Yosun Yön Bulma

Ağaç Yosunları İle Yön Tayini

Doğada teknolojik aletler olmadan ,sadece doğanın verdiği imkanlardan yararlanarak yön tespiti yapmak için bazı bilgilerin bilinmesi gereklidir. Bu duruma örnek olarak ağaçların,kayaların veya benzer yapıların yosun tutan tarafları bize kuzey yönünü gösterir. Nedeni ise güneş güney yönünde olduğundan kuzey tarafı yeterince ısınamaması ve nemli kalması olarak açıklanabilir.

Güneşin güney yönünde bulunması yüzünden ağacın kuzey tarafı daha fazla nemi muhafaza eder ve nem, yosunların büyümesine yardım eden şartları sağlar, Ağaçların yosun tutan tarafı kuzeyi gösterir. Binaların, kayaların, ağaç gövdelerinin yosun tutan yüzeyleri kuzeyi gösterir. Kuzeyi belirledikten sonra diğer yönleri bulabiliriz.

Diğer Yön Bulma Yöntemleri

Pusula Yardımı İle 

Yönümüzü en kolay pusula yardımı ile saptıyabiliriz.Pusula ibresinin koyu renkli ucu manyetik kuzeyi gösterir.Kuzeyinin nerede olduğunu belirledikten sonra,hangi yöne gidecek isek o yönde yer alan bir cismi (örneğin ağaç,iri kayalar gibi)hedef alıp oraya kadar gitmek ve o noktada gitmek istediğimiz yönde yeni bir cisim saptamak gerekir.Bu yöntemle mümkün olduğu kadar düz bir çizgide yol alınabilir. Doğada gidilecek yön için belirli cisim ve işaretleri hedef alıp yürüyün.

Kutup Yıldızı İle

Dünyamızın kutup noktalarından geçen hayali eksen çizgisi kutup yıldızının çok yakınından geçmektedir.Bu nedenle geceleyin yıldızlar ve gezegenler hareket halinde iken(dünyanın kendi etrafında dönüşünden dolayı)kutup yıldızı sabit kalır.Doğada herhangi bir yıldızı hedef alıp yürür iseniz,yıldızın hareketinden dolayı düz bir çizgide yürüyemezsiniz.
Dünyanın dönüşünden ötürü kutup yıldızı çevresinde diğer yıldızların dönüşü.”Görüntü fotoğraf filminin uzun pozlandırılması ile elde edilmiş.(Corbis.com) Bu nedenle gökyüzünde yanlızca kutup yıldızını bularak onun kuzeyi gösterdiğini bilerek,amaçladığınız yönde yürüyebilirsiniz.Kutup yıldızını bulmak için belirgin bazı yıldız guruplarını bilmek zorundasınız.(Bu bilgiler kuzey yarım küresinde geçerlidir)
Büyük Ayı yıldız gurubu 7 yıldızdan oluşur.Görünümü eğik duran kahve cezvesine benzer.Sapın karşısında yer alan kenarın uzunluğunu 5 le çarptığımızda ve kenar yönünde kutup yıldızını buluruz.Kutup yıldızını doğru bulduğumuzdan emin olmak için yan yatmış ve beş yıldızdan oluşan bir W harfine benzeyen Cassiopeia yıldız gurubunu kullanırız.Büyük W nun ortasındaki yıldız, kutup yıldızı doğrultusundadır.

Güneş İle Yön Bulma 

Parlak güneşli bir günde bir sopa ve gölgesi yardımı ile yön tayini yapılabilir.Bu basit yöntemde bir sopa ve Güneş yön bulmada bize yardımcı olacaktır.

