6 Sınıf Fen Sürat Konu Anlatımı Video
<== 6.Sınıf Konularına geri dön
Ortaokul 6.SINIF ==> 3. Ünite:Kuvvet ve Hareket ==> Sabit Süratli Hareket
Kazanımlar
F.6.3.2. Sabit Süratli Hareket
Önerilen Süre: 6 ders saati
Konu / Kavramlar: Yol, zaman, sürat ve birimleri, sabit süratli hareketin yol-zaman ve sürat-zaman grafikleri
F.6.3.2.1. Sürati tanımlar ve birimini ifade eder.
a. Sürat birimleri olarak metre/saniye (m/sn.) ve kilometre/saat (km/sa.) dikkate alınır.
b. Yer değiştirme ve hız kavramlarına girilmez.
c. Matematiksel bağıntılara girilmez.
ç. Birim dönüştürme yaptırılmaz.
F.6.3.2.2. Yol, zaman ve sürat arasındaki ilişkiyi grafik üzerinde gösterir.
Konu: Sabit Süratli Hareket
A- Sürat Nedir
Bir cismin birim zamanda aldığı yola süratdenir.Sürati hesap edebilmek için alınan yolu ve geçen zamanı bilmek gerekir.
Ölçülen her büyüklüğün mutlaka bir birimle belirtilmesi gerekir.
Alınan yol birimi
santimetre (cm), metre (m), kilometre (km)
Zaman birimi
saniye (sn), dakika (dk), saat (sa) olarak ifade edebiliriz.
Sürat birimi
Alınan yol metre, zaman saniye alınırsa sürat birimi metre/saniye olur. Kısaca m/sn olarak gösterilir.
Alınan yol kilometre, zaman saat alınırsa Sürat birimi kilometre/saat, kısaca km/sa olur.
Bir cismin hareketi süresince aldığı toplam yolun, cismin toplam hareket süresine bölümü ile bulunur.
B- Sürat Birimleri
Sürat birimi m/sn, km/sa, cm/sn, m/dk olarak kullanılabilir.Eğer sürat hesaplanırken verilen değerler farklı birimlerden ise uzunluk ve zaman çevirimleri yapılır.
Yol Birimleri
1 km = 1000 m, 1 m = 100 cm
Zaman Birimleri
1 sa = 60 dk, 1dk = 60 sn
1 sa = 60 dk = 3600 sn
Sabit süratli hareket
Bir hareketli eşit zaman aralıklarında eşit yol almasıdır. Hareket boyunca süratinde bir değişiklik olmaz.
Ortalama sürat
Hareketlinin aldığı toplam yolun, toplam zamana bölünmesiyle bulunur.
Not:Aynı yolu sürati daha fazla olan daha kısa sürede tamamlar.
Formula-1 yarışlarında sıralama turlarında, yarışçılar aynı parkuru daha kısa sürede tamamlamak için çalışırlar.
C- Grafikler
Yol - Zaman Grafiği
Hareketli, hareketi süresince eşit sürelerde eşit yollar alır ve bu nedenle sürati sabittir.Hareketlinin yol – zaman grafiğinden sürati bulunur. Grafikten seçilen her hangi bir noktanın zaman ve yol eksenlerini kestiği noktalar bulunur. Bu noktalara karşılık gelen değerler sürat formülünde yerine yazılarak sürat hesaplanır.
Yol - Zaman grafiği nasıl çizilir
1. Koordinat sistemi çizilir.2. X eksenine(yatay) zaman, y eksenine(dikey) alınan yol ve birimleri yazılır.
3. Eksenler bölmelendirilir.
4. Tablodaki veriler grafiğe kaydedilir.
5. Noktalar birleştirilerek grafik oluşturulur.
 |
| Alınan yol - zaman grafiği |
Sürat - Zaman Grafiği
Hareketli, hareketi süresince eşit sürelerde eşit yollar alır ve bu nedenle sürati sabittir.Zaman değişse bile sürat değişmez.
Hareketlinin sürat – zaman grafiğinden aldığı yol bulunur.
Sürat – zaman grafiğinin altında kalan alan hareketlinin aldığı yolu verir.
Sürat - Zaman grafiği nasıl çizilir
1. Koordinat sistemi çizilir.
2. X eksenine(yatay) zaman, y eksenine(dikey) sürat ve birimleri yazılır.
3. Eksenler bölmelendirilir.
4. Tabloda sürat verilmiş ise grafiğe kaydedilir. Alınan yol verilmiş ise her zaman aralığı için sürat hesap edilir.
5.Noktalar birleştirilerek grafik oluşturulur.
 |
| Sürat Zaman grafiği |
Sürat konusu ile ilgili sorular
Örnekler
Soru 1. 100 m lik mesafeyi 8 saniyede koşarak rekor kıran sporcunun sürati kaç m/s dir?
