Yörük Kelimeleri
Kökü mâzide olmayan&#;n, Âti anlay&#;&#;&#; da yoktur. Geçmi&#;ten, gelece&#;e, Râb&#;ta kurulamam&#;&#;t&#;r. Mâzilerini hat&#;rlamayan, milletlerin, Âtileride yoktur. Geçmi&#;lerini kaybeden milletler, haf&#;zalar&#;n&#; kaybeden insanlara benzerler. Haf&#;zalar&#;n&#; kaybeden insanlar, kimliklerini hat&#;rlamazlar. Kimli&#;i olmayan milletler ise, tarih sahnesinden silinip giderler. Al&#;nt&#;d&#;r.
Kültür, toplumlar&#;n kendilerine özgü olan ve gelecek nesillere aktard&#;klar&#; maddi veya manevi her &#;ey.
&#;nsana ili&#;kin bir kavram olarak kültür, tarih içerisinde yarat&#;lan bir anlam ve önem sistemidir.
Kütüphane be&#;eriyetin haf&#;zas&#;d&#;r
A -
A&#;&#;; zehir
Ada&#;: isim benzerli&#;i
Aba: abla, abam
A&#;a: a&#;abey, abi
Alengirli: tutars&#;z
Akran: ayn&#; ya&#;&#;t, akren
An: tarla ve bahçeleri ay&#;ran s&#;n&#;r çizgisi
Anca:
A&#;ene, a&#;hane, a&#;l&#;k: a&#;evi, mutfak,doyumevi,lokanta
Ayaz: esintili so&#;uk rüzgar.
Abbac&#;k: temiz
Alaf -ata&#;: ate&#; alevi.
Alad: acele
Az&#;k: yolculuk için yiyecek, kumanya
Ar&#;l&#;k: din adam&#;na muska veya dua kar&#;&#;l&#;&#;&#; verilen para.
A&#;mak: geçmek
Ablak (surat) : yüzü toplu, geni&#; ve yuvarlak olan.
Acar: yeni monash.pw
Avaz: avaz avaz ba&#;&#;rmak
Al&#;n çelgisi: katlanm&#;&#; haliyle al&#;n üzerine s&#;k&#;ca ba&#;lanan tülbent ba&#;örtüsü
Art&#;k: geriye kalan, fazla
Art&#;k yeter: dayanam&#;yorum, çekemiyorum.
Alay: ku&#; sürüsü toplulu&#;u.
Alay&#;: hepsi, tamam&#;, topu
A&#;&#;z; yeni kuzulayan koyun veya buza&#;&#;layan ine&#;in ilk sütü.
A&#;&#;z: f&#;r&#;n dolusu ekmek. f&#;r&#;n&#;n a&#;z&#;na kadar ekmek dolu olarak pi&#;irilmesi
Al&#;c&#; ku&#;; kuzgun
Abaru-anag&#;z: &#;a&#;k&#;nl&#;k sözcü&#;ü
Arnaç-annaç,annac&#;nda : kar&#;&#;, kar&#;&#;s&#;nda. annac&#;ma gel. kar&#;&#; yaka, yan&#;
Aral&#;k: d&#;&#; kap&#; ile oda kap&#;s&#; aras&#;ndaki bo&#;luk,hol, giri&#;, sofa.
Atak: cesur, sosyal, giri&#;ken, girgeç.
Atik: hareketli
A&#;&#;l: kuzuluk,hayvan dam&#;, ah&#;r.
Ahlat: yabani armut
Abuk sabuk konu&#;mak: mant&#;ks&#;z, rastgele konu&#;mak.
Akça-a&#;ca- akpak: beyaz,ak
A&#;ard&#;: beyazlad&#;
Avlu: ev önü çevresi
Avul: yörüklerde bir kaç çad&#;rdan olu&#;an topluluk ve çad&#;rlar&#;n kuruldu&#;u alan monash.pw göçebe türk boylar&#;nda bir kaç aileye ait çad&#;rdan olu&#;an topluluk ve bu toplulu&#;un konaklad&#;&#;&#; yer
Ayal: kar&#; kocadan her biri, hayat arkada&#;&#;, refik,refika
Ar&#;&#;n:
Avutmak: oyalamak
Andavall&#;: ahmak
An&#;tmak: dikilmek, hareketsiz durmak
An&#;z:ekin biçildikten sonra kalan kökleri
Al: k&#;z&#;l, k&#;rm&#;z&#;
An&#;rma: e&#;ek sesi
Annanmak,a&#;nanmak: hayvanlar&#;n,e&#;e&#;in yerde s&#;rt üstü yuvarlanmas&#;,toprakta e&#;inmesi
Amel olmak: ishal olmak
A&#;ina: bilinen, bildik, tan&#;d&#;k.
A&#;&#;rmak: geçirmek (bir &#;eyin üstünden)
A&#;r&#;k: un, tuz, peynir gibi yük e&#;yas&#;,
Ayda&#;: hastal&#;kl&#;, c&#;l&#;z geli&#;memi&#; çocuk
Al&#;nyaz&#;s&#;, yaz&#;: kader
Akrabal&#;kla ilgili sözcükler: ana (anne), aba (abla), boba (baba), bald&#;z, dede, elti, birice (kuma), cice (yenge), bacanak, bac&#;, day&#;, hala, garda&#; (karde&#;), herif, er, han&#;m, hatun, ebe, nene, koca, kar&#;, torun, ye&#;en, emmi (amca), abi (a&#;abey).
Av hayvanlar&#;: da&#; keçisi, da&#; koyunu, geyik, tav&#;an, ur kekli&#;i, turaç, ba&#;&#;rtlak, üveyik, lop güvercini, kaz, ördek, c&#;r&#;k.
A&#;mak: sü&#;mek, sarkmak, akmak, yürümek.Yük yada terazide denge bozularak bir yan&#; a&#;&#;r gelmek.
Aralamak: ay&#;rmak, kar&#;&#;&#;kl&#;&#;&#; düzeltmek.
Ap&#;ldamak: çocu&#;un yerde emekleyerek yürümesi
Ap&#;&#; aras&#;: iki bacak aras&#;, kas&#;k aras&#;
A&#;: iki bacak aras&#;ndaki bo&#;luk,pijama dikerken ara yere konan parça
Ap&#;&#;&#;p kalmak: &#;a&#;t&#; kald&#;
Aymaz:
Ahval: Hâl
Al&#;n çat&#;:
Ayan: muhtar
Azat: büyük me&#;e a&#;ac&#;
Altalatmak:
Avay&#;k, avayit, avait: evin kaba in&#;aat&#; bitip çat&#;s&#; yap&#;l&#;nca i&#;çilere ve dü&#;ünde ni&#;anda verilen hediyeler
Akba&#;: çoban köpe&#;i cinsi
Angare i&#;: zoraki i&#;
Artmak, ardmak: geli&#;i güzel sermek,yar&#; asar &#;ekilde koymak
Ahali: çevre mahalle halk&#;
Ahar: hayvanlar&#;n su içti&#;i ta&#; yada a&#;aç yalak
Anane: örf,gelenek
Ahkem: en sa&#;lam, en kuvvetli, en çok hükmeden, en hakim ve ak&#;ll&#;
Akamet:
Amud: amuda kalkmak
Ard&#;lmak:
Alaimisema: gökku&#;a&#;&#;, ebem ku&#;a&#;&#;
Abanmak: üstüne çullanmak, yüklenmek, dayanmak
Aya: avuç içi
Alma,alm&#;la: elma
Apaz, hapaz: bir avuç monash.pw apaz verhele
Akçe: para
Ac&#;k: az&#;c&#;k
Afallamak: &#;a&#;&#;r&#;p kalmak
Andut: anadut
Andaval: ahmak
Abdestlik: lavabo lavoba
Ark: su yolu
A&#;&#;z: do&#;um yapan hayvan&#;n ilk sütü
Ayakyolu: hela, tuvalet
A&#;ortman, e&#;ortman: e&#;ofman
A&#;&#;am: ak&#;am
Avcar: tanesi posas&#;
A&#;mak: a&#;d&#;rmak
Asar: kale hisar
A&#;da: kat&#; pekmez
Arpal&#;k: köyün yak&#;n&#;ndaki verimli tarla
Alabele: alaca renkli
Alager: yar&#; ham, yar&#; olgun
Alasulu: yeni olmaya ba&#;lam&#;&#; hamla olgun aras&#; meyve
Ah&#;ap ev:
A&#;u&#;: kucak
Avunmak:
Argaç, arkaç: dokuma tezgâh&#;nda mekikle enine,birbirine ko&#;ut at&#;lan iplik yada çözgü üzerine at&#;lan ip
Avrat: kad&#;n
Ac&#;rga. yaban turpu
Ahfat: torunlar, soy
Aksan: dil, konu&#;ma &#;ivesi
Asbab : Elbise, giysi.
A&#;at : Fazla, büyük.
A&#;&#;h : A&#;&#;k kemi&#;iyle oynana bir tür oyun.
Atlas: De&#;erli kuma&#;. Yorgana çekilen kuma&#;.
A&#;&#;t : Uzak, gözün göremedi&#;i yer.
Ayakl&#; : Kad&#;nlar&#;n ba&#;lar&#;na takt&#;klar&#; parçal&#; alt&#;n süs.
Aya&#;&#; yal&#;n, ba&#;&#; kabak : Peri&#;an ve ac&#; içinde olanlar için söylenir.
Altay,uygur, avar,gagavuz türkleri
Avdan: mahalle, oba, yer, küçük yerle&#;im yeri
Alayund: ala k&#;srak
Annar: anlar
Ahretlik: ahret karde&#;i 2. besleme k&#;z
Azar: birine kusurundan dolay&#; söylenen sert söz, paylama
Aboo&#;: &#;a&#;&#;rma ünlemi
Azur: gök mavisi
Aylak: i&#;i olmayan
Afallamak:
- B -
Ba&#;&#;r: gö&#;üs,sine
Bele&#;:
Büber: biber
Büssürü: bir sürü,çok
Biyol:
Böyün: bugün
Beniz: Yüz cehre
Bazlama: saçta pi&#;irilen mayal&#; yuvarlak kal&#;n ekmek
Bab&#;ç: babuç, papuç, yemeni, ayakkab&#;
Ba&#;&#;ç: bir çad&#;r&#; ba&#;lamaya yarayan ipler
Boyna: devaml&#; sürekli
Bu&#;dey: bu&#;day, buldey
Berena&#;r&#; berenari: üstünkörü, &#;öyle böyle, alelade, kabaca
Bi&#;e&#;en: çabuk pi&#;en
Bunar: p&#;nar
Bu&#;uz:
Büngüldemek: suyun kabarc&#;klar ç&#;kararak topraktan ç&#;kmas&#;, kaynamak, hareketli
Bükmek: çevirmek, k&#;v&#;rmak, e&#;irmek.
