Yürüyen Palmiyeler

Ağaçlar hakkında çok şey yazıldı, çizildi. Çoğumuz artık ağaçların birbirleri ile iletişim kurabildiklerinden, hatta şarkı bile söyleyebildiklerinden haberdar. Eğer haberdar değilseniz, bu yazımızda detaylıca konuyu aktarmıştık: Ağaçlar da Sosyal Canlılardır ve Wood Wide Web Sayesinde İletişim Kurarlar. Tüm bunlar devam ederken geçtiğimiz yıllarda yürüyen ağaçlar ile de karşılaştık.

Bu nedenle de bu yazımızda da Orta ve Kuzey Amerika’nın tropik ormanlarında bulunan palmiyegillerden Socratea exorrhiza olarak isimlendirilen yürüyen ağaçlar olarak isimlendirilen palmiye ağaçlarını tanıyacağız. Adı geçen ağacı aşağıda görüyorsunuz.

İddialara göre bu ağaç yürüme eylemini ormancılardan kaçmak için yapmıyor. Amaç besin kaynağına yani güneş ışığına biraz daha yaklaşabilmek. İddiaya göre bu eylemi, köklerini aynı bacaklarımız gibi kullanarak gerçekleştiriyor.

Gazeteci Sherry Seethaler, kitabı “Curious Folks Ask 2“de bu ağaçlar hakkında şöyle yazar: “Muhteşem bir B-filmi kötü karakteri arayan senaristler Orta ve Güney Amerika’daki yağmur ormanlarında bulunan yürüyen palmiyelerden öteye bakmasınlar. Bu ağaçlar, ışığa doğru uzanan yeni kökler geliştirip ilerlemelerine mani olan eski köklerinin ölmesini sağlayarak gölgeden güneş ışığına doğru yavaşça ‘yürürler’.”

Ancak baştan söyleyelim. Her ne kadar bölgedeki turist rehberleri ağaçların yürüdüklerini gördüklerini iddia etse de yapılan bazı çalışmalar da bu iddiayı yalanlıyor. İnsanların yürüyen ağaçlara inanmasının nedeninin aşağıdaki görselde de gördüğünüz sıra dışı kök sistemi ile ilgili olduğu düşünülüyor.

Yürüyen Ağaçlar İle İlgili iddialar Ne Kadar Doğru?

Aslına bakarsanız bu ağaçların gerçekten yürüyüp, yürümedikleri ile ilgili tartışmalar yaklaşık 50 yıldır devam ediyor. Elbette son dönemlerde sosyal medyanın da etkisi sonucunda tartışmalar tekrardan gündeme geldi.

Ortalama 12 metre uzunluğa kadar erişebilen bu ağaçların, bölgede yaşanan sellere karşı bir adaptasyon olarak geliştirdiği, uzun ve bacak benzeri kökleri olduğu uzun zamandır bilinmektedir. Bu kökler palmiye ağaçlarına ek yapısal stabilite sağlayarak devrilmelerini engeller.

Aslında herşey 1980’de yayınlanan bir makalede ortaya atılan bir hipotez ile başlamış gibi gözüküyor. Buna göre bir S. exorrhiza devrilirse, mevcut kökleri en yakın toprağa doğru büyümeye başlar. Bu kökler yeterince çekiş gücü kazandığında, ağacı tekrar dik hale getirmesi mümkün olur. Bu da ağacın normal şekilde büyümesini sağlar. Bu hareket de dışarıdan bakan bir gözlemciye ağaçların yürüdüğü fikrini verecektir.

Fikir son derece etkileyici gözüküyor. Bununla birlikte, tur rehberlerinin aksini söylemesine rağmen kimse bunu şahsen görmedi. Ek olarak, bu bitki örtüsüne dayalı hareket etme fikrini tamamen çürüten birkaç çalışma da yayınlandı. ( Kaynaklar kısmında bulabilirsiniz)

Sonuç olarak, yürüyen ağaçlar gerçekten de etkileyici bir doğa mucizesi olabilirdi. Anlaşılan bu sadece bölgeye gelen turistlerin ilgisini çekmiş olan bir hikaye. Bilim insanları uzun ayak benzeri köklerin ağaçlara ne gibi avantajlar sağladığını hâlâ tam olarak bilmese de, onların – ne yazık ki – ayaklar olmadığını güvenle söyleyebiliriz.

Yürüyen ağaçlar kısmı bir efsane olsa da yine de bu ağaçları itibarsızlaştırmayacaktır. Bu yazının devamında ayrıca göz atmanızı öneririz: Daisugi Tekniği Sayesinde Ağaç Kesmeden Odun Elde Etmek Mümkün

Kaynaklar ve ileri okumalar:

