselmesine yol açabilir.

Çocuğunuz 6 aylıktan küçükse ve ateşi derecenin üzerindeyse, hasta veya düşkün görünüyorsa, uykulu veya huzursuz ise, süregelen başka bir rahatsızlığı veya ateşli havale öyküsü varsa, yemesi, uykusu, oyun oynaması olumsuz etkilendiyse hemen doktora götürmek gerekiyor. Bu sırada da ılık su uygulaması yapılabilir ve ateş düşürücü verilebilir.

Ateş

Ateş, normalden daha yüksek bir vücut sıcaklığıdır. Genellikle vücutta meydana gelen anormal bir süreç olduğu anlamına gelir. Egzersiz, sıcak hava ve aşılar da vücut ısısını yükseltebilir.

Ateşe ne sebep olur?

Ateş kendi başına bir hastalık değildir. Aksine, vücutta bir şeylerin yolunda gitmediğinin bir belirtisidir. Ateş, size neyin neden olduğunu veya hatta bir hastalığın mevcut olduğunu söylemez. Bakteriyel veya viral bir enfeksiyon olabileceği gibi alerjiden gıda veya ilaca verilen bir reaksiyon olabilir. Oyun oynarken veya güneşte aşırı durmak da ateşe neden olabilir. Ateşin başka birçok nedeni de vardır.

Ateşin belirtileri nelerdir?

Normal vücut ısısı °C ila °C aralığındadır. Ateşin normalden daha yüksekolması haricinde başka semptomlar da vardır. Bunlar özellikle bebeklere, küçük çocuklara ve engelli insanlara bakan kişiler için önemlidir. Bu gruplar nasıl hissettiklerini ifade edemeyebilirler. Ateş anlamına gelen işaretler şunları içerir;

• Yüz kızarıklığı
• Sıcak, kuru cilt
• Düşük idrar çıkışı veya koyu renkli idrar
• Yemekle ilgilenmeme
• Kabızlık veya ishal
• Kusma
• Baş ağrısı
• Vücut ağrısı
• Mide bulantısı

Ateş nasıl teşhis edilir?

Ateşi teşhis etmenin en iyi yolu, bir termometre ile ateş ölçmektir. Birkaç çeşit termometre vardır, örneğin;

• Dijital termometre (oral, rektal veya koltuk altı)
• Timpanik (kulak) termometresi (6 aylıktan küçük bebeklerde önerilmez)
• Temporal arter (alın bölgesinden alınan sıcaklık)

3 yaşından küçük çocuklarda makattan ateş ölçümü en doğru yöntemdir. Daha büyük çocuklarda ve yetişkinlerde, sıcaklığı koltuk altından veya ağızdan ölçün. Ateşinizi ölçmenin en iyi yolu hakkında doktorunuzla konuşun.

Civa Termometreleri

Günümüzde çoğu termometre dijitaldir. Ancak hala kullanımda olan cıva içeren bazı cam termometreler var. Cıva zehirli bir maddedir. İnsanlar ve çevre için tehlikelidir. Cam termometreler kırılabileceğinden yasalara uygun olarak atılmalıdır.

Bir cıva termometresi kırılırsa, evcil hayvanlar da dahil olmak üzere herkesin bölgeyi terk etmesini sağlayın. Tüm pencereleri ve kapıları dışarıya açın. Ama evin geri kalanının tüm kapılarını kapatın. Bazı hamile kadınların bölgeyi terk etmesini sağlayın. Damlacıkları temizlemek için elektrikli süpürge veya süpürge kullanmayın. Kanalizasyona cıva dökmeyin.

Ateş nasıl tedavi edilir?

Ateşinizi, doktorunuz tarafından önerilen dozlarda asetaminofen veya ibuprofen ile tedavi edebilirsiniz. Asetaminofen ve ibuprofen verme arasında geçiş yapmak ilaç hatalarına ve yan etkilere neden olabilir. Ancak bazen yalnızca birini veya diğerini kullanmaktan daha iyi gelir. Ateşi yüksek olan bir çocuğa veya yetişkine asla aspirin vermeyin. Aspirin mide rahatsızlığına ve bağırsak kanamasına neden olabilir. Aynı zamanda reye sendromuna da neden olabilir. Bu, vücudun tüm organlarını etkileyebilen nadir fakat çok ciddi bir hastalıktır. Ancak en sık olarak beyne ve karaciğere zarar verir. Ilık bir banyo ateşi azaltabilir.