Bük: kö&#;e, dönemeç, viraj, ç&#;k&#;nt&#;, burun,
Burmak: bükmek, s&#;kmak,e&#;mek, çevirmek
Buymak: ü&#;ümek, donmak
B&#;t&#;rak: dikenli yaban otu
Bo&#;untu: s&#;k&#;nt&#;
Binit: binilecek ta&#;&#;t, monash.pw
Belemek: bebe&#;i beze sarmak, kundaklamak 2.üzerini kirletmek
Belertmek: gözlerini alabildi&#;ine açmak
Bö&#;elek: s&#;&#;&#;r&#; sokup huysuzland&#;ran sinek.
Bö&#;ü: akrep cinsi zehirli örümcek
Bay&#;r: yamaç, yaka, bar&#;, yoku&#;, yukar&#;,
Birho&#;: acaip
Bir kez: birdefa, daha, kere.
Bayat: tazeli&#;ini yitirmi&#;, kart.
Bay&#;nd&#;r: geli&#;mi&#;, yap&#;la&#;m&#;&#;, düzenli,
Baz&#;: bir k&#;sm&#;, bir bölük, bir grup.
Bel bel bakmak,bön bön: &#;a&#;&#;rm&#;&#;, ahmak gibi.
Belik: saç örgüsü, monash.pw fitili
Bozk&#;r: a&#;açs&#;z, susuz, otlu yer.
Burmak: deve, e&#;ek, teke, ta&#;a&#;&#; çekmek, had&#;m, i&#;di&#; etmek.
Boa: sar&#;,deve tüyü rengi, uçuk renk.
Bö&#;ed: bend, set
Bitmek: tükenmek, sona ermek, ye&#;ermek.
Bö&#;ür, bo&#;ur: koltuk alt&#; bo&#;lu&#;u,vucudun yan taraf&#;
Beri: bu yan.
Beriki: bu taraftaki, öbürü de&#;il.
Bört, böcü, karaböcü: kurt.
Bunca: bu kadar, böyle.
Beli&#;mek: üle&#;mek, parçalamak, bölmek.
Bel: da&#; geçidi
Bürümek: kaplamak, örtmek.
Bürünmek:
Bizlemek: kar&#;&#;t&#;rmak.
Bili&#;mek: tan&#;&#;&#;p, görü&#;mek
B&#;çmak: biçmek, do&#;ramak, kesmek.
Bahna: hayvan&#;n yem yedi&#;i yer.
Budamak: a&#;aç dal&#;n&#; kesmek.
Burkulmak: k&#;vr&#;lmak, dönmek.
Bürgü: örtü,bö&#;örtüsü. tülbent. &#;alvar üzerine kullan&#;l&#;r.
Boca monash.pwine eklemek katmak.
Bocalamak:ç&#;rp&#;nmak
Bön bön bakmak: &#;a&#;k&#;nl&#;k
Bellemek: topra&#;&#; kazmak 2.ö&#;renmek
Berkitmek: sa&#;lamla&#;t&#;rmak, düzeltmek.
Bo&#;lamak: b&#;rakmak.
Becai&#;: iki ki&#;inin yer de&#;i&#;imi
B&#;ng&#;ldak:
Bezzaz: kuma&#; satan, manifaturac&#;
Bilahere:
Bili bili: tavuk ça&#;&#;rmak için söylenir.
Budak: a&#;açlarda ç&#;k&#;nt&#;l&#; yer
Bostan: sebze meyve ekili tarla
Baraka:
B&#;d&#;k: taze fasulye içi. çoçuklara ak&#;ll&#; b&#;d&#;k denir. K&#;sa, T&#;knaz
Badire:
Berelemek: dü&#;üp dizlerini yaralamak,morartmak
Bilge: ak&#;ll&#; bilgili ayd&#;n
Büskeç: çörek, büsküt, bisküvi
Bekmes: pekmez
Bezek,bezemek: süs nak&#;&#;
Bark: mal mülk,ev
Bi&#;çe: kraliçe ece
Buva,buba: baba
Banak: ekmek parças&#; lokmas&#;
Beze: hamur topa&#;&#;, bir paz&#;
Balya: dö&#;e&#;i dürüp battaniye ile sar&#;p ip ile ba&#;lamak
Bad&#;lcan: patl&#;can
Ba&#;cak, ba&#;c&#;k: ayakkab&#; ipi
Bürgün, birgüne: yar&#;ndan sonraki gün, öbür gün
Bar&#;: bahçe, aç&#;k a&#;&#;l etraf&#;ndaki çit
Bakraç: sapl&#; bak&#;r kap kova
Bac&#;: k&#;zkarde&#;
Balkon, sundurma: ç&#;kartma, ekseriye köy evlerinde üstü kapal&#; bir veya birkaç yan&#; aç&#;k sofa
B&#;tlamak:
Bezeme: vucuddaki ekzama ve k&#;zar&#;klar
Börtmek: ha&#;lanmak
Bedirek: pamuk y&#;&#;&#;n&#;
Bedesten: tarihi kapal&#; çar&#;&#;
Bed: kötü, çirkin, tuhaf
B&#;kk&#;n:
Bitkin:
Buram buram:
Boyunduruk:
Balalar: çocuk yavrular
Band&#;rmak: yemek suyuna ekmek bat&#;rmak. Band&#;ra band&#;ra yemek
Ba&#;ak:
Boduç,çotura:
Baran: çift demirinin toprakta açt&#;&#;&#; geni&#; yar&#;k saban izi 2.üzüm çubu&#;u yada sebze fidesi dikmek için haz&#;rlanan çukur
Balk&#;mak : y&#;ld&#;r&#;m çakmak, &#;im&#;ek dü&#;mek, par&#;lt&#;.
Barhana Toplanma yeri. 2. Ev e&#;yas&#;. 3. Küçük kervan, aile fertleri. 4. Göçebelerin çad&#;r e&#;yas&#;,
Berk : Pek, s&#;k&#;, çok.
Besleme : 1. Kimsesiz kalan birisinin hay&#;r için ba&#;kalar&#;nca büyütülmesine verilen ad. 2. Beceriksiz, zay&#;f, eli i&#;e yak&#;&#;mayan
Be&#;lik : Be&#;i bir yerde alt&#;n.
Boduk: yavru (Deve yavrusu)
Bor : Tarla. Güz sürümü yap&#;lm&#;&#; tarla
Bozulamak : Erkeklerin a&#;lamas&#;na verilen ad.
Bucak : k&#;y&#;, kenar, sulu düzlük
Balaban: iri, büyük, &#;i&#;man, gürbüz
Barabar: beraber
Baç:
Batma: Ah&#;rda hayvanlara mahsus yemlik.
Bozok: 24 o&#;uz boyundan 12sine verilen add&#;r. Her boyun ayr&#; bir ad&#;, damgas&#;, ongunu vard&#;r.
Bü&#;düz: Türklerin, o&#;uz boyunun üçoklar, deniz han kolundan bir oymakt&#;r. 2.A&#;ac&#;n budak yeri 3.Çam a&#;ac&#;n&#;n ç&#;ral&#; özü
Börttürmek: s&#;cak suya dald&#;r&#;p ç&#;kartmak.
Belen: kar&#;&#;daki s&#;rt
Boz: gri renk
Boydak: yükü olmayan yaya ki&#;i
- C -
Carcur: fermuar
Car car konu&#;ma denir.
Car: kad&#;n örtüsü
C&#;b&#;ldak: ç&#;plak.
Cavlak: saçs&#;z, kel,
Caka: gösteri&#;, fiyaka.
Cebir, cebren: zorla yapt&#;rmak
Cücü; ku&#;
Cula; siyah karga
C&#;v&#;k: ak&#;&#;kan, sulu, s&#;v&#;.
Civcik: serçe
C&#;lk: bozuk
C&#;rnak: t&#;rnak
C&#;rmalamak: t&#;rmalamak
C&#;dav&#;: gözü aç&#;k,hareketli,çevik,mert,cesur
Ceyran: elettirik, elektrik
Cunguldak, c&#;ng&#;ldak, c&#;ng&#;rdak: bir çe&#;it tahtaravelli
Curuk curuk etmesi karn&#;n:
Cenk:
Cam&#;z:
Ced: ecdad,ata
Cimcirmek: vucudun istemsiz &#;s&#;rmas&#; monash.pwlemek
Cumba:
Cimcik: ev usulü fiyonk makarna
Culuk: hindi
Curu: sulu, c&#;v&#;k
C&#;z&#;k: çizik iz
C&#;zg&#;: çizgi
Cay: caymak, cayd&#;
Cimcik: fiyong makarna
Car: kad&#;nlar&#;n kulland&#;&#;&#; örtme
Cücük: kuru so&#;an&#;n göbe&#;i, so&#;an ve p&#;rasan&#;n ye&#;il yapraklar&#;
Cüsse: heybet
Cemre: k&#;&#;tan ç&#;karken havan&#;n topra&#;&#;n suyun &#;s&#;nmas&#; olarak bilinir.
Celallenmek: k&#;zmak sinirlenmek
Cebelle&#;mek: bo&#;u&#;mak,zor durumda kalmak
Cibilliyetsiz:
Combuldatmak: sesli ve su s&#;çratarak yüzmek.2 dolu olan ho&#;af tas&#;n&#; c&#;mb&#;ldatma derler.
Cibirik, cirbesini ç&#;karmak: s&#;k&#;l&#;p suyu al&#;nan üzüm ve meyvelerin posas&#;, monash.pw ezmek
Cambaz:
Cazg&#;r:
Cidago: hayvanlar&#;n boyun ile s&#;rt aras&#;nda ve omuz k&#;sm&#;n&#;n üstünde bulunan bölgesi monash.pw&#;&#;, kürek kemi&#;inin üstü (insan ve hayvanlarda)
Cahal : Genç, tecrubesiz, cahil.
C&#;lga : &#;nce dal, dar yol, patika.
Cirit : at üstünde, deyneklerle oynanan bir oyun
Cereme: zarar
- Ç -
Çi&#;in: çininde, omuz
Çetrefilli: kar&#;&#;&#;k, zor.
Çand&#;r-K&#;rma: melez, kar&#;&#;&#;k
Çimmek: yunmak, y&#;kanmak
Çingil: küçük bak&#;r kova
Çitil: ufak bak&#;rdan yap&#;lm&#;&#; yo&#;urt konulan kap
Çalmak: ekme&#;e tereya&#; çalmak, yo&#;urt çalmak, sürmek, ba&#;&#;na k&#;na çal denir.
Çald&#;: gözüme çald&#;, gözüme ili&#;ti,bir anl&#;k görme
Çak&#;ldak: koyunun arka bacaklar&#;ndaki tüylere yap&#;&#;&#;k sert gübre parçalar&#;.
Çeltek: çoban&#;n yard&#;mc&#;s&#;
Çeltik: pirinç
Çavmak: yabana gitmek, s&#;çramak,
Çabut, çap&#;t: monash.pw
Çul:
Çuvald&#;z: çuval gibi kaba ve kal&#;n &#;eyleri dikmede kullan&#;lan kal&#;n ve uzun ucu hafif k&#;vr&#;k büyük i&#;ne
Çö&#;ür: diken
Çolpa: beceriksiz, sünepe.
