Zona Bulaşıcı Mı

Zona Hastalığı

Ciltte kabartı, kaşıntı ve döküntülere neden olan cilt hastalığı olarak görülmektedir. Ayrıca zona hastalığı ağrıya yol açmaktadır. Öncelikle su toplayıp daha sonra kabuk oluşmaktadır.

Zona Hastalığı Neden Olur?

Suçiçeği geçiren bir kişi varisella zoster virüsü vücutta yayılarak bazı sinirlere yerleşebilmektedir. Suçiçeğinden sonra zona hastalığına sebep olan varisella zoster virüsü vücutta bir soruna yol açmadan senelerce bekleyebilmektedir. Uzun seneler sonra virüsün tekrar aktif olması ile zona hastalığı ortaya çıkmaktadır.

Zona hastalığı her yaşta görülmektedir. Fakat ilerleyen yaşlarda görülme riski daha fazladır. Yaş ilerledikçe vücuttaki bağışıklık sisteminin zayıflaması dolayısıyla bu durum açıklanabilmektedir.

Zona Hastalığı Bulaşıcı Mı?

Suçiçeği geçiren bir kişi, zona hastalığı olan bir kişi ile yakın teması sonucunda hastalık bulaşmamaktadır.

Zona Hastalığının Belirtileri

Sıvı dolu kabarcıklar, kaşıntı, ateşlenme, yüz felci, baş ağrısı, işitme ve görme kayıpları, ışığa karşı hassasiyet, dokunmaya karşı hassasiyet, yanma, uyuşma veya karıncalanma, kırmızı döküntüler, ateşli hastalıklar, beden yorgunlukları, travma, stres, sıkıntı, bağışıklık sistemini yavaşlatan ilaçlar, ameliyat, güneş yanıkları, HIV, lösemi, lenfoma gibi hastalıklar belirtiler arasındadır.

Zona Hastalığı Tedavisi

Hastalığın tedavisi mutlaka uzman bir doktor tarafından yapılmalıdır. Zona hastalığı sinir uçlarını etkilemektedir.  Doktorun kişiye verdiği en uygun tedavi süreci ile en kısa sürede ağrıları azaltılmakta ve zona hastalığının geçmesine neden olmaktadır. Tedavi sürecinin erken olması oldukça önemlidir. Ağrılı sürecin çok fazla ilerlememesi hastalığı erken teşhis edilmelidir. Kızarıklar oluşmaya başlamadan önce zona hastalığının tedavi edilmesi gerekmektedir.

Hastalığın tekrarlanmaması için gerekli önlemler alınmalıdır. Kişi kendini çok yormamalıdır. Çünkü bağışıklık sisteminin zayıflaması sonucunda hastalık ortaya çıkmaktadır. Bu sebeple istirahat çok önemlidir. Doktorun verdiği ilaçlar düzenli bir şekilde kullanılmalı ve iyileşme sürecini hızlandırmak için pansumanlar ihmal edilmemelidir.

İçindekiler

Zona hastalığı nedir?

Halk arasında “gece yanığı” olarak adlandırılan zona; suçiçeğine neden olan “varisella zoster” virüsünün sebep olduğu ikincil bir hastalıktır.

Zona hastalığının nedenleri nelerdir?

 Çocukluk çağında geçirilen suçiçeği virüsü, zamanla uykuya geçmektedir. Uzun süre aktif olmayan bu virüs; ağır grip, idrar yolları enfeksiyonu, AIDS ya da kanser gibi bağışıklık sistemini zayıflatan herhangi bir hastalıkta ve genellikle de 50 yaşın üzerindeki kişilerde yeniden aktif hale gelerek zona hastalığına neden olur. Ayrıca nakledilen organların reddini önlemek amacıyla bağışıklık sistemini baskılamak için tasarlanan ilaçların uzun süreli kullanılması zona riskini artırabilir. Zonanın en önemli nedeni ise yaşlanma ile bağışıklık sisteminin baskılanmasıdır.

Zona hastalığı genellikle kimlerde görülür?

