Zeval Olmaz

Zeval kelimesinin anlamını bilmeyenler; zeval ne demek, elçiye zeval olmaz ne demek sorusuna yanıt arıyor. Deyim ve atasözlerinde yer alan zeval kelimesinin anlamı incelenirken, elçiye zeval olmaz atasözünün anlamı nedir sorusu da merak edilenler arasında yer alıyor. Elçiye zeval olmaz atasözünün anlamı nedir sorusunun yanıtı haberimizde.

ZEVAL NE DEMEK?

Deyim ve atasözlerinde yer alan zeval kelimesi Türk Dil Kurumu sözlüğünde yer alıyor. Zeval kelimesinin sözlük anlamı için TDK şu iki ifadeyi göstermektedir:

1.Yok edilme, yok olma, ortadan kalkma, sona erme.

2. Bozulma.

3. Kabahat, sorumluluk, suç.

4. Öğle.

ZEVAL KELİMESİ NE ANLAMA GELİR?

Zeval kelimesi Arapça'dan dilimize geçen kelimeler arasında yer alır. Bu kelime "zwl" kökünden gelmektedir. Zawal kelimesi, düşme, gitme, eksilme, inişe geçme, tükenme manalarına gelir. Zeval sözü de zawalın anlamlarını üstlenerek dilimize geçmiştir. Zeval sözcüğünün, sona erme, ölüm manalarını karşıladığı da görülür. Zeval vakti de güneşin inişi, öğleden sonra anlamları sebebiyle bu kelimeyle anılır. Zavallı sözcüğü de bu sözcükten türetilmiştir.

ELÇİYE ZEVAL OLMAZ NE DEMEK?

Elçi, bir kimsenin sözünü başka birine iletmek üzere aracılık eden kişidir. Dolayısıyla ilettiği sözlerden sorumlu değildir. O yalnızca aracıdır. İlettiği sözler kırıcı ya da aşağılayıcı olsa dahi bunda aracının bir suçu yoktur. Bu sebeple elçiyi cezalandırmak kabul edilemez. Elçiye zeval olmaz atasözü işte bu durumu ifade etmektedir.

ELÇİYE ZEVAL OLMAZ ATASÖZÜNÜN ANLAMI NEDİR?

Elçiye zeval olmaz atasözü haksızlığa karşı bir uyarı niteliği taşır. Bu sebeple asıl anlamının dışında bir de mecaz anlamı vardır. Bir olayda suçu bulunmayan, konuyla ilgisi olmayan kişinin haksız yere suçlanmaması gerektiğine vurgu yapılır. Bu nedenle iki kişi veya topluluk arasında aracılık yapan elçi, taşıdığı haberlerden sorumlu tutulamaz. Bu ifade, tarihte iki devlet arasında haber taşıyan ulakların ve elçilerin can güvenliğini sağlamak adına ortaya çıkmıştır.

"16. - 18. Yüzyıllarda Osmanlı’da Yabancı Elçiler"

Büyük Türk’e elçi olmak kolay değildi. Dünyanın en önemli ticaret merkezi konumundaki İstanbul’da usta diplomat olmak yetmiyordu, güçlü ve dayanıklı olmak da şarttı. Payitahtta onları, rakip ülkelerin elçileriyle entrika dolu, acımasız bir savaş bekliyordu.

Osmanlı yöneticilerin çok farklı diplomasi yöntemlerine de ayak uydurmak zorundalardı. Kaptanıderya Gazi Hasan Paşa’nın aslanı dizlerinin dibine çöktüğünde sakin kalmayı başarmak; sadrazam Rüstem Paşa topatan kavunu eşliğinde tehdit dolu alışılmamış bir haber gönderdiğinde, aynı yaratıcılıkta karşılık verebilmek gerekiyordu.

Elçiler arasında, İstanbul elçiliğinden sonra Fransa dışişleri bakanlığı da yapan Vergennes gibi, hayallerindeki kadına Beyoğlu’nda rastlayarak aşkı ve mutluluğu İstanbul’da bulanlar da vardı, burada hayatını kaybedip bir daha ülkesine dönemeyenler de...

Güzin Özen Yılmaz bu kitapta, 16. ve 18. yüzyıllar arasında Osmanlı İmparatorluğu’nda görev yapmış yabancı elçilerin, ilginç ve renkli öykülerini gün ışığına kavuşturuyor.