Çeki&#;mek: kavga etmek
Çömelmek-çömmek-çövmek-çökmek: diz k&#;r&#;p oturmak.
Çön, çöm: çömel, çömelmek, diz çökmek
Çüymek: so&#;ukta büzü&#;mek
Ç&#;ng&#;: mini ate&#; parças&#;, köz parçac&#;klar&#;, k&#;v&#;lc&#;m
Çendik: kaz&#;nt&#;, oyuntu, bo&#;luk.
Çö&#;dürmek,çövdürmek: i&#;emek, küçük çi&#;ini yapmak
Çi&#;: pi&#;memi&#;, olgunla&#;mam&#;&#; toy, çi&#;
Çiy: sabahlar&#; çay&#;rlarda çimenlerin nemden &#;slanmas&#;, &#;ebnem
Çabuk: tez, acele
Çatmak: sata&#;mak, bula&#;mak.
Çorak: susuz
Ça&#;ak-çar&#;ak: yamaçlardaki oynak küçük parça ta&#;lar&#; olan yer.
Çelermek: koyunun kendili&#;inden mundar olarak ölmesi,
Çekgit: uzakla&#;
Çat: birle&#;ti&#;i yer (su, yol gibi iki &#;eyin).aln&#;n çat'&#;
Ç&#;k&#;lamak: ç&#;k&#; dürmek,bohça,kese. ç&#;k&#; küçük bohça
Çilenti: hafif ve az ya&#;an ya&#;mur.
Çiseleme: ya&#;murun hafiften ba&#;lamas&#;
Çömez:
Çangal:
Çivt, çift sürmek:
Çor: meyve ve sebzelerin d&#;&#; kabu&#;unda olu&#;an hastal&#;k
Çir: kuru kay&#;s&#;
Çan: havvanlar&#;n boyunlar&#;na tak&#;l&#;r.
Çotur: ate&#;te kavrulmu&#; ye&#;il nohut ye&#;il bu&#;day
Çapur çupur:
Çelmek: tülbenti boynuna çelmek.2 Akl&#;n&#; çelmek
Çan çan etmek Deyimkonu&#;ma kafa &#;i&#;iriyorsun, çen çen etme: bo&#; konu&#;ma
Çakmak ta&#;&#;:
Ç&#;ltak: görgüsüz &#;eyler yapmak
Çecek: çiçek
Çömçe: tahta kepçe,büyük tahta ka&#;&#;k
Çember: tülbent, yazma, ya&#;mak, dane, örtü
Çente: çanta
Çinka: çinka kadar kald&#;n denir. zay&#;flad&#;n anlam&#;nda
Çinko: çinko ho&#;af, yo&#;urt taslar&#;
Ç&#;t ç&#;t: ilik dü&#;me görevini yapan metal. kopça
Çölmek:toprak güveç tencere, çömlek
Çitlek: kabuklu yemi&#;, çekirdek
Çile: sar&#;lmam&#;&#; örgü ip 2. hayat&#;n çilesi
Çalan: k&#;rm&#;z&#;ya çalan, benzeyen
Çapar: alacal&#;
Çerge: derme çatma göçebe çad&#;r&#;, iki direkli, iki ucu aç&#;k çad&#;r monash.pw tür kilime benzer dokuma örtü,ota&#;
Çapç&#;: hilekâr, ikiyüzlü
Ç&#;vgar: çift sürmekte ya da araba çekmekte olan hayvanlara yard&#;mc&#; olarak, onlar&#;n arkas&#;na ko&#;ulmu&#; hayvan
Çeçge: çulha tara&#;&#;
Çikten: e&#;er örtüsü
Çaprak: Eyer örtüsü
Çermik: kapl&#;ca, &#;l&#;ca, s&#;cak su kayna&#;&#;
Çar&#;k: Ayakkab&#; niyetine yünden veya deriden yap&#;lma giyecek
Çark&#;t : yamuk, her taraf&#; dökülmü&#;, kaym&#;&#;
Çatal i&#;ne: çift, iki, ikili, iki misli, çengelli i&#;ne
Çatal yann&#;&#;&#; : Çatal yay&#;k. Yo&#;urttan ya&#; ç&#;karmaya yarayan araç.
Çatma : Duvarlar&#; a&#;aç gövdesinden birbirine tak&#;larak ve çivisiz olarak yap&#;lan yayla evi.
Çatma: Ba&#; örtüsü hlk dilinde 2. Eski türk kadifesi
Çemrek : Kol veya aya&#;&#; örten elbisenin bir miktar katlanarak çekilmesi
Çerbe&#;ik : Kar&#;&#;&#;k, ne olaca&#;&#; belli olmayan. (Mevsim ile ilgili)
Çerçi : Gezgin sat&#;c&#;. Genellikle takas yoluyla, köylerde incik boncuk satan gezgin sat&#;c&#;.
Çekirdek: çi&#;dem
Çetin: zor
Çü&#;: e&#;e&#;i durdurmak için söylenir.
Ça&#;a: Çocuk hlk dilinde
- D -
Darb&#;mesel: atasözü
Dara: kab&#;n kendi a&#;&#;rl&#;&#;&#;n&#; önce tart&#;p sonra içine sataca&#;&#; &#;eyi koyup tekrar tartarlar.
Dar&#;: m&#;s&#;r
Deymen: dokunmay&#;n
Deymen: de&#;irmen
Deya, deyha, deha: orada
De gali: haydi art&#;k, çabuk
Durhele, duragör: monash.pwy
D&#;k&#;z: suyu az, kat&#;, kuru, zor yutulan yiyecek
Debelenmek: k&#;vranmak, hareket etmek, el ayak oynatmak.
D&#;kamak: örtmek, kapamak
Dellenmek: k&#;zmak,akl&#;n&#; yitirmek.
Dinç: canl&#;, güçlü, sa&#;lam, gailesiz
Dal: arka, s&#;rt.
Dalamak: köpek &#;s&#;rmas&#;.
Dalanmak: çatmak,hareketsiz eylem
Dö&#;: hayvan&#;n ba&#;&#;r, gö&#;üsü.
Dölek: uygun yer, düz.
De: söyle, konu&#;. monash.pw gali, hadi art&#;k,çabuk ol
De'ya: i&#;te orada
Dêmi: de&#;ilmi
Deyo: diyor, söylüyor
Durago: bekle
Don: eksi derecede 2.iç donu pijama
Da&#;arc&#;k: deri ekmek torbas&#;.
Deve isimleri: kö&#;&#;ek, maya, buhur, daylak, avrana, tülü, yoz, lök, beserek, kirinci, boz.
Dokunmak: rahats&#;z etmek, hastaland&#;rmak, üzmek, de&#;mek
Di&#;er: öbürü, öteki
Dokunakl&#;: üzücü, etkileyici
Dokumayla ilgili sözcükler: &#;star, argaç, kirkit, tarak, k&#;rkl&#;k (makas), çözgü, kilim, hal&#;, tülü, seccade
Dü&#;lemek: ba&#;lamak, dü&#;üm atmak
Düylek: kavun
D&#;&#;an: tava
Dene: yapmaya çal&#;&#;, monash.pw&#;l tanesi,
Dane: ku&#; yemi
Domatis: domatiz, domates,egede domat diyorlar.
Depmek, tepi&#;mek: tekmelemek monash.pw&#;rarak doldurmak, depili dolu bol
Desteye gitmek: bu&#;day hasat&#;na gitmek
Dirliksiz: geçimsiz
D&#;kmak: katmak, koymak.
Domu&#;mak: büzülüp oturmak.
Döme&#;mek, domalmak: cenin pozisyonunda yatmak.
Davranmak: k&#;p&#;rdamak
Davran: çabuk ol
Dö&#;ek: yatak. yer yata&#;&#;.
Dürü: K&#;z evine, o&#;lan evine götürülen hediye.
Dürmek: katlamak, kapatmak, toplamak
Dolamak: sarmak
Dövmek: kavgada üstün gelmek, dayak atmak
Do&#;an: eski y&#;pranm&#;&#;
Diri: canl&#;, hareketli
D&#;k&#;m: sokum, lokma, bir parça yiyecek
Dingildemek: sallanmak.
Davran&#;n: haz&#;rlan&#;n, kalk&#;n, k&#;p&#;rday&#;n. Dermek: biçmek, toplamak
Dindi: yoruldu, durdu, kesildi, bitti.
Dönemeç: viraj
Dibinde: alt&#;nda, yak&#;n&#;nda, k&#;y&#;s&#;nda
Diniz: sessiz, sakin
Dingin: yorgun
Dinelmek: ayakta durmak yada aya&#;a kalkmak
Dikelmek: ayakta durmak
Dalgan: &#;s&#;rgan, giçirgen
Döveç, dibek: sar&#;msak dövülen a&#;aç havan
Düzmek: a&#;aç parças&#;n&#; yontmak
Döl almak: hayvanlar&#; yavrulatmak, koyun keçi yavrusu
D&#;md&#;zlak kalmak: her&#;eyini kaybetmek
D&#;kmak: katmak
Dehle: sür
Dulda: gölge, siper, rüzgars&#;z yer
Dilmek: dilimlemek, parçalara ay&#;rmak, kesmek
Dev&#;irmek: toplamak
Da&#;mak: d&#;&#;ar&#; ç&#;kmak, akmak
Düden: dere ve göl sular&#;n&#;n yeralt&#;na akt&#;&#;&#; kovuk, delik
Denizlik: pencere alt&#;ndaki mozaik veya mermer yer
Dolak: dolama, ku&#;ak: bele sar&#;lan dokuma bez monash.pw&#; ka&#;kol
Davar: keçi sürüsü
Damba&#;&#;, dam üstü: toprakla örtülü çat&#;n&#;n üstü
Do&#;ramak: kesmek, parçalamak
Ditmek: tavuk etini parçalara ay&#;rmak,ufalamak,yün ve pamuk açmak seyreltmek
Denk: uygun, e&#;it
Denkle&#;tirmek: tamamlamak, ayarlamak
Dürtmek: itmek, iterek dokunmak
Depre&#;mek: ortaya ç&#;kmak,azmak
Dümdermek: yemek tabaklar&#;n&#; ters olarak dizip sular&#;n&#;n akmas&#; sa&#;lamak.
Dar&#;lmak: darg&#;n konu&#;mamak, ili&#;kileri kesmek
Dazlak: kel
Didi&#;mek: inatla&#;mak, tart&#;&#;mak
Dubarac&#;: hileci
Duvak: ü&#;ütme ile ilgili hastal&#;klarda kullan&#;lan tu&#;la &#;s&#;t&#;larak vucudun a&#;r&#;yan yerine konulur.