Zona genellikle 50 yaş üzeri kişilerde ortaya çıksa da aslında her yaşta görülebilir. Yapılan araştırmalara göre zona; 70 yaşından sonra her dört kişiden birinde; 80 yaş üzerindeki her iki kişiden birinde görülmektedir.

Zona hastalığının belirtileri nelerdir?

Ağrı, yanma, uyuşma veya karıncalanma, ağrıdan birkaç gün sonra görülen deri döküntüsü, kaşıntı ile kolay patlayan ve kabuk bağlayan içi sıvı dolu kabarcıklar zonanın öncelikli belirtilerindendir. Zona döküntüsü sıklıkla vücudun sol veya sağ tarafını saran bir kabarcık şeridi olarak gelişir. Ayrıca zona, bir gözün etrafında, yüzün veya boynun bir tarafında da oluşabilir.

Zona hastalığı ile ortaya çıkan diğer rahatsızlıklar nelerdir?

Zona ile birlikte ateş, baş ağrısı, halsizlik, zona geçirilen bölgeye ait lenf bezlerinde şişlik ve ışığa duyarlılık ortaya çıkabilir. Ayrıca 60 yaş üstü, kronik hastalıklar ve ilaçlar nedeniyle bağışıklık sistemi zayıflamış kişilerde komplikasyon riski daha yüksektir.

Genellikle 2-6 hafta süren zona hastalığı; sinir onarımına bağlı olarak 4-5 ay kadar devam edebilir. Diyabetik ve yaşlı hastalarda 4-5 ay boyunca tutulan bölgede aralıklı ağrı, iğnelenme ve karıncalanma devam eder. Zonaya neden olan varisella zoster virüsünün vücudu terk etmemesi nedeniyle özellikle bağışıklık sisteminin zayıfladığı vakalarda durumun birden fazla tekrarlandığı gözlemlenmiştir.

Zona hastalığı nasıl önlenir?

Bireyleri zonadan koruyan aşı ile bu hastalıktan korunmak mümkündür. Tek doz olarak uygulanan aşı, zona hastalığının oluşmasını büyük oranda engellemektedir. Aşıdan sonra nadiren de olsa zona hastalığı görülebilir. Fakat aşı, zona hastalığının şiddetinin azalmasını sağlamaktadır. Ayrıca erken tedavi, zona enfeksiyonun süresinin kısalmasına ve başka komplikasyonların ortaya çıkmasını önlemeye yardımcı olabilir.

Zona hastalığı tehlikeli midir?

Öncelikle, göz yakınında ağrı hisseden ve kızarıklık gözlemleyen kişiler, hemen bir uzman hekime başvurmalıdır. Çünkü göz yakınında görülen zonanın, tedavi edilmemesi kalıcı göz hasarına sebep olabilir. Ayrıca zona hastalığında erken tedavi oldukça önemlidir. Bu nedenle zona şüphesi taşıyan kişiler de zaman kaybetmeden bir uzman hekime muayene olmalıdır.

Zona hastalığı bulaşıcı mıdır?

Zona nedeniyle ciltte oluşan kabarcıklar, kabuk kaplayana kadar bulaşıcıdır. Bu nedenle kişinin kendini, suçiçeği geçirmemiş veya bağışıklık sistemi zayıf kişilerden uzak tutması, virüsün bir başkasına geçmemesinde önemlidir.

Zona hastalığı nasıl teşhis edilir?

Zona; genellikle vücutta tek taraflı ağrı, deride döküntü ve kabarcıklar gözlemlenmesiyle teşhis edilir.

Zona hastalığı geçirilen süreçte nelere dikkat edilmelidir?

Zona hastalığı sürecinde soğuk banyo yapılması, ciltte oluşan kabarcıklara soğuk ve ıslak kompres uygulanması kaşıntının ve ağrının hafiflemesini sağlayabilir. Aynı zamanda istirahat edilmesi hastalığın semptomlarını rahatlatacaktır.

Virüs yoluyla bulaşan bir hastalık olan Zona konusunda Türk Dermatoloji Derneği yönetim kurulu üyesi Dr. Sema Karaoğlu açıklamalar yaptı.

Zona Nedir ?