• Yaklaşık 1 m boyunda bir sopa bulun ve sopayı dik olarak saplayın (1)
• Sopanın yere düşen gölgesinin uç noktasına da bir taş koyup işaretleyin (2)
• 15-20 dakika bekleyin.Sopanın gölgesinin yere düştüğünü gözleyeceksiniz.Bu yeni gölgeyi de bir başka taşla işaretleyin (3)
• Birinci taştan ikinci taşa doğru toprakta bir çizgi çizin.Bu çizgi batı-doğu doğrultusunu gösterecektir (4)
• Şimdi sol ayağınızı birinci taşın hizasına ve sağ ayağınızı da ikinci taşın hizasına koyun.Artık yüzünüzün kuzeye baktığından emin olabilirsiniz (5) .

Saat Yardımı İle Yön Tayini

Güneşli bir günde bileğimizdeki saat yardımı ile yön tayin edebiliriz.Saatin akrebi güneşe döndürülür.Saatin 12 rakkamı ile akrebin oluşturduğu açının açı ortayı Güney-Kuzey Hattıdır.Güneş tarafı güney yönüdür.

Yosunların Yön Bulmada Rolü

Yön bulma işlemi  üzerinde bulunduğumuz yeri çeşitli araçlar yoluyla belirleyebilmektir.Bulunduğumuz noktadan diğer bir noktaya giderken, yürüdüğümüz yönü rota olarak adlandırırız.İki nokta arasında birçok engeller,tepeler,ormanlar,göller ve nehirler yer alabilir. Bazen elimizde hiçbir araç olmadan yönümüzü bulmamız gerekir. Eğer yön bulma işlemini doğada iken yapmamız gerekirse bu durumda yaralanacağımız birkaç yöntem vardır. Burada bu yöntemlerden ağaç yosunlarına bakarak yön bulma işlemini inceleyeceğiz.

Yön bulma işleminde önemli olan bir yerden diğerine giderken, saydığımız   engelleri aşarken rota dediğimiz yönümüzü kaybetmememizdir.Yapılan araştırmalarda bir kişi bilmediği bir arazide hareket ediyorsa bir müddet sonra yön duygusunu kaybettiği görülmektedir.Yürüyüş sırasında, yaşamlarında sağ ayağını kullanan insanların kuvvetli olan bu ayakları ile sola göre daha uzun adım attıkları görülmektedir.Bu nedenle düz bir doğru üzerinde yürüdüklerini zanneden kişilerin rotalarından sola doğru saptıkları ve zaman içinde sola doğru çok geniş bir yay çizdikleri görülmektedir.

Sonuçta umdukları yere ulaşamadıkları gibi nerede olduklarını bilememektedirler.Son yıllarda ülkemizde doğada etkinlik gösteren kişilerin sayısı artmıştır.Bu sayı artışı beraberinde kazaları ve kaybolma olaylarını getirmektedir.Yön saptama çok kesin ve net bir hadisedirDoğada yürüyen bir kişi net olarak nerede olduğunu bilmeli veya kaybolduğunu kabul etmelidir.

Pusula ve şimdi öğreneceğimiz yöntemlerle yeryüzeyinde ancak yön saptaması yapılabilir. Yani ancak istenen rotada yürümek mümkün olabilir.Yeryüzü üzerinde nerede olduğumuz sorusunun cevabı farklı aletler gerektirir.Bu aletlerden elde ettiğimiz sonuç ile enlem ve boylamımızı derece,dakika ve saniye cinsinden öğrenebilirizBu bilgi ancak bir haritaya aktarıldıktan sonra o anki haritadaki yerimizi bilebiliriz.

Sonuç olarak doğada yönümüzü belirlemeden önce kabaca nerede olduğumuzu bilmek zorundayız Ancak bundan sonra nereye gideceğimizi düşünüp sonra yönümüzümü saptamalıyız.

Ağaçların güney tarafı güneş gördüğü için ağaçların güneş görmeyen tarafı yani kuzeyi gösteren tarafı yosun tutmaktadır.Bu yüzden ağaçların kuzey tarafına bakılarak yön tespiti yapılabilir. Aynı işlem yosun tutan taşlar içinde geçerlidir.