Dürü&#;tü: buru&#;tu
Düstur,destur: müsaade, izin
Deynek: asa, baston
Dam&#;z,dam&#;zl&#;k:
D&#;g&#; d&#;g&#; etmek:
Demitten,deminden: biraz önce
Def etmek: ba&#;&#;ndan savmak
Deyolar: diyorlar, söylüyorlar
Dadanmak:
Docurga, suvari: pantolon yamal&#;&#;&#;
Divitin: pamuklu dokuma kuma&#;
Diril: bir tür pamuklu kuma&#;
Diba: çiçekli ipek kuma&#;
Damasko: her iki yüzüde kullan&#;labilen, ipek yada yün keten kar&#;&#;&#;k dö&#;emelik ve perdelik kuma&#;
Di&#;ci kerpeteni: davya, davye
Düve:di&#;i s&#;&#;&#;r yavrusu
Düzen: alet edavat,ev araç gereçleri 2. dokuma el tezgah&#;
Depelik,tepelik: alt&#;n ve gümü&#;le süslü kad&#;n ba&#;l&#;&#;&#;
Dar&#;n: güçlükle ancak gitmek yeti&#;mek
Da&#;lamak:
Dü&#;ü: ince bulgur
Düggen: dükkan, dükyan, bakkal
Donya&#;&#;: hayvan içya&#;&#;
Dakla&#;ma: u&#;ra&#;ma, sata&#;ma, z&#;t gitmek
Duma&#;&#;:nezle, grip, kuru öksürük, so&#;uk alg&#;nl&#;&#;&#;, zükâm, nevazil, ingin
Do&#;ram: küçük et parças&#;
Deste: on adet tane monash.pw yapmak
Dut etmek: h&#;zl&#; evine gitmek
Devri&#;: dervi&#;
Deruhde: üstüne almak,kendini vazifeli bilmek
Derdest: yakalama,tutma,ele geçirme
Derbest: kapal&#; kap&#;
Düvel: devlet 7düvele muhtaç etmesin denir.
Dizgin:
Dimi: s&#;k&#; dokunmu&#;,bir çe&#;it pamuklu kuma&#;
Daz: bitkisiz otsuz ç&#;plak toprak tarla tepe
Dald&#;z: marangozlar&#;n a&#;aç oymakta kulland&#;klar&#; oluklu demir araç 2.a&#;açtan oyulmu&#; ar&#; kovan&#; yada yay&#;k
Dima&#;: zihin, beyin
Didek: gelin giderken yad (yabanc&#;) kimselere görünmemek için örtülen örtü
Dulda: Rüzgâr ve so&#;uktan muhafazal&#; yer.
Düman: yemi&#;in çürüklü olmas&#;
Domaniç: tümsek, yoku&#;, f&#;rlak monash.pw
Delbek: tef benzeri vurmal&#; çalg&#;.Türkmenistanda debrek ad&#;yla bilinir. Orta asyadan göçen yörüklerce kullan&#;l&#;rm&#;&#;. Kad&#;nlarca mani e&#;li&#;inde çal&#;n&#;r. Asker u&#;urlamalar&#;nda,k&#;na gecelerinde
Dayfalmak: bulant&#; duymak, bay&#;lma derecesine gelmek
Dolaz: ya&#;l&#; ekmek
Dürtmek: iterek dokunmak
Dömek: küçük tepe monash.pwt: anapara servet monash.pw&#;rda gübreyi d&#;&#;ar&#;ya atmaya yarayan delik, küçük pencere
Dar&#;n: daradar, güçlükle,
Dastar: ba&#; örtüsü 2. ekmeklik hamuru yada ekme&#;i korumak için örtülen örtü
Dörmek: Domuz burnu ile yeri kaz&#;mak monash.pw yeri e&#;elemek
- E -
E&#;e kemi&#;i: kaburga
E&#;nime,e&#;in,eynime: omuz,s&#;rt,arka,beden vucud,art
Eyilmeyen:
Ezilmeyen:
Eylenmek: oyalanmak
Emme: ama
Ebe: nine monash.pw&#;um yapt&#;ran ki&#;i
Evlek:
Emmi: baban&#;n erkek karde&#;ine denir. amca
Emsal: ayn&#; ya&#;&#;t, benzerlik dengi
Emare: iz i&#;aret
Engi: onu
Engastan: masuscuktan yalanc&#;ktan
E&#;ik: elma kekeci, 2. kap&#; giri&#;i
E&#;kere, e&#;kâre: alenen aç&#;ktan
Enlemek: kuzu ve o&#;laklara belirtici i&#;aret koymak
E&#;lemek,eyle: oyalamak, bekletmek
E&#;lenmek: dalga geçmek, zevklenmek
Elcek: çoban&#;n ba&#;cak ipi ile koluna ba&#;lad&#;&#;&#; haberci koyun
El: yabanc&#;, il, el
Eletmek: haber vermek, ça&#;&#;rmak
Elem: keder
Emsiz: beceriksiz
ênize e&#;inize gidin: evinize gidin
E&#;siran: e&#;es&#;ran, i&#;siran, &#;s&#;ran, &#;sran, esiran&#;, s&#;y&#;ran: tekneden hamur ay&#;rmakta kullan&#;lan, ucu geni&#; demir
E&#;le&#;mek: u&#;ra&#;mak, vakit geçirmek
Etraf: çevre
Emlik: geç do&#;an ve anas&#;n&#; emen kuzu
Engin: alçak, yüksek olmayan, k&#;sa
Enik: köpek yavrusu
E&#;mek: kazmak, de&#;mek
Ergin: olmu&#;, yeti&#;mi&#;
Ergen: k&#;z&#;lc&#;k
Esik : çukur,bo&#;luk
Ergen: yeni yetme genç
Etmek: yapmak, eylemek, k&#;lmak
Evmek: acele etmek
Evtinmek: oyalanmak
E&#;irmek: yünden i&#; ve kirmanla ip yapmak
Evermek: çocu&#;u evlendirmek
Ermek: eri&#;mek, ergin, ula&#;mak, varmak, olmak, yeti&#;mek
Er: erken
Erinmek: tembellik
Engeç: ençok
Eringeç: tembel
E&#;ri: düz olmayan, yanl&#;&#;
E&#;ik: meyilli, &#;ev
Ecri misil: devlete ödenen tarla vergisi
Enderde: orda
E&#;lerin birbirine hitap sözcükleri: er, koca, herif, bey-avrat, hatun, han&#;m, kad&#;n, k&#;z
Er kalkmak: erkence, &#;afakla birlikte
Ekelge: tah&#;l ekilmeye uygun arazi, yer
Entari: fistan, kad&#;n elbisesi
Epeyi: çok
Essah: do&#;ru, gerçek
Eyle&#;mek: yerle&#;mek,oturmak
Elcek, Ellik: eldiven
Eder'i: de&#;eri
E&#;i&#;men: eylenmeyin
Erkeç: erkek keçi
Esberi: külde pi&#;en bir çe&#;it ekmek
Etük,edik: çar&#;k, papuç. Yumu&#;ak ve renkli sahtiyandan yap&#;lm&#;&#; soka&#;a ç&#;karken ve seferde giyilen k&#;sa konçlu lapç&#;n
Engeme, engebeli arazi :set mani
Ey&#;i: ek&#;i
Eyleme: oyalama
Eski çamlar bardak oldu: devir de&#;i&#;ti eski tutumlar&#;n de&#;eri kalmad&#; eskiden bahsetme anlam&#;nda
Eveli: geçmi&#; zaman
Efelenmek: horozlanmak
En, damga vurmak: o&#;lak ve kuzular&#;n kula&#;&#;n&#; keserek i&#;aret koymak
Emen: ba&#; çubu&#;u,a&#;aç veya sebze dikmek için aç&#;lan çukur 2. çocuklar&#;n oyun oynarken açt&#;&#;&#; çukur
Eyef : ka&#;n&#; ya da saban oklar&#;n&#; boyunduru&#;a ba&#;layan halka biçiminde bükülmü&#; ince a&#;aç
E&#;itmen: ö&#;retmen
Em: halk ilac&#;, çare
Ecza: ilaç monash.pw arkas&#;ndaki s&#;r
Enesi, ensi: çad&#;r kap&#;lar&#;n&#; örten dokuma örtü
Ezza: kibritin yak&#;lmak için sürüldü&#;ü k&#;s&#;m
Esger: asker
Eyne: küçük
- F -
F&#;c&#;tmak, F&#;ld&#;rmak: f&#;rlatmak,döndürerek savurarak atmak
F&#;rtmak: yerinden ç&#;kmak, f&#;rt&#;k
F&#;rdolay&#;: etraf&#;, çevresi
F&#;y&#;k: &#;sl&#;k, s&#;tl&#;k
Filik: tiftik keçisi tüyü, angora
Ferik: tavuk civcivi
Fingirdemek; oyna&#;mak
Feldirdemek: &#;a&#;k&#;nl&#;k ve korku nedeniyle eli aya&#;&#; titremek
Falaka:
Fanila: kollu atlet
F&#;ymak: kaçmak
Fi&#;kele: salyangoz
Fo&#;almak: bo&#;almak
Fillemek: kap&#;y&#; sürgülemek,kilitlemek, çengelli sürgü
Fer: gözdeki &#;&#;&#;k
Fos: fos ç&#;kmak
Fes:
Fo&#;lamak: fa&#;t&#;r fu&#;tur
Fistan: elbise
Fi&#;ne: vi&#;ne
F&#;&#;&#;rdama,fo&#;urdama:
Folluk, holluk: tavuklar&#;n yumurtlad&#;&#;&#;, kuluçkaya yatt&#;&#;&#; yer
Fiy: yem bitkisi
- G -
Gah, geh (e a aras&#; bir ses) öküz ve manda için de GAH denir
Gahdemek=sürmek (atlar&#;?, öküzleri?, at&#;?, e&#;e&#;i?)gehdemek olabilir. He&#;t de öküze yürü demektir. Doohaaah: dur anlam&#;na gelir.
GAK =Kalk
Gakaç olmak=mesela çama&#;&#;rlar k&#;&#;&#;n ask&#;daykendonarsa böyle denir. sertle&#;mek anlam&#;nda kullan&#;l&#;r.
gakdu=ittir
Gak&#;rdak,Kak&#;rdak= Kuryukya&#;&#;n&#;n tavada kalan k&#;zarm&#;&#; at&#;klar&#;na Gak&#;rdak-Kak&#;rdak-G&#;krdak deriz.. (Kemiksi dokular&#;n ortak ad&#;)
Gaklamak: Elma armut gibi meyveleri en az ikiyeay&#;rmak. Ho&#;af yapmak.
Galafat: Ka&#;n&#; arabas&#;yla bu&#;day saplar&#;n&#; tarladangetirirken saplar&#;n dü&#;mesini engellemek için korkuluk kullan&#;l&#;r; merdivenebenzer. Merdiven dikine, bu da yatay kullan&#;l&#;monash.pwt: ka&#;n&#; arabalar&#;n&#;n üzerine konulan ot,bu&#;day sap&#; vb.&#;eyleri ta&#;&#;maya yarayan alet
galubela=çok eski(galubeladan kalma denir)
gamab&#;çak,monash.pw yarmak için kullan&#;lan büyük a&#;aççivi,3.a&#;açlarda a&#;&#; yaparken
Gama-kama= &#;ki &#;eyi iyice s&#;k&#;&#;t&#;rmak için aralar&#;na çak&#;lan, birucu ince, di&#;er ucuna do&#;ru gidildikçe kal&#;nla&#;an, genellikle a&#;açtan yontulmu&#;parça. Mesela t&#;rpan&#;n sap&#; ile, t&#;rpan&#; iyice birbirine sabitlemek içinkullan&#;lan ve t&#;rpandaki halkadan ince ucu geçirilerek, kal&#;n uca gelinces&#;k&#;&#;may&#; sa&#;layan alet.
gamç&#;=K&#;rbaç
Gam&#;&#;= Ergen çocuklar&#;n zerei içinkullan&#;l&#;r. “Gam&#;&#;a su yörüdü mü?”