Zona, virüslerle bulaşan bir infeksiyon hastalığıdır. Halk arasında gece yanığı/ kuşak hastalığı olarak da bilinir.

Zona nerelerde görülür?

Vücudumuzun sağ ya da sol tarafında yalnızca bir tarafta daha çok gövde ve baş kısmında olmak üzere her alanda görülebilir.

Zona nasıl başlar?

Hastalığın oluşacağı bölgede önce hafif batma, yanma hissi ve ağrı ile başlar. Ardından kızarık bir zeminde içi sıvı dolu kabarcıklar halinde devam eder. Zona lezyonları bir ip üzerine dizilmiş gibidir.

Hastalık nereden bulaşır?

Kişinin Zona olabilmesi için çocukluğunda suçiçeği geçirmiş olması gereklidir. Zona ile suçiçeğini yapan mikrop aynı mikroptur. Çocukluk çağında suçiçeği geçirildikten sonra virüsler omurgamızın sağ ve sol iki tarafında yer alan sinir köklerimize yerleşir orada uykuya yatarlar. İleride bir zamanda vücut direncimiz düştüğünde, tekrar hastalık oluşturmak için sinir kökünün birinden uyanıp derinin yüzeyine kadar, sinir boyunca, siniri de tahriş ederek deriye kadar ulaşırlar. Hasta, o sinirin dağılım alanında, önce ağrı hissetmeye başlar. Daha sonra deride kızarıklık ve sulu yaralar görülür. Bu dönem hastalığın rahatça tanı konulabildiği dönemdir.

Zona hangi yaşlarda daha sık görülür?

Zona özellikle yaşlı ve bağışıklık sistemi zayıflamış kişilerde görülmekle beraber, her yaşta görülebilir. Gebeliğin son 3 ayında su çiçeği geçiren annelerin çocuklarında Zona olabilir veya bebekken su çiçeği geçirenler 10 yaş öncesinde Zona olabilirler.

Zona'ya zemin hazırlayan sebepler nelerdir?

Üzüntü, sıkıntı, aşırı stres, bedensel yorgunluklar, ateşli hastalıklar, güneş yanıkları, travma, ameliyatlar, vücut direncini düşüren başka hastalıklar

(HIV, lösemi, lenfoma ve bazı kanserler vs), vücut direncini düşüren ilaçların kullanımı zonayı hazırlayabilir.

Zona bulaşıcı mıdır?

Hayır değildir. Zona lezyonları sulu halde iken zona lezyonları ile temas eden ve suçiçeği çıkarmamış kişilere suçiçeği bulaşabilir. Kişi eğer suçiçeği geçirmemişse suçiçeği hastalığı bulaşmış olur.

Klinik belirtileri nelerdir?

Zona, sinir kökünden çıkıp siniri tahrip ederek deriye ulaştığı için, o sinirin duyarlandırdığı alanda ağrı yapar. Hastalık deri lezyonlarının görülmesinden yaklaşık bir hafta önce kuşak tarzında ağrı ile başlar. Çocuklarda bu dönem çok görülmez. Ağrı bazen yanma ve batma şeklinde, bazen kaşıntı, karıncalanma şeklinde, bazen çok şiddetli ağrı şeklindedir. Daha sonra döküntüler başlar, hatta bazen, o bölgeye ağrı kesici süren hastalar döküntüler çıkınca kremin allerji yaptığını düşünüp doktora allerji şikayeti ile başvururlar. Döküntüler hafif kızarık bir deri üzerinde sulu sulu tanecikler şeklinde başlar ve sinirin dağılım alanını izler, 10 gün içinde de kuruyup siyahlaşarak iyileşir, bazen iz bırakır. Ağrı bazen, özellikle yaşlı ve/veya bağışıklık sistemi düşük hastalarda çok şiddetlidir. Çok sık olmamakla beraber bu ağrılar zona iyileştikten sonra da devam edebilir, bazen bir yıla kadar uzayan ağrılı dönemler olur.

Zonalı hastaya klinik yaklaşım nasıl olmalı?