• Trees that can walk up to 20m per year; yayınlanma tarihi: 16 Aralık 2015; Bağlantı: https://www.bbc.com/
• Can ‘Walking Palm Trees’ Really Walk?; yayınlanma tarihi: 16 Ocak 2012; Bağlantı: https://www.livescience.com/
• Can These “Walking Trees” REALLY Move Up To 20 Meters Per Year? Yayınlanma tarihi: 3 Mayıs 2020; Bağlantı: https://www.iflscience.com/
• Bodley, J. H., & Benson, F. C. (1980). Stilt-Root Walking by an Iriateoid Palm in the Peruvian Amazon. Biotropica, 12(1), 67–71. https://doi.org/10.2307/2387775
• Avalos, G., Salazar, D., & Araya, A. L. (2005). Stilt Root Structure in the Neotropical Palms Iriartea deltoidea and Socratea exorrhiza. Biotropica, 37(1), 44–53. http://www.jstor.org/stable/30045505

YolveMacera

Socratea Axorrhiza adı verilen Yürüyen Palmiye, palmiyegiller familyasından orta ve kuzey Amerika’daki tropik yağmur ormanlarının bir üyesidir. Bu palmiyeye yürüyen palmiye adı ise, güneş ışığından faydalanabilmek ve ona yaklaşabilmek için köklerini kullanarak yaklaşık olarak senede bir metre ilerleyebilmesinden ve yer değiştirebilmesinden dolayı verilmiştir.

Socratea Axorrhiza ( yürüyen palmiye ) yaklaşık 12 metre uzunluğa kadar ulaşabilirler. Ağacın gövdesi, ev ve başka yapıların inşa edilmesinde kullanılmaktadır. İnşa işlemlerinde ağacın gövdesi ikiye ayrılarak ya da tomruk şeklinde kullanılmaktadır. Köklerinin iç bölümleri erkekler tarafından afrodizyak olarak kullanılır.

Bildiğimiz palmiye, tropik iklimlerde yetişen ve güzel görsellikler sunan türlerin genel adıdır. Palmiyeler genellikle konik bir gövde yapısına sahiptirler. Bu tip ağaçların dalları neredeyse yoktur. En uzunları 30 metreye kadar büyüyebilmektedirler. Yaygın bir şekilde Asya, Amerika, Büyük Okyanus adaları ve Afrika’da bulunurlar. Hurma ve Hindistan cevizi ağaçları, meyvesi yenebilen türlerindendir. Çok çeşidi bulunan palmiyeler, Ülkemizde Akdeniz ikliminde yetiştirilmektedir. Genellikle, süs ağacı olarak kullanılmaktadır. Asya’da yetişen palmiye türlerinden en önemlisi Trachycarpus Fortunei isimli palmiyedir. Afrika kıtasında Mısır, Cezayir, Libya, Fas ve Tunus gibi Akdeniz iklimine sahip ülkelerde fazlaca bulunmaktadır. Hurma meyvesi bu bölgelerde geçim kaynağı olarak çok önemlidir. Palmiyeler, Güney Amerika ve yağmur ormanlarında, Orta Amerika ve Karayip ülkelerinde de vardır.

Akdeniz ülkelerinde süs amaçlı yetiştirilen palmiye ağaçları, tropikal ülkelerde büyük bir ekonomik öneme sahiptirler. Tropikal ülkelerdeki yerli halk, palmiye şarabı üretiminden oldukça iyi gelir sağlamaktadırlar. Hindistan cevizi de ekonomik değeri ile oldukça geniş bir yer tutmaktadır.

İlgili

Yalova Belediyesi ilin en önemli yürüyüş ve sosyal aktivite parkuru haline gelen Doğu Sahil Bandı’nı güzelleştirmeyi sürdürüyor. Bu kapsamda Adliye ile Yürüyen Köşk arasındaki yolun kenarlarına Palmiye ağaçları dikildi.

Yalova halkının yürüyüş, sportif aktivite ve piknik amaçlı olarak sıkça tercih ettiği noktaların başını çeken Doğu Sahil Bandı’nda düzenlemeler hız kesmeden devam ediyor. Yalova Belediyesi tarafından ortaya konan çalışmalarla ilin imaj noktalarından birisi haline gelen bantta ağaçlandırma yapıldı. Belediye ekipleri Adliye binası ve Yürüyen Köşk arasındaki yolun kenarlarına Palmiye ağaçları dikti. Yapılan düzenleme vatandaşlardan da tam not aldı. Belediye Başkanı Mustafa Tutuk’a teşekkür eden vatandaşlar, “Doğu Sahil Bandı bir süre önce Çiftlikköy sahili ile birleştirilmişti. Yıllarca çözüm bekleyen bu konunun ortadan kaldırılması ile bant daha fazla kişi tarafından tercih edilmeye başladı. Ardından Yalova Belediyesi burada bir takım düzenlemeler yaparak güzelleştirdi. Yalova’nın yüz akına dönen Doğu Sahil Bandı’nda değişiklikler ve düzenlemeler devam ediyor. Şimdi de Adliye ve Yürüyen Köşk arasındaki yola palmiye ağaçları dikildi. Ayrıca adliye binası çalışmalarından dolayı kaldırılan Yürüyen Köşk tabelası da buraya yerleştirildi. Bu sayede Adliye ve Yürüyen Köşk arasındaki yol da muhteşem bir görüntüye kavuşturuldu. Başta Yalova Belediye Başkan Vekilimiz Mustafa Tutuk olmak üzere emeği geçen herkese teşekkür ederiz” dediler.