Gañ&#;rtma= Kan&#;rtma, ay&#;rma, büküp zorlayarakyerinden oynatma, ikiye ay&#;rma gibi anlamlar&#; olan
gapga&#;uk: tabak ,ka&#;&#;k
Gap&#;g&#;c&#;rdamas&#;
garaltu: hayal meyal görünen, karart&#;
garasak&#;z: çam sak&#;z&#;
Garas&#;na çarpmak= tarlaya ekin ekilir ekilmez&#;iddetli ya&#;murlara maruz kalmas&#;
garavana:büyük yemek kab&#;
Garga=karga,
Ga&#;urgan&#;= Semerin önündeki kabarant&#;ya ka&#;(ga&#;) denir. Semerin iki yananda iskeleti olu&#;turan tahtalara da"gaburga" denir .Gaburgan&#;n iki tarafta en üstte olanlar&#;n&#;n uçlar&#; ga&#;&#;niki yan&#;ndan ileriye do&#;ru cm uzan&#;r. Bunlara da "gu&#;"denir."Semerin ga&#;&#; gu&#;u galmam&#;&#;" dediklerinde bunlar anla&#;&#;l&#;monash.pwa yük sarmak için, semerin ka&#;&#;ndan dolan&#;p, gu&#;una ba&#;lanan metreuzunlu&#;unda 1 cm kal&#;nl&#;&#;&#;ndaki urgana "ga&#; urgan&#;" denir.
Ga&#;= Ka&#;, en yüksek yer 1. Ka&#; 2. Bir&#;eyin veya yerin en yüksek yeri. "Semeriñ ga&#;&#;, depeniñ ga&#;&#; "
Ga&#;o= ka&#;a&#;&#; Ga&#;o=Demirden veya kal&#;nsac' tan tarak &#;eklinde yap&#;lan, atlar&#; ka&#;&#;mak için kullan&#;lan bir tür monash.pw&#;a&#;&#;.
GA&#;UK= KA&#;IK
ga&#;ukluk: ka&#;&#;kl&#;k,ka&#;&#;kkonulan yer
ga&#;untu: ka&#;&#;nt&#;
GATUK= Kat&#;k (Ekmekle yenebilecek herhangibir yiyecek),bazende yeme&#;e pi&#;mesine yak&#;n eklenecek malzeme içindekullan&#;l&#;r(&#;o çorbay&#; gatuklay&#;ve)
Gavile=Sa&#;lamla&#;t&#;r, berkit
GAV&#;LEMEK=Sa&#;lamlamak
Gaville&#;mek: Sözle&#;mek
gavralamak: kavralamak,s&#;k&#; tutmak
gavruk: ate&#;te,yada güne&#;te yanm&#;&#;,
Elde&#;irmeninde patlam&#;&#; m&#;s&#;r&#;n patlamam&#;&#;lar&#; çekilir, &#;eker kat&#;l&#;r, ona gavutdenilirdi. (Merkez/Budam&#;&#; Köyü) Bu gavut yalanc&#; GAVUT yani esas gavut Ahlatkurusundan yap&#;l&#;r. Bu&#;day kavrulur Ahlat ile kar&#;&#;t&#;r&#;l&#;p dövülür &#;çine m&#;s&#;rnohut gibi elma kurusu gibi de&#;i&#;ik ürünlerde kat&#;larak su de&#;irmenindeö&#;ütülür. Bu öncesinde hasat sonras&#; mutlak yap&#;lan k&#;&#;&#;n olmazsaolmazlar&#;ndan bir yiyecek.
Gazuk= ka&#;n&#; arabas&#;nda, göbüyü arabaya sapitleyen, göbü ileokun bibirine ba&#;lanmas&#;ndaki yard&#;mc&#; a&#;aç aparat,
Gebre=,Atlar&#;n kuyruk ve yele tüylerinden i&#;rilerek iphaline getirilip t&#;&#; ile örülerek yap&#;lan k&#;l bir kese dir. Hayvanlar&#;ntüylerini parlatmak, ka&#;&#;mak,masaj yapmak için kullan&#;l&#;r. Gebre= hayvanlar&#; y&#;kamada kullan&#;lan kese,
Gebre=atlar&#;nka&#;a&#;&#;lanmas&#;ndan sonra masaj yap&#;lan k&#;l kese
gebre= gebre suratl&#;, gebregöbel gibi k&#;zg&#;nl&#;k, öfke anlar&#;nda kullan&#;l&#;r.
gelebe: monash.pw&#;lm&#;&#; iplik,monash.pw dolab&#;gelebe-kelebe=1-kuyudansu çekmede kullan&#;lan ipin sar&#;ld&#;&#;&#; çark, dönen alete&#;irilmi&#; ipin yumakhaline getirilmesinde kullan&#;lan döner alet, çark, ç&#;kr&#;k.
gelepceklü: hastal&#;kl&#;, maraz
gelep-kelep=yumak haline getirilmemi&#; ip çilesi
Gelik=yaz&#;n hayvanlar&#;n konuldu&#;u etraf&#; k&#;&#;y&#;ylaçevrili yer. Gelik=Etraf&#; parmakl&#;kla çevrilmi&#; hayvan konulan yer.
GEREN,AVLOO=TARLANINETRAFINI KAPATMAYA YARAYAN UZUN SIRIK***
Geren= Avlo, Avloo= Tarla bahçe kenarlar&#;na,direk dikkerek, hat&#;l; denilen iki taraf&#; yontulmu&#; uzun kalaslar&#;n direklereçivi ile çak&#;larak, kapat&#;lmas&#;na denir. Avlo=çit Avlo= monash.pw s&#;r&#;k, 2. Tarla bahçe çevresindeki çit. AVLOO=GEREN= TARLANIN
ETRAFINI KAPATMAYA YARAYAN UZUN SIRIK***
geri yanki: arkadaki,geride kalan
Geriz=?
Germeç : metre uzunlu&#;unda cmkal&#;nl&#;&#;&#;nda a&#;açlar&#;n ,budaklar&#;n&#; ve e&#;ri yerleri az çok yontulmak suretiyleelde edilen 'dilme" benzeri a&#;açmonash.pw ve bostanlara hayvanlar&#;ngirmemesi için avlalara çak&#;l&#;r.
Germeç=Göknar a&#;ac&#;n&#;n gövdesinin"V" &#;eklinde oyulmas&#; ile yap&#;lan, genellikle ya&#;mur olu&#;u olarak vesu iletiminde kullan&#;lan oluk. hüseyin bey. Araç'ta poyra deriz biz de
Getü : Getir
Gevelemek: A&#;z&#;na ald&#;&#;&#; yiyece&#;i yutmadan çi&#;nemeye devam etmek.
Gevme=Çi&#;neme(&#;u sak&#;z&#; gar&#;umda gevip durma)gevmek a&#;&#;zda bir &#;ey çi&#;nemek,2-biriyle dalga geçmek
Gevilcen= Sobaya yada oca&#;a yak&#;n oturuldu&#;unda kol ve bacaklar
das&#;cak etkisi ile ciltte olu&#;an dalga dalga k&#;zar&#;kl&#;&#;a denir.
gev&#;enmek=çi&#;nemek.
Geyin= (&#;ne&#;in geyni ) &#;ne&#;in rahmi
geyirmek: a&#;&#;zdan gazç&#;karmak
G&#;na=K&#;na
g&#;na&#; geldi=g&#;naa geldi=b&#;kk&#;nl&#;kgeldi
g&#;na&#; götüdü=g&#;naagötüdü=b&#;kk&#;nl&#;k yapt&#;
G&#;ndap=ç&#;b&#;kl&#; uçurtma ipi=sicimin birazkal&#;n&#;
g&#;nd&#;ra= zay&#;f?
g&#;nnap veya g&#;ndap=sicim=ç&#;b&#;kl&#; uçurtma ipi,,emme öcük gal&#;n olu,gopmas&#;ndeye, k&#;nnap &#;NCE &#;P
g&#;nnap: k&#;ndap,ince bükülmü&#; kendir ipi
GIRKLIK=Koyunlar&#;n yünlerini k&#;rkmak içinkullan&#;lan irice yayl&#; makas türü
G&#;rkl&#;k= Koyun yünü kesimindekullan&#;lan makas gibi alet.
G&#;rkmak= Kesmek (Saç, tüy için)
G&#;yba= diye bi kelime akl&#;ma geldi &#;imdizann&#;mca Selalmaz Cenahlar&#;nda kuma&#; kenar&#; anlam&#;na geliyor idi. Bizde monash.pw gibi giyeceklerin lastik tak&#;lan yerine denir
G&#;yba= Don isimligiyside kullan&#;lan rast&#;k nev-zuhur (sonradan görünme ) bir &#;eydir ki, bundanönce rast&#;&#;&#;n yerine, ,5 metre uzunlu&#;unda, eni de uzunlamas&#;na katlanarak0, cm ye dü&#;ürüldükten sonra, s&#;k&#;ca dikilerek adeta ip haline getirilmi&#; bez &#;eritler kullan&#;l&#;rd&#; ki, bunlar&#;n ad&#;na "uçkur" denirdi.
giller= Bir tak&#; var s&#;kkullan&#;lan-giller(Ahmetgiller)
Gine= Yine
GOBÜ= KA&#;NILARDA ÖN VE ARKADAK&#; UZUNÇIKINTILI&#;I A&#;AÇ***
Golañ:Semeri e&#;e&#;in s&#;rt&#;na ba&#;lamaya yarayan yünden örülmü&#; iki-üç parmakgeni&#;li&#;inde &#;erit.
Golan=semeri hayvana ba&#;lamak için 5 cmgeni&#;li&#;inde dokuma
GONAG=Konak
Gonç: Çorab&#;n üst k&#;sm&#;.GONÇ=YÜNÇORAPTA BO&#;AZ KISMI***
Göbü: Ka&#;n&#; arabas&#;n&#;n üzerine yük konulank&#;sm&#;,ok:Öküzlerin arabaya ba&#;land&#;&#;&#; sivri k&#;s&#;m. Göbü= ka&#;n&#;n&#;n parças&#;
Göce= semerin gancas&#;na verilen ad Göce=Arpan&#;n de&#;irmende hafif k&#;r&#;lmas&#;ndan sonra yap&#;lan arpa çorbas&#;.Pi&#;tiktensonra kiren e&#;&#;isi kat&#;l&#;r.