Ateşle ilgili endişeleriniz olduğunda rehberlik için mutlaka doktorunuzu arayın. Tedaviye rağmen sıcaklık hızla yükselirse veya devam ederse hastaneye gidebilirsiniz.

Doktorumu ne zaman aramalıyım?

3 aylıktan küçük bir bebekte ateş varsa hemen doktorunuzu arayın.

Aşağıdakilerden herhangi biri ateşle ortaya çıkarsa, hemen arayın veya tıbbi yardım alın;

• Nöbet
• Donuk veya uykulu hissetmek
• Düzensiz solunum
• Boyun tutulması
• Bilinç bulanıklığı, konfüzyon
• Kulak ağrısı
• Geçmeyen boğaz ağrısı
• Kusma
• İshal
• Ağrılı veya sık idrara çıkma

Ateş hakkında önemli noktalar

• Ateş kendi başına bir hastalık değildir. Aksine, vücutta bir şeylerin doğru olmadığının bir işaretidir.
• Hastalık, egzersiz, sıcak hava ve aşılar vücut ısısını yükseltebilir.
• Yüksek sıcaklığa ek olarak, yüz kızarması, sıcak cilt, düşük idrar çıkışı, iştahsızlık, baş ağrısı veya enfeksiyon veya hastalığın diğer semptomları gibi diğer belirtileri arayın.

Kişinin ateşi olduğunu belirledikten sonra, doktorunuzun önerdiği dozlarda asetaminofen veya ibuprofen vererek tedavi edebilirsiniz. Ateşi olan bir çocuğa veya gence asla aspirin vermeyin.

3 aylıktan küçük bir bebeğin ateşi varsa, doktorunuzu arayın. Nöbet, uyuşukluk, düzensiz nefes alma, boyun tutulması, kafa karışıklığı veya ciddi bir hastalığın diğer belirtileriyle birlikte ateş oluşursa hemen tıbbi yardım alın.

Ateş çocuğa zararlı mı?

Hayır. Bulaşıcı hastalıklar nedeniyle ortaya çıkan ateşlerin çoğu (neredeyse tümü) zararlı değildir. Sıcak çarpmasında çok yüksek vücut sıcaklıkları zararlıdır. Çocuklar asla arabada yalnız bırakılmamalıdır, çünkü sıcaklık hızla yükselebilir ve küçük bir çocukta sıcak çarpmasına ve hatta ölüme neden olabilir. Aşırı sıcak havalarda veya aşırı ısınan iç mekanlarda egzersiz yapmak da zararlı olabilir.

Ateşi olan çocuklar genellikle daha az aktiftir.

Ateşi olan çocukların dehidrasyonu önlemek için daha fazla içmeleri gerekir. Ateş, artan sıvı alımı ile değiştirilmesi gereken vücut sıvılarını tükettiği için dehidrasyon meydana gelebilir.

Ateşi olan bazı küçük çocuklar, kısa bir nöbet geçirebilir. Ateşle ilişkili kısa nöbetlerin çoğu 15 dakikadan az sürer, 6 yaşından küçük çocuklarda görülür ve zararlı değildir. Ancak ilk kez ateşli nöbet geçiren bir çocuk değerlendirme için bir çocuk sağlığı uzmanına yönlendirilmelidir.

Ateş, vücudun bir enfeksiyona tepki vermesinin bir yoludur. Ateş yükseldiğinde, tüm enfeksiyonla mücadele mekanizmaları hızlanma eğilimindedir ve vücudun enfeksiyonla savaşmasına yardımcı olabilir. Çocukların vücut ısısı yüksek olabilir ve nispeten iyi görünebilir. Bu nedenle ateş, hastalığın ciddiyetinin iyi bir göstergesi değildir.

Davranış, hastalığın öneminin ateşin varlığından ve yüksekliğinden çok daha güvenilir bir göstergesidir. Bununla birlikte, vücut sıcaklığındaki yükselmeler bazen davranışı etkileyebilir. Ateşi olan orta derecede hasta görünen çocuklar tıbbi değerlendirme için sevk edilmelidir.