Yol = 100 m
Zaman = 8 s
Sürat = ? m/s
Soru 2. Bir yarış atı 800 m yi 20 s de koşuyor. Bu atın sürati kaç m/s dir?
Yol = 800 m
Zaman = 20 s
Sürat = ? m/s
Örnek Sorular
- Sürati 120 km/sa olan bir araç 3 saatte …………..km yol alır.
- 20 saniyede 160 metre yol alan aracın sürati ……….m/sn dir.
- Sürati 2 m/sn olan araç 2 dakikada ………….. metre yol alır.
- 50 saniyede 1 km yol giden aracın sürati ………… m/sn dir.
- Sürati 10 km/sa olan araç 45 km lik yolu ………. saatte gider.
Sabit Süratli Hareket Konu Anlatımı İndir
Diğer konular
6. Sınıf Fen Bilgisi Sabit Süratli Hareket konu anlatımı
Hareket boyunca sabit süratli hareketlerde hız değişmez. Bu eşyalar ya da araçlar ve nesneler hareket eder ancak hızları hep aynı olur. Bunlara ise sabit süratli hareketler denir. Şimdi bu şekilde hareket eden cisimler ya da varlıklar nelerdir bunları inceleyeceğiz ve özelliklerine bakacağız.
Sabit Süratli Hareket
Hareket ederken bir cismin süratinin değişmemesi, diğer bir deyişle eşit zaman aralıklarında eşit yollar alınmış olması sabit süratli hareket olarak bilinir. Bu konuda birçok farklı örnek vermek mümkündür.
- Analog saat içerisindeki Akrep, yelkovan ve saniye
- Yürüyen merdivenler
- Teleferik
- Lunaparkta bulunan dönme dolap
Bu cisimler sabit olarak hareket eder ve hızları herhangi bir şekilde değişmez. Yani hızları sabit olarak devam eder ve buna da sabit süratli hareket ismi verilir.
Eğer bir isim sabit bir hız üzerinden hareket ediyorsa o zaman bu cismin ne kadar yol aldığı çizim üzerinden ne gösterebilmektedir. Mesela bir arabanın bir grafik üzerinden ne kadar zaman içerisinde ne kadar yol aldığını rahatça anlamak mümkün.
Bu doğrultuda geçen zaman ve alınan yol üzerinden çizim yapılarak rakamlar yerleştirilmek suretiyle işlem yapılabilir. Mesela bir araba 1 dakika içerisinde 100 metre yol gitmiş olsun. Arabanın hızı sabit olduğu için aynı şekilde yine bir dakika gittiği zaman 100 metre daha yol alır. Toplamda 6 dakika giderse o zaman 600 metre yol almış olur.
Aynı zamanda yol ve geçen zaman grafiği çizmek suretiyle sabit süratle hareket eden bir cismi incelemek mümkün. Böylece bu cismin ne kadar zaman içerisinde ne kadar yol aldığını kolayca anlamak mümkün hale gelir.
Bunun için yatay ve dikey olarak doğrular çizerek öncelikle bir grafik hazırlamak gerekir. Eksenlerin üzerine yol ve geçen zaman yazılır. Bu konuda dikey kısım alınan yol, yatay kısım ise geçen zaman şeklinde gerçekleşir. Daha sonra bir tarafa zaman çizelgesi yapılır diğer tarafa ise ne kadar yol aldığı yazılır. Böylece grafik üzerinden kesişme noktaları bir araya getirilerek cismin ne kadar zaman içerisinde ne kadar yol aldığı grafik üzerinden okunabilir.
Not: Sabit süratli bir cismi incelediğimiz zaman bu cismin aldığı yol yani mesafenin arttığını görürüz. Ancak hızının herhangi bir şekilde atmadığını görürüz. Yani hızı sabit kalırken alınan yol artmaya devam eder. Aynı zamanda artış gösteren bu yol sabit ve düzenli bir şekilde gerçekleşir.
Yukarıdaki örneği ele aldığımız zaman 1 dakika içerisinde bir araç 100 metre kadar yol almıştı. Hızı sabit olduğu için bu doğrultuda 6 dakika gibi bir süre araç hareket ettiği zaman o zaman 600 metre gitmiş olur. Bu kesinlik taşır. Çünkü aracın hızı hiçbir şekilde değişmediği için sürekli olarak eşit oranda yol alır.
Bu şekilde sabit hızlı bir cismin aldığı yol ile beraber süresini rahatlıkla hesaplayabiliriz. Aracın hızı sabit olduğu sürece ne kadar mesafe alacağını ve bunu ne kadar süre içinde gerçekleştireceğini kolay bir biçimde anlamamız mümkün.
Sabit süratli hareketi anlayabilmek için yukarıda yazılanları okuyarak defterinize yazabilirsiniz. Aynı zamanda çevrenizde sabit olarak hareket eden cisimleri inceleyebilir ve bunların ne kadar zamanda ne kadar yol aldıklarına bakabilirsiniz.