Gömgök: masmavi
Gömü= Hazine
Gön: Ham deri,deri s&#;&#;&#;r derisi
götümek: götürmek,al&#;p gitmek
götün götün:geri geri gitmek, Ard&#; ard&#;na, arka arkaya, Götüngötün gitme= geri geri gitmek
göv-gö&#;:gök yüzü
Göynük:&#;çinde yer yer su ç&#;kan çevresia&#;açl&#;k tarla. verimsiz arazi
Gulak= ka&#;n&#; arabalar&#;nda, kay&#;&#; ile arabay&#; boyunduru&#;aba&#;layan a&#;aç aparay
Gullep=Pireçol=Kap&#;larda eskiden bu günkümente&#;elerin i&#;levini yerine getiren, el yap&#;m&#; metal aparatlar..
Gu&#;=? (Ga&#; urgan&#;= Semerin önündeki kabarant&#;ya ka&#;(ga&#;) denir. Semerin iki yananda iskeleti olu&#;turan tahtalara da"gaburga" denir .Gaburgan&#;n iki tarafta en üstte olanlar&#;n&#;n uçlar&#;ga&#;&#;n iki yan&#;ndan ileriye do&#;ru cm uzan&#;r. Bunlara da "gu&#;"denir."Semerin ga&#;&#; gu&#;u galmam&#;&#;" dediklerinde bunlar anla&#;&#;l&#;monash.pwa yük sarmak için, semerin ka&#;&#;ndan dolan&#;p, gu&#;una ba&#;lanan metreuzunlu&#;unda 1 cm kal&#;nl&#;&#;&#;ndaki urgana "ga&#; urgan&#;" denir.)
GU&#;AK=Kuma&#;tan yap&#;lan bel kemeri
Gu&#;lasdik=Sapan
Güme,Emzikli buza&#;&#;lar&#;n konuldu&#;u bölüm.
Gümele= yeni do&#;an hayvan yavrular&#;n&#;n koyuldu&#;u damiçerisinde bölünmü&#; küçük bölüm (( araç)) gümele=ah&#;rda buza&#;&#; konulan yer çeten veya çiten olarak geçer. Tosya’da Ba&#; evi.
Güvlek, saps&#;z ah&#;ap kap, güvlek kuyudan suçekmek için kullan&#;lan kova ,2. tahtadan yap&#;lm&#;&#; kova,
Güvlek= cm yükseklikte, cmçap&#;nda,a&#;açtan yap&#;lma su kap&#;.
Güvlek=yo&#;urt mayalamada kullan&#;lan ah&#;ap(çam veya gürgen)kap
Gülek: Pekmez, ya&#; konur, a&#;açtan mamul kulplu, derin bir kap.
Gafa ka&#;&#;d&#;: nufus cüzdan&#;, hüviyet
Galg&#;mak: z&#;plamak, hoplamak, oynamak
Gavlamak: kabarmak, esas parçadan ayr&#;lmak
Gan&#;rmak:
Gavuk: i&#;lenen iplik
Gayk&#;lmak:
G&#;yna&#;mak, g&#;yne&#;:
Guzine: f&#;r&#;nl&#; soba
Gazel: kuru yaprak
Gö&#;ermek-güvermek-göyermek: ye&#;ermek
Güzle: sonbaharda yerle&#;ilen yer
Gevmek: &#;s&#;rmak, di&#;lemek, çi&#;nemek, ezmek
Gocuk: mont, parke, içi kürklü parka
Geysi:
Götcek: tahtadan yap&#;lm&#;&#; oturak
Gözer: iri geni&#; gözenekli kalbur kalb&#;r, büyük elek
Gedik: bel, da&#; geçidi, araf, bo&#;luk, eksik
Göynük: çok olmu&#;,çürümü&#;, eskimeye yüz tutmu&#;
Girgeç: giri&#;ken, sosyal, atak
Gözünün feri, ç&#;ras&#; (&#;&#;&#;&#;&#;) sönmü&#;: kör olmu&#;
Güleç: güler yüzlü
Gubarmak, gobarmak hindi gibi: gururlanmak, kibirlenmek, &#;i&#;inmek, day&#;lanmak, kabarmak
Gunnamak: yavrulamak, do&#;urmak
Geç: yeti&#;ememek, ilerle
Gine-yine: tekrar (g&#;na geldi, çok uzad&#;)
Gocunmak: al&#;nmak
Güdük: k&#;sa
Güç: zor
Gürleme: kuvvetli yüksek ses
Göde, gödek: k&#;sa, &#;i&#;man, göbekli
Göçük, göçkün: y&#;k&#;k, çok hasta, halsiz, geçkin
Gavurga, gav&#;rga: Kavrulmu&#; bu&#;day, m&#;s&#;r patla&#;&#;
G&#;d&#;m g&#;d&#;m: azar azar
Gücenmek: dar&#;lmak, incinmek, küsmek
Gök: aç&#;k mavi, turkuaz rengi tonu
Gö&#;, göv: olmam&#;&#;, ham, ye&#;il halde
Ge&#;irme: mideden gelen ses
Gözü kama&#;mak: gözünü almak, &#;a&#;&#;rmak
Gönül: iç
G&#;pran: toplan, hareketlen, davran.
Gubat: kaba, uygun olmayan, patavats&#;z
Guz: gölgeli yer, da&#;&#;n güne&#; görmeyen yamac&#;
Güz, güzün: sonbahar, hazan
Gelep: bir tutam ip
Gevrek: kuru, çabuk k&#;r&#;lan, ç&#;t&#;r ç&#;t&#;r
Gugumavvuk: bayku&#;
Gam, kasavet: üzüntü
Gurka yatmak: ku&#;un yumurtalar&#;n&#;n üzerinde yatmas&#;
Geçek: geçit, yol, yaka
Gebermek: ölmek
Gaga: m&#;d&#;k, ibik
Gurbet: yabanc&#; yer, yadel
Gelipbat&#;r: i&#;te geliyor
Gerne&#;mek: kollar&#;n&#; yana aç&#;p,derin nefes almak
Gününü göstermek: cezaland&#;rmak
Gumpir, kumpir, kompil: patates
Gu&#;ane: iki taraf&#; kulplu tencere
G&#;rla geçmek: k&#;r&#;la k&#;r&#;la gülmek
G&#;ranl&#;k: çok ki&#;i
Günülemek: çoçuklar aras&#;nda k&#;skanmak
Gobak: kozalak
Girey: pazar günü
Gergi: perde
Gercik: bencik 2. lafa kar&#;&#;l&#;k veren,sayg&#;s&#;z
Gar: durak yada toplanma yeri
G&#;ymatl&#;m: k&#;ymetli
G&#;ymat&#; yok: k&#;ymeti yok
Goley: kolay
Gali: art&#;k, bundan sonra
Garp&#;z: karpuz
Galaba: kalabal&#;k
Gü&#;üm: güyüm: bak&#;r büyük &#;br&#;k
Gay&#;&#;: kemer
Güna&#;&#;k: ayçiçe&#;i, ayçekirde&#;i
Gay&#;l olmak: raz&#; olmak
Gömü: hazine
Gözelemek, gözemek: örme yün çoraplar&#;n topuklar&#; eskiyince t&#;&#; ve yün ip ile eskiyen yeri örmek
Gayme: para. kaç gayme denir.
Gütmek:hayvanlar&#; otlatmak takip etmek
Gözgömme dolap, çekmece gözü
Gün dönümü: 21 haziran
Gönenmek: mutlu rahat hayat ya&#;amak
Gazya&#;&#;:
Gaz lambas&#;: kandil
Gön, gönü: hayvan derisi, kösele
Güccük: küçüçük
Göstergeç: televizyon,bilgisayar
Gidi&#;mek: ka&#;&#;nmak. iyile&#;ecek yara gidi&#;ir.
Gövel: ye&#;il ba&#;l&#; (ördek)
Gon&#;u: kom&#;u
Gonalga: konaklayacak mola yeri
Göcek: bir kar&#;&#; boy'a gelmi&#; ekin monash.pw bahçelerinde fide dikmek için aç&#;lan yada fide dikili çukur.
Gökçek:
Gün han 0&#;ullar&#;: bozoklardan. Boylar&#; kay&#;, bayat, alkaevli, karaevli
Gediz: k&#;r&#;m han&#; 2. çal&#;&#;ma çaba 3. su birikintisi gölcük 4. içinde su birikmi&#; çukur
Göynük: arpa torbas&#; 2. ufak süt kab&#; 3.k&#;ldan yap&#;lm&#;&#; yo&#;urt torbas&#; monash.pw yak&#;larak aç&#;lan tarla 5. yan&#;k yanm&#;&#;
G&#;ndap: ip
Gayma: para
Guvatl&#;: kuvvetli
Garer: yeterince, karar&#;nda
Go&#;samak:
Garaz: iftira
Gidi&#;ti, gici&#;ti: ka&#;&#;nd&#;
Gezlemek: bir yeri ölçmek, monash.pw&#;an almak, monash.pw gezini kiri&#;e yerle&#;tirmek
- H -
Habaranamaz: laf anlamaz,bildi&#;inden &#;a&#;mayan
Habire= durmadan (Habire konu&#;uya.)habire-hebire: devaml&#;,sürekli
haçan : her zaman ,devaml&#;
haggaatmi?: Hakikat mi? Gerçekmi? haggaatmi
haktah&#;l ölçmeye yarayan kap,2.dü&#;ünlerde gelin almayagitme, Hak= (En büyük) tah&#;l ölçme kab&#;
Haka gitme= Gelin almaya gitme töreni
hakç&#;: dü&#;ün alay&#;,gelin almaya gidenler
HAKKAT= Gerçek
halbüsem: halbuki
Haldur huldur: Dikkatsizce, rasgele düzensiz
hal&#;kmak: geli&#;mek ,büyümek
hal&#;kmamak: geli&#;memek, büyümemek
Halka= öküz arabas&#;na tarladan yüklenen destenintutturulmas&#; için kullan&#;lan urgan&#;n aras&#;na tak&#;lan halka &#;eklindeki a&#;açaparat, Halka= Saban ve öküz arabas&#;n&#;n boyunduru&#;a ba&#;lant&#;s&#;n&#; sa&#;lamaktakullan&#;lan a&#;aç monash.pw&#;n veya saban&#;n oku bu halkan&#;n içine sokulur veç&#;kmamas&#; için, "Dedek&#;l&#;" isimli aletle de sabitlenirdi. Her ikialetin de sert ve day&#;nkl&#; -kiren gibi - a&#;açlardan yap&#;lmas&#; esast&#;.