Zonalı hastaya tanı konulduktan sonra, hızla tedaviye başlanır. Hastada mutlaka altta yatan bir neden olup olmadığı araştırılır.

Zona tedavisi nasıldır?

Zona tedavi edilse de edilmese de lezyonların ortalama 3 haftada geçtiği bir viral hastalıktır. Ancak tedavide ilk 2-3 gün çok değerlidir. Virüslere karşı yapılan tedaviler bu dönemde etkilidir. Daha sonra yapılan tedaviler hastalığın normal seyrini etkilemez. Tanı konulur konulmaz tedaviye başlanması hastanın hem daha rahatlamasını, hem daha çabuk iyileşmesini, hem de komplikasyonlardan korunmasını sağlar. Tedavide virüslere karşı ilaçlar, B vitaminleri, lokal pansumanlar, kremler ve ağrı kesiciler kullanılır.

Dermatologlar Cevaplıyor

Zona Olarak Bulaşmayan Zona Hastalığı

Zona hastalığı acılı bir viral enfeksiyon hastalığıdır. Hem sinirleri tutan hem de cilt üzerinde beliren ve kaşıntı yapabilen döküntüler şeklinde görülmektedir. Suçiçeği hastalığı ile vücuda giren ‘varisella zoster’ isimli virüsün sebebiyet verdiği bu hastalık özellikle ilerleyen yaşlarda ortaya çıkabilen ikincil bir hastalık olma özelliğini taşımaktadır. Geçmiş zamanlarda suçiçeği hastalığı geçirmiş herkesin zona hastalığı geçirmesi olası bir durumdur. Zona bulaşıcı mıdır sorusu ise tam bu noktada akıllara gelmektedir. Zona ikincil bir hastalık olduğu için bulaştığında direkt zona olarak değil suçiçeği olarak bulaşmaktadır. Bu hastalığa yakalananların özellikle hamileler ve küçük çocuklardan uzak durması gerekmektedir.

Zona Hastalığı ile Yaşananlar

Yaraların iyileşmesinin yaklaşık iki haftayı bulduğu bu hastalıkta ağrı ve acılar birkaç ay devam edebilmektedir. Her dermatolojik hastalıkta olabildiği gibi bu hastalığında hem fiziksel hem de psikolojik ve sosyal etkileri bulunmaktadır. Özellikle 60 yaşından büyük kişilerin yaklaşık yarısında zona hastalığı görülmektedir. Bu durumun sebepleri arasında ilerleyen yaş ile birlikte gelen bağışıklık sisteminin eskisi kadar güçlü olmamasıdır. İlerleyen yaşlarda bu hastalığa yakalanan kişilerde komplikasyon yaşanma oranı da artmaktadır. Erken tanı zona hastalığında büyük önem taşımaktadır.  Özellikle ilk 72 saat içerisinde doktora başvurularak önerilen antiviral ilaçlar kullanılmaya başlanması gerekmektedir.

Zona Hastalığı Önlenebilir Bir Hastalık Mı?

Zona önlenebilir bir hastalıktır. Ülkemizde zona aşısı 2015 yılından beri kullanılmaktadır. Aşı zona hastalığının oluşmasını büyük oranda engellemektedir. Zona aşısı tek doz şeklinde uygulanmaktadır. Aşı sonrası zona hastalığı geçirilse bile yaşanan acı ve döküntü şiddetinin düşük olduğu belirtilmektedir. Özellikle 60 yaş üstü kişilerde oldukça ağır geçirilen zona hastalığında aşılama kritik önem taşımaktadır. Aşı olabilmek için dermatoloji uzmanlarına başvurmak gerekmektedir. Dermatoloji uzmanlarının onayı sonrasında 60 yaş üstü bireylere uygulanan aşı ile zona hastalığından korunmak mümkün hale gelmektedir. Zona hastalığına siz veya yakınlarınız yakalandıysan ya da belirti yaşadığınızı düşünüyorsanız, süreci başarılı bir şekilde atlatabilmek için alanında uzman doktorlar ve ileri teknolojik alt yapısı ile güçlenmiş sağlık kurumlarına başvurmak önem teşkil etmektedir.