Halva:Helva
hambar: ambar, büyük kiler
HAMBAR= Ambar, kiler
hamla: hamle
hamur: makarna vb. yiyeceklere verilen isim
Hamut= atlar&#;n ba&#;&#;na arabaya ko&#;mak için tak&#;lan alet
HAMUT= ko&#;um atlar&#;n&#;n boynuna tak&#;lan,oradan da arabaya ba&#;lanan alet
hapaz:avuç, Hapaz: Avuç içi, HAPAZ= Ayr&#;ca samandoldurmaya yarayan alete bizde YABA. &#;lgaz taraflar&#;nda da HAPAZ deniyor. HAPAZbizde avuç anlam&#;nda kullan&#;l&#;yor. (&#;ki hapaz leblebi ver)Hapaz: &#;ki eliile birlikte almak. "Bi hapaz cö&#;üz alduk"
Hap&#;r,Hap&#;r yeme:Çabuk çabuk ve çokca yemek yemek.(Hap&#;r hap&#;r yeme olum &#;u yemeyi d&#;kanacayas&#;n&#;indi)
hapur hupur= çok h&#;zl&#; &#;ekilde tüketmek.. genellikleyiyecekler için kullan&#;l&#;r, hapur hupur=? (Apur sapur?)
Haralda= galiba san&#;r&#;m anlam&#;nda kullan&#;l&#;r
Harar: Büyük çuval. Keçi k&#;l&#;ndandokunurudu.Güvenilmez ki&#;iler için 'Onunla harara girilmez' monash.pw=Çokbüyük çuval
harar: harhar, büyük çuval
Harlamak-parlamak= Birdenbire k&#;zmak
harman: bu&#;day,arpavb. ürünlerin bir araya toplan&#;p hasad&#;n&#;n yap&#;ld&#;&#;&#; yer
Hevle,
HEVL&#;=Köy evlerinden d&#;&#;kap&#;dan içeri girildi&#;inde,d&#;&#; kap&#; ile içeri merdivan ba&#;&#;na kadar olanaradaki bo&#;luk
hevlü = avlu ( Orta Asya Türkçesinde havludiye söylenir)Avloo: Avlunun etraf&#;n&#; çeviren k&#;y&#;ya da deniyor.
zembelek = zemberek
to&#;uk = tavuk
zoba = soba
Hevlü= avlu, evin avlusu
h&#;ltar:buza&#;&#;lar&#;n boynunaba&#;lanan bezden halka &#;eklinde yap&#;lm&#;&#; tutacak
h&#;ltar:kad&#;nlar&#;n ba&#;l&#;&#;&#;n&#; boyunlar&#;na tutturmaya yarayanboncuklu ip(köçekli)
H&#;s&#;m= Akraba
H&#;&#;&#;m : Ç&#;k&#;&#;, Azarla kar&#;&#;&#;k sert konu&#;ma..
hipçi-höpçü : kavak vesö&#;üt dallar&#;n&#;n sürgününden yap&#;lan düdük
HOBU: Büyük
hobu:iri yar&#;Hobu= monash.pw, 2. hindinin erke&#;ine hobu di&#;isine ibi denir.
Herk: Çiftçilerin tarlay&#; sürüp güne&#;letmek, ot vesaireden temizlemek suretiyle dinlendirmeleri, nadas.
Han: büyük devlet, ululuk,soy,
Hasbelkader:
Halbüsem: halbuki
Hanay: iki katl&#; büyük ev, avlulu ev
Hayat: oturma odas&#;, salon, odalar&#;n aras&#;ndaki bo&#;luk
Hane: ev halk&#;
Ha&#;e&#;: ha&#;ke&#;, ha&#;ha&#;
Haçça, haççe: hatice
Hergele: karakaçan e&#;ek
H&#;yar: salatal&#;k
Hallaç: yün pamuk kabartma arac&#;
Has&#;r: kuru kam&#;&#;tan yap&#;lan fakir hal&#;s&#;
Han: eskiden yolcular&#;n konaklad&#;&#;&#; kald&#;&#;&#; yer,otel motel
Heyam,helleam,elleam:
Hora geçmek: k&#;ymeti bilinmek, ho&#;nut olmak
H&#;r&#;k: zay&#;f, halsiz, c&#;l&#;z
H&#;s&#;m: akraba, yak&#;n
Has&#;m: dü&#;man
H&#;&#;&#;m: k&#;zg&#;nl&#;k
Hopuç: bebe&#;i s&#;rtta ta&#;&#;mak
Hambele&#;: murt, mersin a&#;ac&#; meyvesi
Halaz: alev
Hayta: söz dinlemeyen, yaramaz-haylaz,
Hemi: öyle mi
Heder:
Helke: kova
Hana:
Hergele, güdü: inek sürüsü
Hodul: kendini be&#;enmi&#;
Hang&#;rda: nerede
Heye: evet, öyle
Ho&#;nut: memnun kalmak
Ho&#;: güzel, sevimli
Halka: daire, yuvarlak tel
Horanta: aile fertleri, ev halk&#;, kad&#;n ve çocuklar
Hayvan yavrular&#;: cüllü, cülük, k&#;ri, s&#;pa, buza&#;&#;, o&#;lak, kuzu, malak, kulun, tay, enik, bosi, göcen, civciv, ferik, palaz, kö&#;&#;ek, boduk
Hele-bir gelsin: sözü kuvvetlendirici sözcükler
Hani: nerede
Horgörmek: a&#;a&#;&#;lamak, basit görmek
Hörflenmek: heyecanlanmak, hafif korkuya kap&#;lmak
Hay&#;flanmak: kötü beklenti
Heves: özenti, arzu, istek
Hu: &#;u
Hunu: &#;unu
Huna,hona: ona,&#;una
Ho: o
Hindi, hincik: &#;imdi, &#;incik
Ho: öküze yürü komutu
Ho&#;t: köpe&#;i azarlama sözcü&#;ü
Höst:durmas&#; ve uslu olmas&#; için ata söylenir.
Höpürdetmek: bir &#;eyi sesli &#;ekilde içmek
Haylamak: seslenmek
H&#;, he: tasdik ve dinledi&#;ini belirtme sözcü&#;ü
Hah, tüh: eyvah, yap&#;lmas&#; gereken "bir &#;eyin unutuldu&#;u hat&#;rlan&#;nca söylenen söz.
Harar: büyük örme sepet 2.büyük çuval, da&#;arc&#;k
Hondur:
Hoyrat:
Hay&#;flanmak: üzülmek, s&#;k&#;nt&#;lanmak
Hela: tuvalet, ayak yolu, kenef
H&#;rl&#;: kaliteli de&#;erli
H&#;d&#;d&#;m çekmek: çok ü&#;ümek
Halt: iyi halt ettin denir.
Helmelenmek, millenmek: kuru fasulye içinde sömonash.pwerin özle&#;mesi
Ha&#;at:
Herek:
Haggadden: hakikaten
Henkinden: elindekinden
Ha&#;ara: çok yaramaz
Heybe:
Harana, haran&#;, hereni: büyük bak&#;r veya toprak tencere
Hepicii:
Heft: osmanl&#;ca sözlükte 7 anlam&#;na gelir.
Hafta, hefte günleri: yek&#;enbe 1.gün anlam&#;nda yada du&#;ebe pazartesi, selase 3 anlam&#;nda veya &#;i&#;enbe sal&#;, çarsamba (cehar 4 &#;enbe gün) cehar&#;enbe, (penç 5 &#;enbe gün) per&#;embe, cuma, cumiytesi cümertesi, girey pazar
pa-yemek, zar-yer anlam&#;ndaym&#;&#;. &#;enbe, &#;embe- gün,kün anlam&#;ndaym&#;&#;.
H&#;zmeker: erkek hizmetçi
Hapaz: bir avuçun ald&#;&#;&#; kadar
Hak: köyde çoban imam ve bekçi olan görevlilere verilen ücret.2 de&#;irmende un ö&#;ütme kar&#;&#;l&#;&#;&#; verilen ekin
H&#;drellez: bahar&#;n ba&#;lang&#;c&#; 6 may&#;s
Ham&#;r, ham&#;ra&#;&#;: hamur
Hayrat: halk&#;n yararlanmas&#; için yap&#;lan okul, çe&#;me hastane yap&#;. Sevap kazanmak için yap&#;lan iyilik
Hörtlek,pörtlek: patlak göz 2.c&#;v&#;k &#;eylerin kabu&#;undan d&#;&#;ar&#; ç&#;kma durumu
H&#;rpalamak:
Hadi:
Hal&#;m&#;z: halimiz
Hörgüç: örgüç,kambur
Hav: yünlülerin, kadife, çuha gibi kuma&#;lar&#;n yüzeyindeki ince tüy
Höllük:
Hemdem: birlikte ya&#;ayan arkada&#;, canci&#;er arkada&#;
Hozan: birkaç y&#;l sürülmemi&#;, dinlemeye b&#;rak&#;lm&#;&#; tarla
Horasan: tu&#;la ve kiremit tozunun su ve kireç kar&#;&#;&#;m&#; ile yap&#;lan harç
Halva: helva
Hisar: kale
Höyük: eski ça&#;lardan kalma medeniyet kal&#;nt&#;lar&#;n&#;n zamanla tabi olaylar&#;n tesirinde kalarak meydana getirdi&#;i yayvanca toprak tepe monash.pw, tümülüs
Hoyuk: ekin tarlalar&#;nda, ba&#;, bahçe ve bostanlarda, ku&#;lar&#;n zarar vermesini önlemek için dikilen, insana benzeyen kukla, korkuluk
Har&#;m: bahçe duvar&#;
H&#;r: kavga
Helik: odun
Horanta: aile
- I -
Irg&#;lamak:
Irgat: amele i&#;çi
Icc&#;k: biraz, az
Iccak: s&#;cak, hamam
Inc&#;k, g&#;nc&#;k: fazla inceleme
Ih: deveyi yere çökertme komutu
Irgalamaz: ilgilendirmez
I&#;&#;ldamak: parlamak
I&#;&#;mak: ayd&#;nlanmak
Irak: uzak
Istar: bez, kilim, hal&#; tezgah&#;
Ipr&#;k: su kab&#;
Ilg&#;t-&#;f&#;l-üfül üfül-püfür püfür: hafifçe tatl&#; esen rüzgar
Ismanak,&#;sm&#;lak: &#;spanak
Isran,&#;s&#;ran, e&#;siran, gaz&#;yan: hamur kesme aleti
Im&#;zganmak: uyuklamak,uyku ile uyan&#;k halde olmak
Irvasala:
Ilg&#;d&#;r: mas&#;ra durumuna getirilmeden önce ipli&#;in üzerine sar&#;ld&#;&#;&#; dört kollu döner tahta araç.
Eskiden dokumac&#;l&#;kta çile iplikleri ölçmekte kullan&#;lan uzunlu&#;u bir metreye yak&#;n ve uçlar&#;na bir kar&#;&#; çivi sokulmu&#; a&#;aç ölçü arac&#;.
I&#;t&#;n: toprak kandil, ayd&#;nl&#;k
Ilgar:
Ilk&#;: at, koyun, keçi sürüsü, 2. kuytu yer 3. fidanl&#;k monash.pw sop
Ild&#;z: y&#;ld&#;z 2. ipli&#;i çile yapmaya yarayan iki ucu cengelli tahta araç
Gaylak: di&#;i deve
- &#; -
&#;hi, &#;hicik: dahac&#;k
&#;hicanak: i&#;te
&#;lmek: tutturmak, ba&#;lamak, ilgeç
&#;letmek, eletmek: götürmek, söylemek
&#;lyen: le&#;en
&#;li&#;tir: i&#;neyi i&#;neli&#;e ili&#;tirmek, takmak geçirmek koymak
&#;mildemek: ki&#;i yada ufak çocu&#;un gücüne gidip, mahsun olunca dudaklar&#;n titrek durmas&#; konu&#;mas&#;
&#;tda&#;lamak: bo&#; gezmek
&#;bik: gaga, m&#;d&#;k
&#;&#;mar: gözle i&#;aret etmek
&#;ri: kocaman, büyük
&#;rkilmek: korkuyla s&#;çramak
&#;çine sinmek: benimsemek
&#;çlik, i&#;lik: gömlek, mintan, göynek
&#;&#;dah: yemek yeme arzusu
&#;&#;killi: ku&#;kulu
&#;ni&#;: yoku&#;un ters taraf&#;, bay&#;r a&#;a&#;&#;
&#;silik: vucudda s&#;caktan nemden ç&#;kan k&#;zar&#;kl&#;k
&#;kircikli: ince fikirli, evhaml&#;, karars&#;z.
&#;nme: felç
&#;car:
&#;rkmek: biriktirmek
&#;lersük: &#;alvar uçkuru
&#;brik: &#;br&#;k, &#;vr&#;k
&#;rsi: genetik
&#;ddirse&#;i:
&#;llik: kalabal&#;k
&#;libada: labada efelek, sarmas&#; yap&#;l&#;r
&#;&#;ne yudas&#;: i&#;ne deli&#;i
&#;dare lambas&#;: ayd&#;nlatma aleti
&#;likmen: eskiden kullan&#;lan toprak kandil, &#;dare kandili, Küçük fitilli lamba, Ocak ba&#;&#;nda as&#;lan ya&#; kandili
&#;lkin: önceden eskiden
&#;nne: i&#;ne
&#;zbandut:
&#;skarpin:
&#;lkte&#;rin: ekim ay&#;n&#;n ilk ad&#;
&#;yidemir,i&#;demir,eydemir: marangozlar&#;n tahta yontmakta kulland&#;klar&#; demir keski
&#;&#;: pamuk yün gibi iplik e&#;irmekte kullan&#;lan,ortas&#; &#;i&#;kin,iki ucu sivri ve çengelli olan a&#;açtan yap&#;lm&#;&#; araç.E&#;irmen,Kirmen
&#;a&#;e: bak&#;p besleme, yedirip içirme
&#;çün: için
&#;&#;dir: Türk o&#;uz boyunun, 24 ana boyundan biridir. &#;&#;dir,I&#;d&#;r: &#;yilik yi&#;itlik büyüklük bahad&#;rl&#;k anlam&#;na gelir.
&#;&#;ilcen: yabani tarla ba&#;a&#;&#;
&#;mdi, hindi, &#;incik: &#;imdi
&#;teleme:kak&#;tma, kakma
- K -
Kasnak: yer sofras&#;nda sininin alt&#;na konan ince tahtadan yuvarlak elek monash.pw&#;a nak&#;&#; i&#;lemek için ince kasnak.
Kil: yumu&#;ak kum. saç y&#;kamada kullan&#;l&#;r.
Kalay: k&#;z&#;l bak&#;r kaplara yap&#;l&#;r. yeme&#;i çalmas&#;n monash.pw gibidir
Kap&#;z: koyak, dere, kanyon, vadi
Karalt&#;, karart&#;: alacakaranl&#;kta iyi seçilemeyen hareketli varl&#;k. gölge
Kayk&#;lmak: kösülmek, uzanmak
Kan&#;rmak: zorlamak
Kese: yak&#;n, k&#;sa kolay yol
Keçe: yünden yap&#;l&#;r.
Kesat: az
Külah: &#;apka, ba&#;l&#;k
Kubuz: palavra
Kürsün-kürtün: kar y&#;&#;&#;n&#;
Ke&#;ik: ödünç verme suretiyle yard&#;mla&#;ma. S&#;ra
Kuytu: rüzgars&#;z yer
Kirman-kirmen: e&#;irtmeç, a&#;açtan yap&#;lm&#;&#;, el ile yünden ip e&#;irme aleti, i&#;
Kat&#;k: ekme&#;in yan&#;nda yenen peynir ve benzeri yiyecek
Karaböcü: canavar, kurt
Keçi adlar&#;: o&#;lak, çebic, seyis, erkeç, teke
Koyun adlar&#;: kuzu, öveç, toklu, &#;i&#;ek, k&#;c&#;k, koç
Keven: dikenli, çiçekli yayla bitkisi
Koyun koyuna: iç içe
Kuz: güne&#;siz, serin yer
K&#;ran girmek: davar&#;n salg&#;n hastal&#;k nedeniyle aniden ölmesi
Kekeç: elma e&#;i&#;i, çekirdekli k&#;s&#;m
Kösre: bileyi, masat (b&#;çak a&#;z&#;n&#; keskinle&#;tirici alet)
Kös: sava&#;larda törenlerde at deve yada araba üzerinde ta&#;&#;nan, i&#;aret vermekte kullan&#;lan,bak&#;r üzerine deve derisi geçirilerek yap&#;lm&#;&#; çok büyük davul.
Kösülmek: yay&#;lmak
Kodu&#;: kendini be&#;enmi&#;
Kele&#;: yak&#;&#;&#;kl&#;, sevimli
Kalg&#;mak: z&#;plamak, hoplamak, s&#;çramak, &#;aha kalkmak, hareket etmek
Küt: a&#;z&#; kesmeyen b&#;çak, makas
Kongur-konur: hafif esmer
Kesek: sertle&#;mi&#; toprak parças&#;
Kovuk: bo&#;luk, delik, küçük ma&#;ara
Kakmak: sokmak, itelemek
Kopuk: bütününden ayr&#;lm&#;&#;, serseri
Kupay-za&#;ar: taz&#;, av köpe&#;i cinsi
Kemre: tezek, kurutulmu&#; hayvan gübresi
Kangr&#;lmak: devrilmek, yan yatmak
Karalamak: kötülemek
Karaçalmak: iftira etmek
Karmak: suyun toplanmas&#;, yükselmesi
Karg&#;n: akmayan su, birikinti
Koca: erkek e&#;, ya&#;l&#;, büyük, iri, bey
Koçak: babayi&#;it
Kostak: haval&#; yürüyen, kas&#;larak gezen, kodu&#;
Kürnemek: koyunlar&#;n bir araya toplanmas&#;, kürelenmesi
Karalt&#; yer: gözden uzak kö&#;e
Koyuvermek: sal&#;vermek, b&#;rakmak
Kak: meyve kurusu
Koruk: ol&#;unla&#;mam&#;&#; üzüm suyu
Kelem: lahana
Kelek: ham kavun
Körsen: karanl&#;k, az &#;&#;&#;kl&#;, seçilemeyen, sönük
Kurcalamak: kar&#;&#;t&#;rmak, oynamak
Koz: avantaj
Köstek: ba&#;, ayak ba&#;&#;
Ke&#;en: zincirden yap&#;lm&#;&#; yular yada ayak köste&#;i
K&#;z&#;k: k&#;zg&#;n, sinirli
Kepenek: çobanlar&#;n so&#;uktan korunmak için giydi&#;i yün paltosu,giyimi, uyku tulumu
Ku&#;v&#;c&#;rt&#;s&#;: ku&#; sesi, c&#;v&#;lt&#;
Körpe: taze, genç
Köstü: köstebek, tarla faresi.
Kahkül: saç perçemi, al&#;ndaki saç
Koyun gütmek: koyunu otlatmak, merada yaymak
Kene: bit, pire, sak&#;rga cinsi bir parazit (koyunlarda olur)
Kay&#;rmak: gözetlemek, kollamak
K&#;smak: azaltmak
K&#;raç: susuz, sulanmayan yer, k&#;r
K&#;r&#;nt&#;: kaz&#;nt&#;,döküntü, küçük parça
Kürümek: kar&#; damdan a&#;a&#;&#; itmek
Kan&#;rmak: zorlamak
Kakl&#;k: içine kar ve ya&#;mur suyu dolan çukur ta&#;
Kapçak: kap, bir &#;eyin üzerine örtülen &#;ey
Kelik: pabuç, terlik
Kayrak: oynak ta&#;l&#; yer monash.pw ta&#;&#;, düz ince ta&#;
Koyver: b&#;rak gitsin
K&#;rpmak: makasla kesmek, k&#;rp&#;nt&#;,k&#;rt k&#;rt
Kabarmak: &#;i&#;mek
K&#;lmak: yapmak, etmek, yerine getirmek
K&#;s&#;k: da&#; geçidi, bo&#;az, çukur
K&#;s&#;lm&#;&#;: s&#;k&#;&#;m&#;&#;, büzülmü&#;, azalt&#;lm&#;&#;
K&#;rnap, k&#;nnap: balmumu sürülerek sertlik ve sa&#;laml&#;k verilen kal&#;n diki&#; ipi. ip, urgan, örk monash.pwrden yap&#;lm&#;&#; ince sicim, kal&#;nca iplik
Kanc&#;k: di&#;i hayvan
Kayg&#;s&#;z: dertsiz
K&#;ra&#;&#;, çiy: sisin otlarda b&#;rakt&#;&#;&#; &#;slakl&#;k
Kop: gel, ayr&#;l, ko&#;
Kopmak: k&#;r&#;lmak, ayr&#;lmak
Kasmak: önünü kapatmak, geri çevirmek
Katlamak: bükmek
Kutlamak: talih, saadet, &#;ans iyilik istemek, teprik etmek
Kaypak: dönek, sözünde durmayan
Ku&#; sekmesi: ku&#;un yürümesi
Kur&#;un sekti: s&#;çrad&#;, hedefe de&#;medi
Kaltak:
Kötek: tokat
Kertmek: yontmak, çendik atmak,gedik
Konalga: yaylaya ç&#;karken dinlenilen konaklama yeri
K&#;r: ak, k&#;rç&#;l,k&#;rg&#;l
K&#;sm&#;: cimri, hasis, varyemez, pinti, eli s&#;k&#;, tutumlu
Kütürdetmek: ses ç&#;karmak
Katlanmak: dayanmak
Kürelenmek, küren: koyunlar&#;n biraraya toplanmas&#;
Akdeniz Şivesine Giriş (AKD ) İçin 24 Kelime
Genel Kültür
Sanat
Akdeniz Şivesine Giriş (AKD ) İçin 24 Kelime
Elbette her yörenin kendine has bir tarzı var ve birkaç kelimeyi yalnızca tek bir bölgeye aitmiş gibi lanse etmek doğru değil. Fakat bazı kelimeler var ki bir bölgede ya daha yoğun olarak kullanılır ya da onları gerçekten 'oralı'lar dışındakiler pek bilmez. Bazıları ise kökten farklıdır tamamen. Bunların en karakteristik örneklerinden birini de Akdeniz'de, daha da özelleştirecek olursak 'Pamfilya' Bölgesi'nde, özellikle Manavgat - Alanya civârında görürsünüz.
İşte sizlere 'şive komik'li bir galeri.